opis techniczny- łokietka 6

1
OPIS TECHNICZNY
do projektu remontu elewacji kamienicy przy ul. ŁOKIETKA 6
w Gorzowie Wlkp.
1.0.PODSTAWA OPRACOWANIA.
1.1.Zlecenie inwestora.
1.2.Inwentaryzacja i zdjęcia wykonane w marcu 2008 r.
1.3.Mapa syt.-wys. w skali 1:500
1.4.SondaŜowe badania kolorystyki elewacji i program prac konserwatorskich
opracowany przez mgr Małgorzatę Zyzik w marcu 2008 r.
1.5.Opinia techniczna i projekt konstrukcyjny wykonana przez mgr inŜ. Zbigniewa
Czerwińskiego
1.6.Akta policyjne miasta Gorzowa ( Archiwum Państwowe w Gorzowie Wlkp. )
1.7.Zdjęcie archiwalne z początku lat osiemdziesiąt XX wieku ( ze zbiorów PSOZ w
Gorzowie Wlkp.)
1.8Zdjęcie archiwalne z początku XIX wieku ( ze zbiorów prywatnych ).
2.0.ZAKRES OPRACOWANIA, LOKALIZACJA i HISTORIA OBIEKTU
Zakresem opracowania objęto projekt remontu i rewaloryzacji elewacji
frontowych oraz projekt remontu i docieplenia elewacji tylnej
kamienicy
znajdującej się w naroŜniku ulicy Łokietka i ulicy Armii Polskiej . Projekt
poprzedzono opracowaniem dokumentacji konserwatorskiej ( program prac
konserwatorskich ), inwentaryzacją i szeroką dokumentacją fotograficzną. Pod
uwagę wzięto równieŜ remont dachu , który jest nieodzownym elementem elewacji .
ZałoŜenia projektowe:
Działania prowadzone przy kamienicy mają na celu:
1/odtworzenie pierwotnej kolorystyki,
2/uczytelnienie i odtworzenie brakującego detalu architektonicznego
3/wymianę elementów wtórnych, szpecących elewację
4/diagnozę przyczyn uszkodzeń na elewacji i podjęcie działań likwidujących
uszkodzenia
Kamienica przy ul. Łokietka jest obiektem zabytkowym , podlegającym ochronie
konserwatorskiej. Budynek posadowiony jest w sąsiedztwie ścisłego centrum
Gorzowa, w południowej pierzei ul. Łokietka i w zachodniej pierzei ul. Armii
Polskiej ( budynek naroŜnikowy ) .
Budynek został wzniesiony przez nieznanych budowniczych w 1892 r.
Pierwszym właścicielem był Pupke .
W budynku znajdowały się lokale mieszkalne (dwa lokale mieszkalne na kaŜdej
kondygnacji ).
Do chwili obecnej wszystkie kondygnacje uŜytkowane są jako mieszkalne , ale
zdarza się , Ŝe w dawnym pojedynczym lokalu mieszkalnym mieszka parę rodzin
2
uŜytkując wspólną kuchnię i łazienkę ( np. lokal mieszkalny na parterze po prawej
stronie od wejścia głównego ).
Na parterze ,w części lokalu po lewej stronie, od kilku lat funkcjonuje kancelaria
adwokacka.
3.0. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA OBIEKTU.
Kamienica
będąca
przedmiotem
opracowania
jest
obiektem
trzykondygnacyjnym. Jest to obiekt o bryle w formie graniastosłupa o podstawie
zbliŜonej kształtem do litery L , nakrytego dachem dwuspadowym . Wysokość
całkowita budynku wynosi ok.16,0m.
Budynek jest całkowicie podpiwniczony. Poddasze ma charakter częściowo
uŜytkowy .
Wysokość pomieszczeń uŜytkowych trzech pierwszych kondygnacji wynosi :
parter 3,50m; I piętro 3,70m : II piętro 3,40 , piwnica ok.240 cm.
Kamienica naroŜna, zwrócona jest elewacją frontową ku południu, usytuowana
wzdłuŜ ulicy Łokietka,. Elewacja boczna od strony ul. Armii Polskiej zwrócona w
kierunku zachodnim .Obie elewacje stanowią całościową kompozycję pod
względem wystroju architektonicznego. Elewacja od strony ul. Łokietka pełni rolę
elewacji frontowej z wejściem do budynku.
Kamienicę wzniesiono w duchu historyzmu. Obiekt charakteryzuje się staranną
kompozycją i bogatym detalem architektonicznym oraz fragmentarycznie
zachowaną stolarką okienną i drzwiową . Elewacja południowa (od ulicy Łokietka )
ma kompozycję niesymetryczną, podzielona rytmicznie rozmieszczonymi ośmioma
osiami okiennymi w wąskich profilowanych opaskach. Skrajne części budynku
wyodrębnione są ryzalitami na poziomie I i II piętra – od strony kamienicy
sąsiedniej - dwuosiowym z oknami ustawionymi blisko siebie i połączonymi
wspólną dekoracyjną obudową ; drugi ryzalit - to ścięty naroŜnik, gdzie
umieszczono balkony z dekoracyjnymi murowanymi balustradami, wsparte na
duŜych dekoracyjnych esownicach .
Elewacja zachodnia ma kompozycję czteroosiową. Skrajana część budynku
wyodrębniona jest ryzalitami. Układ kompozycyjny i detal podobny do elewacji
południowej.
Elewacja tylna ( północna ) , pozbawiona detalu , o prostej kompozycji
siedmioosiowej . Wejście i klatka schodowa usytuowane w skrajnej osi przylegającej
do naroŜnika. Na naroŜniku elewacji w układzie pojedynczej osi . Tylna elewacja
wschodnia o jednej osi , z wąskimi oknami o szerokości stanowiącej połowę okna
podstawowego.
Ściany obwodowe murowane z cegły ceramicznej na zaprawie wapienne. Grubość
ścian od ok. 45 cm do 60 cm .Podmurówka tworząca cokół budynku (wys.ok.116
cm ), zwieńczona jest gzymsem
Detal architektoniczny elewacji stanowią :
1/ozdobna stolarka okienna i drzwiowa
2/ozdobne balkony w partii naroŜnej i w jednej z osi partii środkowej elewacji od strony ulicy
Łokietka, z dekoracyjnymi murowanymi balustradami,balkony wsparte na duŜych dekoracyjnych
3
esownicach; pierwotnie na balustradach ustawione były ozdobne wazony ( po jednym w
naroŜnikach )
3/ryzality podkreślające naroŜnik oraz skrajną oś w elewacji południowej i skrajną oś w elewacji
zachodniej
4/obramienia wokół otworów okiennych I piętra wsparte na cokole skomponowanym z płyciny
wypełnionej symetrycznym ornamentem geometrycznym pomiędzy dwoma prostymi cokolikamizwieńczone belkowaniem z płyciną, w osi której umieszczona jest rozeta , od której zwiesza się po
obu stronach cienka draperia; naczółek skomponowany z profilu kreślącego odcinek łuku, wsparty
na płaskich konsolach z ornamentem geometrycznym o charakterze antycznym
5/obramienia wokół otworów okiennych II piętra ustawione na takiej samej podstawie dodatkowo
wspartej na ozdobnych konsolach takich jak nad oknem parteru, nad oknem zaś belkowanie z
ornamentem roślinnym i akroteriami ustawionymi na naroŜnikach gzymsu
W układzie horyzontalnym elementami kształtującymi elewację są:
1/cokół zwieńczony szerokim pasem gzymsu, obecnie gładki, pierwotnie wypełnione był rustyką z
paneli ułoŜonych w dwóch mijających się rzędach
2/boniowanie ściany parteru .Pas parteru budynku , wypełniony jest boniowaniem o podziałach
poziomych, z prostokątnych bloków, jedynie nad oknami bonie w kształcie trapezu. Krawędzie
boni obramione wąskimi profilami
3/ gzyms profilowany kordonowy międzypiętrowy pomiędzy parterem i piętrem
4/linie wyznaczone przez podokienniki i gzymsy nadokienne, wsparte konsolkami
5/bogato dekorowany pas belkowania pod okapem - w dolnej części fryz skomponowany z rzędu
palmetek przedzielonych okienkami poddasza, wyŜej na gładkim pasie tynku widoczne są
konsolki dekorowane liściem akantowym, podtrzymujące profilowany wydatny gzyms koronujący, z
podniebia którego pomiędzy konsolami zwisają plastyczne rozety.
4.0.
