Lotto Smakowe Pochodzenie aromatów uŜytych w cukierkach

Lotto Smakowe Pochodzenie aromatów uŜytych w cukierkach

Kod produktu: 107. Strona: 1 z 5
Lotto Smakowe
W ten sposób moŜna spróbować 15 lub 30 wybranych smaków. Wygrywa ten z graczy, który pod
koniec gry zgromadził najwięcej pojemniczków ze smakami. Jest on wtedy mianowany „KRÓLEM lub
KRÓLOWĄ SMAKU”.
Od 1 do 8 graczy - Od 7 do 99 lat
Cel
Dzięki tej grze dzieci mogą poznawać nieznane im smaki oraz nabrać ochoty do spróbowania
nieznanych potraw, owoców i warzyw, co jest niezwykle pomocne w zapewnianiu im równowagi
Ŝywieniowej.
Zawartość pudełka
30 kart przedstawiających poszczególne smaki,
30 pojemniczków zawierających około 45 malutkich cukiereczków,
opis gry oraz informacja dotycząca pochodzenia aromatów oraz procesów rządzących doznaniami
smakowymi
1 pochłaniacz wilgoci, który umoŜliwia właściwe przechowywanie cukiereczków.
Wskazówki dotyczące higieny i bezpieczeństwa
Podczas pierwszej partii gry zalecane jest wybrać 15 pierwszych lub 15 ostatnich pojemniczków z
odpowiednimi kartami.
Podczas gry kaŜdy z uczestników powinien mieć pod ręką szklankę wody do ewentualnego
przepłukania jamy ustnej. Woda moŜe być konieczna w przypadku próbowaniu cukierków o
intensywnych i długo utrzymujących się w ustach smakach, takich jak anyŜek, mięta czy imbir.
Przed rozpoczęciem gry kaŜdy z uczestników powinien umyć ręce.
Przed rozpoczęciem gry naleŜy upewnić się, czy dla cukierków nie upłynął termin przydatności do
spoŜycia.
Zasady gry
Przed graczami naleŜy rozłoŜyć okrągłe karty w taki sposób, by kaŜdy z graczy widział umieszczone na
nich obrazki. Na spodzie pojemniczków umieścić ich pokrywki, aby ukryć nazwę smaku.
Prowadzącym grę zostaje najstarszy z graczy. Wybiera on któryś z pojemniczków i rozdaje cukiereczki
kaŜdemu z uczestników zabawy. Po rozdaniu wszystkim cukierków prowadzący mówi „START” i w tym
momencie gracze wkładają do ust swoje cukierki. Najlepiej jest rozgryźć je, poniewaŜ wtedy wyraźniej
odczuwa się zawarty w nich aromat.
Gracz, który jako pierwszy rozpoznał smak, szybko dobiera odpowiednią kartę. Prowadzący sprawdza,
czy gracz ten poprawnie odgadł smak cukierka. Jeśli tak, zachowuje pojemniczek z danym smakiem.
Jeśli nie, wtedy zachowuje kartę przedstawiającą smak, którego nie udało mu się rozpoznać. Pojemnik
z tym nierozpoznanym smakiem zostaje odłoŜony na bok.
Kiedy któryś z graczy posiada dwie karty, przeciwnicy mogą mu zlecić jakieś karne zadanie do
wykonania. Mogą się oni porozumiewać między sobą i wspólnie zadecydować większością głosów, w
którym momencie gry karne zadanie ma zostać wykonane. W przypadku, kiedy zdania są równo
podzielone, decyzję podejmuje się poprzez ciągnięcie losów.
Lista karnych zadań
Gracz, który chce anulować dwie posiadane przez siebie karty, moŜe wybierać jedno z następujących
zadań karnych:
- skakanie dookoła pokoju na jednej nodze bez opierania się o meble,
- wymienienie pięciu nazw przypraw lub kwiatów,
- wypowiedzenie zdania bez poruszania wargami.
