"Z kogo się śmiejecie? - z siebie się śmiejecie

"Z kogo się śmiejecie? - z siebie się śmiejecie

Opracowaa:
Magorzata Winiewska
nauczycielka jzyka polskiego w IX LO w Warszawie
Temat:
„Z kogo si miejecie? – z siebie si miejecie” – absurdy ycia w PRL-u: na podstawie Rejsu
Marka Piwowskiego i dokumentu Krzysztofa Kielowskiego Urzd (dla poziomu licealnego; wybrane
moduy lekcji mog by realizowane w klasach gimnazjalnych).
Cele lekcji:
Po lekcji ucze powinien:
zna okolicznoci powstania „kultowej komedii wszech czasów”;
umie analizowa i interpretowa wybrane sceny z filmu;
rozumie istot komizmu zastosowanego w filmie;
rozpoznawa cechy groteski;
opisywa mechanizmy ironii, parodii, absurdu, uyte w Rejsie i Urzdzie;
rozpoznawa cechy nowomowy w jzyku bohaterów filmów;
scharakteryzowa struktur formaln Rejsu jako realizacj koncepcji „dziea otwartego”;
komponowa teksty wg modelu „dziea otwartego”;
umie funkcjonalnie wykorzystywa zasoby internetu.
Metody i formy pracy:
samodzielne korzystanie z internetu, wyszukiwanie informacji i tworzenie notatek;
prezentacja komputerowa;
praca z tekstem kultury;
burza mózgów;
drama (wariant dla gimnazjum);
praca ze sownikami;
praca w grupach (wiczenia warsztatowe)
rodki dydaktyczne:
film Marka Piwowskiego, Rejs, Polska 1970;
film Krzysztofa Kielowskiego, Urzd, Polska 1966;
Maciej uczak, Rejs czyli szczególnie nie chodz na filmy polskie, Prószyski i S-ka, Warszawa
2002;
Witold Gombrowicz, Przedmowa do Trans-Atlantyku, Warszawa 1988;
Micha Gowiski, Marcowe gadanie, Warszawa 1991;
Mirosawa Mielcarek, Edward Pawlak, Ilustrowany leksykon filmu europejskiego, Wydawnictwo
Kurpisz S.A. Pozna 2003;
Sownik terminów literackich;
www.polityka.pl/piwowski-daleki-rejs;
www.filmpolski.pl;
www.rejs.digimer.pl
Pojcia kluczowe:
komedia filmowa;
www.filmotekaszkolna.pl
dokument;
„dzieo otwarte”;
groteska - kategoria estetyczna, której wyrónikami s: fantastyka, upodobanie do form osobliwych,
ekscentrycznych, przeraajcych. monstrualnych, wyolbrzymionych i zdeformowanych (std zwizek z
brzydot i karykatur); absurdalno wynik
a z braku jednolitego systemu zasad rzdzcych wiatem
przedstawionym, co prowadzi do zaburzenia porzdku logicznego; niejednolito nastroju (przemieszanie
pierwiastków komizmu i tragizmu, b
azenady i rozpaczy, demonicznoci i trywialnoci; parodystyczny
stosunek do stereotypów spo
ecznych i narodowych, konwencji literackich i artystycznych.
parodia - komiczne naladowanie danego wzorca (dzie
a, stylu, gatunku), które dziki celowemu
wyostrzeniu jego cech oraz zmianie tematycznej prowadzi do efektów zabawowych, satyrycznych lub
komicznych;
pamflet – odmiana satyry, bdca demaskatorsk krytyk osób, ugrupowa czy instytucji;
happening – improwizacja, wokó
zadanego tematu; forma artystycznej twórczoci, wykorzystujca
przypadkowo, nieprzewidywalno i niepewno majcych nastpi wypadków. Form zblion jest
performance, czcy róne formy sztuki w jedno dzie
o o otwartej i tymczasowej (efemerycznej) strukturze.
nowomowa – forma porozumiewania si w
adzy w pastwach totalitarnych, zw
aszcza komunistycznych, ze
spo
eczestwem. Najwaniejsze jej cechy to: arbitralno, manifestujca si w obecnoci szablonów
jzykowych; magiczno, objawiajca si kreowaniem rzeczywistoci; dominacja wartociowania nad
znaczeniem. Nowomowa to skrajnie wynaturzony jzyk propagandowy.