OCENA
STANU
ELEMENTÓW,
ZAKRES
REMONTOWYCH
ZACHOWANIA
POSZCZEGÓLNYCH
PRAC
KONSERWATORSKICH
I
4.1. DACH
Dach dwuspadowy w chwili obecnej pokryty jest dachówką cementową od strony
Analiza zdjęcia z lat 80-tych wykazuje obecność dachówki cementowej . Biorąc pod
uwagę jej wygląd naleŜy przypuszczać, Ŝe od tego czasu nie została wymieniona
Odprowadzenie wody z dachu trzema rurami spustowymi (z blachy ocynkowanej )dwie rury spustowe umieszczone w sąsiedztwie ryzalitów na elewacji południowej
i jedna na elewacji zachodniej , z wyprowadzeniem wody deszczowej na chodnik .
Odprowadzenie wody w obrębie balkonów rurami spustowymi o mniejszej średnicy
i dalej powierzchniowo na chodnik.
Na elewacji tylnej odprowadzenie wody rurą spustową zlokalizowaną pomiędzy
czwartym i piątym oknem , powierzchniowo na podwórko.
Stan zachowania pokrycia z dachówki – średni , stan elementów odprowadzających
wodę – zły ( przy balkonach brak bezpośrednio połączenia odpływu z powierzchni
balkonu i rury spustowej , woda deszczowa z balkonów spada bezpośrednio na
elewację i chodnik.
4
Brak danych dotyczących pierwotnego pokrycia dachu – analiza zdjęcia z początku
XX wieku nie pozwala na jednoznaczne określenie rodzaju pokrycia,
przypuszczalnie pokrycie stanowiła dachówka ceramiczna lub cementowa
( analogicznie do pokryć dachów na naroŜnikach ulic np. Jagiellończyka i Kos.
Gdyńskich, Armii Polskiej i Krzywoustego ).
Wstępnie przyjęto pokrycie dachu ceramiczną dachówką karpiówką w układzie
podwójnie w koronkę – dachówka angobowana.
Przed podjęciem ostatecznej decyzji naleŜy przeprowadzić ocenę stanu technicznego
dachu ( dach nie jest przedmiotem opracowania, ale trudno pominąć ten element
budynku przy remoncie elewacji frontowej ) . W przypadku problemów z
pokryciem dachówką ceramiczną ( stan konstrukcji dachu, szczelność pokrycia )
moŜna rozwaŜyć moŜliwość pokrycia dachówką cementową.
Proponuje się wymianę istniejącego pokrycia z dachówki cementowej na pokrycie z
dachówki karpiówki w kolorze czerwonym – dachówka angobowana. Dachówkę
układać na impregnowanych łatach drewnianych. Ewentualne wzmocnienia
konstrukcji dachu wykonać wg zaleceń konstruktora.
Dodatkowo przemurować kominy ( powyŜej dachu z cegły klinkierowej w kolorze
czerwonym )
Przewiduje się całkowitą wymiana istniejących obróbek blacharskich – obróbki z
blachy ocynkowanej powlekanej z zaokrąglonym kapinosem ( gzymsy, wykusze ,
obramienia okienne ) i rur spustowych – projektuje się blachę tytanowo-cynkową z
kapinosami zaokrąglonymi , wykonanymi na wzór zachowanych obróbek z blachy
ocynkowanej.
Do wyprowadzenia wody deszczowej poza elewację naleŜy przewidzieć w chodniku
przylegającym do elewacji koryta granitowe wykonane na wzór koryta zachowanego
w chodniku przylegającym do południowo- wschodniej części elewacji . Pozostałe
koryta wykonane z kostki betonowej podczas ostatniego remontu chodnika nie
spełniają w sposób zadawalający swojej funkcji. Są zbyt wąskie i zdarza się , Ŝe
spadek wyprowadzony jest w kierunku elewacji , powodując jej zawilgocenie ( np.
od strony ul. Armii Polskiej ).
Stan drewna gzymsu koronującego jest zły. Powierzchnia desek gzymsu jest silnie
wypłukana i osłabiona , kruszy się i osypuje.
Elementy drewniane gzymsu koronującego wymagają naprawy i flekowania w
miejscach złamań lub uszkodzeń oraz zabezpieczenia przed działaniem
mikroorganizmów odpowiednimi preparatami do drewna. Przed przystąpieniem do
remontu tego gzymsu naleŜy zdemontować deskę podniebia wraz z rozetami i
przejrzeć ukryte pod nią wsporniki. MoŜe okazać się, Ŝe takŜe one wymagają
wymiany. Podczas demontaŜu deski z rozetami a potem samych rozet z deski
naleŜy uwaŜać, aby nie popękały lub nie połamały się na skorodowanych śrubach.
Elementy gzymsu koronującego wraz z podniebieniem, wykonane z desek, naleŜy
oczyścić z wtórnych nawarstwień farb, wzmocnić powierzchniowo preparatem
zawierającym komponenty chroniące przed atakiem mikroorganizmów i wysoką
temperaturą ( poŜar). Fragmenty zniszczone lub uszkodzone naleŜy wymienić na
nowe lub naprawiać ( większe ubytki drewna flekować, mniejsze kitować kitem z
5
tworzywa sztucznego przeznaczonym do drewna na zewnątrz). Wstępnie przyjęto
wymianę około 60 - 70 % elementów gzymsu.
4.2.STOLARKA OKIENNA
Otwory okienne są opracowane w formie stojących prostokątów. Oryginalne
okna skrzynkowe drewniane czterodzielne . Powierzchnia okien dzielona
Ŝłobkowanymi ślemionami , listwy przylgowe w formie kolumienek z głowicami z
dekoracją roślinną. ; okna I piętra wyŜsze niŜ okna parteru i II piętra.
Parapety wewnętrzne drewniane, zewnętrzne – wykonane z blachy ocynkowanej ,
pomalowanej w kolorze zielonym. Średni wymiar okna parteru i piętra II to 110x 195 cm, okna I piętra 110 x 220 cm.
Pierwotna stolarka okienna skrzynkowa teŜ z drewna iglastego, malowana olejno.
Głowiczki kolumienek – skorupy tłoczone w blasze Ŝelaznej cynkowanej.
Typy stolarki okiennej obecnie występujące na elewacji:
ELEWACJA FRONTOWA ( OD ULICY ŁOKIETKA I ARMII POLSKIEJ )
OKNA II PIĘTRA
–
oryginalna stolarka okienna nie zachowana - od ulicy Łokietka okna skrzynkowe ,
drewniane o uproszczonej formie (bez dekoracji ): od ulicy Armii Polskiej 3
skrajne okna wykonane z profili PCV jako czterodzielne, w kolorze białym
podział okna nawiązujący do istniejącej stolarki
OKNA I PIĘTRA
- zachowana oryginalna stolarka okienna w 3 otworach okiennych – ( w obrębie
jednego mieszkania ) – okno od strony ulicy Łokietka sąsiadujące z naroŜnikiem :
okno balkonowe w naroŜniku oraz skrajne okno kamienicy od ulicy Armii
Polskiej
– w elewacji od strony ulicy Łokietka 2 okna skrzynkowe ( skrajne osie ) oraz
jedno okno sąsiadujące z naroŜnikiem - drewniane o uproszczonej formie (bez
dekoracji )
– pozostałe okna ( 5 okien elewacji południowej i 2 okna elewacji zachodniej ) okna
wymienione na zespolone wykonane z profili PCV w kolorze białym – okna
czterodzielne ; podział okna nawiązujący do istniejącej stolarki
OKNA PARTERU
oryginalna stolarka okienna nie zachowana - od ulicy Łokietka 2 okna
skrzynkowe , drewniane o uproszczonej formie (bez dekoracji
- pozostałe okna ( 6 okien elewacji południowej i 5 okien elewacji zachodniej )
okna wymienione na zespolone wykonane z profili PCV w kolorze białym –
większość okien wykonana jako czterodzielne , tylko okna w skrajnych osiach
elewacji południowej wykonane jako trójdzielne; podział okien nawiązujący do
istniejącej stolarki
–
OKNA PIWNIC
- wykonane z profili drewnianych ; dwudzielne z podziałem poziomym szprosem
część otworów okiennych bez stolarki , zasłoniętych sklejką
6
Stan zachowania skrzydeł okiennych ocenia się jako średni/zły. W większości
przypadków są problemy z prawidłowym domknięciem skrzydeł okiennych i ze
szczelnością okien ( dotyczy to okien skrzynkowych ). Drewno w oryginalnej
stolarce okiennej jest zniekształcone, wypłukane i osłabione na całej grubości
elementów, wiele drobnych fragmentów uszkodzonych (wąskie profile),
wyłamanych i wykruszonych.
Stolarka okienna powinna być odtworzona w pierwotnej formie wraz ze
wszystkimi elementami dekoracji - profilami na ślemieniu i kolumienkami na słupku
wraz z
metalowymi głowicami. Zachowane głowice po odczyszczeniu z
nawarstwień farb uŜyć jako modele do wykonania odlewów metalowych, lub z
tworzywa sztucznego o odpowiedniej twardości i wytrzymałości, następnie malować
na właściwy kolor farbą olejną wg opracowanej kolorystyki.
