powiatowy program działań na rzecz osób niepełnosprawnych na

Transkrypt

Załącznik do Uchwały Nr XXIX/221/2014
Rady Powiatu Ropczycko – Sędziszowskiego
z dnia 28 lutego 2014 r.
POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB
NIEPEŁNOSPRAWNYCH
NA LATA 2014-2020
ROPCZYCE
2014
Powiatowy program działań na rzecz osób niepełnosprawnych na lata 2014-2020.
Spis treści:
Wstęp ..................................................................................................................................................4
1. Charakterystyka powiatu ropczycko-sędziszowskiego ..............................................................5
2. Diagnoza problemu niepełnosprawności na terenie powiatu ropczycko-sędziszowskiego .. 21
3. Instytucje funkcjonujące na terenie powiatu ropczycko-sędziszowskiego realizujące zadania
na rzecz osób niepełnosprawnych ..................................................................................................38
4. Analiza SWOT .............................................................................................................................40
5. Cele główne programu ................................................................................................................43
Cel strategiczny 1 .......................................................................................................................43
Profilaktyka i oświata zdrowotna w zakresie przeciwdziałania niepełnosprawności.
Zwiększenie dostępności w zakresie rehabilitacji, leczenia, pomocy terapeutycznej.
Tworzenie środowiska przyjaznego dla osób niepełnosprawnych.
Rehabilitacja zawodowa i zwiększenie aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych.
Wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych w zakresie dostępu do edukacji.
Zwiększenie świadomości społeczności lokalnej na temat niepełnosprawności i możliwych
form pomocy.
Organizowanie środowiskowego wsparcia i pomocy społecznej osobom niepełnosprawnym
i ich rodzinom.
2
Stwarzanie warunków pełnego uczestnictwa osób niepełnosprawnych w życiu publicznym,
społecznym, kulturalnym, artystycznym, sportowym oraz rekreacji i turystyce.
Zintegrowanie działań samorządów lokalnych i organizacji pozarządowych na rzecz osób
niepełnosprawnych i ich rodzin.
6. Podstawowe akty prawne umożliwiające realizację celów głównych .....................................62
7. Zakończenie ..................................................................................................................................63
8. Spis tabel........................................................................................................................................65
9. Spis wykresów...............................................................................................................................66
10. Spis rysunków..............................................................................................................................66
11. Bibliografia..................................................................................................................................66
3
Wstęp
Zgodnie z art. 35 a ust.1 Ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej
i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tj. Dz.U. Z 2011 r., Nr 127, poz. 721
z późn. zm.) zadaniem powiatu jest opracowanie i realizacja, zgodnego z powiatową strategią
rozwiązywania problemów społecznych, powiatowego programu działań na rzecz osób
niepełnosprawnych
w zakresie:
a) rehabilitacji społecznej,
b) rehabilitacji zawodowej i zatrudnienia,
c) przestrzegania praw osób niepełnosprawnych.
Powiatowy program działań na rzecz osób niepełnosprawnych na lata 2014-2020 wyznacza
założenia polityki samorządu powiatu ropczycko - sędziszowskiego w zakresie rehabilitacji
społecznej,
rehabilitacji
zawodowej
i
zatrudnienia
oraz
przestrzegania
praw
osób
niepełnosprawnych. Przedstawiony program stanowi uporządkowany zbiór celów tworzących
system wspierania niepełnosprawnych mieszkańców powiatu. Jest on wyznacznikiem kierunków
działania i może stanowić podstawę do tworzenia bardziej szczegółowych projektów działań.
Działania na rzecz osób niepełnosprawnych są zadaniem ogólnospołecznym i ważnym elementem
polityki i pomocy społecznej realizowanej przez powiat. Są one skierowane na minimalizowanie
skutków niepełnosprawności oraz zaspakajanie potrzeb ludzi niepełnosprawnych we wszystkich
obszarach życia społecznego, osobistego i zawodowego. Program został opracowany na podstawie
Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych przy uwzględnieniu informacji i danych
otrzymanych z lokalnych jednostek samorządowych i organizacji pozarządowych.
Ewaluacja programu będzie przeprowadzana co dwa lata. Program ma charakter
dynamiczny i podlega zmianom, które będą odzwierciedleniem wniosków pojawiających się
w wyniku przeprowadzanej ewaluacji. Na jej podstawie mogą pojawiać się nowe, ważne zadania
przyjmowane w programach i planach. Zakładamy, że realizacja programu poprawi poziom
świadczonych usług społecznych na rzecz osób niepełnosprawnych, a tym samym podniesie jakość
życia osób niepełnosprawnych oraz ich rodzin mieszkańców powiatu.
4
1. Charakterystyka powiatu ropczycko-sędziszowskiego
Rysunek 1. Położenie Powiatu Ropczycko – Sędziszowskiego.
Powiat ropczycko - sędziszowski usytuowany jest w południowo - wschodniej Polsce,
w zachodniej części województwa podkarpackiego. Od zachodu graniczy z powiatem dębickim, od
północy z powiatami: mieleckim i kolbuszowskim, a od południa ze strzyżowskim, natomiast od
wschodu z powiatem rzeszowskim. Powiat ropczycko - sędziszowski zajmuje powierzchnię 54 831
ha, tj. 548,89 km2, którą zamieszkuje ponad 73 tys. Mieszkańców co oznacza, że jest powiatem
średniej wielkości. W stosunku do województwa zajmuje 3,1% powierzchni. Siedzibą powiatu jest
5
miasto Ropczyce, stanowiące jedno z najstarszych miast południowo - wschodniej Polski.
Szczególne możliwości powiatowi stwarza położenie na zbiegu ważnych szlaków
komunikacyjnych biegnących z zachodu na wschód (droga międzynarodowa E40). Jednocześnie
przez
jego
teren
przebiega
magistrala
kolejowa
E-30
zachód
–
wschód,
wiodąca
z Wrocławia przez Kraków do Medyki, która aktualnie jest modernizowana tak, aby poruszające się
po niej pociągi osiągały prędkość 160 km/h.
Na północnych obrzeżach powiatu przebiega budowany aktualnie II odcinek autostrady A-4,
wiodącej z zachodu od granicy z Niemcami w Jędrzychowicach
do przejścia granicznego
z Ukrainą w Korczowej. Cały odcinek autostrady A-4 na terenie Podkarpacia planuje się oddać do
użytku do końca 2014r. Korzystne położenie powiatu znajduje potwierdzenie w bliskości
sąsiedztwa przejść międzynarodowych z Ukrainą i Słowacją, jak również z rzeszowskim lotniskiem
w
Jasionce
odległym
od
Ropczyc
około
40
km.
Lotnisko
to
dysponuje
jednym
z najdłuższych w Polsce pasów startowych o długości 3200 m, który umożliwia przyjmowanie
samolotów każdego typu.
Na terenie powiatu w 2007 roku powstała podstrefa Specjalnej Strefy Ekonomicznej EuroPark Mielec, która oferuje przedsiębiorcom pomoc publiczną, m.in. w formie zwolnień
z podatku dochodowego. Bliskość dużych ośrodków przemysłowych (Rzeszów, Mielec, Dębica)
oraz dobre zaplecze rekreacyjno - wypoczynkowe sprawia, iż powiat stanowi dobrą bazę dla
potencjalnych inwestorów, a także dla ludzi chcących odpocząć od zgiełku w dużych
aglomeracjach.
Tabela nr 1. Charakterystyka Powiatu Ropczycko – Sędziszowskiego.
Lp.
Wyszczególnienie
Wartość liczbowa
1.
Powierzchnia w km²
548,89
2.
Powierzchnia w stosunku do województwa (%)
3,10%
3.
Ludność
73358
4.
Ludność na 1km²
133
5.
Liczba sołectw
46
6.
Urbanizacja
31,43%
Źródło: Bank Danych Lokalnych – Główny Urząd Statystyczny w Rzeszowie (stan na 31.12.2012r.).
6
W granicach administracyjnych powiatu znajduje się 5 gmin; w tym 3 gminy wiejskie:
Iwierzyce, Wielopole Skrzyńskie, Ostrów oraz 2 gminy miejsko – wiejskie, tj. Ropczyce oraz
Sędziszów Małopolski.
Sytuacja demograficzna i jej prognoza na przyszłość
Powiat ropczycko - sędziszowski wg stanu na dzień 31.XII.2012 r. liczył 73 358 mieszkańców
w tym 37 145 kobiet i 36 213 mężczyzn. Znacznie więcej mieszkańców liczą „przemysłowe”
sąsiednie powiaty: rzeszowski (163 859 osób), dębicki (135 090 osób) i mielecki (136 179 osób).
Powiat ropczycko - sędziszowski przewyższa natomiast liczbą mieszkańców swoich pozostałych
sąsiadów tj. powiat kolbuszowski (62 846 osób) i strzyżowski (62 318 osób).
Najliczniejszymi pod względem ilości zamieszkałych ludzi są gminy miejsko - wiejskie tj.
Ropczyce (ponad 26,8 tys. osób) oraz Sędziszów Małopolski (ponad 23,3 tys. osób).
Tabela 2. Liczba mieszkańców
na poszczególne gminy.
powiatu
ropczycko-sędziszowskiego
w
latach
2010-2012
z
podziałem
Liczba mieszkańców powiatu ropczycko –sędziszowskiego.
Rok
2010
2011
2012
73 011
73 166
73 358
Ropczyce
26 740
26 778
26 853
Sędziszów Młp.
23 228
23 250
23 337
Iwierzyce
7525
7570
7602
Ostrów
7060
7095
7135
Wielopole Skrzyńskie
8458
8473
8431
Ogółem
powiat ropczycko
sędziszowski
-
Źródło: Bank Danych Lokalnych – Główny Urząd Statystyczny w Rzeszowie (stan na: 31.12.2010r., 31.12.2011r,
31.12.2012r.).
7
Gęstość zaludnienia powiatu wynosi 133 osoby/km² (stan na 31.12.2011 r.) co klasyfikuje
powiat ropczycko-sędziszowski na siódmej pozycji w województwie pod względem liczby
mieszkańców zamieszkujących 1 km² (woj. Podkarpackie – 119 osób/km², kraj – 123 osoby/km²).
Na przestrzeni kilku lat można zauważyć pozytywne zjawisko w powiecie ropczyckosędziszowskim jakim jest wzrost liczby mieszkańców w porównaniu z latami poprzednimi. Liczba
mieszkańców powiatu od 2010 roku systematycznie wzrasta co obrazuje tabela nr 2.
Tabela nr 3. Liczba mieszkańców Powiatu ropczycko – sędziszowskiego ze względu na miejsce zamieszkania
w 2012 roku.
Miejsce zamieszkania
Liczba mieszkańców
Tereny wiejskie
Ogółem: 50 222 osób
Kobiety: 25 300
Mężczyźni: 24 913
Tereny miejskie
Ogółem: 23 136 osób
Kobiety: 11 276
Mężczyźni: 11 860
Źródło: Bank Danych Lokalnych – GUS ( Stan na dzień 31.XI.2012r.).
Tereny wiejskie zamieszkuje 68,46% ludności powiatu ropczycko-sędziszowskiego,
natomiast tereny miejskie zamieszkuje 31,54% powiatu.
Struktura ludności powiatu od kilku lat nie uległa większej zmianie, co oznacza, że
w ogólnej liczbie mieszkańców powiatu nieznacznie przeważają kobiety. Współczynnik feminizacji
dla powiatu w 2012 r. podobnie jak w 2011 r. osiągnął wartość 103 (dla województwa wynosi on
104, dla kraju 107) co oznacza, że na 100 mężczyzn przypada statystycznie 103 kobiety.
Powiat ropczycko-sędziszowski charakteryzuje się jednym z najwyższych współczynników
przyrostu naturalnego1 w województwie podkarpackim. W 2012 r. współczynnik ten wyniósł 3,7%
na 1 tys. mieszkańców, (w 2011 r. – 3,1%; w 2010 r. – 3,8%, w 2000 r. – 5,4%) podczas gdy
w województwie 1,3% (w 2011 r. – 1,4%; w 2010 r. – 1,7%; w 2000 r. – 2,6% ). W powiecie
ropczycko-sędziszowskim w 2012 r. zanotowano 862 urodzenia żywe (w województwie - 21 064
urodzenia żywe) to o 59 więcej niż w roku 2011. Współczynnik urodzeń żywych wyniósł 11,8%
(dla województwa 9,9%, dla kraju 10%) i był wyższy niż rok wcześniej (11,0%), natomiast niższy
niż w 2010 r. (12,0%). Ogólny współczynnik zgonów w 2012 r. wyniósł 8,1% (dla województwa
8,6%, dla kraju 10,0%) i był zbliżony do notowanego w 2011 r. – 7,9 % oraz w 2010 i 2009
1 Przyrost naturalny – stanowi różnicę między liczbą urodzeń żywych i zgonów w danym okresie.
8
wynoszącym 8,2%. Wśród zmarłych osób przeważali mężczyźni. W 2012 r. zmarło 301 mężczyzn
i 290 kobiet. Najczęstszą przyczyną zgonów mieszkańców powiatu ropczycko-sędziszowskiego
były choroby układu krążenia. Z tego powodu w 2011 r. zmarło 305 osób. Współczynnik
umieralności z powodu chorób układu krążenia wyniósł 52,8%. Na kolejnej pozycji klasyfikuje się
choroby nowotworowe z ilością 115 zgonów i współczynnikiem umieralności wynoszącym 19,9%.
Rok 2012 jest kolejnym, w którym można obserwować poziom ludności powiatu
ropczycko-sędziszowskiego niezapewniający prostej zastępowalności pokoleń tj. kiedy to na jedną
kobietę w wieku 15-49 lat przypada średnio 2,10 – 2,15 urodzeń dzieci. Ogólny współczynnik
dzietności2 dla powiatu ropczycko-sędziszowskiego w 2011 r. wyniósł 1,38 i był wyższy niż
w województwie – 1,26 i kraju - 1,30. Współczynnik dzietności w powiecie ropczyckosędziszowskim w 2011 r. był wyższy na wsi 1,43 niż w mieście 1,29 3. Ogólny współczynnik
płodności określany liczbą urodzeń żywych na 1000 kobiet w wieku rozrodczym (15- 49 lat)
w 2011 r. w powiecie ropczycko-sędziszowskim osiągnął wartość 43 i był wyższy niż
w województwie podkarpackim – 39,5 i kraju – 41. Wyższa płodność występowała u kobiet
mieszkających na wsi gdzie na 1000 kobiet przypada 43 dzieci przy 42 dzieciach w miastach
(w województwie odpowiednio 41 i 37 a w kraju 44 i 39). 4 Wartość współczynnika dynamiki
demograficznej tj. liczby urodzeń na 1 zgon dla powiatu ropczycko-sędziszowskiego w 2011 r.
wynosiła 1,4 (dla województwa 1,2; dla kraju 1,0). W miastach na jeden zgon przypadło 1,7
urodzeń, a na wsi 1,3.