Gracz, który chce anulować trzy posiadane przez siebie karty, moŜe wybrać jedno z następujących
zadań karnych:
- jest łaskotany przez 1 minutę i nie moŜe się przy tym poruszyć ani zaśmiać,
- jego przeciwnicy robią przez 1 minutę śmieszne miny i on nie moŜe się przy tym śmiać ani
uśmiechać,
- śpiewa piosenkę, której tytuł trzeba odgadnąć.
Anulowane karty są odkładane na bok, podobnie jak smaki, które zostały juŜ spróbowane i
nieprawidłowo rozpoznane.
Gracz posiadający 4 karty jest eliminowany z dalszej gry. Nie ma juŜ prawa do próbowania kolejnych
smaków, poniewaŜ traktowany jest jako „element zakłócający”, który przeszkadza pozostałym graczom
w poprawnym odgadywaniu.
Po spróbowaniu wszystkich smaków moŜna za karę odjąć graczom jeden pojemniczek za jedną
posiadaną kartę. Gracz, który zgromadził największą liczbę pojemniczków ze smakami, a nie posiada
Ŝadnych karnych kart, mianowany jest „KRÓLEM lub KRÓLOWĄ SMAKU”.
Pochodzenie aromatów uŜytych w cukierkach
KaŜdy malutki cukierek zawiera jedynie 0,22 kalorii. 80 takich cukierków to energetyczny odpowiednik
ćwiartki jabłka. Przy załoŜeniu, Ŝe podczas jednej partii gry uczestnicy spoŜywają 15-30 cukierków, do
organizmu dostarcza się tylu kalorii, co przy zjedzeniu dwóch lub trzech kawałków jabłka. Zabawa w
próbowanie smaków nie niesie ze sobą Ŝadnego ryzyka przytycia. Poza tym cukierki są naprawdę
pyszne – zostały starannie dopracowane pod względem aromatycznym, dzięki czemu dzieci mogą
uczyć się rozpoznawania smaków i jednocześnie stawać się prawdziwymi smakoszami.
Ananas
pochodzi z Paragwaju i został przywieziony do Europy przez Krzysztofa Kolumba. Jego nazwa ma
związek z indiańskim słowem „nana”, które oznacza „roztaczający woń”. Ananas jest owocem o bardzo
duŜej zawartości wody i trudno jest wyekstrahować jego aromat poprzez destylację z parą wodną lub
ekstrakcję rozpuszczalnikami. W warunkach laboratoryjnych udało się jednak zidentyfikować i
odtworzyć poszczególne cząsteczki tworzące aromat ananasa. Aromat uŜyty w cukiereczkach jest
chemicznym odpowiednikiem aromatu naturalnego.
Kod produktu: 107. Strona: 2 z 5
AnyŜ gwiazdkowy
Wiśnia
zwany teŜ badianem, jest owocem tropikalnego drzewa pochodzącego z południowych Chin.
Podstawową cząsteczką (ponad 90% składu esencji) tworzącą aromat tych niewielkich ziarenek jest
anetol. Cukierki w tym zestawie są aromatyzowane anetolem wyekstrahowanym z badianu.
jest soczystym i aromatycznym owocem. Bardzo trudno jest z niej wyekstrahować esencję lub absolut.
Aromat uŜyty do produkcji cukierków przypomina w smaku czarną wiśnię. Jest to kompozycja
cząsteczek syntetycznych.
Morela
Cytryna
jest owocem pochodzącym z Azji. Aby poczuć pełnię smaku tego owocu naleŜy go wcześniej
ugotować, upiec lub wysuszyć. Aromat morelowy uŜyty w cukierkach został opracowany na bazie
cząsteczek syntetycznych.
podobnie jak pozostałe owoce cytrusowe, zawiera w swej skórce malutkie pęcherzyki wypełnione
aromatyczną i oleistą substancją, którą ekstrahuje się poprzez tłoczenie na zimno.