W przypadku wymiany całej stolarki dopuszcza się wykonanie okien jako
zespolonych
drewnianych na wzór istniejących z zastosowaniem
zachowanych elementów metalowych ( kapitaliki słupków okiennych ) .
ELEWACJA TYLNA
OKNA PODDASZA
- oryginalna stolarka okienna zachowana tyko w dwóch oknach ( okna w krótszej
elewacji ) – okna pojedyncze dwudzielne z poziomym szprosem i okno pojedyncze
jednodzielne ( połówka okna dwudzielnego )
- pozostałe okna drewniane jednodzielne
- w trakcie adaptacji poddasza na cele mieszkalne wykonano wykusz , w którym
osadzono współczesne okno o podziale niesymetrycznym
OKNA II PIĘTRA
- oryginalna stolarka zachowana tylko w oknie doświetlającym klatkę schodową –
okno drewniane krosnowe , o dekoracji jak zachowane okna w elewacji frontowej.
Górna część stolarki wykonana w formie łuku
– Pozostałe okna
- okna skrzynkowe , drewniane o uproszczonej formie (bez
dekoracji ) , czterodzielne oraz wąskie okna dwudzielne doświetlające łazienki ; w
kolorze białym
OKNA I PIĘTRA
j.w
OKNA PARTERU
oryginalna stolarka okienna nie zachowana okna wymienione na zespolone wykonane z profili PCV w kolorze białym –
większość okien wykonana jako czterodzielne z podziałem okien nawiązującym
do istniejącej stolarki, część okien wykonana jako dwudzielne ;
Stan zachowania skrzydeł okiennych ocenia się jako średni/zły. W większości
przypadków są problemy z prawidłowym domknięciem skrzydeł okiennych i ze
szczelnością okien ( dotyczy to okien skrzynkowych ).
Proponuje się odtworzenie stolarki okiennej w pierwotnej formie wraz ze
wszystkimi elementami dekoracji - profilami na ślemieniu i kolumienkami na słupku
wraz z metalowymi głowicami.w oknach klatki schodowej .
–
7
Ze względu na zdecydowanie uboŜszą i pozbawioną detalu aranŜację elewacji tylnej
pozostałe okna proponuje się wykonać jako drewniane , zespolone czterodzielne i
dwudzielne ( okna łazienek ) o uproszczonej formie ( nawiązującej do zachowanych
uproszczonych okien skrzynkowych. ). Okna pomalować wg opracowanej
kolorystyki.
4.2.STOLARKA DRZWIOWA ( DRZWI WEJŚCIOWE)
Drzwi frontowe dwuskrzydłowe , ramowo-płycinowe z naświetlem . W
dolnej części kwadratowa płycina wypełniona kryształowym kaboszonem w
bogatym oprofilowaniu, w górnej części prostokątne przeszklone otwory
zabezpieczone Ŝelazną dekoracyjną kratą skomponowaną z symetrycznych
elementów roślinnych. Usunięty dawny szyld i klamka , zmontowany współczesny
metalowy pochwyt ( w ostatnich latach załoŜono instalację domofonową )
NaleŜy wykonać renowację stolarki drzwi wejściowych – usunąć farbę olejną z
drewna, następnie uzupełnić ubytki , wykruszenia i spłaszczenia profili flekami lub
szpachlówką i malować na właściwy kolor dobrej jakości farba olejną. śelazne
kute kraty naleŜy zdemontować, oczyścić z produktów korozji ( piaskowanie), a po
zabezpieczeniu ( cynkowanie) malować na kolor wg projektu.
Wymienić równieŜ wątpliwej jakości estetycznej pochwyt na inny stylizowany
mosięŜny z szyldem , skomponowany z wystrojem drzwi.
Drzwi tylne dwuskrzydłowe , ramowo-płycinowe . W dolnej części prostokątna
płycina z kwadratowym elementem ozdobnym umieszczonym centralnie , w górnej
części prostokątne przeszklone otwory
Skrzydła poobijane, silnie uszkodzone profile płycin. Warstwy farb olejnych
złuszczone miejscami do powierzchni drewna, zalegają w grubych warstwach w
zagłębieniach zniekształcając formę. Współczesny szyld z klamką .Drzwi naleŜy
poddać kompleksowej renowacji .
Zakres renowacji:
1/ oczyszczenie z wtórnych nawarstwień farb ( do surowego drewna) , naprawienie
wszystkie uszkodzenia ( metodą j.w.),
2/wymiana współczesnego szyldu z klamką na mosięŜny szyld stylizowany
3/rekonstrukcja uszkodzonych fragmentów wg zachowanych wzorów
4/ponowne pomalowanie drzwi – dwukrotne malowanie farbą olejną, półmatową
wg załączonej kolorystyki
4.3.TYNKI, ELEMENTY DETALU ARCHITEKTONICZNEGO –
ELEWACJA FRONTOWA ( OD ULICY ŁOKIETKA I OD ULICY ARMII
POLSKIEJ )
Tynki wapienne drobnoziarniste, zatarte na gładko, w parterze boniowane, w partii
cokołowe boniowane z rustyką fakturalną, malowane wielokrotnie farbami
emulsyjnymi. Dekoracje plastyczne odlewane z gipsu, w formach. Montowane na
Ŝelazne śruby ( konsole).
8
Profile gzymsów i opasek okiennych ciągnione w tynku wapiennym na wypustach z
cegieł.
ZALECENIA OGÓLNE
Elewacja budynku wielokrotnie była remontowana. Badania przeprowadzone prze z
Mgr M.Zyzik wykazaly, iŜ pierwotna powierzchnia tynków i dekoracji gipsowych
pokryta jest dwoma warstwami cienkich przecierek cementowych i grubszą warstwą
słabego tynku. Między tymi warstwami znajduje się po kilka warstw farb
emulsyjnych bardzo słabych, wierzchnia warstwa cienka i szczelna, złuszcza się
płatami.
Stan oryginalnych tynków bardzo zły. Pod grubymi warstwami wtórnymi słabszy
tynk wapienny uległ daleko idącej korozji – kruszy się i wysypuje po usunięciu
twardej wierzchniej warstwy. Przecierki cementowe i wtórny tynk pogrubiły i
zniekształciły formę dekoracji gipsowych, a takŜe podziały na niektórych partiach
tynku – partia rustykowanego cokołu i boniowanych lizen flankujących ryzalit
naroŜnika. Wszystkie te wtórne warstwy zostały nałoŜone w celu wzmocnienia juŜ
silnie osłabionej i zniszczonej oryginalnej powierzchni.
Widoczne są równieŜ znaczne ubytki i wykruszenia partii tynków, aŜ do powierzchni
ceglanego muru – szczególnie widoczne jest to w partii przy rurach spustowych ( tu
przyczyną była ich nieszczelność i długotrwałe zamakanie muru) i na wystających
poza osłonę gzymsów fragmentach – pilastrach , balustradach balkonów i
naczółkach. Szczególnie duŜe zniszczenia widoczne są w partiach naczółków –
tynk jest bardzo słaby , o znikomej przyczepności do podłoŜa. W podobnie złym
stanie są partie najniŜsze budynku i elementy balkonów .
Rustyka przyziemia pokryta jest całkowicie grubym gładkim tynkiem o bardzo słabej
przyczepności.
Gzymsy parteru równieŜ bardzo zniszczone – powierzchnia pod wtórnymi
warstwami jak i na zewnątrz silnie skorodowana, kruszy się i osypuje, forma zatarta.
Podobnie zatarta jest forma delikatnych profilowań wokół okien.
Balustrady balkonów , szczególnie na powierzchniach bocznych z całkowicie
zniszczoną wyprawą, kruszącą się i osypującą przy nawet delikatnym dotknięciu.
Zwieńczenia balustrad balkonów – wazony nie zachowały się. W zadawalająco
dobrym stanie są jedynie fragmenty profilowanych gzymsów pod parapetami okien;
tu grubość warstw wtórnych jest niewielka , a tynk pierwotny zachował swoją
pierwotną twardość.
Ze względu na bardzo zły stan oryginalnych tynków naleŜy je usunąć i
zrekonstruować wszystkie elementy wg. inwentaryzacji z uwzględnieniem
oryginalnych głębokości rysunku profili oraz nowo odkrytych elementów –
rustykalnego boniowania w przyziemiu , rustykalnego wykończenia płycin
pod oknami parteru ( detal widoczny na archiwalnym zdjęciu początku XX
w. ) ,boniowania lizen flankujących naroŜnik.
Do zachowania nadają się niektóre odcinki gzymsów osłoniętych od góry – np.
odcinki gzymsu podparapetowego parteru, lepiej zachowane odcinki opasek ( te
jednak dopiero po odczyszczeniu z wtórnych nawarstwień).