W powiecie ropczycko – sędziszowskim obserwuje się zmniejszający się udział dzieci
i młodzieży (0 – 17 lat) w ogólnej liczbie ludności powiatu, przy jednoczesnym wzroście liczby
osób w wieku poprodukcyjnym (mężczyźni w wieku 65 lat i więcej, a kobiety w wieku 60 lat
i więcej). Odsetek ludności powiatu w wieku przedprodukcyjnym (0 - 14 lat) obniżył się
z 17,60% w 2011 r. (12 865 osób) do 17,50% w 2012 r. (12 799 osób). Jednocześnie wzrósł udział
osób w wieku poprodukcyjnym – z 15,30% w 2011 r. (11 179 osób) do 15,60% 2012 r.(11 464
osoby). Zmniejszył się również udział ludności w wieku produkcyjnym z 67,10% w 2011 r. (49 122
osoby) do 66,90% w 2012 r. (49 095 osób).
2 Współczynnik dzietności – oznacza liczbę dzieci, które urodziłaby przeciętnie kobieta w ciągu całego okresu
rozrodczego (15 – 49 lat) przy założeniu, ze w poszczególnych fazach tego okresu rodziłaby z intensywnością
obserwowaną w badanym roku tzn. przy przyjęciu cząstkowych współczynników płodności z tego okresu za
niezmienne.
3 "Demografia" Główny Urząd Statystyczny za 2011 r. http://demografia.stat.gov.pl/bazademografia,
4 "Demografia – tablica płodność kobiet i współczynniki reprodukcji ludności według województwa i powiatów
w 2011r."
9
Tabela nr 4. Ludność według wieku w latach 2011 -2012 w powiecie ropczycko-sędziszowskim.
Rok
2011
2012
12 865
12 799
Ludność w wieku
produkcyjnym
49 122
49 095
Ludność w wieku
emerytalnym
11 179
11 464
Ludność w wieku
przedprodukcyjnym
Źródło: Bank Danych Lokalnych – GUS.
Dane te świadczą o niekorzystnych zmianach w strukturze społeczeństwa powiatu
a mianowicie wskazują na starzenie się jego społeczności. W 2012 r. w powiecie ropczyckosędziszowskim
na
100
osób
w
wieku
produkcyjnym
przypadało
ok.
59
osób
w wieku nieprodukcyjnym (przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym) i było to tyle samo,
co w 2011 r.
Tabela nr 5. Prognoza ludności według płci i wieku na lata 2015-2030 w powiecie ropczycko-sędziszowskim.
Lata prognozy
2015
2020
2025
2030
Ogółem liczba mieszkańców
72 115
72 556
72 637
72 109
36 475
36 163
36 162
35 946
Liczba kobiet
36 388
36 515
Liczba mężczyzn
35 727
36 041
Liczba osób w wieku przedprodukcyjnym (0-17 r.ż.)
14 693
14 506
14 335
13 288
Liczba osób w wieku produkcyjnym (18-59/64 r.ż)
10
45 444
44 585
43 393
42 598
Liczba osób w wieku poprodukcyjny (60+ /65+ r.ż)
11 978
13 465
14 909
16 223
Źródło: Bank Danych Lokalnych – GUS.
Obecne tendencje zmian struktury ludności wskazują, iż od roku 2010 do 2030 liczba osób
w wieku przedprodukcyjnym znacznie zmaleje. Analizując od 2010r. do 2015r. liczba takich osób
zmniejszy się o 1521, natomiast do roku 2030 liczba ta zmniejszy się o 2926 osób. Ludność
w wieku produkcyjnym w latach 2010-2015 zmniejszy się o 401 osób a w latach 2010 – 2030
prognozuje się zmianę o 3247 osób. Przybędzie natomiast osób w wieku emerytalnym. W latach
2010 – 2015 liczba osób starszych wzrośnie o 1026 osób, natomiast do roku 2030 zwiększy się do
liczby 5271 osób.
W 2012 r. w powiecie ropczycko-sędziszowskim saldo migracji wewnętrznych
i zagranicznych ludności na pobyt stały było ujemne. Taka sytuacja w powiecie obserwowana jest
już od kilku lat. W 2012 r. w wyniku migracji liczba ludności w powiecie zmniejszyła się
o 83 osoby (w 2011 r. o 70 osób), co w przeliczeniu na 1000 mieszkańców powiatu wynosi wartość
minus 1,1 (w 2011 r. było to minus 1,0 w 2010 minus 0,3) i jest wyższa niż
w województwie – minus 0,9 i kraju – minus 0,2. Oznacza to, że liczba osób wymeldowanych
z pobytu stałego w ciągu roku przekroczyła liczbę osób zameldowanych na pobyt stały w tym
okresie.
Na terenie powiatu ropczycko – sędziszowskiego zaobserwować można niekorzystne
zjawiska demograficzne takie jak:
1. utrzymujące się ujemne saldo migracji,
2. starzenie się społeczeństwa.
Utrzymujące się ujemne saldo migracji
W 2012 r. w powiecie ropczycko-sędziszowskim - podobnie jak w latach poprzednich –
odpływ ludności (wymeldowania z pobytu stałego) przewyższał napływ ludności (zameldowania na
pobyt stały), powodując spadek liczby ludności. Saldo migracji w 2012 r. w naszym powiecie
wyniosło wartość minus 1,1. W dłuższej perspektywie ma to negatywny wpływ na rozwój powiatu,
jego strukturę, budżet a także na sytuację osób i rodzin powiatu ropczycko – sędziszowskiego.
11
Starzenie się społeczeństwa
Światowa Organizacja Zdrowia przyjmuje wiek 60 za początek starości i dzieli proces
starzenia się na 3 etapy:
•
60 – 75 roku życia - wiek podeszły (wczesna starość),
•
75 – 90 roku życia – wiek starczy (późna starość),
•
90 rok życia i powyżej – wiek sędziwy (długowieczność).
Starzenie się jako proces ciągły i nieodwracalny zależy od wielu czynników m.in., od sposobu
i warunków życia, inaczej przebiega u mężczyzn, a inaczej u kobiet, inaczej w mieście i na wsi.
Poniższa tabela obrazuje prognozę ludności w powiecie ropczycko-sędziszowskim w wieku
emerytalnym.
Wykres nr 1. Prognoza ludności w wieku emerytalnym w powiecie ropczycko-sędziszowskim.
23
22,49
18,55
15,62
2012 r.
2015-2020 r.
2030 r.
2035 r.
osoby w wieku emerytalnym w %
Źródło: Opracowanie własne.
W roku 2010 osoby w wieku emerytalnym zamieszkujące teren powiatu ropczycko –
sędziszowskiego stanowiły 15% ogółu mieszkańców, w roku 2012 odsetek tych osób wzrósł do
15,62%. Według prognozy ludności na lata 2015-2020 mieszkańcy powiatu ropczycko –
sędziszowskiego w wieku poprodukcyjnym będą stanowili 18,55% ogółu mieszkańców powiatu,
a w roku 2030 ich liczba wzrośnie do 22,49%. Prognozuje się, że w 2035 roku liczba osób
starszych w Polsce będzie stanowić około 23%
ogółu ludności." 5 Te procesy demograficzne
wskazują na postępujący proces starzejącego się społeczeństwa. Spowodowany on jest
5 "Rocznik Demograficzny 2010", Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2010.
12
wydłużaniem ludzkiego życia, a przede wszystkim spadkiem rozrodczości, w związku z czym
maleje liczba dzieci i młodzieży. Postęp cywilizacyjny, rozwój medycyny i popularyzacja tzw.
zdrowego trybu życia powodują, że ludzi starszych w kolejnych latach będzie nadal przybywać.
Rodzi to potrzebę rozwoju działań na rzecz poprawy sytuacji społecznej osób starszych.
Zmiany demograficzne, które wskazują na proces starzenia się społeczeństwa skłaniają
do refleksji na temat polityki społecznej jaką należałoby zastosować wobec starości i osób starszych
czyli działań, które wpłyną na poprawę sytuacji życiowej seniorów.
Zazwyczaj w społeczeństwie daje się zaobserwować marginalizację osób starszych, brak
zrozumienia problemów, które towarzyszą starości. Duże znaczenie ma zaakceptowanie ludzi
starszych jako pełnoprawnych członków społeczeństwa, wykorzystanie ich doświadczenia oraz
życiowej mądrości, a poprzez to włączenie ludzi starszych w aktywne życie społeczne.
Edukacja, ochrona zdrowia, pomoc społeczna
Na
terenie
W latach 2011/2012
powiatu
mamy
dobrze
rozwiniętą
infrastrukturę
oświatową.
na terenie powiatu ropczycko-sędziszowskiego funkcjonowało 49 szkół
podstawowych, 22 szkoły gimnazjalne, 3 zasadnicze szkoły zawodowe dla młodzieży, 4 licea
ogólnokształcące, 3 technika dla młodzieży oraz 5 szkół policealnych.
W roku szkolnym 2011/2012 uczniów liceum było 1353, technikum - 1562, natomiast
uczniów szkół zawodowych w tym samym roku szkolnym było zaledwie 285.
Na terenie powiatu ropczycko-sędziszowskiego dzieci i młodzież niepełnosprawna
intelektualnie może zdobywać wiedzę w Specjalnym Ośrodku Szkolno – Wychowawczym
w Ropczycach.
Tabela nr 6. Charakterystyka uczniów Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Ropczycach.
2011 r.
2012 r.
2013 r.
Liczba uczniów
113
109
104
Liczba uczniów z
orzeczeniem o
niepełnosprawności
-
45
47
Uczniowie mieszkający
w mieście
21
21
23
Uczniowie mieszkający
92
88
81
13
na wsi
Uczniowie
korzystający z internatu
24
21
15
Źródło: SOSW w Ropczycach.
W SOSW w Ropczycach prowadzone są zajęcia z wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
organizowane dla dzieci od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole.
Uczniowie Ośrodka korzystają z różnego rodzaju zajęć specjalistycznych, terapeutycznych,
prowadzonych przez wykwalifikowana kadrę. Specjalny Ośrodek Szkolno wychowawczy jest
placówką zapewniającą uczniom całodobową opiekę w Internacie.
W Specjalnym Ośrodku Szkolno - Wychowawczym funkcjonują szkoły dla:
- uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim:
•
Szkoła Podstawowa Nr 4 Specjalna,
•
Gimnazjum Nr 6 Specjalne,
•
Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 3 Specjalna w zawodach: ogrodnik, monter sieci instalacji
i urządzeń sanitarnych, pracownik pomocniczy obsługi hotelowej
- uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz
niepełnosprawnością sprzężoną:
•
Szkoła Podstawowa Nr 4 Specjalna,
•
Gimnazjum Nr 6 Specjalne,
•
Szkoła Specjalna Przysposabiająca do Pracy nr 1,
- uczniów z upośledzeniem w stopniu głębokim:
•
zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze
- dla dzieci z deficytami rozwoju od 0-7 lat - wymagana jest opinia z Poradni PsychologicznoPedagogicznej,
•
zajęcia z wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
- dzieci z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz
niepełnosprawnością sprzężoną:
- oddział przedszkolny.
Jednostką organizacyjną powiatu, której zadaniem jest udzielanie pomocy dzieciom,
młodzieży, rodzicom, nauczycielom i opiekunom w rozwiązywaniu problemów, z jakimi boryka się
dziecko w drodze do dorosłości, ze szczególnym uwzględnieniem dziecka zdolnego oraz
14
wymagającego specjalnych potrzeb edukacyjnych jest Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna
w Ropczycach. Poradnia udziela dzieciom i młodzieży pomocy psychologicznopedagogicznej
w tym pomocy logopedycznej, pomocy w wyborze kierunku kształcenia i zawodu, wydaje również
orzeczenia kwalifikacyjne dotyczące różnych form kształcenia specjalnego i indywidualnego.
Wsparcie udzielone rodzinom, dzieciom i młodzieży przez Poradnię Psychologiczno –
Pedagogiczną na przełomie lat 2010 – 2012 obrazuje poniższa tabela.
Tabela nr 7. Wsparcie udzielane przez Poradnię Psychologiczno – Pedagogiczną w Ropczycach na przestrzeni lat
2010-2012.
Wsparcie udzielane przez Poradnię Psychologiczno –
Pedagogiczną w Ropczycach na przestrzeni lat 2010-
2010
2011
2012
Liczba osób korzystających z poradnictwa, w tym:
1179
1308
1360
Psychologicznego
320
409
462
Pedagogicznego
284
331
195
Logopedycznego
273
361
330
Doradcy zawodowego
302
207
373
Liczba osób korzystających z terapii, w tym:
227
337
225
Psychologicznej
10
46
41
Pedagogicznej
6
11
15
Logopedycznej
211
276
167
0
4
2
1406
1645
1585
2012.
Rodzinnej
Ogółem
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej w Ropczycach.
W ciągu trzech ostatnich lat osoby zgłaszające się do Poradni PsychologicznoPedagogicznej
w
Ropczycach
najczęściej
korzystały
z
poradnictwa
psychologicznego,
logopedycznego oraz konsultacji z doradcą zawodowym. Liczba porad psychologicznych z roku na
rok wzrastała, w 2010 r. udzielono 320 porad, w 2011 - 409, natomiast w 2012 udzielono 462
porady psychologiczne.
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Ropczycach wydaje orzeczenia o potrzebie
indywidualnego nauczania, kształcenia specjalnego dla uczniów, niesłyszących i słabo słyszących,
niewidomych i słabo widzących, z niepełnosprawnością ruchową, z upośledzeniem umysłowym, z
autyzmem, z niepełnosprawnościami sprzężonymi. Poniższa tabela przedstawia liczbę wydanych
15
orzeczeń w latach 2011-2013 przez Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną w Ropczycach.
Tabela nr 8. Liczba wydanych orzeczeń w latach 2011-2013 przez Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną
w Ropczycach.
2011 r.
2012 r.
2013 r.
