PROGRAM ROZWOJU PRZEDSIEBIORCZOŚCI GMINY LUBOWIDZ

PROGRAM ROZWOJU
PRZEDSIEBIORCZOŚCI
GMINY LUBOWIDZ
NA LATA 2015-2020
Lubowidz, 2015
Spis treści
1.
Wstęp .........................................................................................................................................3
2.
Diagnoza przedsiębiorczości w Gminie Lubowidz...................................................................5
2.1. Charakterystyka podmiotów gospodarczych.......................................................................5
2.2. Absorpcja środków unijnych .............................................................................................. 10
2.3. Rynek pracy ......................................................................................................................... 10
2.4. Instytucje otoczenia biznesu .............................................................................................. 11
2.5. Zagospodarowanie przestrzenne ....................................................................................... 13
2.6. Turystyka ............................................................................................................................. 14
3. Cele Programu ............................................................................................................................ 15
4. Monitoring Programu ................................................................................................................. 38
5. Ewaluacja Programu .................................................................................................................. 43
2
1. Wstęp
Przedsiębiorczość jest aktywnością społeczną, która zapewnia lokalnemu środowisku
rozwój w wymiarze zarówno społecznym jak i finansowym a z badań wynika, że
obszary, na których działają aktywni gospodarczo mieszkańcy, charakteryzują się
niższym bezrobociem, wyższymi dochodami budżetowym i skutecznie przyciągają
inwestorów zewnętrznych.
Podstawowym założeniem Programu Rozwoju Przedsiębiorczości Gminy Lubowidz na
lata
2015-2020
jest
pomoc
mieszkańcom
Gminy
w
kształtowaniu
postaw
przedsiębiorczych i dostarczenie informacji wspierających decyzje z zakresu rozwoju
przedsiębiorczości.
Z uwagi na charakterystykę Gminy Lubowidz, która jest gminą wiejską Program
Rozwoju Przedsiębiorczości jest koncepcją systemowego wsparcia przedsiębiorczości
wiejskiej, a podstawowym warunkiem jej rozwoju jest wzrost
różnorodności
pozarolniczych funkcji gospodarczych, tj. usług, turystyki, mieszkalnictwa, leśnictwa,
rzemiosła, produkcji i drobnej wytwórczości i innych.
Program Rozwoju Przedsiębiorczości jest ponadto opracowaniem wspierającym
rozwój przedsiębiorczości rozumianej nie tylko jako zdolność do założenia
i prowadzenia własnej firmy, lecz także jako zespół cech osobowych, takich jak:
aktywność, wytrwałość, zapał do pracy, inicjatywa, kreatywność, zdolność do
koncentracji, pewność siebie i wiara we własne siły, samodyscyplina, uczciwość,
skłonność do wyważonego ryzyka oraz brania odpowiedzialności za siebie i innych
oraz posiadana intuicja i umiejętności.
Program w swoich założeniach jest także spójny z dokumentami strategicznymi
wyższego szczebla, w tym, m.in. ze Strategią Rozwoju Województwa Mazowieckiego
do roku 2030 oraz strategią Unii Europejskiej „Europa 2020”. W obydwu tych
dokumentach
promowana jest
filozofia zakładająca konieczność koncentracji
na obszarach tematycznych powiązanych z daną gospodarką. W wymiarze lokalnym
oznacza to wykorzystywanie w większym stopniu
lokalnej specyfiki przyrodniczej
i społeczno-gospodarczej, co będzie sprzyjało większej efektywności i różnorodności
przedsiębiorstw działających na tych obszarach.
3
Program
Rozwoju
Przedsiębiorczości
Gminy
Lubowidz
2015-2020
jest
dokumentem sektorowym o charakterze wykonawczym, formułującym szczegółowe
i konkretne zadania realizacyjne będące rozwinięciem i dopełnieniem działań
wytyczonych w Strategia Rozwoju Gminy.
Strategia Rozwoju Gminy Lubowidz na lata 2016-2025 identyfikuje trzy cele
strategiczne, wokół których będą koncentrować się działania i zadania realizacyjne w
perspektywie czasowej do roku 2020.
Cel strategiczny 1. Trwały rozwój gospodarczy oparty na endogenicznym potencjale
gminy zgodny z zasadą zrównoważonego rozwoju
Cel strategiczny 2. Wzrost poziomu życia mieszkańców w oparciu o współdziałanie
i oddolną aktywność
Cel strategiczny 3. Ład przestrzenny łączący poszanowanie dla środowiska i
wyzwania cywilizacyjne
Celem
strategicznym
zawierającym
najwięcej
odniesień
do
wzrostu
przedsiębiorczości jest Cel strategiczny 1. Trwały rozwój gospodarczy oparty na
endogenicznym potencjale gminy zgodny z zasadą zrównoważonego rozwoju.
Realizacja Programu Rozwoju Przedsiębiorczości i osiągnięcie zakładanych
rezultatów będzie wprost przyczyniała się do osiągnięcia tego celu.
4
2. Diagnoza przedsiębiorczości w Gminie Lubowidz
W części diagnostycznej Programu scharakteryzowano gospodarkę Gminy a także
wyniki badań sondażowych przeprowadzonych wśród 285 mieszkańców gminy,
w których
mieszkańcy
wskazywali
m.in.
czynniki
utrudniające
prowadzenie
działalności gospodarczej w gminie. Diagnoza zawiera charakterystykę czynników
wpływających na rozwój przedsiębiorczości w gminie, takich jak: potencjał
gospodarczy, turystyczny i kulturowy gminy, lokalny rynek pracy oraz instytucje
otoczenia biznesu.
2.1. Charakterystyka podmiotów gospodarczych
W Gminie Lubowidz, pomimo trendu wzrostowego w skali kraju (wzrost ze 157,5 w
2010 r. do 170 w 2014 r.) i województwa mazowieckiego (wzrost ze 203,5 w 2010 r.
do 224,6 w 2014 r.) od kilku lat mamy do czynienia z powolnym spadkiem liczby
podmiotów gospodarczych. W 2014 roku na 1000 mieszkańców gminy Lubowidz
w wieku produkcyjnym przypadały 102,2 przedsiębiorstwa, zaś w 2010 roku było
to 106,5 przedsiębiorstw. Biorąc pod uwagę najbliższe otoczenie, ze spadkiem
podmiotów gospodarczych borykają się również sąsiednie gminy. Najlepszymi
wskaźnikami w tym zakresie w powiecie żuromińskim może pochwalić się gmina
Żuromin, w której liczba podmiotów gospodarczych na 1000 mieszkańców w wieku
produkcyjnym w 2014 roku wyniosła 136,1 przedsiębiorstw, co jednak było wartością
niższą niż to miało miejsce w roku 2010 (137,3 przedsiębiorstwa). Liczbę podmiotów
gospodarczych
na
1000
mieszkańców
w
latach
2010-2014
przedstawiono
na wykresie 1 .
5
40,0
67,4
62,0
69,7
64,7
60,5
46,0
44,0
60,0
39,0
36,0
44,0
80,0
71,3
63,2
63,7
65,3
100,0
67,7
136,1
135,1
137,3
131,2
134,4
115,1
111,3
109,6
113,0
102,2
99,0
106,5
97,8
97,9
107,1
120,0
105,4
140,0
106,1
101,4
104,2
160,0
111,5
Wykres 1. Liczba podmiotów gospodarczych na 1000 mieszkańców w latach
2010-2014
20,0
0,0
powiat
żuromiński
Lubowidz
Bieżuń
2010
2011
Żuromin
2012
Kuczbork-Osada
2013
Lutocin
Siemiątkowo
2014
Źródło: Główny Urzędu Statystyczny – Bank Danych Lokalnych, 2015r.
Liczbę podmiotów gospodarki narodowej w latach 2010-2014 przedstawia Tabela 1.
Tabela 1. Podmioty gospodarki narodowej (rejestr REGON) w gminie Lubowidz w
latach 2010-2014.
Rodzaj podmiotu gospodarczego/rok
2010
2011
2012
2013
2014
461
421
423
426
438
Sektor publiczny - ogółem
13
16
18
18
20
państwowe i samorządowe jednostki prawa
budżetowego
11
14
16
16
18
Sektor prywatny - ogółem
448
405
405
408
418
osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą
419
376
374
373
381
spółki handlowe
6
6
6
8
8
spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego
1
1
1
1
1
Spółdzielnie
6
5
5
5
6
stowarzyszenia i organizacje społeczne
9
9
11
11
11
Podmioty gospodarki narodowej ogółem
Źródło: Główny Urząd Statystyczny - Bank Danych Lokalnych, 2015 r.
6
W strukturze gospodarczej Gminy nie ma jednej dominującej branży. Można wskazać
kilka gałęzi gospodarki, w których Gmina posiada potencjał rozwojowy. W 2014 roku
w Gminie Lubowidz działało 438 podmiotów gospodarki narodowej. Najwięcej firm
działało w sekcjach
G - Handel hurtowy
i detaliczny;
samochodowych: 130 przedsiębiorstw; F – Budownictwo:
działające
w kategorii;
C
-
przetwórstwo
naprawa pojazdów
93 przedsiębiorstwa
przemysłowe
przedsiębiorstw:
50 przedsiębiorstw. Szczegółową strukturę branżową podmiotów w Gminie Lubowidz
przedstawiono na wykresie 2.
Wykres nr 2. Struktura branżowa przedsiębiorstw w Gminie Lubowidz1
5
11
9
10
3 9
2
20
42
1
Sekcja A
19
7
Sekcja B
50
Sekcja C
2
8
2
Sekcja D
Sekcja E
15
Sekcja F
Sekcja G
93
130
Sekcja H
Sekcja I
Sekcja J
Źródło: Główny Urząd Statystyczny - Bank Danych Lokalnych, 2015 r.
1
Schemat klasyfikacji wg. GUS: A – Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo, B – Górnictwo i wydobywanie,
C – Przetwórstwo przemysłowe, D – Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną,
gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych, E – Dostawa wody; Gospodarowanie ściekami i