„gba” – termin W. Gombrowicza; oznacza nieszczero, nienaturalno, poz przybran pod wp
ywem
innych ludzi; „ugbianie” to narzucenie innym ról. masek, mechanicznych ruchów i mylowych
automatyzmów.
„pupa”/ „upupianie” – termin W. Gombrowicza; oznacza sprowadzanie innych do formy niszej,
niedojrza
ej, dominowanie nad kim, doprowadzanie innych do zdziecicenia.
Czas:
2 lekcje
Przebieg lekcji:
1.
Szkolna analiza Rejsu wymaga wyboru takiej metody, która by
aby adekwatna do charakteru i
struktury dzie
a, oddawa
aby jego niespójn, antykonwencjonaln form i zjadliwe, pamfletyczne przes
anie.
Nietrudno przyprawi twórcy „gb” klasyka – przemiewcy PRL-u. Sam utwór z trudem poddaje si
tradycyjnej polonistycznej heurezie, dlatego proponuj zastosowa metod samego Piwowskiego czyli
wprowadzi do lekcji elementy happeningu oraz zabawy form i s
owem, wykorzystujc, rzecz jasna,
materia
filmowy.
2.
Warto zacz zajcia od lunej rozmowy na temat rónych form spdzania wolnego czasu i
skonfrontowa wypowiedzi uczniów z zachowaniami pasaerów statku. M
odzie powinna zwróci uwag na:
- atwo, z jak prymitywny kaowiec narzuca grupie swoj wol, odbierajc jej prawo do
samodzielnego decydowania o formie wypoczynku;
- sztuczno, nieautentyczno zachowa i jzyka, jakim pos
uguj si bohaterowie (tak jakby
zalea
o im na tym, by wypa jak najlepiej; tak jakby wstydzili si samych siebie);
- uzalenienie od schematów – w myleniu i postpowaniu – ograniczajcych jednostkow wolno, i
niedopuszczajcych do krytycznej refleksji nad sensem w
asnego dzia
ania (nikt nie ma odwagi
odmówi udzia
u w idiotycznych wystpach albo wrcz wykaza g
upot pomys
ów organizatora
wypoczynku).
3.
Jak dosz
o do nakrcenia tej legendarnej komedii? (pogadanka lub prezentacja komputerowa).
M
odzie z pewnoci zainteresuje pasjonujca, anegdotyczna historia powstawania filmu,
uwzgldniajca zarówno kontekst polityczny epoki, jak i wymagania stawiane ówczesnej sztuce (w tym
sensie Rejs jest przyk
adem poszerzania przestrzeni wolnoci artystycznej). Zaczynamy od przytoczenia
kilku anegdot:
- podobno film powsta
z powodu k
opotów finansowych Jana Himilsbacha, odtwórcy postaci
Sidorowskiego:
-S
uchaj, Marek, musisz zosta reyserem filmowym, oni przecie zarabiaj kup forsy. Wtedy ju
zawsze bdziemy mieli za co pi.
