I n f o r m a c j a z kontroli prawidłowości funkcjonowania placówek

I n f o r m a c j a z kontroli prawidłowości funkcjonowania placówek

Informacja
z kontroli prawidłowości funkcjonowania placówek handlu
detalicznego i usług gastronomicznych zlokalizowanych na
targowiskach.
Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Poznaniu przeprowadził na
terenie województwa wielkopolskiego 14 kontroli w placówkach zlokalizowanych na
targowiskach.
W ramach podjętych działań skontrolowano :
A. Placówki handlu detalicznego ( 4 kontrole)
•
•
•
2 punkty sprzedaŜy art. spoŜywczych w Poznaniu
sklep spoŜywczo – monopolowy w Kościanie
sklep spoŜywczy w Lesznie
B. Placówki gastronomiczne (10 kontroli)
•
•
•
•
•
•
•
•
•
punkt gastronomiczny w Poznaniu
2 zakłady gastronomiczne w Poznaniu
mała gastronomia w Śmiglu
bar w Kościanie
zakład gastronomiczny w Pleszewie
zakład gastronomiczny w Krotoszynie
bar gastronomiczny w Koninie
bar w Kole
bar gastronomiczny w Pile
Celem kontroli była kompleksowa ocena funkcjonowania placówek handlowych
i gastronomicznych działających na targowiskach w zakresie : legalności prowadzenia
działalności gospodarczej, przestrzegania przepisów obowiązujących w obrocie
środkami spoŜywczymi, w tym szczególnie przeciwdziałanie wprowadzeniu do obrotu
produktów przeterminowanych, spełnienia wymagań dotyczących warunków
przechowywania artykułów spoŜywczych.
W wyniku podjętych działań kontrolnych nieprawidłowości stwierdzono w 93 %
skontrolowanych placówek.
Ustalenia kontrolne w zakresie poszczególnych zagadnień przedstawiają się
następująco :
1. Przestrzeganie przepisów w zakresie legalności prowadzonej działalności
gospodarczej i innych wymagań związanych z działalnością.
2
•
legalność prowadzonej działalności gospodarczej na zgodność z wpisem do
ewidencji lub rejestru w świetle ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie
działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2007r. Nr 155, poz. 1095 ze zm.)
Kontrolowani przedsiębiorcy prowadzili działalność gospodarczą po uzyskaniu
wpisu do ewidencji działalności gospodarczej.
Na tę okoliczność kontrolującym przedłoŜono stosowne dokumenty wydane przez
organ ewidencyjny.
Prowadzona przez przedsiębiorców działalność gospodarcza była zgodna z
danymi zawartymi w zaświadczeniu o dokonaniu wpisu do ewidencji działalności
gospodarczej za wyjątkiem działalności prowadzonej przez przedsiębiorcę w zakładzie
gastronomicznym w Pleszewie
W okazanym zaświadczeniu o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej jako
określenie przedmiotu wykonywanej działalności podano „55.40. Bary” która to
podklasa nie obejmuje prowadzonej w lokalu sprzedaŜy posiłków wraz z napojami
sklasyfikowanej w 55.30. A i 55.30.B
W związku z powyŜszym przedsiębiorca zgłosił organowi ewidencyjnemu
zmiany stanu wykonywanej działalności w tym zakresie.
Ponadto stwierdzono brak oznaczenia miejsca wykonywanej działalności przez
przedsiębiorcę małej gastronomii w Śmiglu.
W czasie kontroli
obowiązujących przepisów.
•
placówkę
oznakowano
zgodnie
z
wymaganiami
przestrzeganie przepisów art. 59 ust. 4 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o
bezpieczeństwie Ŝywności i Ŝywienia (Dz.U. Nr 171, poz. 1225 ) dot.
przechowywania przez przedsiębiorcę i udostępnienia na Ŝądanie organów
urzędowej kontroli Ŝywności orzeczeń lekarskich wydawanych do celów sanitarno
– epidemiologicznych osobom bezpośrednio stykającym się z Ŝywnością.
Niedopełnienie obowiązku posiadania aktualnych orzeczeń lekarskich
wydawanych osobom bezpośrednio stykającym się z Ŝywnością ujawniono
w 1 placówce (7,1 %) – w punkcie sprzedaŜy art. spoŜywczych w Poznaniu gdzie
przedsiębiorca przedłoŜył tylko ksiąŜeczkę zdrowia z nieaktualnym wpisem badań
lekarskich (waŜny do 16.12.2003r.).
O powyŜszym poinformowano właściwy terenowo organ sanitarny.
•
aktualność i czytelność cech legalizacji przyrządów pomiarowych zgodnie z
przepisami ustawy z dnia 11 maja 2001r. „Prawo o miarach” (t.j. Dz.U. z 2004r.
Nr 243, poz. 2441 ze zm.)
3
Będące na wyposaŜeniu 10 placówek przyrządy pomiarowe oznaczone były
czytelną cechą legalizacji.
W 3 palcówkach (30%) stwierdzono nieaktualne cechy legalizacji wag,
mianowicie :