3
Słabosłyszące, niesłyszące
6
10
3
Słabowidzące, niewidome
4
6
2
Niepełnosprawności
ruchowa z afazją
1
ruchowa z afazją
11
28
Upośledzenie lekkie
47
57
10
Upośledzenie
umiarkowane
i znaczne
16
Upośledzenie
umiarkowane i znaczne
29
3
Autyzm, Z.Aspergera
2
Autyzm, Z.Aspergera
15
2
Zajęcia rewalidacyjnowychowawcze
2
10
36
Nauczanie indywidualne
51
56
4
Indywidualne
obowiązkowe
przygotowanie
przedszkolne
7
Indywidualne
obowiązkowe
przygotowanie
przedszkolne
4
Niepełnosprawność
sprzężona
10
sprzężona
17
ruchowa
Upośledzenie
umiarkowane
i znaczne
Autyzm
Indywidualne
obowiązkowe
przygotowanie
przedszkolne
Ogółem:
Ogółem:
Ogółem:
91
146
215
Źródło: PP-P wRopczycach.
Pracownicy Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej udzielali również pomocy i wsparcia
merytorycznego rodzicom dzieci, pedagogom szkolnym, nauczycielom i wychowawcom klas,
a także innym osobom zgłaszającym się po pomoc.
Na terenie powiatu funkcjonuje także Centrum Kształcenia Praktycznego w Ropczycach,
które jest również warsztatami szkolnymi dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych. W CKP
prowadzone są także różnego rodzaju szkolenia i kursy zawodowe dla osób dorosłych, w tym także
osób niepełnosprawnych, które chcą podnieść swoje kwalifikacje zawodowe lub zdobyć nowy
16
zawód.
Bliska odległość do Rzeszowa oraz dobra komunikacja z innymi ośrodkami akademickimi a
także funkcjonowanie w powiecie szkół ponadgimnazjalnych o różnorodnych profilach
atrakcyjnych na rynku pracy, powiększa grupę dobrze wykształconych młodych absolwentów
w tym także osób niepełnosprawnych. W ramach programu "Aktywny Samorząd" finansowanego
ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych osoby niepełnosprawne
mogły skorzystać z dofinansowania w ramach modułu II - pomoc w uzyskaniu wykształcenia na
poziomie wyższym. W 2013 roku liczba złożonych wniosków wyniosła 94. Osoby niepełnosprawne
otrzymały dofinansowanie do czesnego oraz dodatek na pokrycie kosztów kształcenia, oraz mogły
uzyskać dodatek na uiszczenie opłaty za przeprowadzenie przewodu doktorskiego - w przypadku
osób, które miały wszczęty przewód doktorski, a nie byli uczestnikami studiów doktoranckich.
W powiecie ropczycko-sędziszowskim mamy dobrze rozwiniętą infrastrukturę opieki
zdrowotnej. Ogółem na terenie powiatu w 2012 roku funkcjonowało 23 zakłady opieki zdrowotnej.
Mieszkańcy powiatu mogą korzystać zarówno z publicznych jak i niepublicznych zakładów
świadczących opiekę medyczną.
W ramach publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Ropczycach funkcjonuje:
•
Szpital Powiatowy im. O. Pio w Sędziszowie Młp.,
•
Zakład Pielęgnacyjno-Opiekuńczy w Sędziszowie Młp.,
•
Pogotowie Ratunkowe w Ropczycach,
•
Przychodnia Rejonowa w Ropczycach,
•
Oddział Pomocy Doraźnej,
•
Filia Przychodni Rejonowej w Ropczycach,
•
Przychodnia Rejonowa w Sędziszowie Młp.,
•
Ośrodek Zdrowia w Niedźwiadzie,
•
Ośrodek Zdrowia w Lubzinie,
•
Ośrodek Zdrowia w Będziemyślu,
•
Ośrodek Zdrowia w Czarnej Sędziszowskiej,
•
Ośrodek Zdrowia w Zagorzycach,
•
Gminny Ośrodek Zdrowia w Iwierzycach,
•
Ośrodek Zdrowia w Bystrzycy.
17
Niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej istniejące w powiecie:
•
Piomar Matoga J.M., Bodziany P.M. w Ropczycach oraz w Wielopolu Skrz.,
•
MED - F. Dziuban i T. Ślęzak w Ostrowie,
•
NZOZ Lider Przychodnia lekarzy rodzinnych, Sędziszów Młp.,
•
NZOZ "Przychodnia Rodzinna" w Sędziszowie Młp.
Na terenie powiatu praktykę lekarska prowadzą również lekarze różnych specjalizacji.
W każdej gminie powiatu funkcjonuje co najmniej 1 apteka. Wszystkich aptek w powiecie jest 18.
Pomoc społeczna na terenie powiatu świadczona jest na rzecz osób niepełnosprawnych
za pośrednictwem:
•
Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Ropczycach,
•
Miejsko - Gminnych i Gminnych Ośrodków Pomocy Społecznej,
•
Domu Pomocy Społecznej w Rudzie,
•
Domu Pomocy Społecznej w Lubzinie,
•
Warsztatów Terapii Zajęciowej Caritas w Ropczycach,
•
Warsztatów Terapii Zajęciowej w Wielopolu Skrzyńskim,
•
Środowiskowego Domu Samopomocy w Sędziszowie Młp. prowadzony przez PSOUU
Koło w Sędziszowie Młp.,
•
Środowiskowego Domu Samopomocy w Ropczycach,
•
Dziennego Domu Pobytu Emerytów,
Rencistów,
Inwalidów i Osób Samotnych
w Ropczycach,
•
stowarzyszeń i organizacji pozarządowych.
Sytuacja gospodarcza, przemysł
Powiat ropczycko-sędziszowski dzięki potencjałowi ludzkiemu i gospodarczemu, dużym
możliwościom rozwoju, przyjaznemu otoczeniu biznesu (infrastruktura komunalna, liczne banki,
niezbędne instytucje i urzędy szczebla powiatowego), jest atrakcyjnym miejscem dla inwestorów.
Podstawową gałęzią gospodarki jest przemysł, rozwijający się głównie w dwóch miastach tj.
Ropczycach i Sędziszowie Młp. oraz rolnictwo.
Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON na 10 tys. ludności dla
18
powiatu ropczycko – sędziszowskiego ogółem wynoszą 615. W tym osoby prawne
i jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej wynoszą 115, natomiast osoby fizyczne
prowadzące działalność gospodarczą – 500. Wiele z ww. podmiotów to firmy rodzinne: piekarnie,
masarnie, firmy budowlane, cukiernicze, firmy transportowe, handlowe, usługowe oraz związane
z przemysłem drzewnym.
Do największych zakładów przemysłowych znajdujących się na terenie powiatu zaliczają się:
•
Cukrownia ,,Ropczyce” S.A., zajmująca się produkcją cukru białego.
•
Zakłady Magnezytowe ,,Ropczyce” S.A., których przedmiotem działalności jest produkcja
materiałów ogniotrwałych służących jako wyłożenia ceramiczne pieców hutniczych i innych
urządzeń pracujących w wysokich temperaturach.
•
Safran Hispano Suiza Sp. z o.o – firma z kapitałem francuskim produkująca części
do silników lotniczych.
•
Rega Yacht – wytwórca łodzi i jachtów z laminatów poliestrowych i epoksydowych,
włókien szklanych, węglowych, kewlaru metodą próżniową lub tradycyjną .
•
Mostostal Ropczyce – firma koncentrująca się wokół hurtowego i detalicznego obrotu
wyrobami hutniczymi, metalami i ich rudami, a także materiałami budowlanymi oraz
różnego rodzaju odpadami.
•
UTC CCS Manufacturing Polska Sp. z o.o. – największy w Europie producent przenośnych
gaśnic.
•
Drewspan, Drewsystem – producent elementów ze sklejki służącej do wyrobu krzeseł
i mebli.
•
Wytwórnia Parkietów ,,Baran” – firma działająca w branży drzewnej, produkująca parkiety.
•
PPHiU ,,Kabanospol” - firma zajmująca się ubojem i przetwórstwem żywca wieprzowego
i wołowego.
•
Cargill Polska – firma zajmująca się produkcją i sprzedażą mieszanek paszowych
dla zwierząt.
•
Wytwórnia Filtrów,,PZL - Sędziszów” S.A, firma produkująca filtry samochodowe.
•
PAGED Rzeszowskie Fabryki Mebli S.A, producent mebli.
•
Fabryka Farb i Lakierów,,Śnieżka” S.A, będąca czołowym producentem farb i lakierów
w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej.
Na terenie powiatu działają także Zakłady Pracy Chronionej zatrudniające osoby niepełnosprawne,
19
tj:
 Przedsiębiorstwo Handlowo - Usługowe „GARDA” Sp. z o.o., Rzeszów,
 Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „KARABELA” Sp. z o.o. ,Tarnobrzeg,
 Firma Usługowa „BŁYSK” Sp. z o.o., Dębica,
 Ochrona Mienia „PEWNOŚĆ” Sp. z o.o., Dębica,
 „TOMMAX” Koncesjonowana Firma Ochrony Mienia i Osób, Dębica,
 Firma Ochroniarska „OMEGA NOW - KOLT” Sp. z o.o., Dębica,
 "TOMMAX” Sp. z o.o., Dębica,
 Zakład Przetwórstwa Owocowo - Warzywnego „ORZECH” Sp. z o.o., Kolbuszowa,
 Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe „Orex” Sp. z o.o., Kolbuszowa,
 "SOTER” Sp. z o.o., Kolbuszowa,
 „Bluxcosmetics” Sp. z o. o., Trzciana,
 ZPChr „OSTEL” Michał Ostafiński, Dynów,
 "KORA” Sp. z o.o ,Zgłobień,
 „SKAREM” Sp. z o.o., Stalowa Wola.
Najważniejszym celem samorządów z terenu powiatu jest ciągłe ożywianie gospodarcze gmin
i powiatu oraz dokładanie starań by zachęcić potencjalnych inwestorów do lokowania kapitału na
tych terenach.
Kultura, sport, rekreacja
W powiecie ropczycko-sędziszowskim mają miejsce liczne wydarzenia kulturalne, sportowe
i gospodarcze o zasięgu lokalnym, regionalnym oraz ogólnopolskim, skierowane również do osób
niepełnosprawnych, m.in. są to:
- Dni Ziemi Ropczyckiej, na którą to imprezę składają się występy licznych zespołów, blok imprez
dla dzieci i młodzieży, jak również konkurs wokalny ,,O złotą nutkę”,
- Dożynki Gminne z prezentacją poszczególnych gmin i drużyn wieńcowych,
- Ogólnopolski Jarmark Kowalski w Ropczycach odbywający się co dwa lata,
- Dni Sędziszowa Małopolskiego, tygodniowy blok imprez,
- Przegląd Kolęd i Pastorałek,
- impreza
integracyjna
"Jesteśmy
Razem"
skierowana
do
osób
niepełnosprawnych
20
i pełnosprawnych,
- Dni Wielopola oraz Wielopolandia – impreza integracyjna dla dzieci niepełnosprawnych oraz
pełnosprawnych,
-,,Kantoralia” - Przegląd Teatrów Poszukujących, który odbywa się co 2 lata, ponadto
- wystawy, spartakiady, przeglądy twórczości osób niepełnosprawnych.
Ośrodek Rehabilitacyjno - Hipoterapeutyczny "Hucułek" przy Domu Pomocy Społecznej
w Lubzinie prowadzi rehabilitację mieszkanek DPS jak również innych osób w tym także
niepełnosprawnych poprzez jazdę konną, przejażdżki bryczką konną, hipoterapię, ścieżkę zdrowia.
Na terenie powiatu znajduje się atrakcyjna baza sportowo – rekreacyjna z której mogą także
korzystać
osoby niepełnosprawne
np.
Hala Widowiskowo
–
Sportowa
przy Liceum
Ogólnokształcącym w Sędziszowie Młp. oraz przy Gimnazjum w Sędziszowie Młp., Hala
Widowiskowo - Sportowa przy Zespole Szkół im. ks. dr J. Zwierza w Ropczycach. Aktywnie
funkcjonuje również Ropczyckie Centrum Sportu i Rekreacji. Ośrodek dysponuje, boiskiem do
piłki nożnej, kortami tenisowymi wraz z trybuną oraz stadionem, które w okresie zimowym
funkcjonuje jako lodowisko. Na terenie gminy Ropczyce funkcjonuje również Zespół Basenów
Kąpielowych, który tworzy kryta pływalnia oraz basen otwarty.
2. Diagnoza problemu niepełnosprawności na terenie powiatu ropczyckosędziszowskiego
Niewątpliwie jednym z kluczowych problemów społecznych jest niepełnosprawność
i długotrwała choroba lub ciężka choroba, która utrudnia, a czasem uniemożliwia sprawne
funkcjonowanie w środowisku. Długotrwała choroba czyli choroba przewlekła jak nazwa wskazuje
nie jest stanem przejściowym, lecz wiąże się z dolegliwościami, które nie mijają, ale utrzymują się
przez długie lata, a często w miarę upływu czasu także nasilają. Wpływa to na funkcjonowanie
człowieka niemal w każdej sferze życia, ponieważ dotychczasowe życie staje się podporządkowane
chorobie. Negatywne skutki długotrwałej choroby powodują obniżenie sprawności fizycznej,
pogorszenie samopoczucia, ograniczenia w podejmowaniu jakiejkolwiek pracy, także zawodowej,
jak również ograniczenia w kontaktach społecznych. Taki stan organizmu, utrzymujący się przez
dłuższy czas wywołuje niepewność, bezsilność, frustrację i wiele innych negatywnych emocji,
skutkiem czego są nierzadko zaburzenia w sferze psychicznej, prowadzące niekiedy do depresji.
21
Tabela nr 9. Liczba rodzin objętych pomocą przez ośrodki pomocy społecznej z powodu długotrwałej lub ciężkiej
choroby oraz niepełnosprawności w latach 2010-2012.
Wyszczególnienie
2010 r.
2011 r.
2012 r.
Długotrwała lub ciężka
choroba
542
514
457
566
545
590
Źródło: Ośrodki Pomocy Społecznej.
Towarzyszące długotrwałej chorobie dolegliwości zdrowotne wymagają zwykle dużych
nakładów
finansowych,
potrzebę
długoterminowej
opieki
lekarskiej,
co
wiąże
się
z pogorszeniem kondycji finansowej, w związku ze zwiększeniem wydatków na leczenie czy
rehabilitację. Z uwagi na fakt, że w przypadku choroby przewlekłej problemy ze zdrowiem
utrzymują się przez dłuższy czas, konsekwencją takiego stanu rzeczy bywa często
niepełnosprawność.
Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
z dnia 27 sierpnia 1997 r. (tj. Dz. U. 2011, Nr 127, poz.721 z późn. zm.) mówi, że
„niepełnosprawnymi są osoby, których stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy trwale lub
okresowo utrudnia, ogranicza bądź uniemożliwia wypełnianie ról społecznych, a w szczególności
ogranicza zdolności do wykonywania pracy zawodowej". Zgodnie z danymi Głównego Urzędu
Statystycznego,
uzyskanymi
dzięki
Narodowemu
Spisowi
Powszechnemu
w
2011
r.
niepełnosprawni stanowili 12,2% polskiego społeczeństwa. Spośród ogółu niepełnosprawnych
więcej było kobiet - 53,9%, natomiast ilość niepełnosprawnych mężczyzn wyniosła 46,1%.
Zdecydowana większość niepełnosprawnych zamieszkiwała miasta, osoby ze wsi stanowiły 35,7%
ogółu niepełnosprawnych.
Osoby niepełnosprawne dzielą się na 2 grupy: osoby niepełnosprawne prawnie czyli te,
które posiadają potwierdzoną orzeczeniem niepełnosprawność, wydanym przez odpowiedni organ
do tego uprawniony i osoby niepełnosprawne tylko biologicznie, które subiektywnie odczuwają
ograniczoną zdolność do wykonywania czynności podstawowych właściwie do swojego wieku.6
W Polsce orzeczenia o niezdolności do pracy wydawane są do celów rentowych przez
6 Główny Urząd Statystyczny.
22
lekarzy orzeczników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, komisje lekarskie Kasy Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego, a także komisje podległe Ministerstwu Spraw Wewnętrznych
i Administracji na podstawie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz do celów
pozarentowych przez powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności, zgodnie
z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
z 27 sierpnia 1997 r. Według powyższej ustawy niepełnosprawność podlega stopniowaniu
i w ten sposób ustala się trzy stopnie niepełnosprawności: znaczny, umiarkowany i lekki.
Dane GUS wskazują, że w 2011r. osoby, które miały potwierdzoną prawnie niepełnosprawność
stanowiły 66,8% niepełnosprawnych, natomiast odsetek niepełnosprawnych biologicznie wyniósł
33,3%. W odniesieniu do danych liczbowych dotyczących ogółu niepełnosprawnych kobiet
i mężczyzn należy zwrócić uwagę na to, iż uzyskane dane są niedoszacowane z uwagi na to, że ok.
1,5 mln respondentów odmówiło odpowiedzi na pytania dotyczące niepełnosprawności. W związku
z powyższym wyniki spisu odnoszące się do niepełnosprawności należy potraktować jako wstępne.
W przyszłości będą prowadzone głębsze analizy dotyczące tej kwestii.
W powiecie ropczycko – sędziszowskim wydawaniem orzeczeń o niepełnosprawności
i stopniu niepełnosprawności zajmuje się Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności
w Ropczycach. Biorąc pod uwagę dane uzyskane z Powiatowego Zespołu ds. Orzekania
o Niepełnosprawności w Ropczycach stwierdzić można, że począwszy od 2010 roku liczba
wydanych orzeczeń o stopniu niepełnosprawności stopniowo do roku 2012 wzrastała. W roku 2013
liczba wydanych orzeczeń zmalała z powodu zmian prawnych ograniczających dostęp do
świadczenia z opieki społecznej, związanych z opieką nad starszą osobą niepełnosprawną,
co obrazuje tabela nr 9.
Tabela nr 10. Liczba wydanych orzeczeń o stopniu niepełnosprawności.
Wyszczególnienie
2010
2011
2012
2013
1889
2186
2474
2216
- w tym kobiety
957
1160
1343
1126
- w tym mężczyźni
932
1026
1131
1090
Liczba wydanych
orzeczeń
o stopniu
23
Liczba osób ze znacznym
stopniem
Liczba osób z
umiarkowanym
stopniem
Liczba osób z lekkim
stopniem
798
982
1218
940
788
924
997
1096
303
280
259
180
Źródło: Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Ropczycach.
Jak pokazują powyższe dane, począwszy od roku 2010 do 2012 liczba kobiet, które
zaliczono do stopnia niepełnosprawności stale wzrastała. W 2010 r. było ich 957, a w roku 2012 1343 kobiety. Wśród ogółu orzeczeń wydanych przez Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania
o Niepełnosprawności, najwięcej stanowiły orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności,
liczba tych orzeczeń wzrastała, w roku 2010 wynosiła 798, natomiast w 2012 r. - 1218, natomiast
w roku 2013 liczba ta zmniejszyła się do 940 wydanych orzeczeń. Najmniej wydano orzeczeń
z lekkim stopniem niepełnosprawności, liczba tych orzeczeń stopniowo malała. W 2013 roku
w porównaniu do lat poprzednich wzrosła liczba osób z orzeczonym umiarkowanym stopniem
niepełnosprawności.
Tabela nr 11. Liczba złożonych wniosków o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.
Wyszczególnienie
2011
2012
2013
801
746
825
Szkolenie
6
8
3
Uczestnictwo w warsztatach terapii
zajęciowej
Konieczność zaopatrzenia
w przedmioty ortopedyczne
i środki pomocnicze
Korzystanie z systemu
środowiskowego wsparcia
w samodzielnej egzystencji
(korzystanie z usług socjalnych,
opiekuńczych, terapeutycznych
i rehabilitacyjnych)
Zasiłek pielęgnacyjny
12
12
10
183
150
154
213
274
136
967
1096
932
Cel złożenia wniosku
Odpowiednie zatrudnienie
24
Korzystanie z karty parkingowej
51
41
56
Inne
72
119
77
Wśród osób, które złożyły wniosek o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności,
najwięcej było tych, które za cel wydania orzeczenia podały uzyskanie zasiłku pielęgnacyjnego.
Częstą przyczyną ubiegania się o wydanie orzeczenia było też znalezienie odpowiedniego
zatrudnienia, a następnie korzystanie z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej
egzystencji oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze.
Tabela nr 12. Liczba wydanych orzeczeń o niepełnosprawności u osób przed 16 rokiem życia.
Wyszczególnienie
2010
2011
2012
2013
Liczba wydanych orzeczeń
o niepełnosprawności
367
278
295
290
-w tym w celu przyznania
zasiłku pielęgnacyjnego
313
227
220
230
- w tym w celu przyznania
zasiłku stałego
99
110
106
105
- w innym celu
8
0
1
2
Zadania realizowane na rzecz osób niepełnosprawnych przez Powiatowe Centrum Pomocy
Rodzinie w Ropczycach dofinansowane są ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych, gmin, samorządu powiatowego oraz Unii Europejskiej. Należą do nich:
•
dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki
pomocnicze,
•
dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych,
•
dofinansowanie kosztów tworzenia i działania warsztatów terapii zajęciowej,
•
dofinansowanie do uczestnictwa w turnusach rehabilitacyjnych,
•
dofinansowanie
do
likwidacji
barier
architektonicznych,
w
komunikowaniu
się
i technicznych,
25
•
prowadzenie Wypożyczalni
Sprzętu
Rehabilitacyjnego
i
Urządzeń
Pomocniczych
w Ropczycach,
•
realizacja „Programu aktywizacji społecznej w powiecie ropczycko-sędziszowskim”,
•
realizacja innych programów na rzecz osób niepełnosprawnych.
Osoby niepełnosprawne zamieszkałe na terenie powiatu ropczycko-sędziszowskiego
korzystają z dofinansowania ze środków PFRON, dzięki któremu mają możliwość likwidacji barier
architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych. W latach od 2011 do 2013 kwota wydana
na dostosowanie likwidacji barier funkcjonalnych dla osób niepełnosprawnych wyniosła 142 353
złotych.
Tabela nr 13. Dofinansowanie ze środków PFRON likwidacji barier architektonicznych w komunikowaniu się
i technicznych w latach 2011-2013 na terenie powiatu ropczycko-sędziszowskiego.
2011
Bariery
Liczba
osób
2012
Kwota
2013
Kwota
zł
Liczba
osób
zł
Liczba
osób
Kwota
zł
Architektoniczne
3
12 000
12
66 168
7
42 000
W komunikowaniu
0
0
7
13 832
4
8 000
Techniczne
1
353
0
0
0
0
Ogółem
4
12 353
19
80 000
11
50 000
się
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Ropczycach w 2013 roku dofinansowało
ze środków PFRON zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze oraz sprzęt
rehabilitacyjny dla 501 osób na kwotę 220 714 zł.
Dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne, środki
pomocnicze dorosłych oraz dzieci i młodzieży niepełnosprawnej w latach 2011-2013 przedstawia
tabela poniżej.
26
Tabela nr 14. Dofinansowanie ze środków PFRON zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne,
środki pomocnicze w latach 2011-2013.
2011
Wnioskodawcy
Środki
wykorzystane
2012
Liczba
osób
Środki
wykorzystane
zł
2013
Liczba
osób
zł
Środki
wykorzystane
Liczba
osób
zł
Dorosłe osoby
niepełnosprawne
219 232
583
278 821
761
199 673
466
Dzieci i młodzież
niepełnosprawna
43 394
56
42 365
60
21 041
35
Mieszkańcy wsi
175 562
478
230 130
607
141 518
362
262 626
639
321 186
821
220 714
501
(z wiersza
ogółem)
Ogółem
Powiatowe
Centrum
Pomocy
Rodzinie
w
Ropczycach
udziela
dofinansowania
do uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym osobom niepełnosprawnym. W 2013 roku
z dofinansowania do turnusów rehabilitacyjnych skorzystało 72 osoby na kwotę 63 920,00 zł.
Wykres poniżej przedstawia charakterystykę oraz liczbę osób niepełnosprawnych, którzy
skorzystali z turnusów rehabilitacyjnych w latach 2011-2013.
Tabela nr 15. Dofinansowanie ze środków PFRON turnusów rehabilitacyjnych w latach 2011-2013.
2011
Wnioskodawcy
Środki
wykorzystane
2012
Liczba
osób
zł
Środki
wykorzystane
2013
Liczba
osób
zł
Środki
wykorzystane
Liczba
osób
zł
Dorosłe osoby
niepełnosprawne
24 641
31
65 125
70
39 639
42
Opiekunowie
dorosłych osób
niepełnosprawnych
1 154
2
3 110
5
1 960
3
Dzieci i młodzież
niepełnosprawna
20 739
23
12 214
13
15 017
16
Opiekunowie dzieci
i młodzieży
niepełnosprawnej
6 577
11
4 522
7
5 976
9
Dorośli
niepełnosprawni
zatrudnieni w zpch
606
1
1 261
2
1 238
2
53 717
68
86 232
97
63 920
72
Razem
27
W 2013 roku Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Ropczycach udzieliło
dofinansowania sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych do 6 wniosków
złożonych przez: DPS w Lubzinie, WTZ Caritas w Ropczycach, PZN w Ropczycach, PSOUU
w Sędziszowie Młp., Gminny Ośrodek Kultury i Wypoczynku w Wielopolu Skrz.
W ramach tej formy wsparcia osób niepełnosprawnych wydatkowano łącznie 15 752,00 zł.
W latach 2011 - 2013 wydano 43 694,00 zł na dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki
osób niepełnosprawnych.
Tabela nr 16. Dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych.
Lata
Dofinansowanie
imprez (zł)
Ilość osób niepełnosprawnych korzystających
z pomocy
Ogółem
W tym dzieci
i młodzież
W tym mieszkańcy
wsi
2011
10 942
589
246
348
2012
17 000
636
232
467
2013
15 752
658
189
460
Warsztaty Terapii Zajęciowej realizują zadania w zakresie rehabilitacji społecznej
i zawodowej zmierzającej do ogólnego rozwoju i poprawy sprawności każdego uczestnika,
niezbędnego do możliwie niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia w środowisku.
Realizacja tego celu odbywa się poprzez ogólne usprawnienie poprzez zajęcia rehabilitacyjno ruchowe,
rozwijanie
umiejętności
wykonywania
czynności
samoobsługowych
i życia codziennego, naukę umiejętności społecznych, nawiązywania i utrzymywania kontaktów
interpersonalnych. Na terenie powiatu funkcjonują 2 warsztaty terapii zajęciowej w Ropczycach
i Wielopolu Skrz. Liczbę uczestników oraz ilość wydanych środków na dofinansowanie wtz
w latach 2011-2013 obrazuje tabela nr 17.
28
Tabela nr 17. Dofinansowanie warsztatów terapii zajęciowej.
Lata
Ilość
uczestników
Dofinansowanie (w zł)
Ogółem
Środki PFRON
Środki samorządu
70
828 777
744 577
84 200
75
1 191 712
1 069 488
122 244
75
1 233 001
1 109 700
123 301
2011
2012
2013
Powiatowa Wypożyczalnia Sprzętu Rehabilitacyjnego i Urządzeń Pomocniczych
w Ropczycach została utworzona w 2006 roku w celu ograniczenia skutków niepełnosprawności
mieszkańców powiatu. Osoby niepełnosprawne mogą wypożyczać sprzęt rehabilitacyjny
bezpłatnie, warunkiem jest przedstawienie aktualnego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności,
o niepełnosprawności lub orzeczenia równoważnego, a także przedstawienie stosownego
zaświadczenia lekarskiego, potwierdzającego konieczność lub potrzebę korzystania z powyższego
sprzętu. Od 2006 r. do 2013 r. z usług wypożyczalni skorzystało łącznie 1140 osób
niepełnosprawnych, częściej były to osoby mieszkające na wsi, kobiety oraz osoby po 65 roku
życia. Do Wypożyczalni zakupiono łącznie 1242 sztuki sprzętu rehabilitacyjnego i urządzeń
pomocniczych.
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Ropczycach od 2008 roku realizuje projekt
pt. „Program aktywizacji społecznej w powiecie ropczycko-sędziszowskim”, finansowanego ze
środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.
Do końca 2013 roku w projekcie wzięło udział 128 osób, w tym 95 osób niepełnosprawnych,
między innymi uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej. Osoby niepełnosprawne objęte zostały
różnymi formami wsparcia mającymi na celu przede wszystkim przeciwdziałanie wykluczeniu
społecznemu oraz wzrost zdolności do zatrudnienia. Do tzw. instrumentów aktywnej integracji,
które zastosowano wobec osób niepełnosprawnych należały m.in.: indywidualne lub grupowe
doradztwo zawodowe, indywidualne poradnictwo psychologiczne, kursy zawodowe, udział
w turnusach rehabilitacyjnych, treningi kompetencji i umiejętności społecznych.