odpadami oraz działalność związana z rekultywacją, F – Budownictwo, G – Handel hurtowy i detaliczny;
Naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle, H – Transport i gospodarka magazynowa, I –
Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi, J – Informacja i komunikacja, K –
Działalność finansowa i ubezpieczeniowa, L – Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości, M –
Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, N – Działalność z zakresu usług administrowania i działalność
wspierająca, O – Administracja publiczna i obrona narodowa; Obowiązkowe zabezpieczenia społeczne, P –
Edukacja, Q – Opieka zdrowotna i pomoc społeczna, S – Pozostała działalność usługowa, T – Gospodarstwa
domowe zatrudniające pracowników; Gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na
własne potrzeby (stan na 31.12.2014 r.).
7
Biorąc pod uwagę wielkość podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 10 tysięcy
mieszkańców w wieku produkcyjnym w Gminie zdecydowanie dominują podmioty
zatrudniające do 9 osób. W 2014 roku było to 989,7 podmiotów, co stanowiło niemal
97%
wszystkich
zarejestrowanych
podmiotów
gospodarczych
w
Gminie,
co koresponduje z trendem ogólnokrajowym. Od 2011 roku zauważalny jest stały
wzrost liczby podmiotów gospodarczych wszelkiej klasy wielkości. Na wykresie
3. przedstawione zostały dane dotyczące podmiotów gospodarczych wg klas
wielkości w gminie Lubowidz na 10 tys. mieszkańców w wieku produkcyjnym
w latach 2010-2014.
Wykres 3: Podmioty wg klas wielkości w gminie Lubowidz na 10 tys.
mieszkańców w wieku produkcyjnym w latach 2010-2014
1100,0
1041,6
950,3
951,2
957,2
989,7
1300,0
1064,7
978,2
978,9
989,8
1022,4
1500,0
ogółem
0-9
900,0
700,0
500,0
2010
2011
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
-100,0
0,0
0,0
0,0
2,3
2,3
100,0
23,1
27,9
27,8
30,2
30,3
300,0
10-49
50-249
250 i więcej
2012
2013
2014
Źródło: Główny Urząd Statystyczny - Bank Danych Lokalnych, 2015 r.
Wskaźnik osób fizycznych prowadzących działalność
gospodarczą na 10 tys.
ludności w 2013 r. wynosił w Gminie 525 osób i był niższy od wskaźnika dla powiatu,
który wynosił 544 osoby.
Zgodnie z danymi GUS jednym z największych wyzwań dla Gminy w sferze
gospodarczej, będzie przyciąganie inwestycji zagranicznych.
Od 1998 roku na
terenie Gminy Lubowidz funkcjonuje tylko jedno przedsiębiorstwo z kapitałem
zagranicznym, natomiast w całym powiecie żuromińskim znajduje się sześć
podmiotów gospodarczych z udziałem kapitału zagranicznego.
8
Z badań sondażowych przeprowadzonych wśród mieszkańców Gminy wynika, że dla
największej części ankietowanych najistotniejsze prowadzeniu firmy są bariery
finansowe (brak kapitału): 8,7 % wskazań „zdecydowanie tak” i 10,1% „raczej tak”.
Drugą grupą barier na którą wskazało najwięcej osób są bariery rynkowe: 5,2 %
wskazań „zdecydowanie tak” i 8,7 % „raczej tak”. Szczegółowe odpowiedzi
zaprezentowano na wykresie 4.
Wykres 4. Bariery w prowadzenia firmy w Gminie
12,00
10,00
8,00
6,00
4,00
2,00
0,00
Finansowe (brak
kapitału)
Zdecydowanie tak
Rynkowe (popyt, podaż, Związane z dostępnością Związane z rynkiem
brak sieci powiązań
do informacji,
pracy i jego regulacją
kooperacyjnych i
doradztwa, edukacji,
współpracy)
wykwalifikowana kadry
Raczej tak
Trudno powiedzieć
Raczej nie
Administracyjne i
prawne
Zdecydowanie nie
Źródło: Badanie ankietowe przeprowadzone wśród mieszkańców Gminy, 2015 r.
W kwestia atutów Gminy we wspieraniu lokalnej przedsiębiorczości, zdecydowanie
dominującą odpowiedzią wybierana przez respondentów była odpowiedź „trudno
powiedzieć”. Prawdopodobnie wynikało to z dotychczasowego braku realizacji
programu Rozwoju Przedsiębiorczości w Gminie. Szczegółowe odpowiedzi dotyczące
atutów Gminy we wspieraniu przedsiębiorczości przedstawiano na wykresie 5.
Wykres 5. Ocena atutów Gminy we wspieraniu lokalnej przedsiębiorczości
40
35
30
25
20
15
10
5
0
Infrastruktura
Zdecydowanie tak
Wykwalifikowane
kadry
Raczej tak
Wsparcie ze strony
lokalnych władz
samorządowych
Trudno powiedzieć
Dostęp do usług
finansowych
Raczej nie
Inne
Zdecydowanie nie
9
Źródło: Badanie ankietowe przeprowadzone wśród mieszkańców Gminy, 2015 r.
2.2. Absorpcja środków unijnych
Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku
przedsiębiorcom
alternatywną
drogę
wobec
do
pozyskiwania
kredytów
funduszy
bankowych,
formę
otworzyło polskim
unijnych,
stanowiących
wsparcia
finansowego
przedsiębiorstw. Obecna perspektywa wydatkowania środków unijnych 2014-2020
będzie w znacznym stopniu skierowana do mikro, małych i średnich przedsiębiorstw,
które będą mogły liczyć na wsparcie ze środków unijnych. Będzie to duża szansa dla
tych przedsiębiorców, którzy zainwestują w badania, innowacje, nowe technologie
i podnoszenie konkurencyjności swoich firm. W ostatnich latach znikoma liczba
przedsiębiorców aplikowała o środki finansowe z funduszy strukturalnych UE.
Natomiast wartość dofinansowanych z funduszy UE inwestycji realizowanych przez
jednostki samorządu terytorialnego w ramach wszystkich programów polityki
spójności, PROW i PO Ryby 2007-2013 w przeliczeniu na 1 mieszkańca gminy
Lubowidz w 2013 roku wyniosła 2 747,43 zł, co jest najniższą wartością spośród
wszystkich gmin powiatu żuromińskiego. Wartość dofinansowanych z funduszy UE
inwestycji w przeliczeniu na 1 mieszkańca przedstawia wykres 6.
Wykres nr 6. Wartość dofinansowanych z funduszy UE inwestycji w przeliczeniu
na 1 mieszkańca
7 000,00 zł
6 000,00 zł
5 000,00 zł
4 000,00 zł
3 000,00 zł
2 000,00 zł
1 000,00 zł
0,00 zł
Powiat
żuromiński
Lubowidz
Bieżuń
2011
Żuromin
2012
Kuczbork-Osada
Lutocin
Siemiątkowo
2013
Źródło: Główny Urząd Statystyczny - Bank Danych Lokalnych, 2015 r.
2.3. Rynek pracy
10
W Gminie Lubowidz od kilkunastu lat utrzymuje się wysokie bezrobocie, a to
powoduje
obniżanie
się
warunków
życia
mieszkańców
Gminy
i przyczynia się do rozwoju negatywnych zjawisk społecznych takich jak wykluczenie
społeczne, patologie społeczne i konflikty z prawem. Niekorzystna sytuacja na rynku
jest przede wszystkim skutkiem przemian gospodarczych, jakie zaszły w kraju po
1990 r. i spowodowały upadek większości zakładów pracy. Dodatkowym czynnikiem
zwiększającym bezrobocie są
zmiany
strukturalne w rolnictwie powodujące
zmniejszenie liczby osób zatrudnionych w rolnictwie.
Liczba bezrobotnych zarejestrowanych na 1000 ludności w wieku produkcyjnym
w Gminie Lubowidz w 2013 r. wynosiła 199,1 osób i była wyższa o 29,8 w stosunku
do roku 2010 i była najwyższa w powiecie żuromińskim (GUS BDL).
Stopa
bezrobocia w powiecie żuromińskim w 2014 r. wynosiła 23,8% i należała
do najwyższych w subregionie ciechanowsko-płockim.
Udział osób bezrobotnych pozostających bez pracy ze względu na niskie lub
zawodowo nietrafione wykształcenie oraz posiadany staż pracy lub jego brak
(absolwenci) wynosi ok. 70% ogółu zarejestrowanych. W Gminie Lubowidz utrzymuje
się także wysoki poziom bezrobocia długotrwałego, które dotyczy około 65% ogółu
bezrobotnych.
Za
optymistyczną
można
uznać
zmianę
wskaźnika
liczby
zarejestrowanych
bezrobotnych w Gminie Lubowidz na koniec 2014 r. gdyż wyniosła ona 724 osoby
(331 mężczyzn i 393 kobiety) i była niższa o 133 osoby względem poprzedniego roku
(2013 rok – 857 osób, w tym 437 mężczyzn i 420 kobiet). W zestawieniu
uwzględniającym udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności Gminy
Lubowidz w wieku produkcyjnym za 2014 wartość wyniosła 16,9% (dla powiatu
żuromińskiego 14,8%). W 2013 roku udział dla Gminy wynosił 19,9% a dla powiatu
16,6%. Spośród osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy
w Żurominie na koniec 2014 roku odsetek osób z wykształceniem wyższym wyniósł
9,3%, średnim zawodowym, policealnym - 22% i zasadniczym zawodowym - 31,2%.
2.4. Instytucje otoczenia biznesu
11
Instytucje otoczenia biznesu (IOB) to podmioty dysponujące bazą materialną
i techniczną oraz kapitałem intelektualnym niezbędne do świadczenia usług na rzecz
sektora Małych i Średnich Przedsiębiorstw. Zadania instytucji otoczenia biznesu to
m.in
wspieranie
gospodarczej i
przedsiębiorczości,
ułatwianie
rozpoczynania
działalności
pomoc nowo tworzonym przedsiębiorcom - poprzez szkolenia
i doradztwo, wsparcie powiązań kooperacyjnych przedsiębiorstw, tworzenie sieci
współpracy,
animacji
środowiska
innowacyjnego
zapewnienie zewnętrznych źródeł finansowania.
przedsiębiorstw,
a
także
IOB to parki technologiczne,
inkubatorów przedsiębiorczości, centrów transferu technologii które zazwyczaj
zlokalizowane są w dużych miastach, natomiast w małych miejscowościach są to
zazwyczaj organizacje pozarządowe lub przedsiębiorstwa, które za cel swojej
działalności statutowej stawiają sobie wspomagające rozwoju gospodarczego, w tym
rozwój przedsiębiorczości.
Na terenie Gminy Lubowidz funkcjonuje jedna organizacja pozarządowa:

Stowarzyszenie Na pograniczu, 09-304 Lubowidz, ul. Zielona 10,
Więcej ośrodków wspierających przedsiębiorczość zlokalizowanych jest w mieście
powiatowym – Żurominie. Są to m.in.:

Cech Rzemiosł Różnych w Żurominie

Stowarzyszenie ,,Praca – Rozwój – Edukacja” w Żurominie

Żuromińskie Stowarzyszenie Społeczno - Kulturalne w Żuromin

Stowarzyszenie WAGON INICJATYW, w Żurominie

Stowarzyszenie Informacja-Integracja w Żurominie - działalność
Stowarzyszenia koncentruje się na podnoszeniu kwalifikacji, rozwoju wiedzy i
kompetencji w zakresie rozwoju społeczeństwa informacyjnego, który jest
jednym z czynników rozwoju przedsiębiorczość
Ponadto, z uwagi na położenie gminy Lubowidz na terenie województwa
mazowieckiego, władze gminy jak i przedsiębiorcy mogą korzystać z wsparcie
instytucji działających na szczeblu subregionu i województwa, takich jak:

Mazowiecka Izba Gospodarcza w Ciechanowie, ul. Kraszewskiego 8a, 06-400
Ciechanów
12

Ciechanowskie Stowarzyszenie Wspierania Przedsiębiorczości

Mazowiecka Fundacja Rozwoju

Fundacja Gospodarcza im. Karola Marcinkowskiego w Ciechanowie

Stowarzyszenie Inicjatyw Gospodarczych

Stowarzyszenie Aktywizacji i Rozwoju Małych i Średnich Przedsiębiorstw
Jedną z najważniejszych instytucji, ze wsparcia której mogą korzystać władze gminy
oraz przedsiębiorcy jest Agencja Rozwoju Mazowsza S.A. Wparcie ze strony Agencji
możliwe jest w czterech podstawowych obszarach:

Wsparcie w zakresie obsługi inwestora i eksportera, pomoc w zakresie obsługi
inwestorów zagranicznych w charakterze partnera wspomagającego proces
rozpoczynania działalności gospodarczej, a także oferując firmom stałe usługi
w zakresie rozpoczęcia i prowadzenia działalności gospodarczej,

Wsparcie w działaniach na rzecz realizacji projektów dla społeczeństwa
informacyjnego,

Działalność szkoleniowa skierowana w szczególności do JST oraz doradztwo w
zakresie pozyskiwania funduszy europejskich dla JST, przedsiębiorstw i
organizacji pozarządowych,

Wspieranie doradcze projektów finansowanych w formule partnerstwa
publiczno-prywatnego zarówno w fazie koncepcyjnej, jak i w trakcie realizacji.
Instytucje
otoczenia
biznesu,
które
aktywizują
i
wspomagają
lokalnych
przedsiębiorców są nierozerwalną częścią systemu przedsiębiorczości wiejskiej.
Rozwój sieci współpracy przedsiębiorców i instytucji otoczenie biznesu będzie
przyczyniała się do promowania regionalnej różnorodność i do poszerzania rynków
zbytu dla lokalnych produktów i usług.
2.5. Zagospodarowanie przestrzenne
Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego określają przeznaczenie, warunki
zagospodarowania i zabudowy terenu, a także rozmieszczenie inwestycji celu
publicznego. Stanowią podstawę planowania przestrzennego w gminie. Ustanawiają
przepisy powszechnie obowiązujące na danym terenie, będące podstawą wydawania
13
decyzji administracyjnych (w przeciwieństwie do studium, które wyraża jedynie
politykę przestrzenną gminy).
Gminy posiadające miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego są bardziej
atrakcyjne dla biznesu. Im bardziej stabilne i przewidywalne warunki lokowania firm,
tym większa szansa na przyciągnięcie inwestorów. Dlatego tak ważne jest
systematyczne uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
przez
poszczególne
Zagospodarowania
gminy.
Potrzeba
Przestrzennego
została
opracowania
sklasyfikowana
Miejscowego
w
Planu
Planu
Rozwoju
Lokalnego dla Gminy Lubowidz na lata 2005-2013 na pierwszym miejscu wśród
działań w ramach celu strategicznego 2. – rozwój gospodarczy.
Powierzchnia geodezyjna Gminy Lubowidz wynosi 19 078 ha, z czego powierzchnia
lądowa zajmuje 19 011 ha zaś grunty pod wodami 67 ha. 10 307 ha czyli 54%
powierzchni gminy zostało zaklasyfikowane jako użytki rolne, grunty leśne oraz
zadrzewione i zakrzewione zajmowały 7 866 ha, grunty zabudowane i zurbanizowane
563 ha, użytki ekologiczne 7 ha, nieużytki 266 ha i tereny różne 2 ha.
Na koniec 2013 roku 128 ha powierzchni Gminy Lubowidz było objętych 4
miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego, co stanowi ok. 0,68%
powierzchni gminy.
W 2014 roku w trakcie opracowania był 1 miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego obejmujących łącznie 14 ha, co stanowi ok. 0,7% powierzchni gminy.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy
Lubowidz opracowane zostało w 1999 roku i obejmuje 1000 ha powierzchni gminy.
2.6. Turystyka
Gmina Lubowidz charakteryzuje się dużym potencjałem rozwojowym w dziedzinie
turystyki krajoznawczej, weekendowej i ekoturystyki. Świadczy o tym występowanie
lokalnych walorów przyrodniczo-krajobrazowych jak rzeka Wkra, która może służyć
m.in.: jako wodny szlak kajakowy. 18681,20 ha czyli niemal 97,9% całkowitej
powierzchni Gminy Lubowidz należy do obszarów prawnie chronionych, z czego
13451,10 ha to parki krajobrazowe, 6,90 ha - rezerwaty i pozostałe formy ochrony
14
przyrody na obszarach chronionego krajobrazu oraz 6,90 ha – użytki ekologiczne.
Ponadto na terenie Gminy znajduje się 6 pomników przyrody i 2 zieleńce
o powierzchni 0,30 ha. Mało zdegradowane środowisko naturalne sprawia, że lokalne
walory przyrodniczo-krajobrazowe są tym bardziej cenne.
Gmina Lubowidz,
pretendując do bycia miejscowością turystyczną, powinna większy nacisk postawić na
wykorzystanie i promowanie walorów turystyczno-rekreacyjnych w celu zwiększenia
popytu na lokalne usługi turystyczne, agroturystyczne i ekoturystyczne oraz lokalne
produkty ekologiczne. Rozwój turystyki i rekreacji uwzględniający potrzeby ochrony
środowiska przy jednoczesnych działaniach marketingowych może również pomóc
Gminie pozyskać inwestorów zewnętrznych.
3. Cele Programu
Na podstawie diagnozy stanu gospodarki Gminy Lubowidz oraz architektury celów
gospodarczych sformułowanych w Strategii Rozwoju Gminy Lubowidz 2015-2025 cel
strategiczny Programu Rozwoju Przedsiębiorczości Gminy Lubowidz został określony
jako:
Wzrost konkurencyjności gospodarczej Gminy Lubowidz
Osiągnięcie cel strategicznego Programu przyczynia się wprost do realizacji Celu
strategicznego: Trwały rozwój gospodarczy oparty na endogenicznym potencjale
gminy zgodny z zasadą zrównoważonego rozwoju
Cel strategiczny Programu będzie wdrażany za pomocą projektów skorelowanych z
czterema priorytetami sformułowanymi w Strategii Rozwoju Gminy Lubowidz 20152025:
Priorytet 1. Rozwój infrastruktury gospodarczej umożliwiającej napływ
inwestycji oraz wzmacniającej funkcjonowanie i współpracę małych i
średnich przedsiębiorstw
Priorytet 2. Rozwój funkcji turystyczno – rekreacyjnej
Priorytet 3. Rozwój przemysłu w oparciu o przetwórstwo rolne i
kooperację
Priorytet 4. Promocja gospodarcza Gminy
15
Priorytet 1. Rozwój infrastruktury gospodarczej
umożliwiającej napływ inwestycji oraz wzmacniającej
funkcjonowanie i współpracę małych i średnich
przedsiębiorstw
Dostęp do podstawowej infrastruktury technicznej jest warunkiem koniecznym
rozwoju działalności gospodarczej. Rozwój infrastruktury gospodarczej będzie wspierany
poprzez trzy grupy działań:
Działanie 1.1. Wsparcie dla przedsiębiorstw i instytucji otoczenia biznesu
świadczących usługi dla MŚP
Wsparcie przedsiębiorstw i instytucji otoczenia biznesu świadczących usługi dla MŚP
jest działaniem kompleksowym, którego istotnym elementem jest opracowanie zasad
komunikacji Urzędu Gminy z przedsiębiorstwami, obejmujących środki komunikacji
elektronicznej
(utworzenie
listy
mailingowej,
przesyłanie
wiadomości
pocztą
elektroniczną, Facebook i inne.).
Ponadto w ramach tego działania zakładane jest prowadzenie stałej akcji
informacyjnej związanej z możliwościami pozyskania finansowania ze środków UE w
ramach RPO, PROW i innych programów operacyjnych a także programów
krajowych.
Działaniem wspierającym powstawanie nowych przedsiębiorstw będzie utworzenie
inkubatora
przedsiębiorczości.
o różnej formie
prawnej,
Inkubator
której
celem
przedsiębiorczości to
jest
wspieranie
instytucja
przedsiębiorczości
początkujących przedsiębiorców z sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw,
rozpoczynających lub dopiero zamierzających rozpocząć działalność gospodarczą,
Działanie
Tabela 1. Projekty w ramach Działania 1.1
Projekt
Podmioty
odpowiedzialne
Grupy
docelowe
Działanie
1. Wsparcie
dla
przedsiębio
Wspieranie
usług
doradczych
dla
przedsiębiorców i osób
zamierzających podjąć
Urząd Gminy,
konsultant
zewnętrzny
Przedsiębiorcy
i
osoby
zamierzające
podjąć
Szacowany
Koszt
Źródła
finansowania
1000 zł
rok
Urząd Gminy
/
16
rstw i
instytucji
otoczenia
biznesu
świadczący
ch usługi
dla MŚP
działalność
gospodarczą
Zwiększenie dostępu
do
instrumentów
finansowych
Przystąpienie
Gminy
Lubowidz
do
Mazowieckiego
Funduszu
Poręczeń
Kredytowych
Rozwój
systemu
konsultacji
społecznych
z
lokalnymi
przedsiębiorcami
Organizowanie
cyklicznych
spotkań
przedsiębiorców
z
Instytucjami Otoczenia
Biznesu
Zwiększanie absorpcji
środków
UE
prze
przedsiębiorstwa
z
terenu Gminy
Utworzenie
Inkubatora
Przedsiębiorczości
działalność
gospodarczą
Urząd Gminy
Urząd Gminy
Urząd Gminy,
Instytucje
Otoczenia
Biznesu
Przedsiębiorcy
i
osoby
zamierzające
podjąć
działalność
gospodarczą
Przedsiębiorcy
i
osoby
zamierzające
podjąć
działalność
gospodarczą
Przedsiębiorcy
i
osoby
zamierzające
podjąć
działalność
gospodarczą
W
zależności
od wartości
nabytych
udziałów
Urząd Gminy
500 zł / rok
Urząd Gminy
1000 zł
rok
Urząd Gminy
/
Urząd Gminy,
Instytucje
Otoczenia
Biznesu
Przedsiębiorcy
i
osoby
zamierzające
podjąć
działalność
gospodarczą
500 zł / rok
Urząd Gminy
Urząd Gminy,
Instytucje
Otoczenia
Biznesu
Osoby
zakładające
działalność
gospodarczą
Ok. 7 tys. zł
/
jedno
stanowisko
pracy
Urząd Gminy
Działanie 1.2. Współdziałanie w tworzeniu infrastruktury wspierającej
Celem głównym projektów w ramach powyższego działania będzie przygotowanie /
rozwój terenów inwestycyjnych w zakresie zapewnienie/ podniesienia standardu
infrastruktury oraz polepszenia dostępności do informacji gospodarczej i technicznej
oferowanych terenów inwestycyjnych, które mają istotne oddziaływanie na rozwój
przedsiębiorczości w Gminie Lubowidz.
Działania mogą obejmować
1. Wykup działek/uzbrojenie dwóch terenów o powierzchni ok. 5ha łącznie
zlokalizowanych na terenie Gminy Lubowidz,
2. Przebudowa dróg gminnych ułatwiającej dojazd do miejsc pracy a także dojazd
do terenów rekreacyjnych. Przewidywane do modernizacji odcinki dróg to:
ulica Żuromińska w Lubowidzu; Zielona w miejscowości Konopaty; droga
17
Lubowidz - Mały Las – Konopaty; ul. Piastowska w Zieluniu; droga ŻarnówkaPurzyce; droga w miejscowości Cieszki oraz Dziwy Cieszki.
Strategicznym przedsięwzięciem infrastrukturalnym prowadzonym przez Gminę w
latach 2012-2016 jest budowa zalewu Lubowidz-Bądzyn na rzece Wkrze. W związku z
jego budową, należy przeanalizować możliwości powstania nowych i rozwoju
istniejących przedsiębiorstw związanych z funkcjonowaniem zalewu. Ponadto należy
przeanalizować możliwości utworzenia w Gminie podstrefy Warmińsko-Mazurskiej
Specjalnej Strefy Ekonomicznej.
Jednym z aspektów wzmacniania konkurencyjności MŚP jest prowadzenie przyjaznej
dla przedsiębiorców polityki zarządzania nieruchomościami należącymi do Gminy. W
chwili obecnej na terenie Gminy 1 osoba prowadząca działalność gospodarczą
posiada w użytkowaniu wieczystym grunty Gminy Lubowidz o łącznej powierzchni
0,81 ha. Suma opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego w roku 2014
wyniesie 1262,46 zł.
W celu ułatwienia przedsiębiorcom nabywania na własność gruntów użytkowanych
przez nich na podstawie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości, przewiduje
się wprowadzenie bonifikaty od opłaty z tytułu przekształcenia tego prawa na
własność. Uprawniony do uzyskania bonifikaty będzie przedsiębiorca, który dokona
jednorazowej wpłaty należności z tytułu przekształcenia prawa użytkownika
wieczystego we własność. Działanie to zostanie uruchomione w 2017 r. Wysokość
bonifikaty zostanie określona w uchwale Rady Gminy.
Istotnym elementem współdziałanie w tworzeniu infrastruktury może być także
system zachęt i ulg podatkowych dla przedsiębiorców, np. pomoc de minimis wprowadzenie
zwolnień
podatkowych
w
podatku
od
nieruchomości
dla
przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą na terenie Gminy pod
warunkiem zrealizowania na terenie Gminy inwestycji początkowej (budowa,
odbudowa, rozbudowa, nadbudowa budynków i budowli lub ich części) oraz
zatrudnienia określonej liczby osób.
18
Na konkurencyjność gospodarki bardzo duży wpływ ma jej innowacyjność. W Gminie
Lubowidz tradycyjnie zlokalizowane są przemysły charakteryzujące się niewielkim
poziomem zaawansowania technologicznego, Dominującym sektorem jest rolnictwo,
stąd też brak jest obecnie inicjatyw związanych z wsparciem innowacyjności. Na
terenie gminy ukształtowała się lokalna specjalizacja którą są kurniki produkcyjne jaj
konsumpcyjnych. Podejmowane działania będą koncentrowały się na wsparciu
innowacyjności w obszarze lokalnej specjalizacji oraz rozwoju systemu wsparcia i
zachęt do współpracy przedsiębiorców z instytucjami otoczenia biznesu oraz
instytucjami naukowo-badawczymi.
Działanie 1.2. Współdziałanie w tworzeniu infrastruktury wspierającej
przedsiębiorczość
Działanie
Tabela 2. Projekty w ramach działania 1.2.
Podmioty
odpowiedzialne
Projekt
Utworzenie
Punku
Obsługi
Przedsiębiorców i Inwestorów /
stanowiska
ds.
innowacyjności w Gminie
wspierania
Opracowanie miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego
i
wybór lokalizacji terenów
inwestycyjnych
Uporządkowanie i przygotowanie
terenów inwestycyjnych, w tym
uzbrojenie terenów w media,
budowa/modernizacja
układu
komunikacyjnego
terenu,
promocja terenu inwest.
Budowa zalewu Lubowidz-Bądzyn
na rzece Wkrze
Mieszkania
dla
przedsiębiorców
młodych
Urząd
Gminy, firma
doradcza
w
Nawiązanie
współpracy
przedsiębiorstw
z
instytucjami
otoczenie biznesu i instytucjami
naukowymi (wskaźnik: liczba umów o
współpracy podpisanych z IOB,
instytucje naukowo-badawcze.
Osoby
prowadzące
planujące
założenie
dział.gosp.
Inwestorzy,
wszyscy
mieszkańcy
gminy
Urząd
Gminy,
Przedsiębiorcy
Urząd
Gminy, firmy
budowlane
Wszyscy
mieszkańcy
gminy
Urząd
Gminy,
Urząd
Gminy,
Budowa gminnego targowiska
Wsparcia
przedsiębiorców
ramach pomocy de minimis
Urząd Gminy
Grupy
docelowe
Osoby
rozpoczynające
dział. gosp.
Przedsiębiorst
wa + wszyscy
mieszkańcy
Gminy
Urząd
Gminy,
Urząd
Gminy, IOB
i
Przedsiębiorst
wa + IOB
Szacowany
Koszt
Źródła
finansowania
Wkład
niepieniężn
y
Urząd Gminy
W
zależności
od zakresu
planu
Urząd Gminy
Urząd Gminy
30.000.000
zł.
Gmina, środki
UE
5000
/rok
Urząd Gminy
zł
50 tys. zł
Urząd Gminy
10 tys./rok
Urząd Gminy
1000 zł
rok
/
Urząd Gminy,
IOB, UE
19
Priorytet 2. Rozwój funkcji turystyczno – rekreacyjnej
Zwiększenie konkurencyjności poprzez rozwój turystyki jest kluczem do bogacenia się
przedsiębiorstw, samorządów i lokalnych społeczności. Rozwój funkcji turystycznorekreacyjnej Gminy Lubowidz jako miejsca do tej pory „nie odkrytego” lub dopiero
„odkrywanego” może być zatem czynnikiem wzrostu pozycji konkurencyjnej Gminy.
Celem działań podejmowanych w tym zakresie jest:

zwiększenie turystyki przyjazdowej do Gminy,

tworzenie warunków dla rozwoju i wzrostu konkurencyjności gospodarstw
i przedsiębiorstw sektora turystycznego,

promocję gminy jako obszaru atrakcyjnego turystycznie, w tym poprzez
promowanie oferty kulturalnej.
Turystyka to, interdyscyplinarny sektor gospodarki posiadający ogromny potencjał
rozwojowy. Szczególnym obszarem turystyki jest turystyka wiejska, do rozwijania
której niezbędne jest stworzenie określonych warunków:
1) turystycznego – tworzenie produktów typowych dla okresu zimowego (kuligi,
biegi narciarskie) lub niezależnych od pór roku, takich jak m.in.: warsztaty
nauki rzemiosła wiejskiego dla turystów (np. nauka haftu, garncarstwa,
wikliniarstwa);
obserwacja
dzikich
zwierząt
za
pomocą
aparatów
fotograficznych, lornetek i kamer,
2) budowa obiektów małej architektury turystycznej - tworzenie zintegrowanej
sieci infrastruktury turystycznej eksponującej najbardziej atrakcyjne miejsca w
gminie – rozwój szlaków rowerowych, konnych, pieszych i wodnych;
oznakowanie miejsc i tras i inne,
3) Powstanie nowych obiektów turystycznych takich jak m.in.: karczmy wiejskie
(usługi całoroczne); pola namiotowe i biwakowe (usługi sezonowe); punkty
obserwacyjne i widokowe; sklepy z pamiątkami, wiaty z kominkiem, grille;
gospodarstwa agroturystyczne i inne,
4) Pełniejsze wykorzystanie istniejących obiektów gospodarczych: stare spichrze,
stodoły, obory i inne niewykorzystane obiekty do tworzenia bazy noclegowej,
gastronomicznej i obsługi turystycznej,
20
5) Profesjonalna organizacja imprez sportowo-rekreacyjnych: tworzenie terenów
rekreacyjnych; organizowanie wypożyczalni i punktów obsługi sprzętu
turystyczno- sportowego (rowerów, kajaków, łodzi).
6) Rozwój systemu informacji i rezerwacji turystycznej opartego na narzędziach
internetowych w tym mediach społecznościowych.
7) Tworzenie wiejskich biur podróży oferujących organizację kompleksowych
wczasów na wsi z uwzględnieniem takich elementów jak piloci wycieczek,
przewodnicy turystyczni i innych.
8) Udostępnienie nowych miejsc i form dla działalności turystycznej
9) Rewitalizacja obiektów dziedzictwa materialnego.
Spodziewane efekty realizacji działania to między innymi:

wzrost ruchu turystycznego, w tym krajowej turystyki pobytowej, na obszarze
Gminy,