9
Po ocenie stanu zachowania przyjęto , iŜ 80 % profili jest do odtworzenia i 100 %
tynków gładkich i boniowanych.
Przed usunięciem zniszczonych elementów naleŜy zdjąć szablony z
oczyszczonych z nawarstwień elementów oryginalnych lepiej zachowanych,
tak aby uchwycić właściwą głębokość profili.
Przed usunięciem tynków na elewacji od ulicy Armii Polskiej naleŜy
sprawdzić , czy pod obecnie widocznymi warstwami tynku nie ma
pozostałości pierwotnych profili opasek wokół okien, czy teŜ śladów po
brakujących tam elementach wystroju – głowicach pilastrów okna II piętra w
skrajnym ryzalicie, akroteriach i konsolach okien I i II piętra. Wszystkie te
elementy naleŜy po stwierdzeniu ich pozostałości odtworzyć na podstawie
wzorów ze strony frontowej elewacji.
Bardzo zły stan szczególnie naczółków okiennych spowodowany jest w duŜej części
brakiem oblachowań chroniących je przed wpływem warunków atmosferycznych.
W tej sytuacji naleŜy rozwaŜyć wprowadzenie takich oblachowań na nowo
wykonanych naczółkach; alternatywą moŜe być szczelna szlichta na górnej ich
powierzchni, o odpowiednim spadku, która jednak nie zabezpieczy partii
znajdujących się poniŜej przed bezpośrednim zamakaniem wodą opadową. Podobna
sytuacja jest na powierzchni balustrad balkonów. Tu jednak ze względu na obecność
elementów dekoracji stojących na balustradach naleŜałoby wprowadzić szczelną
szlichtę zabezpieczającą przed wsiąkaniem wody opadowej w powierzchnię tynku,
zamiast oblachowania.
W miejscach spękań na elewacji elementów dekoracji wykonanych w zaprawie
tynkarskiej – opaski okien, profile naczółków, powinny być wykonane na nowo po
dokonaniu ekspertyzy konstrukcyjnej, która określiłaby powody spękań nadproŜy.
Jeśli są to spękania powierzchniowe, nie związane ze złym stanem konstrukcji
budynku, wystarczy wzmocnienie tynków w tych partiach podkładową siatką nośną
z tworzywa – zapobiegnie to w przyszłości pękaniu tynków .
Elementy gipsowej dekoracji
Dekoracje w płycinach pod oknami, w naczółkach , fryzie i na balustradach
balkonów odlewane w formie, gipsowe ( elementy większe składają się z kilku
mniejszych części). Podobnie fryz pod gzymsem koronującym, kapitele pilastrów,
akroteria, konsole pod parapetami i pod gzymsem oraz rozety pod gzymsem. DuŜe
konsole pod balkonami równieŜ odlewane w gipsie jako prawdopodobnie puste
skorupy osłaniające metalowe wsporniki balkonów. Powierzchnie gipsu nasączone
były izolacją pokostową, dość cienko. Wszystkie elementy gipsowe montowane
Ŝelaznymi śrubami do podłoŜa.
Elementy gipsowe częściowo nadają się do ponownego uŜycia - to w większości
rozety i konsole pod gzymsem koronującym, część fryzu palmetowego, niektóre
10
konsole pod parapetami okien, ornamenty w płycinach lepiej osłonięte przed
wpływem opadów.
Wytypowanie elementów do zachowania powinno nastąpić dopiero po ich
odczyszczeniu z wtórnych warstw tynków, zacierek cementowych i farb.
Przyjęto, Ŝe około 70 % tych elementów powinno być odtworzone na
podstawie odczyszczonych i uzupełnionych lepiej zachowanych wzorów,
jako odlewy z gipsu.
NaleŜy wykonać formy do wszystkich elementów. Połączenia poszczególnych
części odlewów po montaŜu naleŜy wypełnić elastyczną masą akrylową do tego
przeznaczoną, aby uniknąć pęknięć na szwach.
W związku z projektowaną wymianą metalowych wsporników podtrzymujących
konstrukcję ( wsporniki skorodowane ) dekoracyjne wsporniki naleŜy zdemontować
i po odczyszczeniu wykonać formę i nowe odlewy. Przed ostatecznym
pomalowaniem odlewy wzmocnić powierzchniowo impregnatem dostosowanym do
rodzaju farby. MoŜna rozwaŜyć odlanie tych elementów w lekkiej zaprawie na bazie
cementu trasowego, specjalnie do tego przeznaczonej, która będzie znacznie
bardziej odporna i trwała. NaleŜy doprojektować brakujące elementy wieńczące
balustradę balkonów – wazony. Na podstawie projektu wykonać model, a po jego
zatwierdzeniu przez nadzór autorski lub konserwatorski, odlewy gipsowe.
NaleŜy pamiętać, Ŝeby zabezpieczyć Ŝelazne śruby lub bolce montaŜowe przed
korozją na pozostawionych na elewacji do renowacji elementach
Elementy , które zostaną wytypowane do ponownego uŜycia ( dotyczy to elementów
nie spękanych , o zdrowej powierzchni.), po dokładnym oczyszczeniu z wtórnych
nawarstwień farb ( np. pastą Remosol). Dotyczy to elementów nie spękanych , o
zdrowej powierzchni. NaleŜy je wzmocnić powierzchniowo przez impregnację
odpowiednim preparatem w roztworze rozpuszczalnikowym ( mniejsza lepkość
roztworu i lepsze wnikanie, np. 5% Paraloid B-72 w toluenie). Przed malowaniem
naleŜy je dokładnie zagruntować , co daje gwarancję dobrej przyczepności farb i
właściwej izolacji od czynników zewnętrznych.
Resztę zniszczonych lub uszkodzonych elementów dekoracji naleŜy odtworzyć wg.
zachowanych oryginałów – wykonać po oczyszczeniu i wyprowadzeniu powierzchni
formy kauczukowe, a następnie odlewy gipsowe, które przed malowaniem naleŜy
właściwie zagruntować. Przy montaŜu nowych elementów zwracać uwagę na dobrą
izolację metalowych elementów montaŜowych ( zabezpieczenie przed korozją).
Do malowania elewacji ( powierzchnie tynku i dekoracji gipsowych) stosować naleŜy
dobrej jakości farby paroprzepuszczalne - silikonowe lub silikatowe wg opracowanej
kolorystyki elewacji.
Zaleca się stosowanie materiałów z jednego systemu , jednego producenta,
pod nadzorem technologa lub doradcy technicznego producenta, co zapewni
dobrą jakość wykonania i lepszą trwałość przeprowadzonych prac
renowacyjnych.
W projekcie zastosowano materiały z systemu firmy STO , na podstawie
którego opracowano całą technologię ( lub równowaŜne z innego systemu,
ale opracowane z jednej technologii ).
11
ZAKRES PROWADZONYCH PRAC
COKÓŁ
1/usunięcie warstwy wierzchniej wtórnego gładkiego tynku w celu odsłonięcia
pierwotnego boniowania z rustyką – inwentaryzacja głębokości rysunków profili
2/skucie tynku na cokole – do wysokości gzymsu kordonowego,
3/oczyszczenie i impregnacja elewacji – wg pkt 1i pkt.2 załączonej technologii
4/ponowne otynkowanie tynkiem Trass-Zement-Maschinenputz
( wg
załączonej technologii ) z odtworzeniem boniowania z rustyką
5/malowanie farbą silikonową wg opracowanej kolorystki , zalecana farba
StoLotusan Color – dwie powłoki malarskie, na gruncie StoPrim Micro
6/oczyszczenie i naprawa granitowych stopni przy wejściu głównym
Granitowe stopnie wejściowe do ponownego uŜytku, po ponownym ustawieniu i
unieruchomieniu. NaleŜy rozwaŜyć ponowne wygradzinowanie powierzchni, aby
uzyskać efekt antypoślizgowy.
7/wymiana i uzupełnienie stolarki okien piwnicznych – wykonanie prawidłowego
spadku w obrębie chodnika , który uniemoŜliwi spływ wody deszczowej w kierunku
okien , parapety okienne zewnętrzne wykończyć szlichtą cementową
8/wymiana zewnętrznych elementów skrzynek elektrycznych i gazowych –
wykończenie w kolorze elewacji
PARTER
1//usunięcie warstwy wierzchniej wtórnego gładkiego tynku w pasie podokiennym
( pomiędzy gzymsami) celu odsłonięcia pierwotnego rysunku płycin z rustyką –
inwentaryzacja głębokości rysunków profili
2/usunięcie zniszczonych tynków po uprzedniej inwentaryzacji detalu
architektonicznego - około 100 % tynku w partiach bez detalu , około 80% tynku
na detalu
oczyszczenie i impregnacja elewacji – wg pkt 1i pkt.2 załączonej technologii
3/naprawa gzymsu podparapetowego – wszystkie luźne lub uszkodzone fragmenty
usunąć i odtworzyć do kształtu, ubytki uzupełnić zaprawą naprawczą
Sto-Faserputz - zaprawa naprawcza na bazie cementu wzmocniona dodatkiem
mikrowłókien
4/naprawa drobnych spękań
Uzupełnienia i odtwarzanie detali liniowych (opasek )
Drobne ubytki, odpryski – uzupełniać zaprawą naprawczą na bazie cementu:
StoFaserputz – mineralna zaprawa naprawcza wzmocniona dodatkiem włókien
(zbrojenie rozproszone);.