Banan
jest owocem ogromnej tropikalnej rośliny. Nie da się w sposób naturalny uzyskać ekstraktu z tego
owocu. Charakterystyczne dla niego cząsteczki otrzymano w wyniku naturalnych procesów
transformacyjnych, takich jak fermentacja czy reakcje enzymatyczne, dlatego teŜ aromat bananowy ma
status naturalnego.
Orzeszek ziemny
jest ziarenkiem rośliny, która rośnie pod ziemią. Orzeszki te zostały odkryte przez hiszpańskich
badaczy w czasach podboju Nowego Świata. Aromat orzeszków ziemnych uzyskuje się przez
zastosowanie techniki ekstrakcji pod bardzo niskim ciśnieniem.
Kawa
jest palonym ziarenkiem krzewu zwanego kawowcem. JuŜ zgniecione ziarenko moŜe być źródłem
naturalnego aromatu kawy.
Cynamon
jest uprawiany w południowej części Azji oraz na Seszelach. Kiedy natnie się pień cynamonowca,
wtedy od pnia odrywa się kora, która schnąc, zwija się w rulonik. Olejek cynamonowy jest bardzo drogi,
dlatego nie jest juŜ zbyt często stosowany w przemyśle perfumeryjnym. Ponadto przepisy ograniczają
jego uŜywanie. Jednak główne cząsteczki tworzące laskę cynamonu moŜna odtworzyć w warunkach
laboratoryjnych. Otrzymuje się zatem kopię aromatu cynamonu, która do złudzenia przypomina
oryginał.
Czarna porzeczka
to niewielka czarna kuleczka. Procesowi ekstrakcji rozpuszczalnikami poddaje się cząsteczki obecne w
pączkach kwiatowych, w wyniku czego otrzymuje się aromat o lekko kwaskowym posmaku. Ze
względu na swoją wyjątkową jakość absolut tego aromatu jest bardzo rzadki i niezwykle kosztowny.
Stosowany jest w przemyśle perfumeryjnym i spoŜywczym. W przypadku cukierków dostępnych w
zestawie, naturalny absolut został zastąpiony sztucznym aromatem czarnej porzeczki, zbliŜonym do
smaku świeŜych owoców.
Orzech kokosowy
jest owocem egzotycznym zawierającym charakterystyczne cząsteczki aromatyczne zwanymi
laktozami. To właśnie dzięki nim moŜna chemicznie stworzyć aromat kokosowy, który najlepiej
charakteryzują dwa przymiotniki: mleczny i egzotyczny.
Eukaliptus
to drzewo, którego liście są bardzo długie, mają niebieskawy odcień i są bogate w substancje
aromatyczne. Są one poddawane destylacji z parą wodną, w wyniku czego otrzymuje się olejek
eteryczny o właściwościach bakteriobójczych. UŜywa się go do produkcji cukierków łagodzących ból
gardła.
Kwiat pomarańczy
jest aromatem pochodzącym z odmiany gorzkiej pomarańczy. Jest bardzo ceniony w krajach
śródziemnomorskich. Ekstrahowany jest za pomocą rozpuszczalników.
Poziomka
jest aromatycznym owocem rosnącym na niewielkim krzaczku. Niegdyś Rzymianie uŜywali poziomek
do perfumowania ciała i nacierali się rozgniecionymi owocami. Nie da się w sposób bezpośredni
wyekstrahować esencji z tego owocu, ale jego aromatyczne cząsteczki moŜna otrzymać w wyniku
naturalnych procesów.
Malina
jest prawdopodobnie krzyŜówką poziomki i jeŜyny. Jej delikatny aromat moŜna odtworzyć chemicznie.
Imbir
jest tropikalna rośliną, której suche lub świeŜe kłącze ma ostry smak i lekko mydlany zapach. Po
wysuszeniu kłącze zostaje sproszkowane i staje się na przykład jednym z podstawowych składników
curry. W zestawie uŜyty został najwyŜszej jakości aromat imbirowy, który uzyskuje się poprzez
ekstrakcję na zimno pod bardzo niskim ciśnieniem.