a
punkt sprzedaŜy artykułów spoŜywczych w Poznaniu waga elektroniczna z cechą
legalizacji „VI 05”
sklep spoŜywczy w Lesznie waga elektroniczna z cechą legalizacji
„I 05”
zakład gastronomiczny w Krotoszynie waga uchylna z cechą legalizacji „III 06”.
W czasie kontroli w/w wagi zostały wycofane z uŜycia i po uaktualnieniu cech
legalizacji ponownie wprowadzono do stosowania w tych placówkach.
•
przestrzeganie przepisów rozporządzenia (WE) Nr 1935/2004 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004r. w sprawie materiałów i
wyrobów przeznaczonych do kontroli z Ŝywnością oraz uchylające dyrektywy
80/590/EWG i 89/109/EWG (Dz.U.L 338 z 13.11.2004r.) w zakresie oznakowań.
Stosowane w 8 palcówkach gastronomicznych materiały i wyroby – sztućce,
kubki, tacki, pojemniki, talerze w zakresie oznakowań odpowiadały wymaganiom
określonym w rozporządzeniu (WE)
NR 1935/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004r.
Posiadały oznaczenia w formie symbolu określającego przeznaczenie do kontaktu
z Ŝywnością zgodnie z wzorcem zawartym w załączniku II do wyŜej cytowanego
rozporządzenia.
•
przestrzeganie przepisów Ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w
trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2007r. Nr 70, poz. 473 ze
zm.)
SprzedaŜ napojów alkoholowych prowadzono w 9 skontrolowanych placówkach w
tym w 2 sklepach spoŜywczych i w 7 zakładach gastronomicznych na podstawie
waŜnych zezwoleń wydanych przez organ zezwalający oraz zgodnie z warunkami
określonymi w przepisach Ustawy z dnia 26.10.1982r. o wychowaniu w trzeźwości i
przeciwdziałaniu alkoholizmowi za wyjątkiem 1 placówki (11 %).
W zakładzie gastronomicznym w Krotoszynie stwierdzono, Ŝe przedsiębiorca
dokonywał zakupu napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyŜej 4,5 %
4
(z wyłączeniem piwa) w sklepie w Krotoszynie , która to placówka nie posiada
zezwoleń na obrót hurtowy napojami alkoholowymi.
W okresie od 04.01.2007r. do dnia kontroli przedsiębiorca zakupił
w w/w sklepie 500 butelek napojów alkoholowych
Nie stwierdzono w czasie kontroli sprzedaŜy napojów alkoholowych osobom
nieletnim oraz nietrzeźwym, sprzedaŜy alkoholu na kredyt lub pod zastaw.
W miejscach sprzedaŜy napojów alkoholowych uwidocznione były informacje o
szkodliwości spoŜywania alkoholu.
•
przestrzeganie przepisów ustawy z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed
następstwami uŜywania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. z 1996r. Nr 10, poz.
55 ze zm.)
W kontrolowanych placówkach gastronomicznych przestrzegano zakazu palenia
papierosów poza wyodrębnionymi miejscami.
Wyroby tytoniowe oferowano do sprzedaŜy w 4 placówkach
skontrolowanych ).
( 28,6 %
W czasie kontroli nie stwierdzono sprzedaŜy wyrobów tytoniowych osobom
do lat 18, w automatach, luzem, w opakowaniach zawierających mniej niŜ 20 sztuk
papierosów.
Ponadto ustalono, Ŝe we wszystkich objętych kontrolą placówkach detalicznych
i gastronomicznych nie prowadzono reklamy i promocji wyrobów tytoniowych.
•
przestrzeganie przepisów Ustawy z dnia 23.01.2004r. o podatku akcyzowym
(Dz.U. Nr 29, poz. 257 ze zm.)
Zagadnienia związane z przestrzeganiem przepisów o podatku akcyzowym w
zakresie oznaczania banderolami wyrobów spirytusowych, winiarskich i tytoniowych
badano w placówkach, które posiadały te towary w sprzedaŜy.
W 5 placówkach poddano ocenie :