29
W 2013 roku Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Ropczycach podpisało aneks do
umowy ramowej na realizację ww projektu do 30 czerwca 2015 r. obejmujący 2,5 letni okres
finansowania ze środków EFS.
W roku 2013 w projekcie pt. „Program aktywizacji społecznej w powiecie ropczyckosędziszowskim” uczestniczyło 25 osób, w tym osoby niepełnosprawne z terenu powiatu ropczyckosędziszowskiego, wychowankowie rodzin zastępczych i osoby na prawach rodziny zastępczej oraz
uczestnicy Warsztatów Terapii Zajęciowej w Wielopolu Skrzyńskim. Uczestnicy wszystkich grup
wzięli udział w co najmniej trzech instrumentach aktywnej integracji. Osoby niepełnosprawne
uczestniczyły w indywidualnych zajęciach z doradcą zawodowym i w treningu kompetencji
i umiejętności społecznych oraz kursach zawodowych. Dla tej grupy uczestników zrealizowane
zostały kursy: grafika komputerowa, sprzedawca z obsługą kasy fiskalnej, podstawy księgowości,
komputerowy I stopnia, gastronomiczny. Uczestnicy Warsztatów Terapii Zajęciowej w Wielopolu
Skrzyńskim wzięli udział w grupowych zajęciach z doradcą zawodowym oraz w treningu
kompetencji społecznych i życiowych. Ponadto uczestnicy tej grupy rozpoczęli realizację kursu
zawodowego projektowanie i aranżacja ogrodu, w ramach którego zostanie zaprojektowana
„ścieżka edukacyjno – przyrodnicza” na terenie Warsztatów Terapii Zajęciowej w Wielopolu
Skrzyńskim. Kurs będzie kontynuowany w kolejnym okresie realizacji projektu systemowego,
w roku 2014.
W 2014 r. wsparciem w ramach projektu zostanie objętych 22 nowych uczestników – 19
osób niepełnosprawnych oraz 3 usamodzielnianych wychowanków pieczy zastępczej. Dodatkowo
udział w projekcie będą kontynuować uczestnicy Warsztatów Terapii Zajęciowej w Wielopolu
Skrzyńskim. Osoby niepełnosprawne z terenu powiatu ropczycko-sędziszowskiego oraz
usamodzielniani wychowankowie pieczy zastępczej wezmą udział w indywidualnych zajęciach
z doradcą zawodowym oraz w kursach zawodowych, których wybór będzie uzależnionych od
preferencji i predyspozycji uczestników. Ponadto dla 19 osób niepełnosprawnych zaplanowano
udział w treningu kompetencji i umiejętności społecznych, natomiast 3 usamodzielnianych
wychowanków będzie uczestniczyć w indywidualnych spotkaniach z psychologiem. Dla jednej
spośród 19 osób niepełnosprawnych zakwalifikowanych do udziału w projekcie w 2014 roku,
przewidziany jest staż zawodowy w roku 2015.
Działania zaplanowane na rok 2015 obejmą wsparciem kolejne 33 nowe osoby. W ramach
zadania Aktywna Integracja, podobnie jak w roku ubiegłym uczestnicy projektu - 30 osób
30
niepełnosprawnych oraz 3 usamodzielnianych wychowanków pieczy zastępczej wezmą udział
w indywidualnych zajęciach z doradcą zawodowym oraz w kursach zawodowych. Dodatkowo 30
osób niepełnosprawnych będzie uczestniczyło w 14 - dniowym turnusie rehabilitacyjnym,
a usamodzielniani wychowankowie, tak jak w roku poprzednim wezmą udział w indywidualnych
spotkaniach z psychologiem.
W
ramach
projektu
„Program
aktywizacji
społecznej
w
powiecie
ropczycko-
sędziszowskim”, w roku 2011 wydany został „Informator dla osób niepełnosprawnych –
mieszkańców powiatu ropczycko - sędziszowskiego”. Skierowany on został do osób
niepełnosprawnych
oraz
ich
rodzin
i
opiekunów,
w
celu
poszerzenia
wiedzy
z zakresu prawnych aspektów niepełnosprawności oraz uprawnień przysługującym osobom
niepełnosprawnym, opracowany przez doradcę ds. osób niepełnosprawnych.
Powiat Ropczycko – Sędziszowski przystąpił w 2012 roku do realizacji programu
„Aktywny Samorząd”. Bezpośrednim realizatorem jest Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie
w Ropczycach. Głównym celem
programu „Aktywny Samorząd”
jest wyeliminowanie lub
zmniejszenie barier ograniczających uczestnictwo beneficjentów pomocy w życiu społecznym,
zawodowym i w dostępie do edukacji. W ramach ww programu wsparcie uzyskało 19
beneficjentów poprzez udzielenie dofinansowanie w 9 obszarach. Program „Aktywny Samorząd”,
realizowany był także w 2013 r. obejmował wsparciem osoby niepełnosprawne w dwóch modułach:
- moduł I – likwidacja barier utrudniających aktywizację społeczną i zawodową,
- moduł II – pomoc w uzyskaniu wykształcenia na poziomie wyższym.
W ramach modułu I złożono 37 wniosków, zawarto 30 umów. W ramach modułu II złożono 94
wnioski, zawarto 93 umowy o dofinansowanie pomocy w uzyskaniu wykształcenia na poziomie
wyższym.
Powiat Ropczycko – Sędziszowski systematycznie realizuje program „Wyrównywania
różnic między regionami II”. Celem strategicznym programu jest wyrównanie szans osób
niepełnosprawnych, zamieszkujących regiony słabo rozwinięte gospodarczo i społecznie w dostępie
do rehabilitacji zawodowej i społecznej. W ramach ww programu powiat uzyskał w 2012 roku
dofinansowanie
na
modernizację
i
przystosowanie
sanitariatów
dla
potrzeb
osób
niepełnosprawnych w Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Ropczycach oraz na zakup dwóch
samochodów do przewozu osób niepełnosprawnych dla Domu Pomocy Społecznej w Lubzinie oraz
Warsztatów Terapii Zajęciowej w Ropczycach. W 2014 roku planowany jest zakup samochodu dla
Domu Pomocy Społecznej w Rudzie, oraz montaż platformy przyściennej schodowej w Domu
31
Pomocy Społecznej w Lubzinie.
Zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych, pochodzących
ze środków PFRON realizuje Powiatowy Urząd Pracy w Ropczycach. Zadania te obejmują:
wyposażenie stanowisk pracy osób niepełnosprawnych, staże dla osób niepełnosprawnych,
poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu, szkolenia i przekwalifikowania zawodowe
osób
niepełnosprawnych,
środki
na
rozpoczęcie
działalności
gospodarczej
dla
osób
niepełnosprawnych.
Poniższa tabela przedstawia aktywizację zawodową osób niepełnosprawnych w latach 2011-2013
prowadzoną przez Powiatowy Urząd Pracy w Ropczycach. W ciągu trzech lat 207 osób
niepełnosprawnych podjęło zatrudnienie, 64 osoby zostały skierowane na staż zawodowy, 14 osób
skierowano
na
prace
interwencyjne
oraz
14
osób
otrzymało
dofinansowanie
na działalność gospodarczą.
Tabela nr 18. Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych w latach 2011-2013 prowadzona przez Powiatowy
Urząd Pracy w Ropczycach.
Aktywizacja zawodowa osób
niepełnosprawnych
2011 r.
2012 r.
2013 r.
Razem
Liczba osób niepełnosprawnych, które
podjęły pracę
65
63
79
207
Liczba osób niepełnosprawnych
skierowanych na staż
20
26
18
64
skierowanych na przygotowanie
zawodowe
0
0
0
0
skierowanych na prace interwencyjne
6
5
3
14
Liczba osób niepełnosprawnych, którzy
otrzymali dofinansowanie na działalność
gospodarczą
3
8
3
14
Źródło: PUP w Ropczycach.
W latach 2011-2013 pięciu pracodawców uzyskało zwrot kosztów w wysokości 130 00,00 zł
wyposażenia stanowiska pracy dla osób niepełnosprawnych. Z dofinansowania rozpoczęcia
działalności gospodarczej skorzystało 14 osób na łączną kwotę 380 000,00 zł, z instrumentów
i usług rynku pracy skorzystało także 14 osób niepełnosprawnych, wypłacono dofinansowanie
w kwocie 83 411,00 zł.
32
Tabela nr 19. Dofinansowanie ze środków PFRON zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej w latach 2011-2013
(ze środków przypadających wg algorytmu).
2011
2012
Środki
wykorzystane
zł
Liczba
osób
40 000
2
30 000
1
60 000
2
60 000
3
245 000
8
75 000
3
3 916
1
0
0
0
0
Zwrot wydatków na
instrumenty i usługi
rynku pracy
18 471
4
31 707
5
33 233
5
Razem
122 387
10
306 707
14
168 233
10
Rodzaj
dofinansowania
Zwrot kosztów
wyposażenia
stanowisk pracy
Dofinansowanie
rozpoczęcia
działalności
gospodarczej
Finansowanie
szkoleń
organizowanych
przez kierownika
pup
Środki
wykorzystane
2013
Liczba
osób
zł
Środki
wykorzystane
Liczba
osób
zł
Powiatowy Urząd Pracy w Ropczycach w roku 2010 i 2011 realizował program „JUNIOR program aktywizacji zawodowej absolwentów niepełnosprawnych”. Program dotyczył osób do 25
roku życia. W jego ramach organizowane były staże dla osób niepełnosprawnych bezrobotnych lub
poszukujących pracy, niepozostających w zatrudnieniu.
Ponadto Powiatowy Urząd Pracy realizuje dla osób niepełnosprawnych bezrobotnych programy
ze środków Funduszu Pracy i Europejskiego Funduszu Społecznego. Zgodnie z art. 49 ustawy
o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy osoby niepełnosprawne są osobami
znajdującymi się w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy. (Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r.
o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Dz. U. z 2013 r., poz. 829 z późn. zm.) Do zadań
realizowanych z ww. źródeł należą: staże, prace interwencyjne, roboty publiczne, wyposażenia
stanowisk pracy, jednorazowe środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej, szkolenia.
W ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Ropczycach od 2010 roku wzrasta liczba
zarejestrowanych osób niepełnosprawnych zarówno bezrobotnych jak też poszukujących pracy.
W 2010 roku było 195 osób niepełnosprawnych pozostających bez pracy, natomiast w 2013 roku
liczba ta wyniosła 223 osoby, z czego ponad połowa posiadała orzeczony umiarkowany stopień
niepełnosprawności. Na podstawie danych uzyskanych z PUP w Ropczycach wynika, że większość
33
stanowili mężczyźni, częściej były to osoby mieszkające na wsi, z wykształceniem pomaturalnym
i ponadgimnazjalnym, ze stażem pracy od 10 do 30 lat pracy.
Tabela nr 20. Liczba osób niepełnosprawnych pozostających w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w latach 20112013.
Wyszczególnienie
Liczba osób
niepełnosprawnych
Stopień
Bezrobotni
Poszukujący pracy
Znaczny
Umiarkowany
Lekki
Miejsce zamieszkania
Miasto
Wieś
Płeć
Kobiety
Mężczyźni
Wykształcenie
Wyższe
Pomaturalne
Ponadgimnazjalne
Gimnazjalne
Podstawowe i
niepełne
podstawowe
Staż pracy
Bez stażu pracy
1 rok
1-5 lat
5-10 lat
10-30 lat
30 lat i więcej
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Ropczycach.
2010
2011
2012
2013
195
29
22
108
94
84
140
104
120
9
59
99
2
55
183
34
18
102
97
81
136
105
112
17
65
85
3
47
219
43
24
147
91
99
163
120
142
20
71
115
2
54
223
38
20
148
93
102
159
124
137
12
75
115
4
55
52
29
40
19
75
9
49
26
46
18
70
8
55
29
46
28
91
13
53
31
46
23
95
13
Na terenie powiatu ropczycko-sędziszowskiego funkcjonują od 2003 roku Warsztaty Terapii
Zajęciowej Caritas w Ropczycach oraz od 2011 roku Warsztaty Terapii Zajęciowej
w Wielopolu Skrzyńskim prowadzone przez Gminę Wielopole Skrz. Warsztaty obejmują swoim
wsparciem 75 osób niepełnosprawnych z terenu powiatu ropczycko-sędziszowskiego. Warsztaty
Terapii Zajęciowej Caritas w Ropczycach prowadzą rehabilitację zawodową i społeczną dla 55 osób
niepełnosprawnych w 11 pracowniach, natomiast Warsztaty Terapii Zajęciowej w Wielopolu Skrz.
wsparciem obejmują 20 uczestników, dla których prowadzą zajęcia w 4 pracowniach. Działania
podejmowane przez WTZ mają przede wszystkim na celu poprawę ogólnego rozwoju i poprawę
sprawności fizycznej, naukę umiejętności społecznych i umiejętności życia codziennego oraz
rozwijanie kontaktów interpersonalnych uczestników.
34
Wykres nr 2. Liczba uczestników oraz pracowni w WTZ Caritas w Ropczycach i WTZ w Wielopolu Skrz. w 2013 r.
55
20
11
4
WTZ Caritas w Ropczycach
liczba uczestników
WTZ w Wielopolu skrz.
liczba pracowni
Na rzecz osób niepełnosprawnych w powiecie działa Powiatowa Społeczna Rada do Spraw
Osób Niepełnosprawnych, która została powołana przez Starostę Powiatu RopczyckoSędziszowskiego. Do zakresu działania Powiatowej Społecznej Rady do Spraw Osób
Niepełnosprawnych należy inspirowanie przedsięwzięć zmierzających do integracji zawodowej
i społecznej osób niepełnosprawnych, realizacja praw osób niepełnosprawnych, opiniowanie
projektów programów działań na rzecz osób niepełnosprawnych, ocena realizacji programów, oraz
opiniowanie projektów uchwał i programów przyjmowanych przez radę powiatu pod kątem ich
skutków dla osób niepełnosprawnych. Członkowie Społecznej Rady opiniują również projekty
uchwał Rady Powiatu dotyczące problematyki osób niepełnosprawnych.
Pomoc osobom niepełnosprawnym świadczona jest również przez domy pomocy społecznej
oraz środowiskowe domy samopomocy znajdujące się na terenie powiatu ropczyckosędziszowskiego.