www.filmotekaszkolna.pl
-
-
-
-
-
idea krcenia filmu na statku wizaa si z morskimi i eglarskimi pasjami jego twórcy
modny by wówczas wypoczynek na wodzie (zgodnie z hasem: Pracujesz na ldzie, wypoczywasz
na wodzie), organizowano specjalne rejsy dansingowe i krajoznawcze (akcja „Turystyczne szlaki
przemysowe”)
bardziej oficjalna wersja gosi, e przyszego reysera tak bardzo zafascynowaa Wajdowska
adaptacja Popio
u i diamentu, e postanowi zosta filmowcem z prawdziwego zdarzenia czyli takim,
który:
nie robi filmów po to, aby co pokaza, tylko po to, aby co zdemaskowa (podkr.-moje)
wedug Krzysztofa Zanussiego, kierownika artystycznego zespou, w którym powstawa film:
Rejs by
w istocie pamfletem na W
adys
awa Gomu
k
i czasy „ maej stabilizacji”, okrelane zjadliwie przez Stefana Kisielewskiego mianem– „dyktatury
ciemniaków” (takim „ciemniakiem” jest Kaowiec-„wyksztacenie rednie i nie jest studentem”zaprowadzajcy na statku wasne nieudolne rzdy, wpajajcy jednak dyscyplin czujnoci i
podejrzliwoci)
pomys nakrcenia Rejsu to rezultat dowiadcze Marca ’68, co wida choby w scenie gry w
salonowca, której ofiar staje si intelektualista (o wyranym semickim profilu), czy w zapytaniu
kandydata na kaowca o narodowo i wyksztacenie (na szczcie – polskie i rednie). Marzec 1968
ujawni te polaryzacj postaw spoecznych wokó, z jednej strony- obowizujcej ideologii partii,
szermujcej propagandowymi hasami i mobilizujcej do walki z wrogami, wichrzycielami i
prowodyrami zak
ócajcymi porzdek spo
eczny i normalny tok ycia narodowego, z drugiej strony –
obrony praw i wolnoci obywatelskich. Filmow ilustracj tych wydarze moe by zorganizowana
przez kaowca nagonka na Mamonia jako jednostki wyamujcej si z zaangaowanego kolektywu,
niebiorcej udziau w przygotowaniach wita, prowadzcej wojn psychologiczn i stosujcej
dywersj ideologiczn (wywrotowy napis w toalecie – gupi kaowiec), a wic potencjalnie
niebezpiecznej i wymagajcej przykadnego ukarania (pada nawet propozycja...kary mierci!).
Inynier – „czarna owca” rejsu mieci si wic w ramach „figury wroga”, ulubionego „bohatera”
propagandy marcowej.
uwikanie czowieka w system ról („gb”) narzucanych mu przez innych, udawanie i gra pozorów
wskazuj wyranie na inspiracje lektur Gombrowicza, zwaszcza Ferdydurke i Trans-Atlantykiem.
Symboliczna wymowa faktów:
21 sierpnia 1939 – Witold Gombrowicz przybywa do Buenos-Aires na pokadzie statku „Chrobry”
-
-
21 sierpnia 1969 – Marek Piwowski rozpoczyna prac nad Rejsem, pync Wis na
„Dzieryskim” (albo-nomen omen- „wierczewskim”)
21 sierpnia 1969 – mier autora Ferdydurke
pozwala Maciejowi uczakowi, twórcy monografii filmu, na postawienie miaej, ale w peni
uzasadnionej tezy o cisym zwizku pomidzy diagnoz Gombrowicza a filmow wizj
Piwowskiego.
podczas zdj reyser nie rozstawa si z egzemplarzem modnego wówczas eseju Umberta Eco
Struktura dzie
a otwartego, którego sugestia „idei nieadu” (a wic nieadu wiadomego,
intencjonalnego) jako podstawy dziea otwartego na róne moliwoci interpretacyjne dziki lunej
kompozycji, odrzuceniu arbitralnoci fabuy i logiki przyczynowo-skutkowej, znajduje swoje
zastosowanie w strukturze Rejsu. Niekonwencjonalna forma filmu, bdca te prób wyzwolenia si
z obowizujcych socjalistyczn kinematografi regu tworzenia („formalizm jest grony dlatego, e
jak nie ma tam treci, to po prostu mona tam sobie podk
ada róne treci i moe nawet takie,
które by nam tu nie odpowiada
y” – mówi Filozof), manifestuje artystyczn niezaleno autora.