wyroby spirytusowe – 11 partii
wyroby winiarskie – 2 partie
wyroby tytoniowe – 11 partii
Wszystkie badane partie wyrobów posiadały wymagane, nieuszkodzone, właściwie
naklejone banderole wykazujące cechy autentyczności.
5
Nie stwierdzono sprzedaŜy wyrobów tytoniowych bez oznaczonej przez
producentów na opakowaniu ceny detalicznej, powyŜej maksymalnej ceny detalicznej,
w połączeniu ze sprzedaŜą innych towarów czy usług bądź sprzedaŜy połączonej
z przyznawaniem nabywcy nieodpłatnej premii w postaci innych towarów lub usług.
2. Rzetelność obsługi :
•
Prawidłowość uwidocznienia informacji o wysokości cen na oferowane towary w
świetle przepisów :

Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10.06.2002r. w sprawie
szczegółowych zasad uwidaczniania cen towarów i usług oraz sposobu
oznaczania ceną towarów przeznaczonych do sprzedaŜy (Dz.U. Nr 99, poz. 894
ze zm.)
PowyŜsze zagadnienie badano w kaŜdej kontrolowanej placówce.
W 11 placówkach (78,6 % objętych kontrolą) naruszono przepisy wyŜej
cytowanego rozporządzenia a mianowicie :
•
punkt sprzedaŜy art. spoŜywczych w Poznaniu
 na wywieszkach cenowych nie uwidoczniono informacji dotyczących nazwy
handlowej, jednostki miar (45 % oferty) i ceny jednostkowej (75% oferty)

•
brak oznaczenia towarów ceną bezpośrednio na opakowaniach
cenie wyŜszej niŜ 5 zł )
(20% oferty w
punkt sprzedaŜy artykułów spoŜywczych w Poznaniu
na wywieszkach cenowych nie podano informacji dotyczących nazwy
handlowej, jednostki miar (70% oferty)
 brak oznaczenia towarów ceną bezpośrednio na opakowaniach (9 partii w cenie
wyŜszej niŜ 5 zł)

•
sklep spoŜywczo – monopolowy w Kościanie
na 40 % oferowanych do sprzedaŜy towarów brak było wywieszek cenowych
 brak cen jednostkowych na towarach paczkowanych

