Polska, Powierzchnie handlowe, I poł. 2016

Transkrypt

Polska, Powierzchnie handlowe, I poł. 2016
PROPERTY TIMES
Wzrost konkurencji na rynku
wymusza szybką reakcję
Polska, Powierzchnie handlowe, I poł. 2016

Na koniec I poł. 2016 r. wielkość rynku nowoczesnej powierzchni handlowej w
Polsce osiągnęła 13,53 mln m kw.

Zarówno w segmencie centrów, jak i parków handlowych obserwujemy stały trend
rosnącego udziału powierzchni handlowej zlokalizowanej w mniejszych miastach
(poniżej 100 tys. mieszkańców) w całości nowoczesnych zasobów.

Sektor centrów wyprzedażowych, po ugruntowaniu swojej pozycji w największych
aglomeracjach, rozwijany jest w miastach regionalnych (200 – 400 tys.
mieszkańców). Obecnie trwają prace nad projektami tego formatu w Bydgoszczy i
Toruniu.

W I poł. 2016 r. rynek nowoczesnej powierzchni handlowej w Polsce powiększył
się o zaledwie 121 000 m kw., z czego połowa przypadła na centra handlowe.

Obecnie w budowie jest 690 000 m kw. powierzchni handlowej z planowanymi
datami otwarcia do końca 2017 r. Ponad połowa nowej podaży ma zostać
dostarczona na rynki głównych aglomeracji, w przeważającej mierze jako rezultat
otwarcia kolejnych dużych centrów handlowych.

W największych miastach stopa pustostanów utrzymuje się na stabilnym
poziomie ok. 3%. Najlepsze lokalizacje cieszą się wysokimi wskaźnikami
wynajęcia. Obserwujemy natomiast wyraźne pogorszenie sytuacji w starszych
obiektach na rynkach, gdzie w wyniku wzrostu zasobów nastąpiło nasilenie
konkurencji.

Stawki czynszu za najlepsze powierzchnie pozostają stabilne. Najwyższe stawki
odnotowaliśmy tradycyjnie w najpopularniejszych centrach handlowych stolicy.
Dalej uplasowały się inne warszawskie galerie oraz obiekty w miastach
regionalnych.
Sierpień 2016 r.
Spis treści
Wielkośc rynku
2
Podaż I poł. 2016
2
Powierzchnia w budowie
4
Popyt i nowi najemcy
5
Stopa pustostanów i czynsze
5
Definicje
7
Wykres 1
Patrycja Dzikowska
Associate Director
Dział Doradztwa i Analiz Rynkowych
+48 602 452 549
[email protected]
Kontakty
Kamila Wykrota MRICS
Dyrektor
Działu Doradztwa i Analiz Rynkowych
+48 22 820 20 20
[email protected]
1 000
800
600
400
200
0
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016(p)
Autorka
Powierzchnia najmu
Podaż powierzchni handlowej według wielkości miasta (tys. m kw.)
ponad 400 tys.
200 - 400 tys.
100 - 200 tys.
50 - 100 tys.
poniżej 50 tys.
Źródło: Cushman & Wakefield
cushmanwakefield.com
PROPERTY TIMES
1
Polska, Powierzchnie handlowe, I poł. 2016 r.
Rynek nowoczesnej powierzchni handlowej
Na koniec I poł. 2016 r. wielkość zasobów nowoczesnej
powierzchni handlowej w Polsce osiągnęła 13,53 mln m kw.
Centra handlowe – 409 obiektów o łącznej powierzchni najmu
9,83 mln m kw. – zajmują 73% rynku. Drugi po względem
wielkości sektor to wolnostojące magazyny handlowe (255
placówek), które zajmują 18% rynku (2,43 mln m kw.).
Powierzchnia w parkach handlowych (63 obiekty) przekroczyła
1 mln m kw., stanowiąc 7,5% zasobów. Powierzchnia 13
centrów wyprzedażowych (218 tys. m kw.) zajmuje 1,5% rynku.