film Piwowskiego, traktowany jako przenikliwa psychospoeczna analiza wiata absurdu, wpisuje si
te w „nurt przemiewczy”, wyraajcy niepokoje i marzenia niezalenej duchem inteligencji
twórczej, szukajcej rónych sposobów na poszerzenie obszaru wolnoci sztuki. Skoro ustroju nie
dao si zmieni, mona go byo omieszy, wykpi, wykaza absurdalno PRL-owskiej
codziennoci:
Popularno utworów Kafki, Ionesco czy Durenmatta nie by
a w owej epoce dzie
em przypadku. W
modzie by
czarny humor anglosaski, teatr absurdu, wszelkie formy groteski. Triumfy wici
kabaret
w istocie arcypolityczny: Dudek, Owca, Elita, Pod Egid, Salon Niezalenych; studenckie teatrzyki,
poczwszy od legendarnych To Tu i Bim-Bomu. Swoich przysig
ych wielbicieli (...)mia
y morderczo
szydercze utwory Janusza Szpotaskiego czy rzeczy w rodzaju „Ksiek najgorszych” Stanis
awa
www.filmotekaszkolna.pl
Baraczaka.
Z drugiej strony, oczyszczony z groteski i humoru, poraajcy w swej surowoci absurd
biurokratycznego wiata, oderwanego od potrzeb spo
eczestwa, ujawni w swym dokumencie
Krzysztof Kielowski, traktujcy kamer jako narzdzie obserwacji prawdziwej rzeczywistoci i
autentycznych ludzi.
4.
W kolejnej czci zaj omawiamy (interpretujemy), a potem odtwarzamy/ improwizujemy w formie
dramy wybrane przez uczniów scenki z filmu, zwracajc uwag na ich komizm (wariant dla klas
gimnazjalnych – praca w 3 grupach), np:
- scenka 1: Jak dosta si na statek bez biletu? W filmie pasaerowie na gap mia
o i pewnie
wchodz na pok
ad, wypowiadajc magiczne s
owo „S
ubowo!” – proponowana interpretacja: spryt i
przebieg
o w omijaniu przepisów, ranga funkcji, lk przed kontrol, respekt wobec urzdnika –
komizm sytuacyjny (kontekst literacki: aluzja do sytuacji z Rewizora Gogola) – pasaer na gap
zostaje wzity za oczekiwanego kontrolera, powierza si mu zatem odpowiedzialn funkcj kaowca,
narzucajc „gb” funkcjonariusza wydzia
u kulturalno-owiatowego. Uczniowie sami wymylaj i
pokazuj, jak sforsowa kontrol biletów.
- scenka 2: Jak poprowadzi quiz? „Rejsowi” pasaerowie bior udzia
w zgaduj-zgaduli,
odpowiadajc na pytania typu: Jak si nazywa miasto nad Wis
? Dla u
atwienia podajemy, e jest
to imi króla, który zostawi
Polsk murowan. Albo: Zwierz domowe, hodowlane, wystpujce nad
Wis
. Poda jego odg
os. I maj trudnoci z ich zrozumieniem oraz ze sformu
owaniem odpowiedzi.
Interpretacja: parodia telewizyjnych teleturniejów, stanowicych preferowan przez w
adz form
rozrywki i edukacji, prymitywizm i trywialno pyta, tpota odpowiadajcych – komizm s
owny.
M
odzie uk
ada w
asne pytania wg filmowego wzoru.
-scenka 3: O czym rozmawia si na statku? Mamo z Sidorowskim tocz dialog o polskim filmie,
inynier opowiada onie, co wida przez lornetk: Ja w ogóle nie lubi chodzi do kina. A
szczególnie nie chodz na filmy polskie w ogóle...Nudzi mnie to po prostu...Zagraniczny, to owszem.
Pójd sobie. Bo fajne s filmy zagraniczne(...)A w filmie polskim, to jest tak: nuda...Nic si nie
dzieje(...) w ogóle brak akcji jest. Interpretacja: rozmowy bohaterów ra niepoprawnoci,
sztucznoci i zadciem, to typowa mowa-trawa, pustos
owie i pseudointelektualny be
kot – komizm
s
owny. Uczniowie próbuj zbudowa podobne nonsensowne dialogi, niepasujce do
zaimprowizowanej sytuacji.
5.