zwiększenie
liczby
miejsc
pracy
(osób
zatrudnionych)
w
sektorze
turystycznym,

wzrost udziału turystyki w przychodach gminy,

pełniejsze wykorzystanie potencjału turystycznego Gminy poprzez.
Działanie 2.1. Wsparcie dla tworzenia gospodarstw agroturystycznych i
ekoturystycznych
Przedsiębiorczość na terenie gminy wiejskiej charakteryzuje się poszukiwaniem przez
rolników i mieszkańców wsi dodatkowych i alternatywnych źródeł dochodów w
swoich gospodarstwach domowych. Niezbędna do tego jest innowacyjność a także
twórcze naśladownictwo, gdyż istnieje wiele gotowych rozwiązań, które stosunkowo
łatwo można zaadaptować do warunków Gminy.
Mieszkańcy obszarów wiejskich poszukują alternatywnych lub uzupełniających źródeł
dochodu, które pochodziłyby z innej niż produkcja rolna działalności gospodarczej.
Tymi źródłami może być turystyka wiejska, agroturystyka i ekoturystyka.
Przedsiębiorczość na obszarach wiejskich może mieć charakter różnej działalności:
21
- rolniczej , np. produkcja ziół leczniczych i przyprawowych; uprawa plantacji roślin
energetycznych; hodowla kóz, królików, koni, zwierząt leśnych; uprawa grzybów;
pszczelarstwo; produkcja warzyw i owoców.
- pozarolniczej związanej bezpośrednio z rolnictwem, np. handel hurtowy i
detaliczny produktami rolniczymi (sklepy, punkty sprzedaży: nawozów, paszy, nasion,
roślin kwiatowych); przetwórstwo artykułów rolniczych (młyny, piekarnie cukiernie,
ubojnie,
masarnie,
mleczarnie,
przetwórnie
(mechanizacyjne, remontowo-budowlane,
owoców);
usługi
produkcyjne
produkcja środków ochrony
roślin);
działalność usługowa (serwis maszyn i ciągników rolniczych); produkcja energii
elektrycznej (biogazownie rolnicze, małe elektrownie wodne)
- pozarolniczej niezwiązanej bezpośrednio z rolnictwem, np. usługi:
rzemiosło
i
rękodzielnictwo
wiejskie,
warsztaty
naprawcze
(mechaniczno
-
ślusarskie), punkty usługowe (np. serwis maszyn), praca dorywcza w małych
zakładach przemysłu terenowego - zakładach materiałów budowlanych, tartakach;
różnego typu usługi np. wikliniarskie, kowalskie; remontowo-budowlane; usługi
transportowe (samochody ciężarowe, autobusy); handel: sklepy wielobranżowe;
pielęgnacja krajobrazu i ochrony środowiska; muzea regionalne, skanseny; turystyka
wiejska (agroturystyka, gastronomia, usługi, działalność rekreacyjna, handel, biura
turystyczne).
Z doświadczeń gmin w powstawały gospodarstwa agroturystyczne wynika, że jedno
agroturystyczne gospodarstwo wiejskie świadczące usługi noclegowo- żywieniowe
może uruchomić na obszarze wiejskim około 10 innych miejsc pracy związanych z
handlem, usługami i gastronomią.
Działaniami wspomagającymi rozwój funkcji turystyczno-rekreacyjnej gminy będzie
przytępienie Gminy do Mazowieckiej Regionalnej Organizacji Turystycznej (roczna
składka wynosi 2500 zł ) oraz utworzenie Lokalnej Organizacji Turystycznej (w formie
prawno-organizacyjnej stowarzyszenia), będącej organizacją współpracy samorządu i
lokalnej branży turystycznej w zakresie promocji turystycznej Gminy a w
szczególności kreowania (tworzenia, promocji i rozwoju) lokalnych produktów
turystycznych. Do najważniejszych zadań lokalnych organizacji będzie należało:
22
 integracja społeczności lokalnej, głównie jednostek samorządu lokalnego i branży
turystycznej,
 kreowanie produktów turystycznych (tworzenie, rozwój i promocja) wokół
lokalnych atrakcji turystycznych,
 gromadzenie i aktualizacja informacji o atrakcjach i produktach turystycznych,
 utrzymanie i prowadzenie lokalnych punktów informacji turystycznej.
Działanie 2.1. Wsparcie dla tworzenia gospodarstw agroturystycznych
i ekoturystycznych
Działanie
Tabela 3. Projekty w ramach działania 2.1.
Podmioty
odpowiedzialne
Projekt
Szkolenia
na
temat
wielofunkcyjnego rozwoju
obszarów
wiejskich
i
Urząd Gminy,
alternatywnych kierunków
firma
działalności gospodarczej
szkoleniowa
prowadzonej
przez
gospodarstwa rolne
Zorganizowanie
cyklu
spotkań
informacyjnych
nt.
przekształcenia
gospodarstwa rolnego w
gospodarstwo
ekologicznego. Projekt
Organizacja kursu dla
rolników umożliwiającego
zdobycie
kwalifikacji:
przedsiębiorca
–
organizator turystyki.
Utworzenie
strony/podstrony
Internetowej
prezentującej
turystyczną Gminy
Rolnicy planujący
lub
już
prowadzący
działalność
związaną
z
turystyką
Szacowany
Koszt
Urząd Gminy,
firma
szkoleniowa
Urząd Gminy,
firma
szkoleniowa
przekształcenia
gospodarstwa
rolnego
w
gospodarstwo
ekologicznego.
Rolnicy i inni
mieszkańcy
gminy
zainteresowani
uzyskaniem
kwalifikacji,
Mieszkańcy
gminy, turyści
Źródła
finansowania
Środki własne
Gminy,
fundusze UE
2000 zł /
rok
Rolnicy planujący
Urząd Gminy,
informatyk
ofertę
Grupy docelowe
1000 zł /
rok
1000 zł /
rok
Wkład
niefinansow
y w formie
pracy
informatyka
Środki własne
Gminy,
fundusze UE
Środki własne
Gminy,
fundusze UE
Środki własne
Gminy,
fundusze UE
Działanie 2. 2. Utworzenie wioski tematycznej w oparciu o produkty lokalne
Wioska tematyczna to kompleksowe przedsięwzięcie, którego celem jest ożywienie
gospodarki wiejskiej poprzez integrację lokalnej społeczności wokół zagadnień
związanych z określonym produktem, usługą lub kulturą danego miejsce.
23
Utworzenie w Lubowidzu wioski tematycznej – „WIOSKI JAJ”, nada kierunek rozwoju,
który będzie podporządkowany różnorodnej działalności
związanej z tematem
przewodnim wioski – i będzie stanowił swoisty produkt turystyczny, wokół którego
tworzone będą mogły być tworzone różnorodne pomysły na alternatywne dochody
mieszkańców np. 100 potraw z jaj; wyrób pisanek, wytwarzanie dekoracji
nawiązujących to tematyki jajek; wytwarzanie stylizujących elementów architektury;
wytwarzanie form przestrzennych stanowiących element dekoracyjny w przestrzeni
publicznej: ławki w parku, ronda drogowe, itp.
Wioski tematyczne powstają w Polsce z rozwijają się z sukcesem od lat 90.Obecnie w
Polsce funkcjonuje ponad 55 wiosek tematycznych. Przykładowe tematy istniejących
wiosek to wioska chleba, wioska pomidorowa, wioska kwiatowa itp. Dodatkowa
warto zauważyć, że nie brak jest wiosek tematycznych na Mazowszu (źródło:
www.wioskitematyczne.org.pl).i Lubowidz ma szansę stać się pierwsza wioska
tematyczną w województwie.
Tabela 4. Projekty w ramach działania 2.2.
Działanie 5. Utworzenie wioski tematycznej w
oparciu o produkty lokalne
Działanie
Projekt
Przygotowanie
dokumentów
planistycznych
związanych
z
utworzeniem wioski tematycznej.
procedury „krok po kroku”
przygotowania
organizacji
pozarządowej
do
prowadzenia
działalności gospodarczej w ramach
idei „wioski tematycznej”
- zasady funkcjonowanie wioski
tematycznej
Cykl
szkoleń
coachingiem
połączony
z
Inicjowanie przedsięwzięć w ramach
wioski
tematycznej,
tworzących
alternatywne
dochody
dla
mieszkańców Gminy
Podmioty
odpowiedzialne
Grupy
docelowe
Szacowany
Koszt
Źródła
finansowania
Urząd Gminy,
Firma
doradcza
Mieszkańcy
gminy
500 zł /m-c
Środki własne
Gminy
Urząd Gminy,
Firma
doradcza
Mieszkańcy
gminy
2000
rok
zł
/
Urząd Gminy,
Firma
doradcza
Mieszkańcy
gminy
5000
rok
zł
/
Środki własne
Gminy,
fundusze UE
Środki własne
Gminy;
fundusze UE;
środki PUP
24
Działanie 2.3. Organizacja imprez o charakterze ponadlokalnym, bazujących na
tradycji i specyfice gminy
Profesjonalna
turystyka
wiejska
to
łączenie
różnych
pokrewnych
dziedzin
przedsiębiorczości wiejskiej – agroturystyki, handlu, różnych usług, gastronomii,
organizacji imprez sportowo rekreacyjnych, przetwórstwa produktów żywnościowych,
rękodzielnictwa i innych.
Profesjonalna turystyka wiejska nie może istnieć bez
produktów lokalnych i produktów turystycznych, które będą tworzyły korzyści dla
mieszkańców Gminy.
Produkty lokalne to najczęściej wyroby z którymi utożsamiają się mieszkańcy
miejscowości i/lub gminy. Są on produkowane w sposób nieprzemysłowy,
niemasowy, z surowców lokalnych lub przy użyciu lokalnych metod wytwarzania.
Produkt lokalny to także produkt, który dla mieszkańców danego regionu jest
codzienny, pospolity, natomiast dla osób z zewnątrz stanowi cos wyjątkowego i
specyficznego. Przykładowe produkty lokalne to:
- produkty spożywcze: mleczne, mięsne, z owoców i warzyw, produkty rybołówstwa,
piekarnicze i cukiernicze , miody, napoje i inne,
- produkty niespożywcze: rękodzieło artystyczne, pamiątki, przedmioty codziennego
użytku,
- usługi; gastronomiczne, hotelarskie, inne (np. zioła, grzyby, jaja i inne),
Produkty lokalne w połączeniu z usługami będą tworzyły produkt turystyczne
(produkt turystyczny wg definicji szwajcarskiego znawcy przedmiotu C. Kaspara to
komplet przedmiotów materialnych i usług, które turysta w czasie swojej podróży
wykorzystuje lub konsumuje). Przykładowe produkty turystyczne możliwe do
realizacji na obszarach wiejskich:

Całoroczne wczasy rodzinne, gdzie aktywność fizyczna (rajdy rowerowe,
piesze wędrówki, kuligi) łączy się z nauką garncarstwa, wikliniarstwa i
tradycyjnego przetwórstwa np. wypiek chleba, wyrób serów, masła i ich
degustacja,
25

Zintegrowany gminny i ponadgminny szlak konny ze stanicami, w których
turysta może odpocząć, posilić się i zmienić konia przed dalszą podróżą,

Cykliczne imprezy sportowo-rekreacyjne dla osób aktywnych oparte na
łączących się ze sobą szlakach wodnych, rowerowych i konnych promujące
zdrowy
styl
życia.
Zwiedzanie
z
przewodnikiem
wiejskiego
ogrodu
dendrologicznego połączone ze sprzedażą roślin. Kompleksowe usługi
lecznicze: aromatoterapia, apiterapia, hipoterapia, minisanatoria, specyficzne
diety lecznicze (odchudzające, oczyszczające i wzmacniające),

Wiejskie zoo prezentujące pospolite i rzadkie zwierzęta gospodarskie, np.
kuropatwy, pawie, perliczki, przepiórki, kozy, owce, cielęta,