W segmencie centrów handlowych jednym z najważniejszych
trendów na polskim rynku pozostaje rosnący udział obiektów
zlokalizowanych w mniejszych miastach (poniżej 100 tys.
mieszkańców) w całości zasobów. O ile na koniec I poł. 2016 r.
już ok. 17% powierzchni formatu „centra handlowe” znajduje
się w miastach o liczbie mieszkańców poniżej 100 tys., o tyle
jeszcze 5 lat temu było to 12%, a 10 lat temu zaledwie 7%.
Analogiczną tendencję obserwujemy w formacie parków
handlowych. Na koniec I poł. 2016 r. udział miast poniżej 100
tys. mieszkańców wzrósł do 25%, podczas gdy 5 lat wcześniej
było to tylko 9%. Do wzrostu znaczenia małych miast
przyczynił się dynamiczny rozwój sektora małych obiektów w
formie tzw. strip mall, które pozwalają najemcom na dotarcie
do klientów w mniejszych miejscowościach. Małe centra bądź
parki handlowe dostarczane są na coraz mniejsze rynki
lokalne, również te o liczbie mieszkańców poniżej 50 tys., jak
np. Kwidzyn, Bartoszyce, Myślenice, Nowy Tomyśl.
Uwzględniając obecne statystyki planowanych zasobów
handlowych, spodziewana jest kontynuacja tego kierunku
rozwoju rynku, zwłaszcza w formacie mini-parków handlowych.
Trzeba jednak mieć na uwadze ograniczone możliwości
absorpcji nowej podaży na mniej chłonnych małych rynkach
oraz dość wąską grupę operatorów handlowych gotowych do
poniesienia większego ryzyka na mniej stabilnych rynkach
małych miejscowości. Doświadczeni operatorzy handlowi zdają
sobie sprawę z wyzwań związanych z pozyskaniem klientów
na mniejszych rynkach, stąd zazwyczaj starają się opracować
nowe koncepty sklepów, zarówno pod względem wielkości, jak
i wyposażenia oraz dostępnej oferty, aby właściwie dopasować
model biznesowy do nowych uwarunkowań.
Sektor centrów wyprzedażowych, po ugruntowaniu swojej
pozycji w największych aglomeracjach, rozwijany jest w
miastach regionalnych (200 – 400 tys. mieszkańców). Centra
wyprzedażowe działają już w Lublinie i Białymstoku, a kolejne
obiekty tego typu przygotowywane są w Bydgoszczy
(Metropolitan Outlet) i Toruniu (Outlet Toruń).
Wykres 2
Zasoby powierzchni handlowej w podziale na formaty
8% 1%
Centrum
handlowe
Magazyn
handlowy
Park handlowy
18%
73%
Centrum
wyprzedażowe
Źródło: Cushman & Wakefield, I poł. 2016
Wykres 3
Dystrybucja powierzchni centrów handlowych – zmiany na
przestrzeni lat
5%
7%
11%
7%
13%
11%
12%
17%
17%
16%
12%
76%
2000
68%
2005
13%
60%
54%
2010
I poł. 2016
główne aglomeracje
100-200 tys.
200 - 400 tys.
poniżej 100 tys.
Źródło: Cushman & Wakefield
Tabela 1
Największe nowe obiekty otwarte w I poł. 2016 r.
GLA
OBIEKT
MIASTO
DEWELOPER
(m kw.)
Galeria Glogovia
Głogów
21 500
Saller Polbau
Podaż powierzchni handlowej w I poł. 2016r.
Galeria Karuzela
Września
12 000
JB Development
W I poł. 2016 r. rynek nowoczesnej powierzchni handlowej w
Polsce powiększył się o zaledwie 121 000 m kw., z czego 56%
dostarczone zostało w miastach poniżej 100 tys. mieszkańców.
Pozostałe ok. 53 500 m kw. przypadło na główne aglomeracje i
miasta regionalne (200 – 400 tys. mieszkańców). Nie uległa
Leszno Park
Leszno
6 500
Blackstone
Galeria
Avangarda
Bartoszyce
6 000
City
Nieruchomości
Źródło: Cushman & Wakefield
cushmanwakefield.com
PROPERTY TIMES
2
Polska, Powierzchnie handlowe, I poł. 2016 r.
zmianie wielkość zasobów nowoczesnego handlu w miastach
zamieszkanych przez 100–200 tys. osób.
