Notatka o stanie gospodarki Federacji Rosyjskiej w 2011 r -web

Notatka o stanie gospodarki Federacji Rosyjskiej w 2011 r -web

Ambasada RP w Moskwie
Wydział Ekonomiczny
Moskwa, 4 kwietnia 2012 r.
Notatka o stanie gospodarki Federacji Rosyjskiej w 2011 r.
1. Dynamika PKB i czynniki wzrostu
Wzrost PKB w 2011r. wyniósł 4,3%. Uwarunkowany był wzrostem przemysłu przetwórczego,
budownictwa, rolnictwa, oraz wzrostem konsumpcji i środków obrotowych (zapasów). Pomimo
ogłoszonego przez Prezydenta FR programu modernizacji gospodarki, wzrost PKB wynika przede
wszystkim z wysokich cen na surowce mineralne, głównie – ceny ropy naftowej. Średnia cena ropy
naftowej marki „Urals” w 2011 r. wynosiła 109,3 USD za baryłkę. Warto też zaznaczyć, że z powodu
wyborów do Dumy Państwowej FR w 2011 r. oraz wyborów Prezydenta FR w 2011 r. wzrosły nakłady
inwestycyjne, w szczególności finansowanie ze środków federalnych. Realizacja projektów
„narodowych”, finansowanych przede wszystkim przez budżet FR oraz przedsiębiorstwa państwowe,
wzrost płac pracowników sfery budżetowej, istotnie wpłynął na wzrost wskaźników gospodarki. Rolę
stymulatora gospodarki przejął popyt wewnętrzny. Wysokie ceny na surowce energetyczne
przyczyniły się do wzrostu zarówno eksportu jak i importu. Odnotowane zostało zmniejszenie się
poziomu bezrobocia z 7,5 % aktywnej zawodowo ludności do 6,6% w grudniu 2011 r., co z kolei
wpłynęło na wzrost realnych wynagrodzeń gospodarstw domowych o 3,5%. Wzrost popytu
konsumenckiego, wpłynął na wzrost wskaźników handlu hurtowego i detalicznego o 7,2%.
2. Rola sektorów w tworzeniu PKB
Największy wkład we wzrost gospodarczy miał sektor przemysłu przetwórczego, który w ujęciu
rocznym wzrósł o 4,7%. Liderami wzrostu w tej branży był sektor motoryzacyjny (wzrost o 24,6%),
przetwórstwo wyrobów gumowych i plastikowych (13,1%) oraz produkcja tekstylna i krawiectwo.
Nakłady przemysłowe wzrosły o 6,2% w porównaniu do 2010 r.
Strona 1 z 7
W 2011 r. odnotowany został wzrost o 5,1% w sektorze budowlanym. W sektorze budownictwa
mieszkaniowego oddano do użytku o 6,6% więcej substancji mieszkalnej niż w analogicznym okresie
2010 r. Wzrost produkcji w sektorze rolnictwa osiągnął również rekordowe wskaźniki - 22,1%.
Gospodarka FR oparta jest na: usługach – 56,2% PKB, przemyśle – 39,1% PKB (w tym przemysł
przetwórczy – 19% PKB) i rolnictwie - 4,7% PKB.
Struktura PKB według sektorów gospodarki w %.