Zwiedzanie istniejących obiektów historycznych i zabytków połączone z
pokazem odtwarzającym życie z danej epoki, zainscenizowanym przez
lokalnych przewodników w stylowych strojach.
Do uruchomienia produktów lokalnych i turystycznych niezbędne jest opracowanie
biznes-planu związanego z wprowadzeniem produktu lub pakietu produktów
lokalnych i turystycznych na rynek, wraz z uzupełniającymi badaniami rynkowymi.
26
Działanie
Tabela 5. Projekty w ramach działania 2.3.
Projekt
Organizowanie
spotkań
i
konkursów na produkty lokalne
- przyszłe wizytówki Gminy
Działanie
2.3.
Organizacja
imprez o
charakterze
ponadlokalny
m,
bazujących
na tradycji i
specyfice
gminy
Opracowanie
produktów
turystycznych - opracowanie
scenariuszy
turystycznych,
rekreacyjnych i kulturalnych, i
innych, łączących pojedyncze
propozycje w taki sposób, aby
układały się one w spójne
programy pobytu, spędzania
czasu, aktywności.
Organizowanie
cyklicznego
wydarzenia promocyjnego –
święta
związanego
z
produktem
lokalnym
np.
DZIEŃ JAJKA
Podmioty
odpowiedzial
ne
Grupy
docelowe
Urząd Gminy
Wszyscy
mieszkańcy
Gminy
Szacowany
Koszt
Źródła
finansowania
Wkład
niefinansowy
–
wkład
intelektualny
Urząd Gminy
Urząd Gminy
Urząd Gminy,
firma
doradcza
Wszyscy
mieszkańcy
Gminy
Urząd Gminy
Wszyscy
mieszkańcy
Gminy
+
turyści
Wkład
niefinansowy
–
wkład
intelektualny
Urząd Gminy
5000 zł / rok
27
Priorytet 3. Rozwój przemysłu
przetwórstwo rolne i kooperację
w
oparciu
o
Postępujący proces globalizacji różnicuje miejsce regionów w strukturze gospodarki
krajowej, tak z punktu widzenia gospodarczego, jak i społecznego. Jedne z regionów,
wykorzystując coraz łatwiejszy przepływ towarów i kapitału ludzkiego, znacznie
przyśpieszają tempo swojego rozwoju, inne zaś pozostają na marginesie procesów
rozwojowych. Istotne jest zatem poszukiwanie optymalnych proporcji między
czynnikami egzogenicznymi i endogenicznymi determinującymi rozwój regionalny2 .
Działanie 3.1. Rozwój przemysłu sektora rolno-spożywczego
Sektor rolno – spożywczy stanowi największy dział gospodarki gminy Lubowidz.
Działanie
podejmowane
dla
wsparcie
tego
sektora
będą
prowadziły
do
zdynamizowania produkcji rolnej (roślinnej i zwierzęcej) oraz przetwórstwa.
Czynnika o największym znaczeniu warunkującymi rozwój przemysłu rolno –
spożywczego Gminy Lubowidz są czynniki wewnętrzne (endogeniczne):

poziom i stabilność jakości, atrakcyjności i funkcjonalność oferowanych
towarów i usług
Do

poziom kosztów i cen

siła ekonomiczna przedsiębiorstw

sprawność rynkowa firm zależna od ich organizacji i zarządzania
rozwoju
przemysłu
sektora
rolno
spożywczego
niezbędne
jest
aby
przedsiębiorstwa realizowały projekty dotyczące unowocześnienia oraz wzrost
swojego potencjału przetwórczego gdyż będzie to niezbędne do zapewnienia
zdolności partnerskiego uczestnictwa w konkurencji rynkowej.
2
A. Czudec, Czynniki kształtujące spójność ekonomiczną i społeczną regionu, w: A. Czudec (red.), Możliwości i bariery
rozwoju regionu, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2009, s. 13–14.
28
Działanie 3.1. Rozwój przemysłu sektora
rolno-spożywczego
Działanie
Tabela 6. Projekty wspierające przedsiębiorczość w ramach działania 3.1
Projekt
Rozwój
ekologicznej
produkcji rolnej jako
wizytówki Gminy,
w tym zdefiniowanie
preferowanych
kierunków
rozwoju
przemysłu
rolnospożywczego
w
tym
produktów PREMIUM doradztwo
Ulgi w podatku od
nieruchomości dla nowo
powstających
i
istniejących
przedsiębiorstw sektora
rolno – spożywczego
Projekty
inwestycyjne
dotyczące
unowocześnienia
oraz
wzrost
potencjału
przetwórczego
Podmioty
odpowiedzialne
Grupy docelowe
Urząd Gminy, TZD
MODR, konsultanci
zewnętrzni
Przedsiębiorstwa
sektora
rolnospożywczego
3 tys. zł. /rok
Urząd Gminy
Przedsiębiorstwa
sektora
rolnospożywczego
50 tys. zł /rok
Przedsiębiorstwa
sektora
rolnospożywczego
Przedsiębiorstwa
sektora
rolnospożywczego
+
wszyscy
mieszkańcy gminy
Wartości określane
indywidualnie dla
każdego projektu
Szacowany koszt
Działanie 3.2. Wsparcie dla sieciowania i inicjatyw koperacyjnych
Powiązania kooperacyjne bezpośrednio wpływają na kształtowanie się
rynkowych warunków działania gospodarstw rolnych, przedsiębiorstw i innych
podmiotów gospodarczych. Takie forma prowadzenia działalności gospodarczej mogą
obejmować swym zasięgiem wiele sfer życia społeczno-gospodarczego środowiska
gminy wiejskiej, w tym m.in. wytwarzanie i zaopatrzenie gospodarstw w środki
produkcji, skup wytwarzanych artykułów rolnych i ich przetwórstwo, handel hurtowy i
detaliczny, świadczenie usług produkcyjno-bytowych, finansowanie działalności
gospodarczej.
Zrzeszanie się indywidualnych producentów rolnych w sformalizowane formy
współdziałania jest obecnie alternatywą na poprawę gospodarowania dla wielu
producentów. Powiązania kooperacyjne mogą przybierać różne formy, m.in.
kontraktacja, grupy producenckie, działalność spółdzielcza, giełdy towarowe i rynki
hurtowe oraz klastry rolno-przemysłowe.
29
 Grupy producentów rolnych / Grupy producentów owoców i warzyw Zainicjowanie utworzenia np. grupy producentów jaj umożliwiającej koncentrację
podaży i organizowanie sprzedaży jaj. Grupa producencka ma możliwość
organizowania wspólnego sortowania i pakowania jaj, magazynowania, chłodni,
transportu, logistyki i marketingu.
 Kontraktacja
 Spółdzielnie rolnicze
 Klaster Rolno-Spożywczy. Celem klastrów jest rozwój produkcji i kreowanie
wysokiej jakości produktów spożywczych oraz stworzenie marki regionalnej
produktów żywnościowych, rozpoznawalnej w regionie w kraju, a także
zagranicą. Współpraca klastrowa może pozwolić poprawić kondycję ekonomiczną
firm poprze obniżenie kosztów produkcji i dystrybucji oraz łatwiejsza i tańsza
wspólnej promocji marki.
 Giełdy towarowe i rynki hurtowe
Innowacyjną formą kooperacji jest tzw. rolnictwo wspierane społecznie. Podejście to
polega na dialogu przedstawicieli społeczności lokalnej z rolnikami w celu wspólnego
ustalenia jakiego typu produkty (np. warzywa i owoce) będą uprawiane w danym
gospodarstwie. Odbiorcy mówią jakie produkty chcieliby nabyć, a rolnicy, informują
jakie da się wyprodukować i jakie będą koszty wyprodukowania określonych
produktów. W następstwie dialogu między producentami produktów rolnych a
nabywcami podpisywane są umowy cywilno-prawne.
Działanie 3.2. Wsparcie
dla sieciowani i inicjatyw
kooperacyjnych
Działanie
Tabela 7. Projekty wspierające przedsiębiorczość w ramach działania 3.2.
Projekt
Podmioty
odpowiedzialne
Grupy docelowe
Szkolenia
i
warsztaty
i
doradztwo dla producentów
rolnych w zakresie powiązań
kooperacyjnych:
- kontraktacji
- grupy producenckie
- spółdzielnie rolnicze
- klastry
giełdy
towarowe/rynki
hurtowe
TZD MODR, Urząd
Gminy, organizacje
pozarządowe
Producenci
produktów rolnych
Szacowany Koszt
2000 zł / rok
30
Organizacja cyklu dotyczących
Rolnictwa
Wspieranego
Społecznie
Do realizacji powyższych
organizacyjnych takich jak:


Urząd Gminy,
Konsultant
zewnętrzny
projektów
Mieszkańcy gminy,
rolnicy
niezbędne
będzie
1000 zł / rok
podjęcie
działań
Opracowanie zasad wsparcia dla przedsiębiorstw branży przetwórstwa rolnego
Intensyfikacja współpracy z Terenowym Zespół Doradców Mazowieckiego
Ośrodka Doradztwa Rolniczego, w zakresie tworzenia powiązań
kooperacyjnych w agrobiznesie.
Priorytet 4. Promocja gospodarcza Gminy
Dla rozwoju społeczno-gospodarczego Gminy Lubowidz, kluczowe znaczenie ma
pobudzanie lokalnej przedsiębiorczości aby wzrastała liczba przedsiębiorstw w Gminie
a istniejące przedsiębiorstwa zwiększały swoja konkurencyjność.
Promocja oferty gospodarczej gminy jest sposobem wspierania lokalnego rozwoju
społeczno-gospodarczego. Działania promocyjne pokazują możliwości (nie tworzą
nowych możliwości) i są cierpliwym kształtowaniem wizerunku gminy jako miejsca
właściwego dla odpowiednich działań. Wizerunek może mieć moc wpływania na
długofalowe plany podmiotów gospodarczych, a nie tylko na bieżące decyzje. Może
oddziaływać bezpośrednio i pośrednio.
W dalszej perspektywie czasowej przewidywane jest podjęcie działań promocyjnych
w wymiarze międzynarodowym, polegających na zamieszczaniu ofert i informacji
w katalogach
o
zasięgu
międzynarodowym,
zamieszczanie
informacji
w interaktywnych bazach danych; udział w zagranicznych targach i wystawach.
31
Działanie 4.1. Promocja oferty gospodarczej gminy
Działania dotyczące promocji oferty gospodarczej gminy kierowane będą do dwóch
grup adresatów. Pierwszą grupę stanowią mieszkańcy Gminy do których kierowane
są działania w formie
1. Publikacje drukowane i elektroniczne: przewodnik przedsiębiorcy po
Gminie
Lubowidz
–
jak
zacząć
i prowadzić
działalność
gospodarczą;
utworzenie internetowej bazy ofert gospodarczych i inwestycyjnych,
2. Promowanie przedsiębiorczości lokalnej: promocja przedsiębiorców
w gminach sąsiednich, w powiecie i w subregionie (we współpracy
z samorządem
gospodarczym);
wspólne
akcje
promujące
zachowania
i postawy przedsiębiorcze przedsiębiorców Gminy Lubowidz we współpracy
z samorządem gospodarczym,
3. Zorganizowanie cyklicznej, dorocznej imprezy/konkursu promującej
usługi i produkty firm z Gminy Lubowidz. Konkurs byłby prowadzony we
współpracy
z
samorządem
gospodarczym
przedsiębiorców.
Nagrodą
w konkursie byłoby przyznanie laureatom prawa do posługiwania się przez
1 rok specjalnym znakiem, świadczącym o jakości danej usługi/produktu.
Znak byłby przyznawany przez Kapitułę, w której skład wchodziliby
przedstawiciele
Gminy
oraz
przedsiębiorców.
Celem
konkursu
jest
wypromowanie produktów firm z terenu Gminy na rynku krajowym
i zagranicznym.
Drugą grupę stanowią inwestorzy krajowi i zagraniczni, do których adresowane będą
działania takie jak:
1. Publikacje
drukowane
i
elektroniczne
prezentujące
potencjału
inwestycyjny Gminy oraz pokazujące korzyści wynikających z inwestowania w
Gminie Lubowidz,
2. Udział w imprezach targowych krajowych i zagranicznych w ramach
instrumentów oferowanych np. przez Polską Agencję Informacji i Inwestycji
32
Zagranicznych PAIIZ, Urząd Marszałkowski i inne.), w tym także imprezach
branżowych ( targi dotyczące rolnictwa, turystyki, ekologii i inne),
3. Działania organizacyjne: Nawiązanie
i podpisanie
podpisanego
współpracy z PAIIZ
porozumienia
o
współpracy;
/ ARMSA
Stworzenie
w strukturach Urzędu Gminy, Stanowiska ds. Obsługi Przedsiębiorców
i Inwestorów.
Działanie
Tabela 8. Projekty wspierające przedsiębiorczość w ramach działania 4.1.
Projekt
Działanie 4.1. Promocja oferty gospodarczej gminy
Rozpowszechnianie
oferty,
informacji
o
możliwościach
inwestowania i rozwoju
Budowanie
pozytywnego
wizerunku Gminy Lubowidz
Prezentacja
projektów
realizowanych przez Gminę oraz
informacji
o
możliwościach
wsparcia
działalności
gospodarczej na regularnych
spotkaniach
wiejskich
w
poszczególnych sołectwach
Współpraca w realizacji działań
promocyjnych
z
władzami
powiatowymi i regionalnymi
Organizacja wizyt w Gminie
potencjalnych inwestorów
Podmioty
odpowiedzi
alne
Urząd Gminy,
samorząd
gospodarczy
Urząd Gminy,
Grupy
docelowe
Potencjalni
inwestorzy
Wszyscy
mieszkańcy
gminy+
turyści
Urząd Gminy,
Wszyscy
mieszkańcy
gminy+
turyści
Urząd Gminy,
Powiat
Żuromiński,
inne
Wszyscy
mieszkańcy
gminy+
turyści
Urząd Gminy,
samorząd
gospodarczy
Potencjalni
inwestorzy
Szacowany
Koszt
1000 zł / rok
Źródła
finansowania
Urząd gminy,
przedsiębiorcy
1000 zł / rok
Urząd gminy
500 zł / rok
Urząd gminy
500 zł / rok
Urząd gminy
1000 zł / rok
Urząd gminy
33
Działanie 4.2. Udział w misjach gospodarczych organizowanych przez
władze regionalne i agencje rozwoju przedsiębiorczości
Celem udziału w misjach gospodarczych
jest stworzenie przedsiębiorstwom
warunków do współpracy z partnerami zagranicznymi oraz nawiązanie lub
rozszerzenie kontaktów handlowo - gospodarczych. Udział w misjach gospodarczych
przyczynia się do nawiązania przez poszczególne przedsiębiorstwa kontaktów
gospodarczych, które mogą w przyszłości zaowocować kontraktami.
Uczestnictwo przedstawicieli przedsiębiorstw w misjach gospodarczych jest niezwykle
ważnym
elementem
promocji
firm.
Urząd
Gminy
będzie
wspierał
udział
przedsiębiorstw w misjach gospodarczych.
Ruch miast bliźniaczych jest znany od wielu lat i jest on naturalnym elementem życia
samorządowego. Związki pomiędzy gminami mają w Europie bardzo zróżnicowany
charakter – od bardzo spontanicznych kontaktów kulturalnych do ścisłego
współdziałania w sposób zorganizowany i oparty na wiedzy specjalistycznej. Ruch
miast bliźniaczych, a w szczególności wymiana młodzieży, jest istotnym narzędziem
mogącym przybliżać mieszkańcom Europę w ich codziennym życiu i zwiększać ich
gotowość do pomijania uprzedzeń i stereotypów. Dlatego też jednym z przedsięwzięć
promujących gminę będzie nawiązanie współpracy z gminą bliźniacza w jednym z
państw Unii Europejskiej.
34
Działanie
Tabela 9. Projekty wspierające przedsiębiorczość w ramach działania 4.2.
Działa
nie
4.2.
Udział
w
misjach
gospod
arczych
organiz
owanyc
h przez
władze
regional
ne i
agencje
rozwoju
przedsię
biorczoś
ci
Projekt
Udział w misjach
gospodarczych
organizowanych przez władze
regionalne oraz agencje
rozwoju regionalnego
Podmioty
odpowiedzi
alne
Grupy
docelowe
Urząd Gminy,
władze
regionalne,
samorząd
gospodarczy
Przedsiębiorcy
Promocja Gminy (w gminach
partnerskich / w gminach
sąsiednich)
Urząd Gminy,
samorząd
gospodarczy
Nawiązanie współpracy z Gminą
Partnerską (bliźniaczą)
Urząd Gminy,
samorząd
gospodarczy
Szacowany
Koszt
Źródła
finansow
ania
1000 zł / rok
Urząd
Gminy
Potencjalni
inwestorzy
500 zł / rok
Urząd
Gminy
Wszyscy
mieszkańcy
gminy
Wkład
niepieniężny
Urząd
Gminy
Działanie 4.3. Utrwalanie wizerunku gminy przyjaznej przedsiębiorcom
W celu utrwalenia wizerunku gminy przyjaznej przedsiębiorcom niezbędne jest
prowadzenie stałej akcji informacyjnej nt. form wspierania działalności gospodarczej
w Gminie.
Ponadto elementem stałej akcji informacyjnej będzie informowanie mieszkańców
gminy o możliwościach pozyskiwania finansowania ze środków UE w ramach RPO,
PROW i programów krajowych oraz szkolenia w zakresie pozyskiwania tych środków
35
Działanie 4.3. Utrwalenie wizerunku
gminy przyjaznej przedsiębiorcom
Działanie
Tabela 10. Projekty wspierające przedsiębiorczość w ramach działania 4.3
Podmioty
odpowiedzialne
Grupy
docelowe
Szacowany
Koszt
finansowania
Udział w konkursach i
rankingach np. Gmina
Przyjazna Przedsiębiorcom
Urząd Gminy
Wszyscy
mieszkańcy
gminy
Wkład
niepieniężny
Urząd
Gminy
Współpraca z NGO i
przedsiębiorstwami w
utrwalaniu pozytywnego
wizerunku Gminy
Urząd Gminy,
przedsiębiorcy,
NGO
Wszyscy
mieszkańcy
gminy
Wkład
niepieniężny
Urząd
Gminy
Przedsiębio
rcy
500 zł. /rok
Urząd
Gminy
Projekt
Organizacja z udziałem
przedsiębiorców Dnia
Przedsiębiorcy – prezentacja
osiągnięć lokalnych
przedsiębiorców, połączona z
częścią artystyczną
Źródła
Urząd Gminy,
przedsiębiorcy
Działanie 4.4. Kształtowanie postaw przedsiębiorczych
Oprócz różnego rodzaju działań skierowanych bezpośrednio do biznesu, jednym
z działań realizowanych w ramach Programu Rozwoju Przedsiębiorczości będzie
wspieranie rozwoju programów edukacyjnych dotyczących kształtowania postaw
przedsiębiorczych, które warunkują aktywne i pełne satysfakcji uczestnictwo w życiu
społeczno-gospodarczym.
Projekty
w
tym
zakresie
będą
przygotowywały
mieszkańców do życia w warunkach gospodarki opartej na wiedzy, w której ludzie,
ich postawy i kompetencje (wiedza i umiejętności), są najważniejszym kapitałem w
każdej działalności!
Zgodnie ze Strategią Rozwoju Kapitału Ludzkiego do roku 2020 (Ministerstwo Pracy i
Polityki Społecznej, Warszawa, czerwiec 2013 r.): „W dyskusjach o roli edukacji
(kształcenia i szkolenia) w społeczeństwie należy pamiętać, że oprócz zdolności
adaptacji do zmieniających się warunków na rynku pracy albo uzyskania i
zachowania zatrudnienia, ważnym efektem edukacji powinna być zdolność zmieniania
tych warunków (innowacyjności). Edukacja nie służy tylko wypełnianiu miejsc pracy,
ale też ich tworzeniu. Szczególnie istotne jest tu pobudzanie kreatywności, w tym
36
własnej
przedsiębiorczości
jako
cech
przewyższających
same
zdolności
adaptacyjne”3.
Głównym celem przedsięwzięć realizowanych w ramach tego działania będzie
wykształcenie
w
młodych
ludziach
skłonność
do
niezależnego
myślenia,
innowacyjności, podejmowania ryzyka, umiejętność pracy w grupie, etc.
W tym celu zakłada się wprowadzenie następujących elementów do realizowanych
programów edukacyjnych w przedszkolach i szkołach, dla których organem
prowadzącym jest Gmina Lubowidz:
 promowanie postaw innowacyjnych - poprzez wizyty studyjne w podmiotach
stosujących
innowacje,
spotkania
z
przedsiębiorcami,
naukowcami,
wynalazcami; tworzenie klubów młodego innowatora wprowadzanie do
programów elementów kładących nacisk na kreatywność, naukę pracy w
zespole, nacisk na zastosowanie teorii w praktyce;
 nawiązanie współpracy z Centrum Nauki Kopernik –
 dokształcanie nauczycieli – w kierunku rozwoju kompetencji pozwalających na
wprowadzanie do metodyki nauczania elementów kreatywności;
 konkursy gminne: młody przedsiębiorca; konkurs na najlepszy biznes plan;
symulacje zakładania przedsiębiorstwa, gry edukacyjne
 inwestycje w pracownie nauki przedmiotu i pomoce dydaktyczne;
Działa
nie