Powierzchnia w centrach handlowych stanowiła połowę
nowych zasobów handlowych. Otwarto dla klientów trzy nowe
obiekty – wszystkie w miastach poniżej 100 tys. mieszkańców
(Galeria Glogovia w Głogowie, centrum Karuzela we Wrześni i
Galeria Avangarda w Bartoszycach). Ukończono również
kolejne fazy rozbudowy istniejących centrów handlowych
(Atrium Promenada w Warszawie, Auchan w Gdańsku) bądź
poszerzono ofertę poprzez dodanie elementów parku
handlowego (Leroy Merlin w parku handlowym przy Galerii
Sudeckiej w Jeleniej Górze, park handlowy w ramach
kompleksu handlowego Galeria Leszno w Lesznie).
Wykres 4
Nowe zasoby handlowe w I poł. 2016 r. – dystrybucja
według kategorii miast
15%
23%
ponad 400 tys.
200 - 400 tys.
50 - 100 tys.
21%
41%
poniżej 50 tys.
Rozbudowany został park handlowy Futura we Wrocławiu
poprzez dodanie sklepu branży „dom i ogród” Leroy Merlin.
Sektor wolnostojących magazynów handlowych w Polsce
powiększył się o 44 000 m kw., co stanowiło 36% nowej
powierzchni handlowej. Otwarte zostały cztery wolnostojące
obiekty – dwa z branży „dom i ogród” (tj. Castorama w
Radomiu i Leroy Merlin w Koninie), jeden
wielkopowierzchniowy magazyn meblowy (Agata Meble w
Częstochowie) i jeden magazyn handlowy sektora „cash &
carry” (Selgros w Warszawie).
Źródło: Cushman & Wakefield
Wykres 5
Struktura powierzchni handlowej otwartej w I poł. 2016 r.
według formatu i typu inwestycji
Centra handlowe nowe
8%
W sektorze centrów wyprzedażowych nie zanotowano nowej
powierzchni oddanej do użytku w I poł. 2016 r.
Jednocześnie trzeba odnotować pierwsze zamknięcie obiektu
handlowego – Centrum Sosnowiec w Sosnowcu, który był
obiektem starej generacji z hipermarketem spożywczym jako
dominującym operatorem i mini pasażem usługowym. Po
wycofaniu się operatora hipermarketu, dalsza działalność tego
centrum przestała być efektywna. Zamykanie bądź całkowita
zmiana funkcjonalności obiektów handlowych nie będą
masowymi zjawiskami na polskim rynku handlowym, jednak
dalsze losy kilku starszych obiektów działających według
schematów i stąd nienadążających za obecnymi wyzwaniami
rynku mogą być niepewne.
Powierzchnia handlowa w budowie
Obecnie w trakcie budowy jest ok. 690 000 m kw. powierzchni
handlowej z planowanymi datami otwarcia do końca 2017 r.
Zgodnie z dostępnymi danymi, 57% z tej podaży ma zostać
dostarczone na rynki głównych aglomeracji, w przeważającej
mierze jako rezultat otwarcia dużych centrów handlowych (np.
Posnania w Poznaniu, Galeria Północna w Warszawie,
Wroclavia we Wrocławiu, Forum Gdańsk w Gdańsku).
33%
Centra handlowe rozbudowa
36%
Nowe magazyny
handlowe
23%
Parki handlowe rozbudowa
Źródło: Cushman & Wakefield
Wykres 6
Powierzchnia handlowa w budowie według wielkości
rynku
12%
główne aglomeracje
9%
1%
200 - 400 tys.
50 - 100 tys.
W miastach poniżej 100 tys. mieszkańców spodziewane jest
oddanie do użytkowania ok. 40% z realizowanej obecnie
powierzchni handlowej. Nowe obiekty handlowe w formacie
centrum lub parku handlowego spodziewane są np. w
Tomaszowie Mazowieckim, Mielcu, Jarocinie czy Zakopanem.