•
sklep spoŜywczy w Lesznie
brak cen jednostkowych na towarach paczkowanych

•
•
zakład gastronomiczny w Poznaniu
 w cennikach nie uwidoczniono informacji dotyczących daty jego wystawienia,
ilości nominalnej potraw i napojów
 na wywieszkach cenowych przy oferowanych towarach (napoje, słodycze) nie
podano informacji dotyczących nazwy handlowej, jednostki miar, ceny
jednostkowej
punkt gastronomiczny w Poznaniu
6


w cenniku nie podano informacji dotyczącej daty jego wystawienia, ilości
nominalnej potraw i napojów
na wywieszkach cenowych przy oferowanych napojach nie podano informacji
dotyczących ceny jednostkowej
•
bar gastronomiczny w Pile
 w cennikach nie podano informacji dotyczących daty jego wystawienia, ilości
nominalnej potraw
•
zakład gastronomiczny w Pleszewie
 w cenniku brak było informacji o dacie jego wystawienia, ilości nominalnej
napojów i wyrobów kulinarnych (50% oferty)
•
mała gastronomia w Śmiglu
 w cenniku nie podano informacji o dacie jego wystawienia, ilości nominalnej
wyrobów i ich cenie
 przy oferowanych do sprzedaŜy 6 partiach towarów (4 partie napojów, 2 partie
koncentratów spoŜywczych) brak było oznaczeń cenowych tj. nazwy, ceny,
jednostki miar, ceny jednostkowej
•
bar w Koninie
cennik nie zawierał informacji dotyczących daty wystawienia, określenie ilości
nominalnej potraw
 na wywieszkach cenowych przy oferowanych napojach, słodyczach brak
informacji o cenie jednostkowej

•
bar w Kole
na wywieszkach cenowych przy oferowanych napojach, słodyczach nie podano
informacji o cenie jednostkowej.

W toku kontroli przedsiębiorcy przystąpili do uzupełnienia brakujących informacji
cenowych jak i zobowiązali się do przestrzegania w tym zakresie przepisów prawa.
3. Przestrzeganie obowiązujących przepisów w zakresie obrotu detalicznego
środkami spoŜywczymi.
•
Prawidłowość oznakowania towarów w odniesieniu do przepisów :





rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007r.
w sprawie znakowania środków spoŜywczych (Dz.U. Nr 137, poz. 966)
Ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie Ŝywności i Ŝywienia
(Dz.U. Nr 171, poz. 1225)
ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno –
spoŜywczych (Dz.U. z 2005r. Nr 187, poz. 1577 ze zm.) – art. 6 – 7a
ustawy z dnia 6 września 2001r. o towarach paczkowanych (Dz.U. Nr 128,
poz. 1409 ze zm.)
ustawy z dnia 7 października 1999r. o języku polskim (Dz.U. Nr 90, poz. 999
ze zm.)
7

rozporządzenia (WE) Nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
20 grudnia 2006r. w sprawie oświadczeń Ŝywieniowych i zdrowotnych (Dz.U.
L 12 z 18.01.2007r. s 3-8)
Ocenie poddano ogółem 142 partie towarów w tym : napoje chłodzące, lody,
mroŜonki potraw, koncentraty, przetwory owocowe i warzywne, przetwory mleczne
i mięsne, tłuszcze roślinne, przyprawy, wyroby cukiernicze.
W badanym zakresie nieprawidłowości nie stwierdzono.
•
przestrzeganie przepisów rozporządzenia Ministra zdrowia z dnia 23 kwietnia
2004r. w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych i substancji pomagających
w przetwarzaniu (Dz.U. Nr 94, poz. 933 ze zm.).
Na podstawie oznakowania opakowań jednostkowych ustalono, Ŝe znajdujące się
w ofercie artykuły nie zawierały w swoim składzie substancji dodatkowych innych niŜ
dozwolone dla danej grupy środków spoŜywczych wymienionych w wyŜej cytowanym
rozporządzeniu z dnia 23 kwietnia 2004r.
Kontrolą objęto 63 partie produktów takich jak : koncentraty spoŜywcze,
przetwory mleczne i mięsne, tłuszcze roślinne, przetwory warzywne i owocowe,
wyroby cukiernicze, napoje, mroŜonki potraw, lody.
•
Ocena jakości artykułów Ŝywnościowych, wyrobów kulinarnych oraz surowców do
produkcji gastronomicznej pod względem cech organoleptycznych (świeŜość,
wygląd zapach).
W powyŜszym zakresie oceniono w 8 placówkach gastronomicznych ogółem
45 partii w tym :