Większe ubytki i odtworzenia profili naprawiać przy uŜyciu zapraw sztukatorskich:
TWM Trass-Werkstein Mortel – mineralna zaprawa do formowania trzonu
elementów lub profili ciągniętych
Stuckoplan Spezial – drobnoziarnista, mineralna zaprawa sztukatorska
do uzupełnień oraz ostatecznego, gładkiego wykończenia powierzchni detalu
architektonicznego.
12
Wyostrzanie i wycyzelowanie zatartych fragmentów detalu.
Stosować zaprawę sztukatorską Stuckoplan Spezial – jak wyŜej.
4/demontaŜ istniejącej obróbki blacharskich , pokrycie gzymsu blachą tyt.-cynkową,
kapinos zaokrąglony ( wykonać na wzór istniejącego) , wymiana parapetów j.w.
5/odtworzenie tynków
Obrzutka:
Trass-Vorspritzmortel – gotowa mieszanka tynkarska, odporna na obecność
soli zakładana jedynie dla zwiększenia przyczepności na ok. 50% powierzchni i
0,5cm grubości; zuŜycie ok. 4 kg/m2.
Tynk podstawowy:
Trass-Kalk-Maschinenleichtputz – lekka, wapienno-trassowa wyprawa
podkładowa; zuŜycie ok. 10 kg/m2 na 1cm grubości warstwy; Jednorazowo
nakładać w warstwie do 10mm.
6/malowanie farbą silikonową wg opracowanej kolorystki , zalecana farba
StoLotusan Color– dwie powłoki malarskie, na gruncie StoPrim Micro lub farbą
silikatową StoSil Color – dwie powłoki ,na gruncie StoPrim Silikat
I PIĘTRO i II PIĘTRO
1/ usunięcie zniszczonych tynków po uprzedniej inwentaryzacji detalu
architektonicznego – około 100 % tynku w partiach bez detalu , około 80% tynku
na detalu
oczyszczenie i impregnacja elewacji – wg pkt 1i pkt.2 załączonej technologii
2/ponowne otynkowanie partii skutych i odtworzenie pierwotnego detalu
- obrzutka:
Trass-Vorspritzmortel – gotowa mieszanka tynkarska,
- tynk podstawowy:
Trass-Kalk-Maschinenleichtputz
– lekka, wapienno-trassowa wyprawa
podkładowa
- wykończenie
dla uzyskania jednolitej powierzchni pokrycie mineralną zaprawą szpachlową
Tubag SHG 0,3 – sucha mieszanka drobnoziarnista tynku szpachlowego na
bazie wapna hydraulicznego lub alternatywnie Klasyk – mineralna,
drobnoziarnista zaprawa szpachlowa do gładko zatartych powierzchni
3/naprawa drobnych spękań i wyrównanie elewacji ( w miejscach, gdzie tynk nie był
usuwany )
- impregnacja i wzmocnienie podłoŜa elewacji :
StoPrim
Grundex – rozpuszczalnikowy, głęboko penetrujący preparat
wzmacniający najlepiej rozcieńczony w stosunku 1:1 rozcieńczalnikiem
organicznym StoFluid AF lub StoPrim Divers – rozcieńczalniki organiczne na
bazie terpentyny (dzięki temu na pewno nie obniŜymy przyczepności następnych
warstw).
13
nałoŜenie StoFaserputz – mineralna zaprawa naprawcza wzmocniona
dodatkiem włókien (zbrojenie rozproszone);
dla uzyskania jednolitej powierzchni pokrycie mineralną zaprawą szpachlową
Tubag SHG 0,3 – sucha mieszanka drobnoziarnista tynku szpachlowego na bazie
wapna hydraulicznego lub alternatywnie Klasyk – mineralna, drobnoziarnista
zaprawa szpachlowa do gładko zatartych powierzchni
4/naprawa opasek okiennych – ok.80% fragmentów opasek okiennych do
ponownego odtworzenia – wg załączonej technologii pkt 8.
5/naprawa i odtworzenie detalu ( związane jest to z wzmocnieniem nadproŜy –
zakłada się , Ŝe około 80 % detalu będzie do wymiany ) – wg załączonej technologii
pkt 8.
6/naprawa parapetów – wszystkie luźne lub uszkodzone fragmenty usunąć i
odtworzyć do kształtu, ubytki uzupełnić zaprawą naprawczą – w przypadku duŜych
ubytków parapety wykonać na nowo:
dodatkowo parapety pokryć blachą tyt.-cynkową,
7/wykonanie opierzeń na elementach obramowań okiennych – j.w
8/wykonanie.naprawy detalu
belkowania wieńczącego okna II piętra –
przypuszczalnie ze względu na zły stan techniczny – detal do odtworzenia w 100 %
Ze względu na montaŜ naroŜnikowych akroteria i osiowo sytuowanych palmetek
nie będzie moŜliwe wykończenie górnej powierzchni blachą tytanowo-cynkową ,
dlatego proponuje się pokrycie gornej płaszczyzny
elastyczną powłoką wodoodpornego, elastycznego szlamu uszczelniającego
Dichtschlemme Flex 1K –. PodłoŜe zwilŜyć. W miejscach pęknięć wprowadzić
taśmę uszczelniającą typu ASO Dichtband wtapianą na mokro w warstwę szlamu.
Grubość warstwy ok. 3mm (nie więcej niŜ 4mm). Szlam nakładać w trzech fazach:
pierwszą warstwę szorstkim pędzlem lub szczotką, w świeŜy szlam wtapiać taśmy
uszczelniające na przebiegu rys. Kolejne warstwy moŜna nanosić wałkiem lub
pędzlem po stwardnieniu poprzedniej powłoki (12-24 godz).
2
Dichtschlemme Flex 1K - elastyczna powłoka izolująca 4,00-5,00 kg/m .
Powierzchnie parapetowe wykończyć barwną, elastyczną powłoką ochronnodekoracyjną StoLastic Color. Powłoka ta oprócz przekrywania rys redukuje
przywieranie zanieczyszczeń, a elastyczna pozostaje takŜe w zakresie niskich
temperatur. Malować dwukrotnie wałkiem, pierwszy raz rozcieńczając wodą do 2%,
drugi raz po ok. 12 godzinach bez rozcieńczania.
2
Elastyczna powłoka malarska StoLastic Color, zuŜycie ok. 0,50 l/m .
8/malowanie elewacji farbą silikonową wg opracowanej kolorystki , zalecana farba
StoLotusan Color– dwie powłoki malarskie, na gruncie StoPrim Micro lub farbą
silikatową StoSil Color – dwie powłoki ,na gruncie StoPrim Silikat
7/naprawa balkonów
demontaŜ dekoracyjnych konsol pod balkonami
demontaŜ
metalowych wsporników montaŜ nowych wg projektu
konstrukcyjnego
wykonanie wzmocnienia płyt balkonowych wg projektu konstrukcyjnego
14
skucie starych warstw na płycie balkonowej i wykonanie nowych warstw
izolacyjnych ; wyprowadzenie odwodnienia balkonów -wykonanie wpustu do
odprowadzenia wody deszczowej( ze stali nierdzewnej ) i podłączenie do rur
spustowych biegnących w naroŜnikach balkonu ( średnica rur podłączeniowych
około 75mm) – warstwy izolacyjne wg załączonej technologii
naprawa i odtworzenie elementów dekoracji balkonów ( konsole, wazony )
wykonanie warstw zabezpieczających od góry murowna i tynkowaną balustradę
balkonową ( wg załączonej technologii pkt.10 )
4.4.KOLORYSTYKA ELEWACJI- opracowana na podstawie sondaŜowych
badań kolorystyki elewacji i programu prac konserwatorskich
Rozpoznanie pierwotnej kolorystyki było utrudnione ze względu na zły stan tynków,
a takŜe duŜe ilości warstw farby pokrywających oryginalne wymalowania
Powtarzają się trzy podstawowe kolory, ciągle te same – kremowy, szary i zielony, w
tych samych odcieniach, jednak pierwszym moŜliwym do wyodrębnienia jest kolor
kremowy, widoczny w resztkach na lepiej zachowanych pow. płaskich tynku w
górnych partiach ścian. Na tym tle detal dekoracji mógł być ciemnobeŜowy, choć
odkryta warstwa moŜe być równie dobrze pozostałościami koloru izolacji. Jedynym
pewnym kolorem są odkryte na głowiczce stolarki okiennej resztki farby brązowej .