78%
poniżej 50 tys.
Źródło: Cushman & Wakefield
cushmanwakefield.com
PROPERTY TIMES
3
Polska, Powierzchnie handlowe, I poł. 2016 r.
Pozostałe zaledwie 3% przypadnie na miasta regionalne (200400 tys. mieszkańców) w rozbudowach działających już
obiektów.
Biorąc pod uwagę format obiektów handlowych będących
obecnie na etapie budowy, centra handlowe zdecydowanie
pozostaną dominującym segmentem rynku. Z konstruowanej
powierzchni 89% zostanie dostarczone w centrach
handlowych, a kolejne 8% w sektorze parków handlowych.
Spodziewany jest również dalszy rozwój sektora centrów
wyprzedażowych, których projekty realizowane są w kolejnych
miastach regionalnych (200–400 tys. mieszkańców). Obecnie
w Bydgoszczy trwa przebudowa centrum handlowego
Carrefour Glinki na obiekt wyprzedażowy Metropolitan Outlet.
Natomiast w pobliskim Toruniu na zaawansowanym etapie
przygotowań jest Outlet Toruń, który w zamierzeniach
dewelopera ma stanowić pierwszy z komponentów większego
kompleksu handlowego zlokalizowanego na zachodzie miasta.
Rozbudowy i przebudowy już od kilku lat stanowią znaczną
część całkowitej podaży nowej powierzchni w segmentach
centrów i parków handlowych oraz centrów wyprzedażowych.
W 2015 r. rozbudowy przyniosły ok. 30% nowej podaży
powierzchni centrów handlowych, w 2016 r. spodziewane jest,
że będą one stanowiły ok. 22%, a na 2017 r. obliczane jest ok.
15% wolumenu nowej powierzchni.
Warto zauważyć, że rozbudowie poddawane są nie tylko
ustabilizowane obiekty działające na największych rynkach, jak
chociażby Galaxy w Szczecinie, Atrium Promenada i Centrum
Janki w Warszawie, ale również małe obiekty dostarczone na
małe rynki lokalne (np. Era Park w Radomsku, Galeria Mrówka
w Ciechanowie), gdzie zyskały sobie dobrą pozycję na rynku
oraz spotkały się z popytem ze strony klientów i najemców.
Znaczący trend to również powiększanie i poprawianie oferty
handlowej w pasażach przyległych do hipermarketów
spożywczych, co systematycznie realizuje np. sieć Carrefour
(Morena Gdańsk) czy Immochan w galeriach handlowych przy
sklepach Auchan (ostatnio w Gdańsku i Białymstoku). Jest to
trend szczególnie istotny w świetle zmieniających się
zachowań zakupowych Polaków i ich odpływu od robienia
zakupów w dużych hipermarketach spożywczych, które
przestały być głównym magnesem ściągającym klientów do
centrum handlowego.
Nowe zasoby handlowe do końca 2016 r.
Połowa z budowanego obecnie wolumenu (363 tys. m kw.) ma
zostać dostarczona na rynek jeszcze do końca 2016 r.
Największy obiekt planowany na ten rok to Posnania (Apsys,
99 tys. m kw.) – kolejne centrum handlowo – rozrywkowe,
które otworzy się w Poznaniu, mieście już teraz w grupie
wiodących pod względem nasycenia rynku nowoczesną
powierzchnią handlową. Co ciekawe, Posnania będzie
kolejnym centrum handlowym usytuowanym w centralnej
strefie miasta, gdzie już rywalizują o klientów Stary Browar,
Galeria Malta i najmłodszy obiekt w tej grupie – Poznań City
Center.
cushmanwakefield.com
Wykres 7
Rozbudowy a podaż roczna
160000
30%
140000
25%
120000
20%
100000
80000
15%
60000
10%
40000
5%
20000
0
0%
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
(p)
2017
(p)
powierzchnia rozbudów (m kw. GLA)
% udział w rocznej podaży
Źródło: Cushman & Wakefield
Tabela 3
Największe obiekty planowane na 2016 r.