Kod produktu: 107. Strona: 3 z 5
Limeta
Jabłko
zwana równieŜ limonką, jest niewielką zielona cytrynką, z której moŜna wyekstrahować dwa rodzaje
olejku eterycznego. Jeden uzyskuje się ze skórki, drugi z destylowanego soku owocu. Specyficzny
aromat limonowy sprawia wraŜenie sztucznego, choć jest całkowicie naturalny. Esencja soku z limety
słuŜy min. do aromatyzowania coli. Została równieŜ uŜyta do produkcji cukierków wchodzących w skład
zestawu. Dodano do nich takŜe wodorowęglan sodu i kwasek cytrynowy, aby lekko musowały w
ustach.
pochodzi z Azji. Aromat uŜyty w zestawie został odtworzony w warunkach laboratoryjnych i zbliŜony
jest do smaku zielonego jabłuszka.
Mandarynka
pochodzi z Chin, gdzie według tradycji ofiarowywano ją mandarynom. Dziś uprawiana jest głównie w
południowych Włoszech. Ceniona jest głównie ze względu na olejek eteryczny, który uzyskiwany jest
ze skórki owocu.
Mięta pieprzowa
jest jedną z wielu odmian mięty. MoŜna ja poznać po kwadratowej purpurowej łodydze oraz
ząbkowanych i ostro zakończonych liściach. W wyniku destylacji liści otrzymuje się powszechnie
stosowany aromat o wyjątkowej intensywności.
Mięta kłosowa
zwana równieŜ miętą zieloną, charakteryzuje się zaokrąglonymi i karbowanymi zielonymi liśćmi.
Bardziej łagodny aromat uzyskiwany z tej odmiany stosowany jest przez niektórych producentów gum
do Ŝucia.
Miód
jest słodką substancją wytwarzaną przez pszczoły na bazie nektaru kwiatowego. Smak miodu jest
niezwykle złoŜoną mieszanką aromatycznych cząsteczek pochodzących z nektaru. Charakterystyczne
cząsteczki miodowego aromatu mogą być wytwarzane równieŜ w warunkach laboratoryjnych.
Mleko krowie
posiada smak, który jest jednocześnie łagodny, słodki i apetyczny, krótko mówiąc – mleczny. W
cukierkach uŜyto syntetycznego aromatu mlecznego.
Wyciąg z lukrecji
jest otrzymywany z korzenia krzewu występującego w rejonach śródziemnomorskich. Aby otrzymać
aromat lukrecjowy najpierw proszkuje się korzeń lukrecji, który swym wyglądem przypomina korzeń
drzewa. Proszek ten następnie rozpuszcza się w wodzie. W celu wzbogacenia smaku i aromatu
wyciągu z lukrecji, często dodaje się do niego inne substancje, takie jak anetol (związek chemiczny
stanowiący 80-90% esencji badianu, anyŜku i kopru), fiołek (jonon odmiany alfa) oraz wanilia. Lukrecja
w czystej postaci posiada smak, ale nie jest zbyt aromatyczna.
RóŜa damasceńska
daje aromat, który jest jednym z najznakomitszych i najszlachetniejszych składników uŜywanych w
przemyśle perfumeryjnym. Dzięki ekstrakcji kwiatów przy uŜyciu rozpuszczalników moŜna uzyskać
delikatny i przepyszny aromat do cukierków.
Tymianek
jest niewielkim aromatycznym ziołem. Najlepszy aromat tymiankowy uzyskuje się w wyniku ekstrakcji
na zimno pod niskim ciśnieniem. UŜywany jest w przemyśle spoŜywczym oraz perfumeryjnym.