Dom Pomocy Społecznej w Lubzinie przeznaczony jest dla dzieci, młodzieży i osób
dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie. Dom posiada 89 miejsc przeznaczonych wyłącznie dla
kobiet. Dom Pomocy Społecznej im. Jana Pawła II w Rudzie przeznaczony jest dla osób przewlekle
somatycznie chorych. Dom dysponuje 103 miejscami dla kobiet i mężczyzn. Obie placówki mają
charakter ponadlokalny.
35
Tabela nr 21. Osoby przebywające w Domu Pomocy Społecznej w Lubzinie i Rudzie w latach 2010-2012 (stan na
koniec każdego ujętego roku).
Liczba osób
przebywających w:
2010 r.
2011 r.
2012 r.
2013r.
Dom Pomocy Społecznej
w Lubzinie
82
84
86
88
Dom Pomocy Społecznej
w Rudzie
104
97
103
102
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Ropczycach w latach 2010-2013 wydało 101
decyzji umieszczających osoby w domach pomocy społecznej na terenie powiatu ropczycko
-sędziszowskiego.
Od 2013 roku Powiat Ropczycko – Sędziszowski realizuje na rzecz Domu Pomocy
Społecznej w Lubzinie projekt pn: „Poprawa warunków życia mieszkańców Domu Pomocy
Społecznej poprzez rozbudowę i modernizację infrastruktury oraz rozwój zawodowy personelu”.
Jest to projekt współfinansowany w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi
krajami członkowskimi unii europejskiej. Głównym celem projektu jest poprawa infrastruktury
pomocy społecznej poprzez stosowanie nowoczesnej bazy, służącej podniesieniu świadczonych
usług w zakresie opieki społecznej. Cel zostanie osiągnięty przez modernizację infrastruktury DPS
w Lubzinie, poprzez rozbudowę i przebudowę budynku gospodarczego, modernizację i przebudowę
placu zabaw, sceny tanecznej, stołówki letniej, modernizację ścieżki zdrowia, zakup wyposażenia
i sprzętu dla pięciu pracowni terapii zajęciowej; krawieckiej, tkackiej, ceramicznej, kulinarnej,
fotograficzno-reporterskiej oraz szkolenie personelu - łącznie 700 godzin (kurs ceramik, instruktor
rekreacji ruchowej, krawiec, kucharz, oligofrnopedagogika, terapia zajęciowa, tkacz, fotograf
terapeuta). Zakończenie projektu zaplanowano na październik 2014 roku.
Ponadto na terenie powiatu ropczycko - sędziszowskiego działają: Środowiskowy Dom
Samopomocy w Ropczycach prowadzony przez Gminę Ropczyce oraz Środowiskowy Dom
Samopomocy w Sędziszowie Młp. prowadzonym przez Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób
z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Sędziszowie Młp., o zasięgu powiatowym. Poniższa tabela
36
przedstawia ilość osób korzystających ze Środowiskowych Domów Samopomocy w latach 20112013.
Tabela nr 22. Liczba osób korzystających ze wsparcia w latach 2011-2013 w ŚDS.
Lata
ŚDS w Sędziszowie Młp.
ŚDS w Ropczycach
39
46
39
43
41
45
2011
2012
2013
Środowiskowy Dom Samopomocy w Ropczycach w 2013 roku obejmował wsparciem 45
uczestników wyłącznie z terenu Gminy Ropczyce. ŚDS w Ropczycach realizuje zadania na rzecz
osób niepełnosprawnych związane z aktywizacją zawodową, integracją społeczną oraz rozwijaniem
umiejętności społecznych niezbędnych do samodzielnego funkcjonowania w środowisku lokalnym.
Środowiskowy Dom Samopomocy w Ropczycach jest dziennym ośrodkiem wsparcia dla osób
z zaburzeniami psychicznymi tj. przewlekle psychicznie chorych (typ A), upośledzonych umysłowo
(typ B) i wykazujących inne przewlekłe zaburzenia czynności psychicznych (typ C), które
w wyniku upośledzenia niektórych funkcji organizmu lub zdolności adaptacyjnych wymagają
pomocy do życia w środowisku rodzinnym i społecznym, w szczególności w celu zwiększenia
zaradności i samodzielności życiowej, a także integracji społecznej.
Środowiskowy Dom Samopomocy w Sędziszowie Młp. przeznaczony jest dla osób
z zaburzeniami psychicznymi i osób z upośledzeniem umysłowym zamieszkałych na terenie
powiatu ropczycko-sędziszowskiego, wymagających opieki i pomocy niezbędnej do życia
w środowisku rodzinnym i społecznym, które utraciły oparcie w domu rodzinnym lub oparcie to
jest niewystarczające.
Środowiskowy Dom Samopomocy w Sędziszowie Młp. jest ośrodkiem wsparcia typu A, B
powołanym przez ZG PSOUU dla następujących kategorii osób:
1) typ A – dla osób przewlekle psychicznie chorych;
2) typ B – dla osób upośledzonych umysłowo.
Wiodącym typem ŚDS jest typ B. Uczestnikami ŚDS są osoby dorosłe z niepełnosprawnością
37
głębszych stopni również ze sprzężonymi dysfunkcjami i chorobami.
Na terenie powiatu ropczycko-sędziszowskiego funkcjonują stowarzyszenia i organizacje
pozarządowe, które działają na rzecz osób niepełnosprawnych. Poniższa tabela obrazuje liczbę
osób, które skorzystały z pomocy stowarzyszeń.
Tabela nr 23. Liczba osób objętych pomocą stowarzyszeń w latach 2010-2012.
Wyszczególnienie
2010
2011
2012
Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci
Niepełnosprawnych
z Domu Pomocy Społecznej w Lubzinie
Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób
z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Sędziszowie
Małopolskim
Stowarzyszenie „Podaruj dzieciom uśmiech” przy
Specjalnym Ośrodku Szkolno - Wychowawczym
w Ropczycach
Stowarzyszenie Pomocy Niepełnosprawnym
„Monika” w Wielopolu Skrzyńskim
Polski Związek Niewidomych Okręg Podkarpacki
Koło Powiatowe w Ropczycach
82
84
86
150
150
272
100
100
100
1
1
1
35
32
35
3. Instytucje funkcjonujące na terenie powiatu ropczycko-sędziszowskiego
realizujące zadania na rzecz osób niepełnosprawnych
Do instytucji realizujących określone zadania na rzecz osób niepełnosprawnych w Powiecie
Ropczycko-Sędziszowskim należą:
•
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Ropczycach,
•
Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Ropczycach,
•
Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sędziszowie Młp.,
•
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Iwierzycach,
•
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrz.,
•
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Ostrowie,
•
Dom Pomocy Społecznej w Lubzinie,
38
•
Dom Pomocy Społecznej w Rudzie,
•
Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym „Koło"
w Sędziszowie Młp.,
•
Środowiskowy Dom Samopomocy w Sędziszowie Młp,
•
Środowiskowy Dom Samopomocy w Ropczycach,
•
Warsztaty Terapii Zajęciowej Caritas w Ropczycach,
•
Warsztaty Terapii Zajęciowej w Wielopolu Skrz.,
•
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Ropczycach,
•
Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Ropczycach,
•
Zespół Opieki Zdrowotnej w Ropczycach oraz gminne ośrodki zdrowia,
•
Polski Związek Niewidomych Powiatowe Koło w Ropczycach,
•
Powiatowy Urząd Pracy w Ropczycach,
•
Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Ropczycach,
•
Urząd Miejski w Ropczycach,
•
Urząd Miejski w Sędziszowie Młp.,
•
Urząd Gminy w Iwierzycach,
•
Urząd Gminy w Wielopolu Skrz.,
•
Urząd Gminy w Ostrowie,
•
Ośrodek Kultury w Ropczycach,
•
Ośrodek Sportu i Rekreacji w Ropczycach,
•
Ośrodek Kultury w Sędziszowie Młp.,
•
Ośrodek Sportu i Rekreacji w Sędziszowie Młp.,
•
Gminny Ośrodek Kultury i Wypoczynku w Wielopolu Skrzyńskim,
•
Gminnego Ośrodka Kultury w Iwierzycach z/s w Wiercanach,
•
Ośrodki kulturalne; domy strażaka i domy ludowe z terenu powiatu,
•
Zorganizowani wolontariusze – harcerze, samorządy szkolne.
4. Analiza SWOT
MOCNE STRONY
SŁABE STRONY
39
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Powiatowy program na rzecz osób
niepełnosprawnych,
funkcjonowanie Powiatowego
Centrum Pomocy Rodzinie,
dostrzeganie potrzeb osób
niepełnosprawnych,
akceptacja społeczna dla działań
podejmowanych na rzecz poprawy
sytuacji osób niepełnosprawnych i ich
rodzin,
istniejąca infrastruktura działająca na
rzecz osób niepełnosprawnych:
Warsztaty Terapii Zajęciowej,
Powiatowy Zespół ds. Orzekania
o Stopniu Niepełnosprawności,
Poradnia PsychologicznoPedagogiczna, Środowiskowe Domy
Samopomocy,
udzielenie ze środków PFRON
wsparcia osobom niepełnosprawnym
w ramach zadań z zakresu
rehabilitacji zawodowej i społecznej
osób niepełnosprawnych,
obecność zakładów pracy chronionej
na terenie powiatu oferujących
miejsca pracy dla osób
niepełnosprawnych,
funkcjonowanie domów pomocy
społecznej na terenie powiatu,
współpraca z organizacjami
pozarządowymi działającymi na rzecz
likwidacja barier architektonicznych,
podstawowa opieka zdrowotna w
każdej gminie,
możliwość pozyskiwania
dodatkowych źródeł finansowania,
łączenie potencjałów administracji
publicznej i organizacji
pozarządowych,
istniejący system norm prawnych,
wypożyczalnia sprzętu
rehabilitacyjnego,
współpraca z ośrodkami pomocy
społecznej w gminach w realizacji
zadań pomocy społecznej,
wsparcie osób niepełnosprawnych
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
brak skutecznej polityki zatrudniania
istniejące bariery utrudniające funkcje
społeczne i zawodowe osób
niepełnosprawnych,
niedostateczna systemowa opieka nad
osobami niepełnosprawnymi,
niewystarczający poziom likwidacji
barier architektonicznych w obiektach
użyteczności publicznej,
brak pełnego rozeznania liczby osób
niepełnosprawnych,
mała aktywność osób
niepełnosprawnych bezrobotnych
w poszukiwaniu pracy,
częste zmiany ustawy o rehabilitacji
zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
i aktów wykonawczych do tej ustawy,
bezradność i bierność rodzin
w rozwiązywaniu problemów
dotyczących niepełnosprawności,
niewystarczająca ilość świetlic
socjoterapeutycznych,
środowiskowych,
brak wypracowanych systemów
wspomagania działań
profilaktycznych,
długotrwałe uzależnienie rodzin od
pomocy społecznej,
niekorzystne zmiany demograficzne starzenie się społeczeństwa,
ograniczone zasoby finansowe
i rzeczowe, które mogą być
wykorzystywane na rzecz
rozwiązywania problemów
społecznych,
niedostateczne dofinansowanie
realizowanych zadań,
negatywne nastawienie społeczne do
osób zagrożonych marginalizacją
i wykluczeniem społecznym,
brak grup wsparcia dla rodzin osób
niepełnosprawnych,
ograniczona liczba miejsc pracy dla
brak mobilności osób
40
•
•
•
•
•
•
•
•
w rehabilitacji zawodowej ze
środków PFRON,
realizacja programów na rzecz osób
niepełnosprawnych także ze środków
PFRON,
podnoszenie kwalifikacji
zawodowych pracowników pomocy
społecznej,
funkcjonowanie Specjalnego Ośrodka
Szkolno-Wychowawczego,
funkcjonowanie ośrodka hipoterapii,
aktywnie działające stowarzyszenia
dla osób niepełnosprawnych,
promocja kultury i twórczości osób
niepełnosprawnych,
organizowanie imprez integracyjnych
zatrudnienie doradcy ds osób
niepełnosprawnych.
SZANSE
• rozwój w Polsce i na świecie nowych
koncepcji walki z problemami
społecznymi i metod funkcjonowania
instytucji pomocy społecznej,
• możliwość pozyskania środków
finansowych z Unii Europejskiej,
• realizacja programów pomocowych
na rzecz osób niepełnosprawnych,
• położenie większego nacisku na
kształtowanie pożądanych zachowań
społecznych młodzieży i postaw
solidarności z osobami dotkniętymi
problemami społecznymi,
• realizacja nowych programów
celowych PFRON,
• rosnąca akceptacja społeczna osób
niepełnosprawnych,
• rosnąca świadomość o potrzebie
aktywności wśród osób
niepełnosprawnych,
• współpraca między jednostkami
samorządowymi i organizacjami
pozarządowymi,
• rozwój wolontariatu,
• polityka prorodzinna państwa,
• standaryzacja usług,
• tworzenie grup samopomocowych,
•
•
niepełnosprawnych-bezrobotnych,
brak mieszkań chronionych,
niedostateczne wspieranie rodzin
przez świadczenia opiekuńcze oraz
usługi dla osób niepełnosprawnych
udzielane w miejscu zamieszkania.