W dolnej części elewacji – w parterze wyprawy są silnie zniszczone pod wtórnymi
warstwami choć i tu moŜna zauwaŜyć resztki kremowej farby. Jeśli chodzi o gzyms
koronujący to trudno na podstawie zachowanych reliktów stwierdzić , czy
jasnokremowa warstwa to powierzchnia oryginalna, czy teŜ któraś kolejna.
Tło tynków I i II piętra – kremowe S 1020- Y 20 R,
Tło tynków przyziemia - ugier nr S 2030 – Y 20 R
Tło tynków cokołu przyziemia - ugier nr S 3020 – Y 20 R
Detal architektoniczny okien, gzymsy międzypiętrowe – ciemny beŜ nr S 3020- Y 20 R
Drewniany gzyms koronujący - jasno kremowy nr S 0510 – Y 10 R
Detal pod gzymsem koronującym - ciemny beŜ nr S 3020- Y 20 R
Płyciny naczółków okiennych - jasno kremowy nr S 1020 – Y 20 R
stolarka okienna –kolor brązowy nr S 5030 – Y 50 R
stolarka drzwiowa wejściowa – kolor jasnokremowy nr S 0510 – Y 10 R
Ostateczne wymalowania elewacji naleŜy poprzedzić próbami
kolorystycznymi na przygotowanych podłoŜach .
Podane numery farb wg wzornika STO-ISPO
4.5.ELEMENTY NIETRWALE ZWIĄZANE Z ELEWACJĄ
Elementy do usunięcia z elewacji :
Elementy drewnianych kratek na balkonie naroŜnikowym I piętra
elementy instalacji
Elementy do ponownego opracowania
tablice informacyjne z szyldami firm – forma tablic istniejących do przyjęcia
natomiast naleŜy rozwiązać sposób mocowanie do elewacji
numer kamienicy
15
NIE DOPUSZCZA SIĘ LOKALIZACJI REKLAM ŚWIETLNYCH NA
ELEWACJACH ( JEDYNIE FORMĘ STYLOWEJ REKLAMY
PODŚWIETLANEJ )
4.6.REMONT CHODNIKA
Istotnym elementem w odbiorze elewacji frontowej jest płaszczyzna chodnika
Obecny chodnik został wtórnie ułoŜony z kostki betonowej 10x20cm .
Zachowany historyczny układ nawierzchni charakterystycznej dla całej ulicy
Łokietka i Armii Polskiej to:
*drobna kostka bazaltowa * płytka chodnikowa betonowa z duŜą domieszką
kolorowego kruszywa * drobna kostka bazaltowa .
Wykonana w ostatnich latach nawierzchnia chodnika ma niski walor estetyczny
i wyprowadzone odwodnienia w płaszczyźnie chodnika są słabo wyprofilowanie
( bądź ich nie ma ) oraz o niewłaściwych spadkach . Jedynie zachowane w naroŜniku
elewacji od ulicy ŁOKIETKA granitowe koryto w sposób prawidłowy odprowadza
wodę z płaszczyzny chodnika na ulicę
ZałoŜono wykonanie nowej nawierzchni w układzie nawiązującym do historycznego
na całej długości elewacji frontowych.
Kostkę i płytki układać na posypce cementowo-piaskowej. Zwrócić uwagę na
prawidłowe odprowadzenie wody z, zastosowac granitowe koryta , wykonane na
wzór zachowanego.
Przewidzieć do wymiany metalowe proste słupki z łańcuchami – proponowane
stylowe słupki firmy KOMSERWIS z kolekcji „Agora” lub „Miasto”
5.0.ZAKRES PRAC PROWADZONYCH PRZY ELEWACJI TYLNEJ
1) skucie istniejącego tynku z elewacji, oczyszczenie elewacji , demontaŜ
parapetów z blachy ocynkowanej, IMPREGNACJA MIEJSC śladów korozji
biologicznej i wieloletnich zawilgoceń (strefa rur spustowych).
2) demontaŜ parapetow ykonanych z blachy ocynkowanej , demontaŜ obróbek
blacharskich
3) Docieplenie elewacji metodą lekką mokrą np. w systemie STOTHERM
CLASSIC lub równowaŜnym; jako docieplenie zastosować 10 styropianu lub
wełny mineralnej ( w strefie cokołowej zastosować 6-8 cm styroduru )
Jako wykończenie elewacji zastosować tynk cienkowarstwowy mineralny
o drobnym uziarnieniu ( 2mm ), zatarty na gładko i farbę elewacyjną
silikonową wg załączonej kolorystyki elewacji. .
4) Osadzenie parapetów okiennych z blachy tytanowo-cynkowej
5) osadzenie rynien rur spustowych z blachy tytanowo-cynkowej
6) wykończenie strefy cokołowej płytkami klinkierowymi
7) wykonanie granitowych lub betonowych koryt odprowadzających wodę
deszczową
16
UWAGA : przy elewacji ocieplonej styropianem naleŜy pamiętać ,aby nowe okna
posiadaly listwy nawiewne umoŜliwiające prawidłową wentylację pomieszczeń ,
nawet przy zamkniętym oknie ( np.higroskopijnie sterowane listwy nawiewne
ARECO )
6.0.UWAGI OGÓLNE
5.21 Wykonawca powinien posiadać doświadczenie przy prowadzeniu
remontów obiektów zabytkowych
5.3. Prace powinny być prowadzone po nadzorem konserwatora technologa
– zakłada się moŜliwość 3-4pobytów uprawnionej osoby na budowie
5.3. Dopuszcza się moŜliwość zmian w przyjętych rozwiązaniach
projektowych, po konsultacji z konserwatorem technologiem i autorem
opracowania .
5.4. Ostateczny efekt i trwałość prac remontowych i rewaloryzacyjnych
elewacji frontowych warunkowany jest przeprowadzeniem generalnego
remontu całego budynku. Dlatego zaleca się opracowanie
dokumentacji na remont całej kamienicy, rozwiązujące przede
wszystkim problemy konstrukcyjne i izolacyjne ( izolacje pionowe i
poziome
). Remont elewacji frontowej naleŜałoby poprzedzić
remontem całej kamienicy.
opracowała: Joanna Styka-Lebioda
17
TECHNOLOGIA PRAC PRZY BALKONACH
Izolacja przeciwilgociowa balkonu w technologii Schomburg
1. Rozbiórka istniejących warstw (wraz z obróbkami blacharskimi) i oczyszczenie
podłoŜa
2. Warstwa pośrednia (sczepna)
tylko o ile konieczna np. na b gładkiej płycie konstrukcji itp.
•
Warstwa pośrednia Asocret –P/HB
1,8 kg/m2
3. Warstwa wyrównawcza, np:
•
Warstwa polimerowej zaprawy wyrównującej ASO EZ 2, grubości śr. 30mm
60 kg/m2 0,58 PLN/kg
lub
•
Warstwa betonu B-20 śr. 50mm, ( np.keramzytobetonu )
NaroŜa styków posadzi z powierzchniami pionowymi wykonać złagodzenie
(fasetkę) o prom krzywizny ok. 4-8cm ( np. z zaprawy ASO EZ2, materia fasetki
nie powinna być zbyt mocna, aby się nie odrywała).
4. Izolacja powierzchniowa
Powłoka izolacyjna Aquafin 2K
4,50 kg/m2
Dwukomponentowa powłoka wodoszczelna przepuszczalna dla pary wodnej,
nakładana w dwóch fazach na grubość 2-3mm. Izolację wyprowadzić na pionowe
powierzchnie do wys. ok. 6-10cm (lub po prostu na wysokość cokolika).
5.Uzbrojenie krawędzi posadzki (w tym wszystkie wywinięcia, ew. dylatacje oraz
obwód słupków balustrady i styk z elewacją i wszelkich innych el obcych jak
wpusty odpływowe)
•
Taśma naroŜnikowa Aso Dichtband 2000 S 12cm 1,05m/m 5,85 zł/m
Wklejenie naroŜnika zaprawą Aquafin 2K, zuŜycie zaprawy ok. 0,25 kg/m
6.Klejenie posadzki (posadzka + cokolik)
•
18
•
Klej elastyczny Unifix 2K
3,0-4,0 kg/m2
•
Spoina 4mm Aso Flexfuge
0,5 kg/m2
4,90 PLN/kg
•
Spoina elastyczna Escosil 2000
0,25 kg/m
na stykach z elewacją, słupkami balustrady itp.