Powierzchnia
Obiekt
Miasto
Posnania
Poznań
99 000
Apsys
Metropolia
Gdańsk
34 000
PB Górski
Galeria
Wołomin
Wołomin/Agl.
warszawska
25 000
Rockcastle/
Acteeum Group
Galeria
Aviator
Mielec
25 000
Rank Progress
najmu (m kw.)
Deweloper
Źródło: Cushman & Wakefield
Wykres 8
Nasycenie powierzchnią centrów handlowych w
największych miastach (m kw. na 1 000 mieszkańców)
900
800
700
600
500
400
300
200
100
0
Źródło: Cushman & Wakefield
Nasycenie - stan obecny
Nasycenie - włącznie z powierzchnią w budowie
Źródło: Cushman & Wakefield
PROPERTY TIMES
4
Polska, Powierzchnie handlowe, I poł. 2016 r.
W tym roku na rynek trafić ma również kilka średnich i małych
obiektów w mniejszych miejscowościach, często będąc
pierwszymi nowoczesnymi obiektami handlowymi na danym
rynku, jak np. Galeria Wołomin w podwarszawskim Wołominie,
Galeria Aviator w Mielcu czy Galeria Tomaszów w
Tomaszowie Mazowieckim.
Popyt i nowi najemcy
Najemcy pozytywnie oceniają perspektywy rozwoju na polskim
rynku, choć oczywiście wyraźnie różnicują postrzeganie
konkretnych lokalizacji. Nieodmiennie największym popytem
najemców cieszą się obiekty o stabilnej pozycji, notujące dobre
wskaźniki odwiedzalności i gwarantujące przychody na
zakładanym poziomie. Reguła ta dotyczy zarówno głównych
aglomeracji, jak i mniejszych ośrodków miejskich. Zwłaszcza w
mniejszych miastach wyraźna jest tendencja preferowania
przez najemców zmodernizowanych centrów handlowych o
ugruntowanej pozycji raczej niż nowych projektów o niepewnej
perspektywie.
Powstają również nowe koncepty operatorów działających w
Polsce od lat. Portfel swojej działalności poszerza Grupa LPP
wprowadzając nową markę modową, tym razem segmentu
premium – Tallinder. Najemca ostrożnie wybiera lokalizacje
dopasowane do swojego profilu ofertowego i cenowego.
Carrefour rozwija koncept supermarketu segmentu premium
pod marką Market. Po dobrze przyjętym sklepie na
warszawskiej Białołęce, kolejny supermarket został otwarty w
Galerii Podkowa w podwarszawskiej Podkowie Leśnej,
zastępując poprzedniego operatora spożywczego sieć
Marcpol, która przeżywa problemy finansowe i zamyka swoje
placówki.
Wraz z rozwojem rynku obiektów handlowych w mniejszych
miejscowościach, operatorzy starają się dostosować swoje
formaty do nowych uwarunkowań, jak np. sieć elektro sklepów
Media Markt, która rozwija koncept placówek o wielkości ok.
2 000 m kw.
Dzięki dynamicznemu rozwojowi sektora małych parków
handlowych sieci handlowe mają możliwość obejmowania
swoim zasięgiem coraz mniejszych rynków. W ekspansji
przodują branże – drogerie, RTV AGD, odzież i obuwie niskiej
półki cenowej, akcesoria do domu.
W I poł. 2016 r. na polskim rynku zadebiutowali np. Skechers,
NYX Cosmetics, U.S. Polo Assn., niemiecka marka dziecięca
Kanz.
W II poł. 2016 roku spodziewane jest wejście do Polski
kolejnych emblematycznych marek jak np. & Other Stories z
portfela H&M czy szwajcarska sieć sklepów z akcesoriami
wyposażenia domu MaxiBazar, która już we wrześniu otworzy
cushmanwakefield.com
się w Nowym Dworze Mazowieckim. Do rozpoczęcia
działalności szykuje się również amerykańska sieć odzieżowa
Forever 21.
Na następne lata otwarcie swojego sklepu w Warszawie
zapowiedziała znana brytyjska sieć sklepów z zabawkami –
Hamleys.