ZAGROŻENIA
• zbyt duża zmienność przepisów
prawnych,
• ograniczanie wsparcia finansowego
pomocy społecznej,
• obarczanie samorządów lokalnych
kolejnymi zadaniami
w nieproporcjonalnej wielkości
w stosunku do wysokości
przekazywanych z budżetu środków,
• wzrost liczby osób
niepełnosprawnych,
• brak zakładów aktywności
zawodowej i spółdzielni socjalnych,
• niewystarczająca ilość zpch,
• centralizacja systemu rozdziału
środków finansowych,
• brak przestrzegania postanowień
Kodeksu Pracy dotyczących
zatrudnienia osób
niepełnosprawnych,
• brak rozwiązań systemowych
w zakresie zwalczania bezrobocia,
w tym również osób
niepełnosprawnych pozostających bez
pracy,
• brak dostatecznych środków
finansowych na realizację programów
41
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
większa otwartość instytucji
samorządowych na współpracę
z organizacjami pozarządowymi
w zakresie zadań pomocy społecznej,
łączenie potencjałów administracji
publicznej i organizacji
pozarządowych,
coraz wyższy poziom świadomości
społecznej w zakresie rozumienia
potrzeb osób niepełnosprawnych
korzystne regulacje prawne,
opieka zdrowotna skierowana na
leczenie i profilaktykę,
dobrze rozwinięta sieć placówek
pomocy społecznej,
wykwalifikowana kadra systemu
pomocy społecznej,
doskonalenie, szkolenia kadry
pomocy społecznej,
tworzenie miejsc pracy dla osób
niepełnosprawnych,
realizacja powiatowych programów,
wspieranie działań samopomocowych
i pomocowych, prowadzenie grup
wsparcia oraz innych form
samopomocy niepełnosprawnym,
działający system informacji
o uprawnieniach i prawach osób
niepełnosprawnych – funkcjonowanie
doradcy ds osób niepełnosprawnych,
aktywizacja rodzin na rzecz
zapewnienia opieki najbliższym
wymagającym pomocy,
utworzenie mieszkań chronionych,
utworzenie Zakładu Aktywności
Zawodowej oraz spółdzielni
socjalnych,
rozwój infrastruktury pomocy
społecznej,
tworzenie klas integracyjnych,
dostosowanie infrastruktury
oświatowej do potrzeb dzieci
i młodzieży niepełnosprawnej,
wzrost świadomości osób, dotyczącej
różnorodnych form wsparcia dzieci
i młodzieży niepełnosprawnej.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
pomocowych,
wypalanie zawodowe pracowników
pomocy społecznej,
alienacja osób niepełnosprawnych,
zbyt niski poziom świadomości
społecznej nt. niepełnosprawności,
brak pozytywnych zachowań
młodzieży wobec osób
niepełnosprawnych,
niedofinansowanie oświaty, służby
zdrowia, pomocy społecznej,
negatywne postawy wobec osób
niepełnosprawnych,
mała liczba wolontariuszy,
brak poradnictwa specjalistycznego,
starzenie się społeczeństwa, co rodzi
konieczność rozszerzenia
infrastruktury o placówki opieki
stacjonarnej, usługi opiekuńcze
i specjalistyczne,
brak mieszkań chronionych,
niewystarczające dostosowanie
infrastruktury oświatowej do potrzeb
dzieci i młodzieży niepełnosprawnej,
brak skutecznych sposobów
mobilizowania osób z zaburzeniami
psychicznymi do podjęcia
specjalistycznego leczenia i
aktywności społecznej
niska świadomość rodziców dzieci
niepełnosprawnych dotycząca
konieczności podjęcia wczesnych
i celowo ukierunkowanych działań
zmierzających do właściwego
i optymalnego rozwoju
psychofizycznego ich dzieci.
42
5. Cele
główne
Powiatowego
programu
działań
na
rzecz
osób
niepełnosprawnych w powiecie ropczycko-sędziszowskim na lata 2014 - 2020
1. Profilaktyka i oświata zdrowotna w zakresie przeciwdziałania niepełnosprawności.
2. Zwiększenie dostępności w zakresie rehabilitacji, leczenia, pomocy terapeutycznej.
3. Tworzenie środowiska przyjaznego dla osób niepełnosprawnych.
4. Rehabilitacja zawodowa i zwiększenie aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych.
5. Wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych w zakresie dostępu do edukacji.
6. Zwiększenie świadomości społeczności lokalnej na temat niepełnosprawności i możliwych
form pomocy.
7. Organizowanie środowiskowego wsparcia i pomocy społecznej osobom niepełnosprawnym
i ich rodzinom.
8. Stwarzanie warunków pełnego uczestnictwa osób niepełnosprawnych w życiu publicznym,
społecznym, kulturalnym, artystycznym, sportowym oraz rekreacji i turystyce.
9. Zintegrowanie działań samorządów lokalnych i organizacji pozarządowych na rzecz osób
Cel główny 1:
Profilaktyka i oświata zdrowotna w zakresie przeciwdziałania niepełnosprawności.
Uzasadnienie wyboru celu:
Działania i środki stosowane w tym celu obejmować powinny edukację społeczną
w zakresie przeciwdziałania niepełnosprawności. Profilaktyka zdrowotna w tym zakresie stanowi
istotny czynnik zmierzający do wyeliminowania lub znacznego ograniczenia przyczyn
niepełnosprawności. Zapobieganie niepełnosprawności i zmniejszanie jej skutków jest dla
społeczeństwa mniej kosztowne aniżeli opieka nad osobami niepełnosprawnymi i podejmowanie
działań do ich integracji ze społeczeństwem. Istotne są również działania edukacyjne adresowane
do jednostki oraz kreowanie świadomości w rodzinie i w zainteresowanych kręgach społeczeństwa.
43
Zadania i sposób ich realizacji:
1. Inicjowanie działań zmierzających do edukacji społeczeństwa powiatu w zakresie
propagowania zdrowego stylu życia.
2. Organizowanie działań na rzecz zapobiegania niepełnosprawności, wynikających
z wypadków drogowych, w gospodarstwie domowym, przy pracy, chorób zawodowych czy
trybu życia.
3. Tworzenie lokalnych programów promujących zdrowy styl życia.
4. Organizowanie konkursów wśród dzieci i młodzieży szkolnej na temat zdrowego stylu
życia.
5. Organizowanie wykładów, prelekcji, na temat zdrowego stylu życia, zamieszczanie
artykułów w prasie lokalnej, co do znaczenia profilaktyki zdrowotnej.
6. Konieczność systematycznych szkoleń BHP, przeprowadzania badań zdrowotnych,
profilaktycznych i okresowych.
7. Szkolenia dzieci, młodzieży i dorosłych z zakresu udzielania pierwszej pomocy
przedmedycznej.
Oczekiwane rezultaty:
1. Zwiększenie świadomości społecznej i wiedzy, co do przyczyn niepełnosprawności oraz
zasad jej zapobiegania.
2. Zmniejszenie ilości wypadków przy pracy i poza pracą.
3. Zintegrowanie działań różnych podmiotów w zakresie propagowania zdrowego trybu życia.
Podmioty realizujące program:
Samorząd Powiatu i Samorządy Gminne przy współpracy z następującymi instytucjami
i podmiotami:
1. Placówki oświatowe,
2. Zakłady Opieki Zdrowotnej,
3. Stowarzyszenia i organizacje pozarządowe,
4. Policja, Straż Pożarna,
5. Państwowy Inspektor Pracy,
6. Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna,
7. Ośrodki Pomocy Społecznej,
44
8. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie,
9. Domy Pomocy Społecznej,
10. Inne instytucje, osoby fizyczne i prawne.
Cel główny 2:
Zwiększenie dostępności w zakresie rehabilitacji, leczenia, pomocy terapeutycznej.
Potrzeba objęcia opieką rehabilitacyjną dotyczy wszystkich osób niepełnosprawnych łącznie
z osobami głęboko upośledzonymi i dotkniętymi sprzężonymi niepełnosprawnościami. Celem
rehabilitacji leczniczej jest przywrócenie możliwie wielu utraconych sprawności tak, aby osoba
niepełnosprawna miała szanse na prowadzenie godnego życia. Dotyczy to zarówno dzieci jak i osób
dorosłych. Im wcześniej rozpocznie się rehabilitację leczniczą i wzmocni ja działaniami
zmierzającymi do poprawy stanu psychicznego, tym większe są szanse na normalne
funkcjonowanie niepełnosprawnych w społeczeństwie.
1. Rozwój działalności Powiatowej Wypożyczalni Sprzętu Rehabilitacyjnego.
2. Wspieranie działalności Warsztatów Terapii Zajęciowej, Środowiskowych Domów
Samopomocy i innych.
3. Tworzenie świetlic terapeutycznych w gminach powiatu.
4. Poszerzenie i doposażenie istniejącej bazy rehabilitacyjnej.
5. Rozwój i promowanie zajęć hipoterapii w Ośrodku Rehabilitacyjno-Hipoterapeutycznym
"Hucułek" przy Domu Pomocy Społecznej w Lubzinie.
6. Prowadzenie rehabilitacji zdrowotnej i społecznej.
7. Objęcie gimnastyką korekcyjną wad budowy i postawy u dzieci w przedszkolach i szkołach.
8. Opieka psychologiczna i terapeutyczna nad osobą, rodziną i dzieckiem niepełnosprawnym.
9. Stworzenie możliwości udziału w kompleksowej rehabilitacji w miejscu zamieszkania.
10. Zwiększenie dostępności do rehabilitacji zdrowotnej i społecznej.
11. Pozyskiwanie środków na realizację programów na rzecz wsparcia osób niepełnosprawnych.
45
1. Wzrost dostępności do sprzętu rehabilitacyjnego, przedmiotów ortopedycznych i środków
pomocniczych.
2. Rehabilitacja zawodowa i społeczna m.in. uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej.
3. Rozpoczęcie działalności nowych świetlic terapeutycznych i rozwijanie działalności
dotychczasowych.
4. Wzrost dostępności do rehabilitacji i zajęć hipoterapeutycznych.
5. Wzrost świadomości społecznej w zakresie potrzeby kompleksowej rehabilitacji.
6. Zapewnienie pełnej opieki w zakresie lecznictwa i rehabilitacji.
i podmiotami:
3. Zakład Opieki Zdrowotnej,
4. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna,
5. Organizacje pozarządowe,
6. Przychodnie niepubliczne,
7. Podstawowe i specjalistyczne placówki: przedszkola, szkoły,
8. Rodziny dzieci niepełnosprawnych,
Cel główny 3:
Tworzenie środowiska przyjaznego dla osób niepełnosprawnych.
46
Działania i środki stosowane w tym celu obejmowały będą tworzenie warunków życia,
w których osoby niepełnosprawne uzyskają możliwość włączenia się lub całkowitego powrotu do
czynnego życia w społeczeństwie. Niezwykle istotne jest zatem podejmowanie działań
zmierzających do poprawy dostępności szeroko pojętego otoczenia dla osób niepełnosprawnych,
zarówno w odniesieniu do środków transportu, barier architektonicznych, jak i dostępności do
informacji i nowych technologii. Postęp technologiczny, w tym rozwój zaawansowanych
technologii
informatycznych
i
komunikacyjnych
stwarza
ogromne
możliwości
osobom
niepełnosprawnym.
1. Likwidacja barier w komunikowaniu się i transportowych.
2. Likwidacja barier architektonicznych w obiektach użyteczności publicznej na terenie
powiatu, z uwzględnieniem przepisów prawa budowlanego.
3. Likwidacja barier architektonicznych w mieszkaniach prywatnych osób niepełnosprawnych.
4. Egzekwowanie prawa przez służby budowlane w zakresie budownictwa bez barier.
5. Informowanie zainteresowanych osób niepełnosprawnych o możliwościach korzystania ze
środków PFRON i innych organizacji działających na rzecz osób niepełnosprawnych w celu
likwidacji barier architektonicznych, transportowych, w komunikowaniu się i technicznych.
6. Inicjowanie i realizacja działań zmierzających do zabezpieczenia możliwości swobodnego
i samodzielnego poruszania się w terenie zabudowanym i niezabudowanym przez osoby
niepełnosprawne, m.in. przebudowa chodników z obniżeniem krawężników, tworzenie
oznakowanych miejsc parkingowych, montaż specjalistycznej sygnalizacji itp.
7. Wspieranie działań na rzecz rozwoju usług transportowych dla osób niepełnosprawnych.
8. Umożliwienie zakupu środków transportu do przewozu osób niepełnosprawnych, dla
instytucji zajmujących się osobami niepełnosprawnymi.
9. Ułatwienie i pomoc w zamianie mieszkań osobom niepełnosprawnym ruchowo.
10. Ułatwienie dostępu osób niepełnosprawnych do dóbr kultury i imprez kulturalnych poprzez
likwidację barier architektonicznych, transportowych, w komunikowaniu się i technicznych.
1. Wzrost ilości obiektów użyteczności publicznych pozbawionych barier architektonicznych.
47
2. Wzrost ilości mieszkań przystosowanych dla osób niepełnosprawnych.
3. Likwidacja barier utrudniających osobom niepełnosprawnym poruszanie się po najbliższym
terenie.
4. Większa samodzielność i niezależność osób niepełnosprawnych.
5. Wyposażenie instytucji zajmujących się osobami niepełnosprawnymi w nowe środki
transportu.
6. Zmniejszenie ilości osób pozostających w domu z powodu barier architektonicznych
i komunikacyjnych.
i podmiotami:
5. Środowiskowe Domy Samopomocy,
6. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego,
7. Miejskie i Gminne Służby Budowlane,
8. Zakład Opieki Zdrowotnej, Przychodnie Zdrowia – Publiczne i Niepubliczne,
9. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,
10. Spółdzielnie i Wspólnoty Mieszkaniowe,
11. Zarządy budynków mieszkalnych,
12. PKS,
Cel główny 4:
Rehabilitacja
zawodowa
i
zwiększenie
aktywności
zawodowej
osób
niepełnosprawnych.
48
Rehabilitacja
zawodowa
stwarza
osobom
niepełnosprawnym
możliwość
nabycia
predyspozycji zawodowych lub dostosowania posiadanych predyspozycji do uwarunkowań rynku
pracy. Aktywność zawodowa osób niepełnosprawnych zapobiega „profesjonalizacji stanu
niepełnosprawności”. Praca zawodowa staje się nie tylko podstawowym źródłem dochodów osób
niepełnosprawnych, jest jednym z warunków umożliwiających rehabilitację społeczną, powodując
wzrost poczucia własnej wartości zapewnia jednocześnie możliwość ożywienia kontaktów
społecznych, stwarza możliwość samorealizacji i wyrwania się z izolacji społecznej. Praca
zawodowa jest czynnikiem, który integruje osoby niepełnosprawne z pozostałą pełnosprawną
częścią społeczeństwa. Mimo podejmowanych działań w zakresie zwiększania aktywności
zawodowej osób niepełnosprawnych ich sytuacja
na rynku pracy jest często dramatyczna.
Szczególnie dotyczy to osób o niepełnosprawności znacznej i umiarkowanej. Z tego też względu
bardzo istotne znaczenie ma podejmowanie wszelkich działań nakierowanych na wzrost aktywności
zawodowej osób niepełnosprawnych i możliwości ich zatrudniania.
1. Rozbudzanie potrzeby aktywności zawodowej, niezależności ekonomicznej i pogłębiania
wiedzy
prawnej
osób
niepełnosprawnych
(poradnictwo
zawodowe
indywidualne
i grupowe).
2. Działania służące tworzeniu miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych i możliwości ich
zatrudniania (z zastosowaniem dostępnych instrumentów rynku pracy, z wykorzystaniem
środków FP, EFS i PFRON).