Statek-Polska czyli czego dowiadujemy si o PRL-u z filmu Rejs – analiza i interpretacja wybranych
scen – dyskusja kierowana/ praca w grupach (wariant dla liceum):
- scena zebrania i gosowania do Rady Rejsu – udawanie i gra pozorów (wszyscy udaj
mdrzejszych i lepiej zorientowanych spo
ecznie ni s w rzeczywistoci – polskie kompleksy);
psychoza „wikszoci” (nikt si „nie wychyli”, wikszo milczy, zachowuje si biernie, nie ma
w
asnego zdania); podatno na manipulacj ze strony w
adzy czyli kaowca; postawy
oportunistyczne (wypowiedzi Mamonia i jego ony) i serwilistyczne (Poeta sk
ada deklaracj
twórczego zaangaowania w walce z moralnym upadkiem); sk
onno do rytualizacji zachowa
(przestrzeganie etykiety zebrania – przedstawianie si, obowizkowe oklaski, urzdowa
nowomowa); popis g
upoty i chamstwa (zachowanie kaowca), akceptowany przez pasaerów z
powodu lepego szacunku dla urzdu i stanowiska.
- scena zgaduj-zgaduli – zami
owanie do pustych gestów, konwenansów i procedur (dzia
anie jury),
tpota i ograniczenie komisji, brak wiedzy i ignorancja (poziom konkursu i jego uczestników),
bezmylno reagujcej oklaskami publicznoci.
- scenka posiedzenia jury-analiza piosenki piewaka Byy maje, byy zy: ignorancja i g
upota;
serwilizm wobec kaowca; parodia nowomowy (tyrada Kaowca), pustka konwencji (Nie s
ysza
em
piosenki, wic chcia
em powiedzie par s
ów na jej temat).
- scenki wystpów artystycznych ku czci Kapitana: zbiorowe marsze, odbywajce si w rytm
wojskowej muzyki kojarzy si mog z militaryzacj spo
eczestwa; piramidy i uk
ady
choreograficzne wiadcz o rytualizacji ycia spo
ecznego, kulcie dyscypliny i sprawnoci fizycznej,
atwoci „upupienia” uczestników rejsu czyli narzucenia im infantylnej roli, podporzdkowania i
zmuszenia do wykonywania g
upich i poniajcych czynnoci.
- scena gry w salonowca: triumf si
y, g
upoty, chamstwa i arogancji nad s
aboci, intelektem i
dobrym wychowaniem (kontekst literacki: fina
Tanga Mroka – cham Edek prowadzcy w tangu
wuja Eugeniusza, a wczeniej- podporzdkowujcy sobie ca
rodzin Stomila).
- scena dyskusji w wodzie: satyra na pseudofilozofowanie; parodia mylenia dialektycznego,
www.filmotekaszkolna.pl
typowego dla marksistowskich doktrynerów.
Wnioski: Statek-Polska (topos obecny w literaturze polskiej od czasów Piotra Skargi), ukazany w filmie
osiada na mielinie albo krci si w kó
ko. Nie ma wyranego celu, co odczyta mona jako diagnoz
stagnacji systemu. Statek p
ynie tylko pozornie, tak jak pozorne i nieefektywne s podejmowane reformy
systemu. Pasaerowie czyli polskie spo
eczestwo cechuje konformizm i tchórzostwo. Kady chce w
czym przewodzi, wykaza si, podliza, zaszkodzi drugiemu. Niestety, obowizuje zasada, e
g
upszy, bardziej chamski i bezwzgldny wypiera i podporzdkowuje sobie subtelniejszego, bardziej
wraliwego czy mdrzejszego. Bohaterowie komedii tworz mikrospo
eczestwo, które ulega
bezmylnemu optymizmowi, z ochot poddaje si „zebraniowym” i „witecznym” rytua
om, wreszcie,
uywa be
kotliwych, sztucznych szablonów jzykowych, wiadczcych o zaniku samodzielnego
krytycznego mylenia.
We wnioskach formu
ujemy demaskatorskie cele komedii Piwowskiego, który chcia
wymia:
- absurdalno ycia spo
ecznego w PRL-u, poddanego permanentnie organizacji i odgórnie
narzuconym og
upiajcym schematom;
- dt, pust frazeologi, jak komunikuj si filmowe postacie.