7 partii wyrobów kulinarnych (3 partie surówek, 1 partia sałatki, 2 partie zup,
1 partia gulaszu)
36 partii surowców do produkcji gastronomicznej (owoce, warzywa, tłuszcze
roślinne, przetwory mleczne i mięsne)
2 partie inne – pieczywo
Ponadto w 2 placówkach detalicznych poddano ocenie organoleptycznej pod
względem cech świeŜości, wyglądu 7 partii artykułów Ŝywnościowych (sery, pyzy, olej,
majonezy)
Pod kątem ocenianych cech w/w partie nie budziły zastrzeŜeń.
•
przestrzeganie terminów przydatności do spoŜycia i dat minimalnej trwałości
środków spoŜywczych.
W kaŜdej kontrolowanej placówce sprawdzono przestrzeganie terminów
przydatności do spoŜycia i dat minimalnej trwałości poddając oględzinom łącznie 159
8
partii produktów , kwestionując w 5 placówkach (35,7%) ogółem 16 partii tj. 10% ilości
zbadanych produktów.
Przekroczenie deklarowanych przez producentów terminów waŜności ujawniono :
 w punkcie sprzedaŜy artykułów spoŜywczych w Poznaniu gdzie na zbadanych
15 partii zakwestionowano
•
•
•
•
3 opakowania a 300g koncentratu napoju herbacianego
z przekroczoną datą o 7 miesięcy
8 opakowań a 300g koncentratu napoju herbacianego
z przekroczoną datą o 5 miesięcy
6 opakowań a 300g koncentratu napoju herbacianego
z przekroczoną datą o 8 miesięcy
13 opakowań a 60g dodatku ulepszającego do sernika
z przekroczoną datą o 1 miesiąc

w sklepie spoŜywczym w Lesznie gdzie na zbadane 10 partii zakwestionowano :
• 3 opakowania a 250 g ketchupu z przekroczoną datą o 9 dni
• 3 opakowania a 42,5 g batonów z przekroczoną datą o 44 dni
• 11 opakowań a 100g czekolady mlecznej z przekroczoną
datą o 39 dni

w zakładzie gastronomicznym w Poznaniu, gdzie na zbadanych
15 partii zakwestionowano :
• 2 opakowania (1,373 kg) wątroby świeŜej z kurcząt
z przekroczonym terminem o 15 dni
• 1 opakowanie a 0,763 kg wątroby świeŜej z kurcząt
z przekroczonym terminem o 4 dni
• 1 opakowanie a 1,310 kg fileta św. z kurcząt
z przekroczonym terminem o 18 dni
• 1 opakowanie a 1,170 kg fileta świeŜego z kurcząt
z przekroczonym terminem o 10 dni
• 2 opakowanie (1,366 kg) polędwiczek wieprzowych
z przekroczonym terminem o 20 dni

w zakładzie gastronomicznym w Poznaniu , gdzie na zbadanych
10 partii zakwestionowano :
• 2 opakowania a 200g masła extra z przekroczonym
terminem o 2 dni

w zakładzie gastronomicznym w Pleszewie , gdzie na zbadanych
19 partii zakwestionowano :
• 6 opakowań a 10 g przyprawy oregano z przekroczoną datą
o 6 miesięcy
• 14 opakowań a 20g czosnku suszonego z przekroczoną datą
o 8 miesięcy
• 17 opakowań (8,8 kg) mięsa mielonego garmaŜeryjnego
z przekroczonym terminem o 4 dni.
9
Przeterminowane produkty wycofano z obrotu powiadamiając
o powyŜszym właściwe terenowo organy sanitarne.
•
Warunki, sposób przechowywania i oferowania artykułów spoŜywczych
w odniesieniu do :
 deklaracji producentów
 Rozporządzenia (WE) Nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
29 kwietnia 2004r. w sprawie higieny środków spoŜywczych (Dz.U. L 139
z 30.04.2004r.).
Pod względem wyposaŜenia technicznego placówki dysponowały wystarczającą
ilością urządzeń chłodniczych, zapewniających prawidłowe przechowywanie artykułów
spoŜywczych.
Nie stwierdzono przechowywania surowców razem z przetworzonymi produktami
lub towarami nie będącymi Ŝywnością oraz takimi środkami spoŜywczymi, które mogą
na siebie oddziaływać powodując zmianę smaku lub zapachu.
Produkty przechowywano w warunkach uniemoŜliwiających ich zanieczyszczenie
i zepsucie oraz zgodnie z zaleceniami producentów za wyjątkiem 2 placówek (14,3 %).
Dotyczy to :