Wanilia
jest lianą pochodzącą z Meksyku Jej strąk jest owocem kwiatu, orchidei, którą owady zapylają z
wielkim trudem. Dlatego w miejscach, gdzie hoduje się wanilię, ręcznie nanosi się pyłek na słupek
kwiatu. To wyjaśnia wysokie ceny strąków wanilii oraz fakt, Ŝe światowa produkcja nie zaspakaja
światowego zapotrzebowania na tę przyprawę. W związku z tym stworzono zatem syntetyczne
cząsteczki, takie jak wanilina, która w około 30% przypomina aromat prawdziwej wanilii. W przypadku
cukiereczków uŜyto naturalnego ekstraktu otrzymanego poprzez miaŜdŜenie strąków wanilii w
alkoholu. Producentom zestawu zaleŜało na tym, by młode pokolenie miało okazję poznać prawdziwy
smak tej cennej przyprawy.
Fiołek
jest owocem, z którego bez trudu uzyskać moŜna olejek eteryczny poprzez tłoczenie skórki. Jednak
olejek taki nie oddaje w pełni aromatu grejpfruta. Aromat uŜyty do produkcji cukiereczków został
wytworzony w sposób syntetyczny.
jest niewielkim kwiatem uprawianym na południu Francji i we Włoszech. Jego zapach charakteryzuje
cząsteczka zwana jonem alfa. Cukrowe kwiaty oraz cukiereczki z zestawu są aromatyzowane za
pomocą tej właśnie cząsteczki. W rzeczywistości fiołkowy olejek eteryczny uzyskuje się w wyniku
ekstrakcji liści rośliny, a nie kwiatów. Uzyskany w ten sposób „zielony” aromat ma jednak niewiele
wspólnego z zapachem kwiatu.
Sosna
Wyjaśnienia końcowe
w swoich igłach i gałązkach zawiera olejek eteryczny, który moŜna łatwo wyekstrahować poprzez
destylację. PoniewaŜ olejek ten ma właściwości antybakteryjne, uŜywany jest do produkcji lekarstw,
środków odkaŜających oraz cukierków łagodzących kaszel.
Na podstawie tych wyjaśnień oraz na podstawie dokonanych przez siebie prób smakowych moŜna
lepiej zrozumieć prostą zaleŜność, Ŝe o ile dzięki naturze otrzymuje się wspaniałe naturalne aromaty,
Grejpfrut
Kod produktu: 107. Strona: 4 z 5
o tyle dzięki procesom chemicznym, którym poddawane są cząsteczki aromatyczne, moŜna rozszerzyć
gamę smaków.
W dziedzinie aromatów spoŜywczych, podobnie jak w dziedzinie tworzenia perfum, nie moŜna Ŝywić
uprzedzeń do wszystkiego, co syntetyczne, a ufać wyłącznie temu, co naturalne. Dzięki
doświadczeniom i wieloletnim badaniom naukowcom udało się odtworzyć naturalne cząsteczki w
warunkach laboratoryjnych, i tym samym ofiarować jeszcze większą przyjemność naszym kubkom
smakowym.
Wielozmysłowe poznawanie smaku
Informacje dla rodziców
Opracowane we współpracy z Natalie Pulitzer oraz profesorem Mac Leodem, prezesem Institut du
Goût (Instytut Smaku).
Wstęp
Czy smak mógłby istnieć bez udziału Ŝywych istot, które go odczuwają? W rzeczywistości smak nie
jest cechą pokarmu, ale mentalną reprezentacją bodźców przekazywanych przez cząsteczki do
naszych zmysłów.
Dlatego teŜ pokarm nabiera smaku dopiero wtedy, gdy wchodzi w kontakt z receptorami zmysłów. W
związku z tym, Ŝe receptory smakowe mogą się skrajnie róŜnić u poszczególnych osób, nie ma wielkiej
przesady w twierdzeniu, Ŝe smak w takim samym stopniu charakteryzuje spoŜywana potrawę, jak i
osobę, która ją spoŜywa.