Tabela 11. Projekty w ramach działania 4.4.
Projekt
Podmioty
odpowiedzial
ne
Działanie 4.4. Kształtowanie
postaw przedsiębiorczych
Szkoły
Grupy
docelowe
i
Modernizacja
programów przedszkola,
Urząd Gminy
nauczania w szkołach
Szkoły
Podwyższanie
kompetencji przedszkola,
nauczycieli przedszkoli i szkół w Urząd Gminy
zakresie kreatywności
Organizacja
kształtujących
przedsiębiorczość
Szkoły
konkursów przedszkola,
postawy Urząd Gminy
i
Uczniowie
przedszkoli
szkół
gminnych
i
Nauczyciele
przedszkoli i
szkół
gminnych
Szacowany
Koszt
Źródła
finansowania
1000 zł / rok
Urząd Gminy,
szkoły
1000 zł / rok
i
Urząd Gminy,
szkoły
Urząd Gminy,
szkoły
Urząd Gminy,
szkoły
1000 zł. / rok
3
„Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego do roku 2020” (Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa,
czerwiec 2013 r.), s. 43.
37
4. Monitoring Programu
Monitoring Programu odbywać się będzie poprzez rejestrowanie zmian wskaźników
informujących o stanie faktycznym realizowanych celów i zadań. Monitorowaniu
podlegają wszystkie cele, działania i projekty zapisane w Programie.
Wskaźniki dla poszczególnych Priorytetów zostały przedstawione w Tabelach 12-15.
Komórką organizacyjną Urzędu Gminy odpowiedzialną za koordynowanie wdrażania,
monitoring i ewaluację będzie ……………., który będzie corocznie sporządzała raport
z wdrażania Strategii w formie sprawozdania przedkładanego Wójtowi Gminy i Radzie
Gminy.
W celu wdrażania Programu zostanie powołany we współpracy z samorządem
gospodarczym, Zespół ds. wdrażania, monitoringu i ewaluacji Programu.
38
Tabela 12. Wskaźniki do monitorowania Priorytetu 1. Rozwój infrastruktury gospodarczej umożliwiającej napływ
inwestycji oraz wzmacniającej funkcjonowanie i współpracę małych i średnich przedsiębiorstw
ziałanie 1.2. Współdziałanie w
tworzeniu infrastruktury
wspierającej przedsiębiorczość
Działanie 1.1. Wsparcie dla
przedsiębiorstw i instytucji otoczenia
biznesu świadczących usługi dla MŚP
Działanie
Projektu
Wskaźnik
2015
2016
2017
2018
2019
2020
Wspieranie usług doradczych dla przedsiębiorców i osób
zamierzających podjąć działalność gospodarczą
Liczba osób korzystających z
doradztwa
1
2
3
4
5
6
Zwiększenie dostępu do instrumentów finansowych Przystąpienie Gminy Lubowidz do Mazowieckiego Funduszu
Poręczeń Kredytowych
Rozwój systemu konsultacji społecznych z lokalnymi
przedsiębiorcami
Liczba pożyczek i/lub poręczeń
udzielonych podmiotom z terenu
Gminy
0
1
1
2
3
4
Liczba przedsiębiorstw biorących udział
w konsultacjach
10
15
15
20
20
25
Liczba opracowanych dokumentów
planistycznych
1
1
1
1
1
1
Liczba przedsiębiorstw biorących udział
w szkoleniach
10
15
15
20
20
25
Liczba osób prowadzących działalność
w Inkubatorze przedsiębiorczości
0
1
2
3
4
5
% powierzchni gminy objętej planem
1
1
5
5
5
8
0
1
1
1
2
2
0
0
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
100
150
160
170
180
200
12
14
16
18
20
1
1
2
2
3
Organizowanie cyklicznych spotkań przedsiębiorców z
Instytucjami Otoczenia Biznesu
Zwiększanie absorpcji środków UE prze przedsiębiorstwa z
terenu Gminy
Utworzenie Inkubatora Przedsiębiorczości
Opracowanie miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego
Przygotowanie terenów inwestycyjnych,
Budowa zalewu Lubowidz-Bądzyn na rzece Wkrze
Budowa dróg gminnych
Budowa gminnego targowiska
Wsparcia przedsiębiorców w ramach pomocy de minimis
Nawiązanie współpracy przedsiębiorstw z instytucjami
otoczenie biznesu i instytucjami naukowo- badawczymi.
Powierzchnia uzbrojonych terenów
inwestycyjnych w ha
Liczba miejsc pracy utworzonych w
związku z oddaniem zalewu do użytku
km zmodernizowanych/
wybudowanych dróg
Liczba osób korzystających z
targowiska
Wartość wsparcie de minimis rocznie w
tys.zł.
Liczba umów o współpracy z IOB
10
0
Tabela 13. Wskaźniki do monitorowania Priorytetu 2. Rozwój funkcji turystyczno – rekreacyjnej
Działanie 2.2.
Działanie 2.3.
Utworzenie
Organizacja imprez o
wioski
charakterze
tematycznej w
ponadlokalnym,
oparciu o
bazujących na tradycji i
produkty
specyfice gminy
lokalne
Działanie 2.1. Wsparcie
dla tworzenia
gospodarstw
agroturystycznych i
ekoturystycznych
Działanie
Projektu
Szkolenia na temat wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich i
alternatywnych kierunków działalności gospodarczej prowadzonej
przez gospodarstwa rolne
Wskaźnik
Liczba uczestników szkoleń
2015
2016
2017
2018
2019
2020
0
5
10
15
20
25
0
1
1
2
2
3
0
1
1
2
2
3
0
5
10
15
20
25
Zorganizowanie cyklu spotkań informacyjnych nt. przekształcenia
gospodarstwa rolnego w gospodarstwo ekologicznego. Projekt
Organizacja kursu dla rolników umożliwiającego zdobycie
kwalifikacji: organizator turystyki.
Liczba powstałych gospodarstw
agroturystycznych
Liczba powstałych gospodarstw
ekologicznych
Liczba osób, które uzyskały kwalifikacje
organizator turystyki
Cykl szkoleń połączony z coachingiem dotyczących rozwoju wioski
tematycznej
Liczba osób przeszkolonych w zakresie
rozwoju wioski tematycznej
0
5
10
15
20
25
Inicjowanie przedsięwzięć w ramach wioski tematycznej,
tworzących alternatywne dochody dla mieszkańców Gminy
Liczba przedsięwzięć w realizowanych w
ramach wioski tematycznej
0
2
4
5
6
7
Organizowanie spotkań i konkursów na produkty lokalne - przyszłe
wizytówki Gminy
Liczba zarejestrowanych produktów
lokalnych
0
1
1
1
2
2
Opracowanie produktów turystycznych - opracowanie scenariuszy
turystycznych, rekreacyjnych i kulturalnych, i innych.
Liczba zarejestrowanych produktów
turystycznych
0
1
1
1
2
2
Organizowanie cyklicznego wydarzenia promocyjnego –
święta związanego z produktem lokalnym np. DZIEŃ JAJKA
Liczba uczestniczących wystawców
7
10
10
10
15
40
Projekty
Rozwój ekologicznej produkcji rolnej jako wizytówki Gminy
Liczba powstałych gospodarstw
ekologicznych
Ulgi w podatku od nieruchomości dla nowo powstających i
istniejących przedsiębiorstw sektora rolno – spożywczego
Liczba przedsiębiorstw korzystających
z ulgi w podatku od nieruchomości
Liczba projektów inwestycyjnych
dotyczących unowocześnienia oraz
wzrost potencjału przetwórczego
Działanie 3.2. Wsparcie
dla sieciowani i inicjatyw
kooperacyjnych
Działanie
Działanie 3.1.
Rozwój przemysłu
sektora rolnospożywczego
Tabela 14. Wskaźniki do monitorowania Priorytetu 3. Rozwój przemysłu w oparciu o przetwórstwo rolne i
kooperację
Projekty inwestycyjne dotyczące unowocześnienia oraz wzrost
potencjału przetwórczego
Wskaźnik
2015
2016
2017
2018
2019
2020
0
1
1
2
2
3
1
2
3
4
5
6
1
2
3
4
5
6
Szkolenia i warsztaty i doradztwo dla producentów rolnych w
zakresie powiązań kooperacyjnych:
- kontraktacji
- grupy producenckie
- spółdzielnie rolnicze
- klastry
- giełdy towarowe/rynki hurtowe
Liczba zawiązanych powiązań
kooperacyjnych (kontraktacja/grupy
producenckie/spółdzielnie
rolnicze/klastry/ giełdy towarowe)
0
2
4
6
8
10
Organizacja cyklu spotkań dotyczących Rolnictwa
Wspieranego Społecznie
Liczba umów zawartych w ramach
Rolnictwa Wspieranego Społecznie
0
1
1
2
2
3
41
Tabela 15. Wskaźniki do monitorowania Priorytetu 4. Promocja gospodarcza Gminy
Działanie 4.4.
Kształtowanie postaw
przedsiębiorczych
Działanie 4.3
Utrwalanie
wizerunku gminy
przyjaznej
przedsiębiorcom
Działanie 4.2.
Udział w misjach
gospodarczych
organizowanych
przez władze
regionalne i
agencje rozwoju
przedsiębiorczości
Działanie 4.1.
Rozwój
infrastruktury
turystycznej
Działanie
Projekty
Wskaźnik
2015
2016
2017
2018
2019
2020
Liczba imprez targowych i branżowych
z udziałem Gminy.
0
1
2
3
4
5
Budowanie pozytywnego wizerunku Gminy Lubowidz
Liczba doniesień medialnych i
publicystycznych dot. gminy
2
4
6
8
10
12
Organizacja wizyt potencjalnych inwestorów w
Gminie Lubowidz
Liczba wizyt potencjalnych inwestorów
0
1
2
3
4
5
Liczba przedsiębiorców z terenu
Gminy uczestniczących w misjach
gospodarczych
0
2
4
4
6
6
Liczba przedsięwzięć promocyjnych w
regionie z udziałem Gminy
0
1
2
3
4
5
Liczba konkursów rankingów, w
których uczestniczyła Gmina
0
1
2
3
4
5
Organizacja z udziałem przedsiębiorców Dnia
Przedsiębiorcy – prezentacja osiągnięć lokalnych
przedsiębiorców, połączona z częścią artystyczną
Liczba przedsiębiorstw biorących
udział w
Dniu przedsiębiorcy
5
6
7
8
9
10
Modernizacja programów nauczania w szkołach
Liczba uczniów biorących udział w
zajęciach z przedsiębiorczości w %
10
20
30
40
50
60
Podwyższanie kompetencji nauczycieli przedszkoli i
szkół w zakresie kreatywności
Liczba nauczycieli szkół i przedszkoli,
którzy podnieśli kwalifikacje w %
10
20
30
40
50
60
Organizacja konkursów kształtujących postawy
przedsiębiorczość
Liczba konkursów kształtujących
postawy przedsiębiorczość
zorganizowanych w szkolach
2
4
6
8
10
12
Rozpowszechnianie oferty, informacji o
możliwościach inwestowania i rozwoju
Udział w misjach gospodarczych organizowanych
przez władze regionalne oraz agencje rozwoju
regionalnego
Promocja Gminy Lubowidz w sąsiednich gminach i
subregionie
Udział w konkursach i rankingach np. Gmina
Przyjazna Przedsiębiorcom
42
5. Ewaluacja Programu
Ewaluacja Programu jest częścią podejmowania decyzji, który polega na wydawaniu
opinii o wartości Programu poprzez systematyczne i jawne zbieranie i analizowanie
informacji o Programie w odniesieniu do przyjętych celów i priorytetów.
Celem ewaluacji jest dążenie do ulepszania, poprawy skuteczności i wzrostu
efektywności działań. Podczas prowadzenia ewaluacji należy dążyć do zachowania
obiektywizmu i etycznego podejścia do procesu ewaluacji.
Kryteria stosowane przy ewaluacji Programu to:
• trafność – ocenia związek pomiędzy zdefiniowanymi celami a istniejącymi
problemami społecznymi, które mają zostać rozwiązane dzięki danej interwencji
(działaniu),
• skuteczność – porównuje efekty realizacji z wcześniejszymi planami, tzn. porównuje
faktyczne produkty i rezultaty z przewidywanymi,
• efektywność - wskazuje na stosunek pomiędzy produktami i rezultatami a zasobami
które zostały użyte, by je osiągnąć,
• użyteczność - sprawdza, czy osiągnięte dzięki interwencji oddziaływanie odpowiada
potrzebom społecznym i problemom społecznym, które mają zostać rozwiązane
• trwałość ocenia szanse trwania efektów realizacji strategii w średnim i długim
okresie po zaprzestaniu finansowania projektów.
Systematyczne
gromadzenie
informacji
i
odpowiednia
dokonywanie stosownych zmian w trakcie realizacji Programu.
ich
analiza
umożliwi