Zastanawiamy si nastpnie nad demaskatorsk wymow filmu Kielowskiego, charakteryzujc relacje
midzy urzdniczkami a obywatelami-starszymi ludmi (wariant dla poziomu gimnazjalnego):
- urzd zamiast s
uy i pomaga obywatelom, pitrzy przed nimi trudnoci, stawia niejasne i
bezzasadne wymagania (kolejne zawiadczenia, „kwadratowe piecztki”), zmusza do stania na
próno w d
ugich kolejkach;
- urzdniczki pos
uguj si jzykiem niezrozumia
ym dla przecitnego obywatela, zw
aszcza
starszego, zagubionego i zmczonego yciem, zwracaj si do niego, uywajc urzdowego
nazewnictwa i „biurokratycznej nowomowy”;
- pracownicy urzdu lekcewa czas petentów i ich podesz
y wiek (scena d
ugiego, rytualnego
parzenia herbaty w obecnoci g
odnych i spragnionych ludzi „za okienkiem”);
- nieyczliwo w stosunku do obywateli, bezosobowe traktowanie – sprowadzanie ycia cz
owieka do
rozmiarów jednej teczki czy jednego druku;
Praca domowa (do filmu Kielowskiego): Co pani robia na przestrzeni caego ycia? – to pytanie
urzdniczki, jak refren, wybrzmiewa na kocu dokumentu. Co oznacza w kontekcie przedstawionej
sytuacji? Jak okrela ono miejsce jednostki w systemie PRL-owskiej biurokracji?
6.
Charakteryzujemy wybrane postacie Rejsu (praca w grupach lub dyskusja kierowana):
- Kaowiec – g
upi (tpy wyraz twarzy) i prymitywny (o czym wiadczy jego jzyk i zachowanie), ale
posiada jednak umiejtno szybkiego wczucia si w narzucon mu rol, co wicej – potrafi „upupi”
innych, budujc swój „autorytet” na lizusach (Poeta) i oportunistach (Sdzia). Prezentuje nag si
i
bezczelno chama (wystarczy porówna chuderlawego Filozofa z tgim, wysokim, ordynarnym
kaowcem), jest typowym produktem systemu, ulepionym przez propagand, nowomow i spo
eczn
mimikr.
- Inynier Mamo - obnosi si ze swoim technicznym wykszta
ceniem, z pogard spogldajc na
innych uczestników wycieczki przez swe modne wówczas wród artystów czarne okrg
e okulary,
uwaa si za kogo lepszego i mdrzejszego, jednak jego wypowiedzi (np. o polskim filmie) ra
brakiem logiki i wiedzy.
- Sidorowski – typowy lump - bezzbny, o przepitym g
osie i niechlujnym wygldzie, prostak i cham,
maskujcy swój prymitywizm „zamylon” min, z
oeniem rk i przesadn grzecznoci oraz
kurtuazj.
- Filozof – karykatura intelektualisty: chudy, brzydki, w okularach, fizycznie niesprawny, spo
ecznie
za nieudolny. Próbuje wkupi si w aski kaowca, oferujc mu sw wiedz (monolog o nowej
koncepcji sztuki) i bezkrytyczn lojalno. Symbolizuje s
abo inteligencji, jej zachowawczo i
oportunizm, wreszcie, jej „kompleks chama” (por. pozycj Edka w Tangu z gr w salonowca –
„upupienie”). Na jego przyk
adzie drwi reyser z serwilizmu inteligentów-doktrynerów systemu.
W podsumowaniu wskazujemy na specyficzny karykaturalno-groteskowy komizm tych
Gombrowiczowskich bohaterów, sztucznych i upozowanych, poniewa „upupionych” przez system i
„ugbionych” przez wspó
towarzyszy.
7.
Poddajemy analizie form filmu, wykorzystujc obserwacje uczniów oraz komentarze Piwowskiego:
- luna, otwarta kompozycja (mona poprzestawia kolejno niektórych scen, w
czy nowe).