Pojęcie „smaku” niesie ze sobą pewną dozę dwuznaczności, poniewaŜ to, co powszechnie nazywamy
„smakiem” jest w rzeczywistości złoŜonym doznaniem, składającym się z wraŜeń wywoływanych w
róŜnych punktach naszego organizmu.
3 doznania składające się na odczuwanie smaku to:
smakowanie (odbieranie wraŜeń smakowych na języku: począwszy od słodkich, poprzez kwaśne i
gorzkie, na słonych kończąc),
wąchanie od strony jamy ustnej (odczuwanie aromatów),
wraŜliwość związana z nerwem trójdzielnym (odpowiada za odczuwanie niuansów smakowych, takich
jak smak pikantny, ostry, orzeźwiający, draŜniący, musowanie, itd.)
Te trzy typy doznań są przetwarzane w mózgu w tym samym momencie, ułamek sekundy po tym, jak
cząsteczki jedzenia wchodzą w kontakt z receptorami umiejscowionymi na kubkach smakowych.
Odbieranie wraŜeń smakowych na języku
Na powierzchni języka znajdują się kubki smakowe, które są widoczne gołym okiem. Dzielą się one na
3 kategorie:
kubki smakowe w kształcie grzybków, rozmieszczone są na całej powierzchni języka, najmniejsze i
najbardziej liczne. Ich liczba jest osobniczo zmienna i waha się od 500 do 5000,
kubki smakowe w kształcie listków, nie występują u wszystkich. Ich skupiska znajdują się na brzegach
języka,
kubki smakowe w kształcie kielichów, największe i najmniej liczne, ich skupisko znajduje się u
podstawy języka i układa się w kształcie litery V.
Obecnie widomo, Ŝe jeden kubek smakowy moŜe odczuwać wiele smaków - dzięki komórkom, które
się w nim znajdują. Komórki te są utworzone z receptorów i stanowią miejsce wiązania cząsteczek
jedzenia. Kodowanie danego smaku zaleŜy zatem od aktywacji kilku receptorów smakowych. Proces
ten wyjaśnia, dlaczego mając do swej dyspozycji stosunkowo ograniczoną liczbą receptorów, system
odpowiedzialny za wraŜenia smakowe moŜe bez trudu wykryć i rozpoznać tysiące smaków.
W przeciwieństwie do powszechnie panującej opinii moŜemy zatem odczuwać więcej niŜ 4 smaków.
Pojęcia „słony”, „słodki”, „kwaśny” i „gorzki” są jedynie punktami odniesienia dla szerokiej gamy
niuansów smakowych.
WraŜliwość zapachowa oraz odbieranie wraŜeń
zapachowych i aromatycznych
Organem odpowiedzialnym za węch jest błona węchowa, która zawiera komórki węchowe (około 50
milionów) wyposaŜone w receptory. Błona ta znajduje się w górnej części jamy nosowej i zajmuje
powierzchnię 3-5 cm².
W procesie smakowania wąchanie bierze udział dwukrotnie:
czujemy zapach jedzenia zanim trafi ono do jamy ustnej. Bywa, Ŝe zapach jest bardzo nikły i wtedy
trzeba mocno pociągnąć nosem, poniewaŜ dzięki temu cząsteczki z duŜą szybkością przenikają do
jamy nosowej i osiadają na błonie, która znajduje się za małŜowinami nosowymi.
w jamie ustnej aromat pokarmu, czyli jego cząsteczki zapachowe, kieruje się do przewodu węchowego
od strony jamy ustnej i tą drogą dociera do błony węchowej.
Dzięki uwaŜnemu smakowaniu pokarmu moŜna poczuć, Ŝe zapach jedzenia odczuwany za
pośrednictwem nosa moŜe róŜnić się znacznie od jego aromatu odczuwanego w ustach, i to zarówno
na poziomie jakości, jak i intensywności. Z jednej strony związane jest to z procesem przeŜuwania,
dzięki któremu uwalniają się cząsteczki zapachowe, z drugiej strony ma to związek z temperaturą
panującą wewnątrz jamy ustnej (około 32°C), która ułatwia rozproszenie cząsteczek.