Sektory gospodarki
%
PKB
100
Rolnictwo
4,1
Łowiectwo, rybactwo
0,2
Górnictwo
10,7
Przetwórstwo przemysłowe
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz,
wodę
16,1
Budownictwo
6,6
Handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów
samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku
osobistego i domowego
19
3,8
Hotele i restauracje
1
Transport i łączność
8,9
Pośrednictwo finansowe
Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z
prowadzeniem działalności gospodarczej
Administracja publiczna, i obrona narodowa, obowiązkowe
ubezpieczenia społeczne
4,1
11,6
5,8
Edukacja
2,9
Ochrona zdrowia i pomoc społeczna
3,7
Pozostałe usługi socjalno-komunalne
1,5
3. Inflacja
W 2011 r. inflacja zmniejszyła się pierwszy raz w historii współczesnej Rosji do 4,4%. Obniżenie się
ww. wskaźnika o 2,7% w porównaniu do 2010 r. gospodarka zawdzięcza stosunkowo niskiej
dynamice wzrostu cen na artykuły rolno-spożywcze (wzrost o 3,9%). Na zahamowanie inflacji
wpłynęła także „konserwatywna polityka” Centralnego Banku Rosji, ograniczająca wzrost agregatu
pieniężnego M2, umocnienie się rosyjskiej waluty względem koszyka walut . W warunkach
zbliżających się wyborów, Rząd FR wstrzymał liberalizację cen na energię elektryczną i artykuły rolne.
Strona 2 z 7
Wynikiem tych działań było niskie tempo wzrostu socjalno znaczących towarów (5%) oraz usług
komunalnych (11,1%).
4. Finanse publiczne
Proficyt budżetu federalnego w 2011 r. wyniósł 416,5 mld rubli (0,7% PKB). Dochody
skonsolidowanego budżetu federalnego RF w 2011 r. wyniosły 11,352 bln rubli. W stosunku do
ustawy budżetowej były wyższe o 230 mld rubli (102,08%). Relacja dochodów budżetu FR do PKB w
2011 r. wyniosła 20,9%. Wydatki budżetu w omawianym okresie wyniosły 10,935 bln rubli (około
20,1% PKB), tj. 98,33% planowanych wydatków budżetu federalnego na 2011 r. Głównymi źródłami
dochodów budżetu federalnego FR w 2011 r. były podatki otrzymane za pośrednictwem Federalnej
Służby Celnej (59,4%) oraz Federalnej Służby Podatkowej (39,4%). W 2011 r. dług publiczny wzrósł o
1185,18 mld rubli (28,5%) i wg stanu na 1 stycznia 2012r. wyniósł 5343,22 mld rubli (9,8% PKB), z
czego dług zagraniczny stanowił 35,8 mln USD (2,1% PKB). Wartość środków zgromadzonych w
Funduszu Rezerwowym - wg stanu na 1 stycznia 2012r. - wyniosła 811,5 mld rubli, w Funduszu
Dobrobytu Narodowego 2,794 bln rubli. Rezerwy walutowe Rosji - wg stanu na 1 stycznia 2012r. wyniosły 498,649 mld USD, wzrost o 9,1%. w stosunku do 1 stycznia 2011r. Średni kurs waluty FR
względem dolara w 2010 r. wynosił 29,4 rubli.
5. Handel zagraniczny
Obroty handlowe FR, w 2011r. wyniosły 821,353 mld USD (wzrost o 31,2% w porównaniu do 2010r.).
Eksport wyniósł 516,040 mld USD (wzrost o 30% w porównaniu do 2010 r.).
Struktura eksportu z FR w %
Surowce energetyczne
Wyroby metalurgiczne
Produkty przemysłu chemicznego
Maszyny i urządzenia
Artykuły spożywcze
Drewno i wyroby z drewna
Pozostałe artykuły
2010 r.
70,8
10,8
5,8
4,3
1,8
2,3
4,2
2011 r.
69,2
9,0
6,0
4,5
2,3
2,1
6,9
Import wyniósł 305,313 USD (wzrost o 33,4% w porównaniu do 2010 r.).
Strona 3 z 7
Struktura importu do FR w %
Maszyny i urządzenia
Produkty przemysłu chemicznego
Artykuły spożywcze
Pozostałe towary
2010 r.
47,0
17,3
15,3
7,8
2011 r.
48,0
14,9
13,9
23,2
Saldo handlu zagranicznego w danym okresie było dodatnim, wyniosło 210,727 mld USD.
Obroty towarowe FR w 2011 r.
mln USD
Lp.