Potwierdza to inspiracje dzie
em Eco, który wychodzi
z za
oenia, i wspó
czesny artysta coraz
www.filmotekaszkolna.pl
czciej napotyka na swej drodze bezksztat, bezad i przypadkowo rzeczywistoci, któr musi
nastpnie przeoy na jzyk sztuki. Otwarto i wieloznaczno dziea wynika zatem z
amorficznoci wiata;
- fragmentaryczno, epizodyczno postaci i wtków (znika jeden z pasaerów na gap; brak
zamknicia wtku „zniknicia kiebasy”);
- konstrukcja kabaretowo – skeczowa, oparta na scenkach, gagach, monologach i dialogach, quizie,
pantomimie (pantomima z tyczk; gag z kiebas; tyrada Kaowca na temat piosenki piewaka;
dialog o polskim filmie; ywa piramida; zgaduj-zgadula);
- improwizacja i spontaniczno zachowa aktorów (widzimy, jak aktorów bawi gra, jak sami aranuj
niektóre sytuacje, np. przedrzenianie innych czy parodiowanie sceny wpadnicia do wody);
- zatrudnienie zawodowców i tzw. „naturszczyków” grajcych siebie lub wymylajcych dla siebie role
– „chwyt wcieleniowy” (np. piewaczka w wielkim kapeluszu, niepotrafica piewa weselej i
optymistyczniej to prywatnie krawcowa; Sdzia to emerytowany awnik w sdzie wojskowym;
piewak Józio – palacz z elektrociepowni);
- zastosowanie metody happeningu – kady z uczestników móg bysn wasnym pomysem, gagiem,
powiedzonkiem;
- krcenie kamer z rki (co wida w rozchwianiu obrazu i niecigoci scen);
- wykorzystanie wszystkich typów komizmu.
W sprawie formy i dramaturgii chcia
bym wyranie powiedzie: zastpi
em rozwijanie fabu
y
rozwijaniem tematu. – „Kino”, 1971 nr 3
Zastosowa
em w Rejsie metod prowokowania swoistego ekshibicjonizmu psychicznego, std
konieczno improwizacji podczas zdj, konieczno sytuacji i zachowa naturalnych, dialogów
powstajcych na ywo przed kamer (...)Taki materia
ma w moim odczuciu okrelon warto:
stanowi najbardziej autentyczny dokument stanu wspó
czesnych umys
ów. – „Film”, 1971 nr 4
8.
Na zakoczenie lekcji proponuj zabaw idiomami pochodzcymi z filmu (zacznik 1), polegajc
na stworzeniu wasnych kolay z cytatów (zabawa sowem wykorzystujca jego komizm – warsztaty dla obu
poziomów, przeprowadzone na lekcji/ zadane do domu).
Zacznik 1
1. Jestem sam, nie mam dziewczyny i jest mi niedobrze.
2. Nie syszaem piosenki, wic chciaem powiedzie par sów na jej temat.
3. A szczególnie nie chodz na filmy polskie w ogóle.
4. Chciaem si przedstawi, inynier Mamo jestem.
5. Moja ona Krystyna. Ona w ogóle ma jak ogóln tendencj: kolka, wtroba, ledziona, noga.
6. Spotkalimy si tu w tak piknych okolicznociach przyrody.
7. Na kadym zebraniu jest taka sytuacja, e kto musi zacz pierwszy.
8. Mnie si podobaj melodie, które ju raz syszaem.
9. Stawiam wniosek przesunicia kolegi piewaka do sekcji gimnastycznej.
10.Jak nie ma tam treci, to po prostu mona tam podkada róne treci.
11. Kosz traktorem.
12.Pragnbym, ebymy zainicjowali dla pasaerów znajdujcych si na naszym statku wieczorek.
13.Patataj, patataj, patataj.
14.Iiiichaaachaaa – chodzio oczywicie o to.
15.Jak si nazywa miasto nad Wis? Dla uatwienia podajemy, e jest to imi króla, który zostawi
Polsk murowan.
16.Zwierz domowe hodowlane, wystpujce nad Wis. Poda jego odgos.
Z podanych cytatów uó wasny tekst. Moesz dopisa zdania/ wyraenia, zgodne z komicznym
charakterem caoci.
www.filmotekaszkolna.pl