[rysunek po lewej stronie:]
Błona węchowa [Muqueuse olfactive]
MałŜowiny nosowe[Cornets]
Przejście od strony jamy ustnej [Voie rétronasale]
- - - - - - - - - - - - - - - - wdychanie od strony jamy ustnej
- - - - - - - - - - - - - - - - wdychanie bezpośrednie
Wdychanie od strony jamy ustnej jest podstawowym czynnikiem wpływającym na „smak” – bez
aromatów odczuwanych w jamie ustnej „smak” byłby o wiele uboŜszy. Udowodnienie tej tezy jest
jednym z celów tej gry.
Wszystkie aromaty mają jedno podłoŜe - słodycz. Jedynym wyjątkiem jest aromat kwaśny. Kiedy bierze
się pod uwagę produkty, które nie są kwaśne, takie jak: miód, mleko, mięta, eukaliptus, róŜa, fiołek,
anyŜ, kawa, kwiat pomarańczy, wanilia, stwierdza się, Ŝe jedyna róŜnica polega na zapachu-aromacie.
Dlatego łatwo zrozumieć fakt, Ŝe osoby, które utraciły zmysł powonienia, równocześnie przestają
odczuwać smak potraw.
W porównaniu ze zwierzętami człowiek jest niezwykle utalentowany w dziedzinie doznań węchowych,
a ludzka opuszka węchowa (pierwsze ogniwo w łańcuchu węchowym) jest jednym z najbardziej
rozwiniętych organów jeśli chodzi o liczbę neuronów i połączeń nerwowych. Dlatego teŜ przez całe
swoje Ŝycie człowiek ma nieograniczoną moŜliwość uczenia się nowych zapachów i wzbogacania
swoich doświadczeń w tym zakresie.
Kod produktu: 107. Strona: 5 z 5
Pamięć zapachowa bardzo dobrze znosi upływ czasu (lepiej niŜ pamięć wzrokowa) – zapachy
zapisane w pamięci mogą odŜywać ze zdumiewającą intensywnością nawet po kilku latach. Zawsze
kojarzone są wtedy z jakimiś konkretnymi emocjami, osobą, miejscem lub zdarzeniem.
WraŜliwość nerwu trójdzielnego i odczuwanie smaków
ostrych, piekących, orzeźwiających oraz musowania
Odczuwanie wraŜeń smakowych o charakterze ostrym (pieprze, rzodkiewka), piekącym (papryka,
imbir), orzeźwiającym (mięta), musującym (napoje gazowane), draŜniącym (cebula), itd., równieŜ jest
częścią składową „smaku”.
Za doznania te odpowiedzialny jest nerw trójdzielny, który unerwia wszystkie błony śluzowe znajdujące
się w obrębie twarzy, w szczególności rogówkę oka, błonę jamy ustnej oraz nosowej. Tak więc
wraŜenia czuciowe nerwu trójdzielnego są rozproszone i nie skupiają się na tylko jednym organie (tak
jak w przypadku wąchania i smakowania).
Dlatego tez „smak” jest w rzeczywistości doznaniem zespolonym, wymagającym zarówno aktywności
układu węchowego (odczuwanie aromatów od strony jamy ustnej), smakowego, jak i układu nerwu
trójdzielnego.
Do wszystkich tych doznań dochodzą jeszcze bodźce wzrokowe, dotykowe, termiczne i słuchowe,
które uzupełniają i wzbogacają odczucia związane ze spoŜywaniem posiłku.
Jeśli jakiś produkt spoŜywczy uwaŜany jest za smaczny, to głównie dlatego, Ŝe jego smak kojarzony
jest z doznawaniem przyjemności, choć skojarzenie to jest całkowicie nieświadome.