Kraj
Obroty
Eksport
Import
udział w
obrotach (%)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Chiny
Niemcy
Holandia
Ukraina
Włochy
Białoruś
Turcja
Stany Zjednoczone
Japonia
Francja
Polska
Pozostali
Razem
83 505,0
71 849,8
68 491,3
50 630,4
45 982,7
38 607,6
31 803,2
31 205,9
29 705,0
28 132,3
28 020,6
313 419,4
821 353,1
35 240,6
34 173,7
62 567,3
30 509,6
32 582,0
24 922,6
25 429,1
16 604,4
14 701,1
14 856,6
21 369,1
203 083,9
516 040,1
48 264,4
37 676,1
5 924,0
20 120,8
13 400,8
13 685,0
6 374,0
14 601,5
15 003,9
13 275,7
6 651,4
110 335,5
305 313,0
10,2
8,7
8,3
6,2
5,6
4,7
3,9
3,8
3,6
3,4
3,4
38,2
100,0
Obroty handlowe między Polską i Rosją (wg rosyjskiej statystyki)wyniosły 28,020 mld USD (wzrost
o 35 %), w tym eksport z Polski do Rosji – 6,651 mld USD (wzrost o 14,2%), import do Polski z Rosji –
21,369 mld USD (wzrost o ok. 43,1 %). Polska należy do ścisłej czołówki krajów eksportujących do
Rosji w ramach UE i w świecie. Polska jest piątym eksporterem do Rosji wśród krajów UE. Pod
względem obrotów, głównym partnerem handlowym Rosji jest UE (48%), a wśród państw: Chiny
(10,2%), Niemcy (8,7%), Holandia (8,3%), Ukraina (6,2%), Włochy (5,6%), Białoruś (4,7%), Turcja
(3,9%), USA (3,8%), Japonia (3,6%), Francja (3,4%) i Polska (3,4%).
Wymiana handlowa Polski z Rosją w 2011 r.
mln USD
Strona 4 z 7
2008
Dynamika
2007=100
2009
Dynamika
2008=100
2010
Dynamika
2009=100
2011
Dynamika
2010=100
Obroty
29 462,3
141,7
16 716,6
56,74
20 785
124,2
28 020
135,0
Eksport
8 917,3
138,6
4 213,6
47,25
5 822
138,2
6 651
114,2
Import
20 545,0
143,1
12 503
60,86
14 935
119,5
21 369
143,1
Saldo
-11 627,7
-
-8 289,4
-
-9 113
-
-14 717
-
Główne obwody, do których kierowany był polski eksport w 2011 r. to:
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Nazwa regionu
m. Moskwa
Obwód Moskiewski
Obwód Kaliningradzki
m. St. Petersburg
Obwód Leningradzki
Obwód Nowogródzki
Obwód Smoleński
Obwód Kemerowski
Obwód Tomski
Obwód Lipecki
Kraj Krasnodarski
Obwód Niżegorodzki
%
42,8
14,6
12,4
7,9
2,4
1,7
1,3
1,3
1,0
1,0
0,9
0,8
Główne obwody, z których importowano towary do Polski w 2011 r. to:
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Nazwa regionu
m. Moskwa
Obwód Kaliningradzki
Obwód Moskiewski
m. St. Petersburg
Obwód Riazański
Obwód Smoleński
Obwód Murmański
Obwód Swierdłowski
Obwód Brański
Obwód Tiumeński
Obwód Samarski
Obwód Leningradzki
%
68,0
12,1
7,3
6,5
0,8
0,8
0,7
0,6
0,4
0,3
0,3
0,3
Strona 5 z 7
6. Inwestycje zagraniczne
Wartość inwestycji zagranicznych w rachunku skumulowanym na koniec 2011 r. wyniosła 347,161
mld USD (wzrost o 15,7% w porównaniu do 2010 r.), w tym: 139,150 mld USD stanowiły inwestycje
bezpośrednie (wzrost o 19,8%), 9,862 mld USD inwestycje portfelowe (wzrost o 10,6%) i 198,149 mld
USD inwestycje pozostałe (wzrost o 13,3%).W 2011r. napłynęło do Rosji 190,6 mld USD inwestycji
zagranicznych (wzrost o 66,1% w porównaniu do 2010r.), w tym:
18,415 mld USD stanowiły
inwestycje bezpośrednie (wzrost o 33,3% w porównaniu do analogicznego okresu 2010 r.), 805 mln
USD inwestycje portfelowe (spadek o 25,1%) i 171,423 mld USD inwestycje pozostałe (wzrost o
71,7%).W 2011 r. odpłynęło z Rosji 165,2 mld USD (wzrost o 36,7% w porównaniu z analogicznym
okresem 2010 r.).