Z drugiej strony rynek i gusta klientów weryfikują koncepty
handlowe, które nie potrafią szybko dopasować się do
zmieniających się gustów klientów. Francuskie sieci Celio i
Brice zamknęły swoje placówki, a inne sieci dokładnie
analizują swoje portfele i optymalizują liczbę prowadzonych
sklepów.
Na sytuację rynku handlowego optymistycznie pozwalają
patrzeć dane makroekonomiczne. Stały wzrost sprzedaży
detalicznej (+6,5% czerwiec 20016 / czerwiec 2015) oraz
spadek bezrobocia (8,8% w czerwcu 2016) przekładają się na
dobre wyniki branży.
Stopa pustostanów i czynsze
Stopa pustostanów
W porównaniu z końcem 2015 r., poziom pustostanów w
największych miastach w Polsce (powyżej 200 tys.
mieszkańców) nieznacznie wzrósł przekraczając poziom 3%.
Wykres 9
Stopa pustostanów w miastach powyżej 150 tys.
mieszkańców
9%
8%
7%
6%
5%
4%
3%
2%
1%
0%
Poznań
Łódź
Kraków
Katowice
Wrocław
Gdansk
Szczecin
Warszawa
Średnia - gł. aglom.
Radom
Bydgoszcz
Białystok
Częstochowa
Kielce
Toruń
Lublin
Średnia- miasta 200 - 400 tys.
Rzeszów
Bielsko - Biała
Olsztyn
Średnia - miasta 150 - 200 tys.
Nowe centrum handlowe (Galeria Metropolia realizowana
przez lokalnego dewelopera PB Górski, 34 tys. m kw.) otworzy
się w dogodnej lokalizacji w Gdańsku Wrzeszczu, tuż przy
stacji Szybkiej Kolei Miejskiej (SKM), w bliskim sąsiedztwie
Galerii Bałtyckiej.
Wskaźnik pustostanów - II poł. 2015
Wskaźnik pustostanów - I poł. 2016
Źródło: Cushman & Wakefield, PRRF
PROPERTY TIMES
5
Polska, Powierzchnie handlowe, I poł. 2016 r.
W grupie ośmiu głównych aglomeracji wskaźnik powierzchni
niewynajętej pozostaje stabilny na poziomie ok. 3%. Wśród
głównych polskich metropolii najniższą stopę powierzchni
niewynajętej obserwujemy w Warszawie, gdzie od kilku lat
wskaźnik ten nie przekracza 2%. W pozostałych głównych
aglomeracjach wskaźnik pustostanów wynosi od ok. 2% na
stosunkowo stabilnym rynku w Szczecinie do ok. 4% - 6% na
najbardziej konkurencyjnych rynkach Poznania i Łodzi.
Przewidujemy dynamiczne zmiany sytuacji na rynkach, dla
których przygotowywane są kolejne duże obiekty handlowe
(jak Poznań, Wrocław, Gdańsk), czego pierwsze oznaki już
widać.
W grupie miast regionalnych (200 – 400 tys. mieszkańców)
średni wskaźnik pustostanów odnotował znaczący wzrost do
ok. 5% z 4% zarejestrowanych sześć miesięcy temu. W tej puli
miast najniższy wskaźnik powierzchni niewynajętej
odnotowano w Lublinie i Toruniu, gdzie wyniósł on 2%-3%.
Znaczącą poprawę sytuacji zaobserwowano w Toruniu, gdzie
poprzedni pomiar wskazał ponad 5% powierzchni niewynajętej.
Obecnie spadł on do ok. 3%, na co wpłynęło stopniowe
zapełnianie się galerii handlowej w nowej części Atrium
Copernicus, oddanej do użytkowania w 2015 r. Silny wzrost
statystyk powierzchni niewynajętej nastąpił natomiast w
Bydgoszczy (z 6% na koniec 2015 r. do niemal 8% na koniec I
poł. 2016 r.), co jest efektem nasilenia się konkurencji na tym
rynku. Otwarcie dużego centrum handlowego Zielone Arkady
(51 000 m kw.) pod koniec 2015 r. negatywnie odbiło się na
wskaźnikach powierzchni wynajętej w starszych i mniej
nowoczesnych obiektach działających w Bydgoszczy.