9,50 PLN/kg
•
Płytki posadzkowe 15x15 klinkierowe o barwie białej ( jak cegla na elewacji )
8,50 PLN/kg
Odpowiednikiem Aquafinu 2K w programie STO jest: Sto-Flexyl, ale naleŜy go
mieszać z cementem portlandzkim w stosunku 1:1. ZuŜycie: ok. 2,5 kg/m2 (+ tyle
samo cementu).
Reszta bez zmian.
TECHNOLOGIA
PROWADZONYCH
PRAC
OPRACOWANA
WG
WYTYCZNYCH DORADCY TECHNICZNEGO FIRMY STO-ISPO
MGR INś.ANDRZEJA WANATA
1. Oczyszczenie podłoŜa elewacji.
Istniejące tynki naleŜy skuć w miejscach uszkodzeń, odspojeń od podłoŜa oraz
śladów korozji biologicznej i wieloletnich zawilgoceń (strefa rur spustowych).
PodłoŜe starannie oczyścić z zanieczyszczeń i starych, zdegradowanych powłok
malarskich, najlepiej bez uŜycia wody: wysokociśnieniowym strumieniem
pary wodnej (metoda ta nie wprowadza do konstrukcji dodatkowej wilgoci,
jest wydajna i efektywna), w ostateczności strumieniem wody (przed
kolejnymi pracami dokładnie wysuszyć!).
2. Likwidacja ognisk korozji biologicznej.
Po skuciu poraŜonego tynku z uwzględnieniem powiększenia zakresu skucia o
margines około 0,50m naleŜy starannie oczyścić cegłę w strefach
występowania grzybni, a fugę w miarę moŜliwości usunąć na głębokość 1015mm.
Następnie obficie nasycić podłoŜe preparatem aktywnym biologicznie StoPrim
Fungal.
Nie spłukiwać! Dalsza obróbka moŜliwa po upływie 48 godzin.
StoPrim Fungal, zuŜycie 0,20 l/m2.
3. Tynk podstawowy.
(dotyczy to zarówno tła elewacji jak teŜ ewentualnego boniowania).
3.1. Niewielkie ubytki oraz wyrównanie podłoŜa w zakresie do 10-15mm:
StoFaserputz – mineralna zaprawa naprawcza wzmocniona dodatkiem włókien
(zbrojenie rozproszone); zuŜycie ok. 12 kg/m2 na 1cm grubości warstwy;
Jednorazowo nakładać w warstwie do 10-15mm.
19
3.2. Uzupełnienia na większych powierzchniach lub nowy tynk podstawowy w
przypadku skucia istniejącego tynku w całości:
Obrzutka:
Trass-Vorspritzmortel – gotowa mieszanka tynkarska, odporna na obecność
soli zakładana jedynie dla zwiększenia przyczepności na ok. 50% powierzchni i
0,5cm grubości; zuŜycie ok. 4 kg/m2.
Tynk podstawowy:
Trass-Kalk-Maschinenleichtputz – lekka, wapienno-trassowa wyprawa
podkładowa; zuŜycie ok. 10 kg/m2 na 1cm grubości warstwy; Jednorazowo
nakładać w warstwie do 10mm.
Wykonując prace tynkarskie naleŜy przestrzegać oczywistych, a jednak często
lekcewaŜonych w wykonawstwie warunków:
- Czas sezonowania mineralnego tynku powinien wynosić 1 dzień/kaŜdy
milimetr grubości jego warstwy.
- W razie konieczności powierzchnia warstwy podkładowej przed nałoŜeniem
następnej powinna być wyszczotkowana dla usunięcia szklistego nalotu
skrystalizowanego spoiwa.
- Tynki naleŜy pielęgnować przez kilka pierwszych dni, osłaniać przed
intensywnym nasłonecznieniem, zwilŜać w przypadku niskiej wilgotności
powietrza.
4. Pionowe pęknięcia murów widoczne obecnie na powierzchniach tynku,
przebiegające poprzez otwory okienne i fundamenty, o ile nie będą stosowane
wzmocnienia murów to, aby uniknąć ponownych spękań na nowym w takich
miejscach, po odkuciu tynku na ok. 25cm po obydwu stronach rysy naleŜy:
na przebiegu pęknięć, przyłoŜyć pas papy izolacyjnej lub papieru nasyconego
olejem mineralnym,
tak pokryte pęknięcie przekryć pasem stalowej, ocynkowanej siatki ciętociągnionej,
otynkować tynkiem elewacyjnym lub renowacyjnym.
5. Wzmocnienie podłoŜa przed wykonaniem gładzi.
(zbędne w przypadku wymiany tynku podstawowego).
Nasycić podłoŜe roztworem preparatu wzmacniającego –nanoszenie ławkowcem
lub szerokim pędzlem.
StoPrim Grundex – rozpuszczalnikowy, głęboko penetrujący preparat
wzmacniający najlepiej rozcieńczony w stosunku 1:1 rozcieńczalnikiem (dzięki
temu na pewno nie obniŜymy przyczepności następnych warstw).
ZuŜycie ok. 0,2-0,4 l/m2 zaleŜnie od chłonności cegieł. Pojemniki 10,0 l.
StoFluid AF lub StoPrim Divers – rozcieńczalniki organiczne na bazie
terpentyny, zuŜycie: 0,2-0,4 l/m2.
6. Gładź szpachlowa.
Dla uzyskania jednolitej, gładkiej powierzchni – pokryć tynk podstawowy
mineralną zaprawą szpachlową. W warunkach normalnych okresu letniego
sezonować przed malowaniem nie krócej niŜ 72 godziny, najlepiej ok. tygodnia.
Tubag SHG 0,3 - Sucha mieszanka drobnoziarnistego tynku szpachlowego na
bazie wapna hydraulicznego (brak tendencji do powstawania plam i
przebarwień).
Po dodaniu wody i odpowiednim
wymieszaniu, zaprawę nanosi się ręcznie na grubość ok. 2-3mm i po wstępnym
20
związaniu zaciera, moŜna takŜe filcować.
SHG 0,3 moŜe być
dostarczany w naturalnym jasnoszarym kolorze lub zabarwiony (kolory
pastelowe). Grubość wykonania warstwy gładzi: 3 - 8 mm.
ZuŜycie: 3,5 – 4,0 kg/m2 (przy 3 mm grubości).
alternatywnie:
Klasyk – mineralna, drobnoziarnista zaprawa szpachlowa do gładko zatartych
powierzchni, Nakładać w warstwie 2,5-3 mm. ZuŜycie: ok. 3,5 – 4,0 kg/m2.
7. Tynk strefy cokołowej.
Wykonanie tynku cokołowego naleŜy uzaleŜnić od warunków lokalnych odrębnie
dla kaŜdego z obiektów. Powinien to być tynk odporny na długotrwały wpływ
wilgoci w strefie przyziemia (zacieki, woda rozpryskowa, itp.), w trudnych
warunkach tynk tradycyjny będzie niszczał pod wpływem podciągania wilgoci i
rozprysków wody (problemy widoczne np. w przypadku Łokietka 18):
Trass-Zement-Maschinenputz – specjalny tynk przeznaczony do zakładania
w miejscach naraŜonych na stały kontakt z wilgocią, zuŜycie: 15 kg/m2/10mm
grubości. Zalecana grubość warstwy: 20 –25 mm.
W przypadku stwierdzenia istotnego zasolenia murów strefy przyziemia – jako
tynk strefy cokołowej naleŜy jednak przyjąć tynk renowacyjny (opis wg p.13).
8. Renowacja detalu architektonicznego.
Uzupełnienia i odtwarzanie detali liniowych (opasek otworów, gzymsów, boni
itp.) techniką sztukatorską.
8.1.Drobne ubytki, odpryski – uzupełniać zaprawą naprawczą na bazie cementu:
StoFaserputz – mineralna zaprawa naprawcza wzmocniona dodatkiem włókien
(zbrojenie rozproszone); zuŜycie ok. 12 kg/m2 na 1cm grubości warstwy;
Jednorazowo nakładać w warstwie do 10-15mm.
8.2.Większe ubytki i odtworzenia profili naprawiać przy uŜyciu zapraw
sztukatorskich:
TWM Trass-Werkstein Mortel – mineralna zaprawa do formowania trzonu
elementów lub profili ciągniętych. ZuŜycie: ok. 10 kg/m2/10mm gr. warstwy.
Stuckoplan Spezial – drobnoziarnista, mineralna zaprawa sztukatorska
do uzupełnień oraz ostatecznego, gładkiego wykończenia powierzchni detalu
architektonicznego. ZuŜycie: ok. 1,25 kg/m2/mm grubości warstwy.
8.3.Wyostrzanie i wycyzelowanie zatartych fragmentów detalu.
Stosować zaprawę sztukatorską Stuckoplan Spezial – jak wyŜej.
8.4. Odlewy gipsowe po gruntownym oczyszczeniu, naleŜy przed malowaniem
zabezpieczyć poprzez zagruntowanie wzmacniające gruntem głęboko
penetrującym.