Lokalizacja inwestycji zagranicznych w poszczególnych branżach rosyjskiej gospodarki w 2011 r.
(mln USD)
Sektory gospodarki FR
Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo
Rybactwo
Górnictwo i wydobywanie
Przetwórstwo przemysłowe
Wytwarzanie i zaopatrywanie w
energię elektryczną, gaz, parę wodną i
gorącą wodę
Budownictwo
Handel hurtowy i detaliczny, naprawa
pojazdów samochodowych, motocykli
oraz artykułów użytku osobistego i
domowego
Hotele i restauracje
Transport i łączność
Pośrednictwo finansowe
Obsługa nieruchomości, wynajem i
usługi związane z prowadzeniem
działalności gospodarczej
Administracja publiczna, i obrona
narodowa, obowiązkowe
ubezpieczenia społeczne
Edukacja
Ochrona zdrowia i pomoc społeczna
Pozostałe usługi socjalno-komunalne
Ogółem
Wartość inwestycji
Napływ
Odpływ
zagranicznych w rachunku
inwestycji
inwestycji skumulowanym na koniec
zagranicznych zagranicznych
2011 r.
638
494
2 152
25
61
75
18 634
12 688
56 444
41 086
36 033
110 010
1 425
1 958
426
611
6 924
13 760
24 456
99
5 943
86 885
16 729
151
3 375
86 661
59 579
843
31 140
24 848
9 237
7 329
38 088
25
2
42
188
190 643
512
1
31
59
165 161
1 596
4
197
1 501
347 161
Strona 6 z 7
Zagraniczni inwestorzy w gospodarce rosyjskiej w 2011 r. (mln USD)
Cypr
Holandia
Luksemburg
Niemcy
China
Wielka Brytania
Brytyjskie Wyspy
Dziewicze
Irlandia
Japonia
Francja
Ogółem
Wartość inwestycji
w rachunku
skumulowanym na
Inwestycje Inwestycje Inwestycje Wpłynęło
koniec 2011 r.
% bezpośrednie portfelowe pozostałe w 2011 r.
78 245 22,5
55 729
1 982
20 534
20 268
49 066 14,1
23 668
23
25 375
16 817
36 952 10,7
945
159
35 848
4 682
28 717 8,3
11 361
10
17 346
10 264
27 616
8
1 389
1
26 226
1 888
26 821 7,7
3 567
4 566
18 688
13 104
12 767 3,7
12 724 3,7
10 193 2,9
9 804 2,8
347 161 100
8 643
623
1 135
2 691
139 150
1 829
1
6
37
9 862
2 295
12 100
9 052
7 076
198 149
2 083
2 033
1 243
4 353
190 643
Polskie inwestycje w Federacji Rosyjskiej na koniec 2011 roku.
Według danych Rosyjskiej Służby Statystycznej (ROSSTAT), wartość polskich inwestycji w
Rosji w rachunku skumulowanym – na koniec 2011 roku – wyniosła 704 mln USD (wzrost o 17,8 % w
stosunku do 2010r.). Inwestycje bezpośrednie wyniosły 446 mln USD (wzrost o 1,9%), inwestycje
portfelowe stanowiły 4 mln USD (wzrost o 33,3% do 2010r.) i inwestycje pozostałe 254 mln USD
(wzrost o 62,9%).
Opracował:
Andrzej Habarta, Ekspert WE
Strona 7 z 7