Pogorszenie sytuacji nastąpiło także w Białymstoku, gdzie
najwyższe współczynniki pustostanów rejestrujemy w wysoce
konkurencyjnym sektorze centrów wyprzedażowych.
Wskaźnik pustostanów w Radomiu poszybował do 9% w
efekcie opuszczenia dużego lokalu w centrum Echo przez
zamykającą swoje placówki sieć Nomi.
Od pewnego czasu nasila się wzrost wskaźników pustostanów
w obiektach handlowych tzw. starszej generacji, czyli zwykle
galeriach handlowych połączonych z dużymi hipermarketami
spożywczymi, które tracą popularność na korzyść bardziej
nowoczesnych obiektów o rozbudowanej ofercie
pozaspożywczej. Symptomatyczne jest również otwieranie
nowych centrów handlowych przy niepełnym współczynniku
wynajęcia powierzchni. Przy obecnie wysokim poziomie
konkurencji na zdecydowanej większości rynków oraz
ostrożnym nastawieniu operatorów handlowych do nowych
obiektów, proces wynajmowania powierzchni znacznie się
wydłużył i wymaga od właściciela więcej wysiłku i nakładów
finansowych niż wcześniej. Obecnie tylko najlepiej
zaplanowane centra handlowe są w chwili otwarcia niemal w
pełni wynajęte. Widoczne jest również pogarszanie się
wskaźników najmu powierzchni w obiektach o dotychczas
ustabilizowanej pozycji rynkowej, ale obecnie zagrożonych ze
strony nowej, silnej konkurencji.
cushmanwakefield.com
Czynsze za najlepsze powierzchnie handlowe
Czynsze w najlepszych centrach handlowych pozostają
stabilne. Najwyższe stawki utrzymują się w
najpopularniejszych centrach handlowych w Warszawie i
sięgają 130 – 140 euro za m kw. za miesiąc dla lokali tzw.
prime. W pozostałych wiodących obiektach handlowych w
Warszawie czynsze wahają się od 80 do 110 euro za m kw. za
miesiąc.
W pozostałych głównych aglomeracjach stawki czynszu
„prime” sięgają 45–55 euro za m kw. za miesiąc, zaś w
miastach regionalnych (200–400 tys. mieszkańców)
zróżnicowanie wynosi 33 – 40 euro za m kw. za miesiąc.
Biorąc pod uwagę wzrost konkurencji na rynku oraz wysoką
planowaną podaż, spodziewamy się dalszego różnicowania
poziomu czynszu pomiędzy obiektami wiodącymi a tymi o
pozycji drugorzędnej. Silna presja na stawki czynszów nadal
dotyczy obiektów mniej popularnych oraz obecnie
budowanych, gdzie najemcy oczekują od właścicieli np.
partycypacji w kosztach aranżacji powierzchni bądź zwolnienia
z czynszu w początkowym okresie działalności.
Czynsz bazowy stanowi zaledwie jeden z elementów
finansowego aspektu najmu. W jego skład wchodzą również
liczne zachęty i dopłaty, zwłaszcza w przypadku największych i
najbardziej prestiżowych najemców. Coraz większą
popularnością cieszą się też takie rozwiązania, jak płacenie
tylko czynszu od obrotów lub czynszu stopniowanego w
zależności od roku trwania umowy.
Opłaty dodatkowe obejmują koszty eksploatacyjne i
marketingowe.
Wykres 10
Czynsze za najlepsze lokale w centrach handlowych
(EUR/m kw./m-c)
Warszawa
Trójmiasto
Łódź
Poznań
Wrocław
Katowice
Kraków
Szczecin
miasta regionalne
30
50
70
90
110
130
150
Euro/ m kw./ m-c
Źródło: Cushman & Wakefield
PROPERTY TIMES
6
Polska, Powierzchnie handlowe, I poł. 2016 r.
Definicje
Zasoby nowoczesnej
powierzchni handlowej
Obiekty handlowe o powierzchni najmu powyżej 5000 m kw., wybudowane lub kompleksowe
zmodernizowane po 1990 roku.