StoPrim Grundex – grunt rozpuszczalnikowy, głęboko wzmacniający,
zuŜycie: 0,25-0,30 l/m2.
8.5. Wypełnienie rys elementów detalu:
21
Rysy poszerzyć i pogłębić do wymiarów ok. 4mm x 4mm (szer x głęb). Brzegi
szczelin zagruntować przy uŜyciu roztworu mikroemulsji Ŝywicy silikonowej
StoPrim Micro, (opis w p.9), a następnie wypełnić je trwale elastycznym
preparatem Sto-Rissfuller Fein.
Sto-Rissfuller Fein – trwale elastyczny wypełniacz rys i pęknięć w formie
pasty gotowej do uŜycia. ZuŜycie ok. 0,05 kg/m szczeliny.
8.6. Dorabianie i odtwarzanie elementów detalu:
MoŜliwe jest warsztatowe wykonanie silikatowych profili i elementów
architektonicznych wytwarzanych wg inwentaryzacji obiektowej, wklejanych
następnie na elewacji przy pomocy specjalnego, mineralnego kleju:
StoDeco Profile – profile sztukatorskie wytwarzane z granulatu silikatowego
Verofill , elementy są lekkie, niepalne, niezwykle odporne na wpływy
atmosferyczne, praktycznie nienasiąkliwe.
StoDeco Coll – klej mineralny słuŜący jednocześnie do wypełniania
ewentualnych styków pomiędzy elementami. ZuŜycie: ok. 1,40 kg/m2/mm
grubości warstwy.
Wklejone elementy malować dwukrotnie, bez gruntowania, farbą ochronną
StoColor Maxicryl:
StoColor Maxicryl- elewacyjna farba ochronna o wysokiej odporności na
oddziaływanie czynników atmosferycznych, dwie powłoki malarskie,
zuŜycie farby: 0,35 l/m2.
9. Malowanie elewacji i detalu architektonicznego.
Dla zapewnienia skutecznej ochrony przed wodą i wilgocią i osiągnięcia najwyŜszej
trwałości elewacji warto zastosować farbę krzemoorganiczną (silikonową).
StoPrim Micro – grunt na bazie mikroemulsji silikonowej, koncentrat,
bezpośrednio przed uŜyciem rozcieńczać wodą w stosunku 1:1,
zuŜycie: 0,025 l/m2.
StoLotusan Color - dwie powłoki malarskie, zuŜycie farby: 0,35 l/m2.
Farba na bazie Ŝywicy silikonowej z efektem Lotosu® - pełnej i trwałej
hydrofobowości powierzchniowej (łatwość utrzymania czystej elewacji).
Zapewnia takŜe najlepszą ochronę przed wpływami atmosferycznymi
(np. zacinający deszcz). Wysoka paroprzepuszczalność. ZuŜycie: 0,35 l/m2.
Współczynnik dyfuzji pary wodnej µ = 50, nasiąkliwość W ≤ 0,05 kg / m2 h0,5.
Jasność: 96%, stopień bieli: 78%.
Dostępna takŜe odmiana farby o podwyŜszonej odporności na osadzanie
mikroorganizmów StoLotusan Color G – pozostałe właściwości bez zmian.
alternatywnie: malowanie farbą silikatową:
StoPrim Silikat – grunt na bazie szkła wodnego potasowego, zuŜycie: 0,25
l/m2.
StoSil Color - silikatowa farba elewacyjna, współczynnik dyfuzji pary
wodnej
µ ≤ 400, dwie powłoki malarskie, zuŜycie: 0,35 l/m2.
10. Naprawy i wykończenie powierzchni poziomych nie przewidzianych
do obrobienia blacharskiego
22
Dla osiągnięcia najwyŜszej trwałości renowacji, po dokonaniu odtworzeń i
uzupełnień ubytków naleŜy skutecznie zabezpieczyć takie powierzchnie przed
przenikaniem wody.
Wszystkie luźne lub uszkodzone fragmenty usunąć i odtworzyć do kształtu. Ubytki
uzupełnić zaprawą naprawczą Sto-Faserputz. Wygładzić.
Sto-Faserputz - zaprawa naprawcza na bazie cementu wzmocniona
dodatkiem mikrowłókien, zuŜycie ok. 1,40 kg/m2/mm grubości warstwy.
Przygotowane w ten sposób powierzchnie parapetowe i poziome pokryć elastyczną
powłoką wodoodpornego, elastycznego szlamu uszczelniającego Dichtschlemme
Flex 1K –. PodłoŜe zwilŜyć. W miejscach pęknięć wprowadzić taśmę uszczelniającą
typu ASO Dichtband wtapianą na mokro w warstwę szlamu. Grubość warstwy ok.
3mm (nie więcej niŜ 4mm). Szlam nakładać w trzech fazach: pierwszą warstwę
szorstkim pędzlem lub szczotką, w świeŜy szlam wtapiać taśmy uszczelniające na
przebiegu rys. Kolejne warstwy moŜna nanosić wałkiem lub pędzlem po
stwardnieniu poprzedniej powłoki (12-24 godz).
Dichtschlemme Flex 1K - elastyczna powłoka izolująca 4,00-5,00 kg/m2.
Powierzchnie parapetowe wykończyć barwną, elastyczną powłoką ochronnodekoracyjną StoLastic Color. Powłoka ta oprócz przekrywania rys redukuje
przywieranie zanieczyszczeń, a elastyczna pozostaje takŜe w zakresie niskich
temperatur. Malować dwukrotnie wałkiem, pierwszy raz rozcieńczając wodą do
2%, drugi raz po ok. 12 godzinach bez rozcieńczania.
Elastyczna powłoka malarska StoLastic Color, zuŜycie ok. 0,50 l/m2.
INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA ORAZ
PLANU BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA SPORZĄDZONAWG
ROZPORZĄDZENIA MINISTRA INFRASTRUKTURY
Z DNIA Z DNIA 23 CZERWCA 2003 R. (DZ.U. Z DNIA 03.120.1126)
DLA REMONTU ELEWACJI FRONTOWEJ I TYLNEJ KAMIENICY PRZY
UL.ŁOKIETKA 6 W GORZOWIE WLKP.
Adres :
działka nr 1198
Gorzów Wlkp., ul.Łokietka 6
Inwestor :
Administracja Domów Mieszkalnych nr 3
66-400 Gorzów Wlkp. ul. Armii Polskiej 29
Projektant sporządzający informację: mgr inŜ. arch. Joanna Styka – Lebioda
1.Zakres robót całego zamierzenia budowlanego oraz kolejność realizacji (szczegółowy
zakres określają załączone dokumentacje projektowe)
–
Wymiana pokrycia dachu, wymiana obróbek blacharskich i orynnowania
–
Wymiana uszkodzonych nadproŜy
23
Częściowa wymiana stolarki okiennej
Naprawa i wymiana tynków , naprawa i wymiana detalu architektonicznego
–
Docieplenie elewacji tylnej metodą lekką mokrą
–
Malowanie elewacji
2.Wykaz istniejących obiektów podlegających adaptacji.
Na terenie działki istnieje trzykondygnacyjny budynek z poddaszem częściowo
uŜytkowym ; na parterze, w części zachodniej zlokalizowane usługi ( kancelaria
adwokacka ),w części południowo-wschodniej – mieszkanie ; I i II piętro–
kondygnacje mieszkalne
3.Wskazanie elementów zagospodarowania terenu mogące stwarzać zagroŜenie
bezpieczeństwa
Na terenie działki nie występują obiekty stwarzające zagroŜenie bezpieczeństwa.
4.Informacja dotycząca przewidywanych zagroŜeń
- Roboty, przy których wykonywaniu występuje ryzyko upadku z wysokości ponad 5,0 m
[§ 6. pkt 1, b]
5. Wskazanie środków technicznych i organizacyjnych, zapobiegających
niebezpieczeństwom wynikającym z wykonywania robót budowlanych w strefach
szczególnego zagroŜenia zdrowia lub w ich sąsiedztwie, w tym zapewniających bezpieczną
i sprawną komunikację, umoŜliwiającą szybką ewakuację na wypadek poŜaru, awarii i
innych zagroŜeń.
NaleŜy wygrodzić teren wokół realizowanych obiektów przy pomocy taśmy lub barierek.
Umieścić tablice informującą o wykonywanych robotach wysokościowych.
6.Informacja o sposobie prowadzenia instruktaŜu pracowników przed przystąpieniem do
realizacji niebezpiecznych robót budowlanych.
Zobowiązuje się kierownika budowy do przeszkolenia instruktaŜowego na placu budowy
pracowników w zakresie BHP a w szczególności w odniesieniu do w/w robót.
–
–
Opracowała : Joanna Styka-Lebioda