zakładu gastronomicznego w Poznaniu , gdzie stwierdzono przechowywanie
5 partii produktów (2 partie wątroby świeŜej (2,136 kg), 2 partie filetów świeŜych
z kurcząt (2,48 kg), 1 partia polędwiczek wieprzowych (1,366 kg) niezgodnie z
deklaracją producentów tj. przechowywano w stanie zamroŜonym w temperaturze
– 200C zamiast w temperaturze od 00 do 40C

zakładu gastronomicznego w Pleszewie , gdzie przechowywano 3 partie produktów
(1 partia (8,8 kg) mięsa mielonego, 1 partia (3 kg) kiełbasy zwyczajnej, 1 partia
(3 kg parówek) niezgodnej z deklaracją producentów tj. przechowywano w
temperaturze poniŜej 00C zamiast w temperaturze od 00C do 50C.
Produkty nieprawidłowo przechowywane przedsiębiorcy wycofali z obrotu a o
powyŜszym poinformowano właściwy terenowo organ sanitarny.
Wykorzystanie ustaleń kontroli :
Ustalenia kontroli dały podstawę do :
• nałoŜenia 13 mandatów karnych z art. 136 § 2 Kw, art. 137 § 1 Kw,
art. 26 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 11.05.2001r. „Prawo o miarach”, art. 100 ust. 1 pkt. 1
Ustawy z dnia 25.08.2006r. o bezpieczeństwie Ŝywności i Ŝywienia, art. 60` § 2, 3 Kw
• przesłania 4 informacji do organów nadzoru sanitarnego
• powiadomienia w 2 sprawach urzędów miar.
10
Podsumowanie i wnioski
Przeprowadzone kontrole placówek handlu detalicznego i usług gastronomicznych
zlokalizowanych na targowiskach wykazały szereg nieprawidłowości w
funkcjonowaniu tych placówek.
Nieprawidłowości ujawniono w 13 placówkach na 14 skontrolowanych.
Najwięcej uchybień dotyczyło sfery ochrony interesów konsumentów a w
szczególności niedopełnienia obowiązku uwidaczniania informacji cenowych
wymaganych przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 czerwca w
sprawie szczegółowych zasad uwidaczniania cen towarów i usług oraz sposobu
oznaczania ceną towarów przeznaczonych do sprzedaŜy – co stwierdzono w 11
placówkach (78,6 % objętych kontrolą).
•
•
RaŜące zaniedbania odnotowano w obrocie środkami spoŜywczymi a mianowicie :
aŜ w 5 placówkach (35,7 %) stwierdzono przeterminowane produkty – 16 partii
(10 %)
w 2 zakładach gastronomicznych (14,3%) przechowywano artykuły spoŜywcze
niezgodnie z deklaracją producentów – 8 partii (5,2 %).
Przyczyną powyŜszych nieprawidłowości była pobieŜna znajomość
obowiązujących przepisów prawa przez kontrolowanych przedsiębiorców a takŜe
niedbalstwo z ich strony dowodem czego było ujawnienie tych samych uchybień w
niektórych placówkach objętych rekontrolą.
W czasie kontroli przedsiębiorcy podjęli działania zmierzające do usunięcia
stwierdzonych uchybień.
W świetle opisanych ustaleń Inspektorat proponuje kontynuacje działań
kontrolnych w tego typu placówkach