Czynsz za najlepsze
lokale
Najwyższy czynsz za m kw. płacony miesięcznie za najbardziej atrakcyjne lokale o powierzchni ok.
100 m kw., wynajmowane przez operatorów z branży „moda” w najlepszych centrach handlowych.
Centrum handlowe
Nowoczesny obiekt handlowy o powierzchni powyżej 5000 m kw. powierzchni najmu, posiadający
więcej niż 10 sklepów i cechujący się centralnym zarządzaniem.
Magazyn handlowy
Wolnostojący obiekt handlowy o dużej powierzchni, zwykle użytkowany przez najemców z sektorów:
dom i ogród, meble, elektronika, cash & carry, sport.
Park handlowy
Centrum handlowe z kilkoma (min. 2) dominującymi, wielkopowierzchniowymi najemcami kluczowymi
wraz z towarzyszącymi mniejszymi najemcami.
Centrum
wyprzedażowe
Wskaźnik pustostanów
cushmanwakefield.com
Sklep bądź zespół sklepów oferujących końcówki serii odzieży w sprzedaży detalicznej po obniżonej
cenie.
Wskaźnik powierzchni niewynajętej monitorowany jest w segmencie centrów handlowych, centrów
wyprzedażowych i parków handlowych we wszystkich miastach powyżej 200 tys. mieszkańców oraz
od czerwca 2016 r. w wybranych trzech miastach o liczbie mieszkańców pomiędzy 150 tys. a do 200
tys. (Lublin, Bielsko - Biała, Rzeszów).
PROPERTY TIMES
7
EMEA
Polska
Polska
John Forrester
Chief Executive
+44 (0)20 3296 3000
[email protected]
Charles Taylor
Dyrektor Zarządzający
+48 22 820 20 20
[email protected]
Alan Colquhoun
Chair
+48 22 222 30 00
[email protected]
Powierzchnie Biurowe
Powierzchnie Handlowe
Richard Aboo
+48 22 820 20 20
[email protected]
Renata Kusznierska
+48 22 820 20 20
[email protected]
Powierzchnie Przemysłowe
i Logistyczne
Doradztwo i Analizy Rynkowe
Zarządzanie Nieruchomościami
Rynki Kapitałowe
Kamila Wykrota
+48 22 820 20 20
[email protected]
Christopher Rasiewicz
+48 22 222 30 00
[email protected]
James Chapman
+48 22 820 20 20
[email protected]
Wyceny
Usługi dla Najemców
Mark Freeman
+48 22 222 30 00
[email protected]
Ian Scattergood
+48 22 820 20 20
[email protected]
Zarządzanie Projektami
i Doradztwo
Tom Listowski
+48 22 820 20 20
[email protected]
Andrew Frizell
+48 22 820 20 20
[email protected]
Zastrzeżenie
Niniejszy raport nie powinien być traktowany jako podstawa do zawierania transakcji bez udziału wykwalifikowanego i
profesjonalnego doradcy. Fakty i dane przedstawione w raporcie zostały dokładnie sprawdzone, jednak Cushman &
Wakefield nie może ponosić odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody lub straty powstałe w związku z nieprecyzyjnością
przedstawionych danych. Informacje zawarte w raporcie nie powinny być, w całości lub w części, publikowane, powielane
oraz nie powinno się na nie powoływać bez wcześniej zgody. W przypadku powielania informacji każdorazowo należy
powołać się na Cushman & Wakefield jako źródło danych.
Pełna lista naszych
publikacji dostępna na
stronie
cushmanwakefield.com
oraz w aplikacji Research
App
©2016 Cushman & Wakefield LLP. All rights reserved.
Cushman & Wakefield
Metropolitan
Plac Piłsudskiego 1
Warsaw, 00-078
phone
+48 20 820 20 20
fax
+48 22 820 20 21
email
[email protected]
Cushman & Wakefield
Lumen
Złota 59
Warsaw, 00-120
phone
+48 22 222 30 00
fax
+48 22 222 30 01
email
[email protected]
cushmanwakefield.com