Odczuwanie przyjemności i preferencje pokarmowe
Bodźce kumulowane w narządach zmysłu nie niosą ze sobą Ŝadnego ładunku przyjemności czy
przykrości, choć fakt ten przeczy ogólnej opinii na ten temat. W trakcie konsumpcji pokarm jest
identyfikowany pod kątem wraŜeń zmysłowych (wygląd, aromat, konsystencja) i od razu zostaje
opatrzony „hedonistyczną etykietką”, która przylgnie do niego na zawsze. Nadanie takiej etykietki
zaleŜy od wielu czynników, które oddziałują na osobę spoŜywającą posiłek. Wszystko zaleŜy od jej
stanu fizjologicznego, środowiska emocjonalnego, czynników kulturowych, itd.
Jeśli z jakiejkolwiek przyczyny proces jedzenia zostaje zakłócony, „hedonistyczna etykietka” nabiera
odcienia negatywnego i posiłek prawdopodobne zostanie odrzucony. Natomiast jeśli proces
konsumpcji przebiega prawidłowo i bez zakłóceń, etykietka nabiera odcienia pozytywnego, co oznacza,
Ŝe dany posiłek pomyślnie zdał egzamin i od tego momentu będzie figurował na liście czyichś
ulubionych dań.
Dlatego teŜ ocena produktów spoŜywczych zaleŜy od osobistych doświadczeń i przeŜyć, a nie wynika
z jakości samego produktu – odczuwanie smaku jest kwestią indywidualną, na którą silny wpływ
wywierają wychowanie i kultura.
U człowieka neofobia Ŝywieniowa (odrzucanie wszystkiego, co nowe) pojawia się około 2 roku Ŝycia.
Wcześniej wszelkie innowacje stymulują rozwój dziecka. Młodsze dziecko z łatwością akceptuje
nieznane potrawy, pod warunkiem jednak, Ŝe towarzyszy im emocjonalna gratyfikacja ze strony
otoczenia.
Objawy neofobii nasilają się między 3 a 7 rokiem Ŝycia. W tym przedziale wiekowym dziecko
prezentuje skrajnie konserwatywne poglądy na temat jedzenia i dokonuje wyborów jedynie w obrębie
znanych sobie posiłków, co oczywiście odbywa się kosztem wzbogacania repertuaru Ŝywieniowego.
Kiedy dziecko kończy 7 - 8 lat, neofobia stopniowo łagodnieje, a ciekawość nowych wraŜeń
smakowych wzrasta. Młody człowiek zaczyna poszukiwać złoŜonych i róŜnorodnych doświadczeń
sensorycznych.
MoŜna pomóc dziecku panować nad neofobią, a dobrym i sprawdzonym sposobem na to jest
oswajanie – odkrywanie nowych smaków poprzez zabawę moŜe ułatwić „przyklejanie” potrawom
„hedonicznej etykietki ”. Po kilku partiach gry wystarczy pokazać dziecku, Ŝe smakował mu ten czy inny
owoc, by mogło z większa łatwością sięgać później po świeŜe owoce, które są niezbędnym elementem
równowagi Ŝywieniowej.
Dzięki wzbogacaniu repertuaru Ŝywieniowego kaŜdy z nas moŜe korzystać z szerokiej gamy smaków
oferowanej przez poszczególne produkty spoŜywcze, i jednocześnie poznawać przyjemność płynącą z
urozmaicenia i róŜnorodności.
* Hedoniczny – związany z odczuwaniem przyjemności lub przykrości.
Wszelkie uwagi i zastrzeŜenia prosimy kierować na adres:
I.Dyląg Allegro Sp.j. – ul. Wadowicka 12 – 30-415 Kraków - www.allegro-marketing.pl, www.dadum.pl
wyłączny importer i dystrybutor w Polsce firmy:
Sentosphère – 59 bld du général Martial Valin – 75 015 Paris, Francja – www.sentosphere.fr