3. Tworzenie nowych stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych (wsparcie pracodawców –
w tym zakładów pracy chronionej – z zastosowaniem dostępnych instrumentów rynku
pracy, z wykorzystaniem środków FP, EFS i PFRON).
4. Organizacja
szkoleń
zawodowych
dostosowanych
do
wymogów
rynku
pracy
i umożliwiających osobom niepełnosprawnym zdobycie nowych umiejętności i kwalifikacji
zawodowych (organizacja i finansowanie szkoleń zawodowych osób niepełnosprawnych
z wykorzystaniem środków FP i EFS)
5. Realizacja projektów systemowych współfinansowanych przez Europejski Fundusz
Społeczny, w celu podniesienia kwalifikacji zawodowych osób niepełnosprawnych.
6. Zapewnienie udziału osób niepełnosprawnych w organizowanych giełdach pracy i targach
49
pracy
(organizacja i finansowanie ze środków FP giełd oraz targów pracy w ramach
działalności Centrum Aktywizacji Zawodowej).
7. Działania
służące
propagowaniu
zakładania
i
prowadzenia
własnej
działalności
gospodarczej przez osoby niepełnosprawne, propagowanie form aktywności zawodowej
w ramach podmiotów ekonomii społecznej (akcja informacyjna i szkoleniowa w ramach
doradztwa grupowego oraz w trakcie zajęć klubu pracy; organizacja przez Centrum
Aktywizacji Zawodowej dorocznych konferencji propagujących ww. tematy).
8. Promowanie rozwoju elastycznych i alternatywnych form zatrudnienia i organizacji czasu
pracy osób niepełnosprawnych (poprzez kontakty indywidualne i organizację konferencji
dla pracodawców, z wykorzystaniem środków FP) .
9. Organizowanie i finansowanie subsydiowanego zatrudnienia (np. prace interwencyjne,
przygotowanie zawodowe, staże, roboty publiczne, z wykorzystaniem środków FP, PFRON
i EFS).
10. Informowanie
pracodawców
o
korzyściach
płynących
z
zatrudniania
osób
niepełnosprawnych oraz popularyzacja przez PCPR i PUP warunków i zasad korzystania ze
środków PFRON (z wykorzystaniem stron internetowych, informacji prasowych itp.).
11. Prowadzenie rehabilitacji zawodowej przez Warsztaty Terapii Zajęciowej i przygotowanie
ich uczestników do podjęcia pracy zawodowej.
12. Utworzenie Zakładu Aktywności Zawodowej i spółdzielni socjalnych dla osób
niepełnosprawnych,
13. Utworzenie punktu informacyjno – doradczego dla osób niepełnosprawnych, oferującego
bezpłatne konsultacje z doradcą zawodowym, pośrednikiem pracy, psychologiem,
prawnikiem; dysponującego bankiem danych na temat miejsc pracy, informacjami
o możliwościach szkolenia zawodowego oraz informacjami o instytucjach świadczących
pomoc osobom niepełnosprawnym (PUP i PCPR, z wykorzystaniem środków FP i PFRON).
14.
Działania na rzecz przygotowania profesjonalnej kadry do pracy z osobami
niepełnosprawnymi (uwzględnienie tematyki szkoleń w planach szkoleniowych kadry PUP
i PCPR).
1. Zwiększenie liczby zatrudnionych osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy
50
i zakładach pracy chronionej.
2. Zwiększenie
oferty
z
zakresu
szkoleń
zawodowych
adresowanych
do
osób
niepełnosprawnych; zwiększenie liczby osób niepełnosprawnych, które nabyły nowe
umiejętności i kwalifikacje zawodowe.
3. Rehabilitacja zawodowa osób niepełnosprawnych poprzez udział w Warsztatach Terapii
Zajęciowej.
4. Wspieranie utworzenia Zakładu Aktywności Zawodowej i spółdzielni socjalnych.
5. Zwiększenie zainteresowania pracodawców zatrudnieniem osób niepełnosprawnych,
z wykorzystaniem dostępnych form wsparcia finansowego.
6. Zatrudnienie wspomagane osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym i znacznym
poprzez specjalnie przygotowanego pracownika – asystenta lub trener pracy.
7. Instytucjonalne wspieranie osób niepełnosprawnych poprzez działalność w ramach
informacji zawodowej i doradztwa zawodowego.
8. Zwiększenie liczby osób niepełnosprawnych, które podniosły swoje kwalifikacje poprzez
szkolenia i ukończenie kursów zawodowych.
9. Działalność punktu informacyjno-doradczego.
i podmiotami:
1. Powiatowy Urząd Pracy,
3. Zakłady Pracy Chronionej,
4. Warsztaty Terapii Zajęciowej,
6. Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego,
7. Wojewódzki Urząd Pracy,
10. Inne instytucje, podmioty, osoby fizyczne i prawne,
51
Cel główny 5:
Wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych w zakresie dostępu do edukacji.
Wszystkie osoby niepełnosprawne niezależnie od charakteru i stopnia niepełnosprawności
mają prawo do bezpłatnej oświaty i kształcenia zgodnego z ich preferencjami i możliwościami.
Osoby niepełnosprawne legitymują się niższym poziomem wykształcenia aniżeli osoby zdrowe.
Wynika to głównie z różnic generacyjnych, ale także z trudności w uzyskaniu wyższego poziomu
wykształcenia w systemie szkolnym. Barierą jest często sam stopień niepełnosprawności,
uniemożliwiający naukę na wyższych szczeblach nauczania. Jednak w większości przypadków
ograniczenia w dostępie do kształcenia na wyższych poziomach są następstwem nieprzystosowania
systemu
funkcjonowania
społeczeństwa:
barier
architektonicznych,
komunikacyjnych,
organizacyjnych i środowiskowych. Tymczasem właśnie wykształcenie jest czynnikiem korzystnie
sytuującym osobę niepełnoprawną w społeczeństwie, tworzącym jej szanse na lepsze dostosowanie
się do istniejących warunków, tak w wymiarze materialnym, jak i pozamaterialnym, dlatego tak
ważne jest wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych w tym zakresie.
1. Stała diagnoza dzieci i młodzieży niepełnosprawnej i ich potrzeb edukacyjnych.
2. Kształtowanie wśród dzieci i młodzieży akceptowanych społecznie postaw i zachowań
sprzyjających integracji poprzez realizację odpowiednich programów wychowawczych.
3. Tworzenie systemów pomocy stypendialnej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej.
4. Zapewnienie możliwości realizacji specjalnych potrzeb edukacyjnych dla dzieci i młodzieży
dotkniętych niepełnosprawnością, zatrudnianie w szkołach i przedszkolach rehabilitantów,
logopedów i innych terapeutów wg potrzeb.
5. Wspieranie działań na rzecz rozwoju kształcenia integracyjnego.
6. Pomoc w wyposażeniu szkół i przedszkoli, Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej
w specjalistyczny sprzęt i materiały służące edukacji, w tym sprzęt rehabilitacyjno –
sportowy.
7. Dalsze funkcjonowanie Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego w Ropczycach.
8. Pomoc w likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i transportowych
w placówkach oświatowych.
52
9. Stwarzanie możliwości kontynuowania nauki dla absolwentów szkół specjalnych
i integracyjnych.
10. Umożliwienie dorosłym osobom niepełnosprawnym zdobycie odpowiedniego wykształcenia
i przekwalifikowania się zwiększającego szanse podjęcia zatrudnienia.
11. Przygotowanie niezbędnej kadry do pracy z dziećmi i młodzieżą niepełnosprawną.
12. Zwiększenie świadomości wśród kadry pedagogicznej o konieczności kształcenia się
w zakresie pedagogiki specjalnej oraz metod pracy z dzieckiem niepełnosprawnym.
13. Realizacja programów PFRON skierowanych dla osób niepełnosprawnych w celu uzyskania
wykształcenia na poziomie wyższym.
1. Tworzenie grup integracyjnych w przedszkolach oraz klas integracyjnych w szkołach
podstawowych, gimnazjach i szkołach ponad-gimnazjalnych.
2. Większy dostęp osób niepełnosprawnych do edukacji.
3. Zwiększenie świadomości wśród kadry pedagogicznej w zakresie potrzeb osób
niepełnosprawnych.
4. Likwidacja
barier
architektonicznych,
w
komunikowaniu
się
i
transportowych
w placówkach oświatowych.
5. Wzrost świadomości społeczeństwa w zakresie integracji.
6. Wzrost ilości dorosłych niepełnosprawnych kontynuujących naukę i podwyższających
swoje kwalifikacje.
Samorząd Powiatowy, Samorządy Gminne przy współpracy z następującymi instytucjami
i podmiotami:
1. Kuratorium Oświatowe,
53
Cel główny 6:
Zwiększenie świadomości społeczności lokalnej na temat niepełnosprawności
i możliwych form pomocy.
Jednym z najważniejszych współczesnych wyzwań jest integracja, czyli umożliwienie
ludziom niepełnosprawnym korzystania ze wszystkiego, co jest dostępne dla ogółu społeczeństwa.
Punktem wyjścia do podejmowania wszelkich działań zmierzających do integracji jest
uświadomienie każdego obywatela o istocie niepełnosprawności. Odchodzi się od używania słów
„inwalida”,
„inwalidztwo”
zastępując
je
terminami
„osoba
niepełnosprawna”,
„niepełnosprawność”. Należy uświadamiać społeczeństwo, że niepełnosprawności nie można
postrzegać tylko jako rezultatu choroby, czy uszkodzenia ciała, ale raczej jako wynik barier –
społecznych, ekonomicznych, fizycznych, jakie napotyka się w środowisku. Dyskryminacja nie jest
bowiem problemem wynikającym z ograniczeń ludzi niepełnosprawnych, lecz z postaw
i nastawienia otoczenia. Niezbędne jest zatem podjęcie wszelkich działań edukacyjnowychowawczych, których efektem będzie zmiana postaw społecznych wobec niepełnosprawności.
1. Uwzględnianie problematyki niepełnosprawności w treści programów wychowawczych
wszystkich szkół i placówek oświatowych na terenie powiatu.
2. Wzmacnianie i rozwijanie idei wolontariatu dla potrzeb wspierania osób niepełnosprawnych
w tym młodzieży szkolnej.
3. Stworzenie
systemu
informowania
o
formach
pomocy
i
prawach
dla
osób
niepełnosprawnych w każdej gminie.
4. Organizowanie
lokalnych
imprez
sportowo-rekreacyjno-kulturalnych
o
charakterze
integracyjnym.
5. Udostępnianie instytucji kulturalnych i sportowych organizacjom osób niepełnosprawnych,
w celu przeprowadzenia przez nich imprez.
54
6. Organizacja spotkań na temat przysługujących osobom niepełnosprawnym praw, ulg,
uprawnień, programów.
7. Szkolenia, konferencje na szczeblach samorządów lokalnych dla radnych i urzędników
instytucji publicznych.
8. Wykorzystywanie mediów, lokalnej prasy i telewizji do przedstawiania problematyki
niepełnosprawności.
9. Podnoszenie świadomości samych osób niepełnosprawnych i ich rodzin w kwestii
przysługujących im praw i możliwości.
10. Organizowanie specjalistycznych konferencji szkoleniowych i spotkań warsztatowych
wzmacniających kompetencje osób pracujących i wychowujących dzieci, i młodzież
niepełnosprawną.
1. Wzrost świadomości społecznej na temat istoty niepełnosprawności i barier, na jakie
napotykają te osoby w swoim środowisku
2. Podniesienie poziomu wiedzy o przyczynach powstawania tych barier.
3. Rozwój wolontariatu działającego na rzecz niepełnosprawnych.
4. Czynne zaangażowanie się samych osób niepełnosprawnych w proces rehabilitacji,
kształcenia i inne formy pomocy oferowane w środowisku lokalnym.
5. Wsparcie rodzin i osób pracujących z osobami niepełnosprawnymi poprzez wyposażenie ich
w fachową wiedzę dotyczącą pracy z osobami niepełnosprawnymi.
i podmiotami:
55
7. Grupy Wolontariuszy,
Cel główny 7:
Organizowanie
środowiskowego
wsparcia
i
pomocy
społecznej
osobom
niepełnosprawnym i ich rodzinom.
W procesie kompleksowej rehabilitacji osób niepełnosprawnych istotne znaczenie ma
zapewnienie poczucia bezpieczeństwa oraz zapewnienie odpowiednich form wsparcia ze strony
różnych specjalistów. Szczególną role odgrywa zabezpieczenie socjalne w przypadkach, w których
osoby niepełnosprawne nie mogą wyjść z trudnych sytuacji życiowych, przy wykorzystaniu
własnych środków i możliwości.
1. Diagnoza środowiska osób niepełnosprawnych w zakresie ich potrzeb.
2. Rozwój infrastruktury oraz wspieranie działalności Dziennych Domów Pomocy Społecznej,
Środowiskowych Domów Samopomocy, Świetlic Terapeutycznych, Dziennego Centrum
Aktywności, Klubów Aktywności Społecznej.
3. Inicjowanie tworzenia różnych grup wsparcia w tym samopomocowych grup wsparcia
działających na rzecz osób niepełnosprawnych.
4. Przyznawanie i wypłacanie świadczeń pomocy społecznej.
5. Utrzymanie właściwych standardów Domów Pomocy Społecznej w Lubzinie i Rudzie
poprzez rozbudowę i modernizację.
6. Organizowanie różnych form wypoczynku dla rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym oraz
dla osób dorosłych niepełnosprawnych.
7. Szkolenie
pracowników
pomocy społecznej
w
zakresie
problemów
związanych
z niepełnosprawnością.
8. Prowadzenie działań w kierunku utworzenia mieszkalnictwa chronionego dla osób
niepełnosprawnych oraz mieszkań treningowych.
9. Tworzenie
bezpłatnego
poradnictwa
prawnego
i
psychologicznego
dla
osób
56
10. Stworzenie warunków do kontynuowania działalności przez organizacje pozarządowe
działające na rzecz osób niepełnosprawnych.
11. Inicjowanie działań organizacji pozarządowych w kierunku tworzenia instytucjonalnych
form opieki nad niepełnosprawnymi.
1.
Zwiększenie uczestnictwa osób niepełnosprawnych w życiu społecznym oraz korzystaniu
z różnych form pomocy instytucjonalnych lub innych podmiotów.
2.
Powstawanie lokalnych programów na rzecz wspierania osób niepełnosprawnych.
3.
Powstawanie nowych placówek wsparcia (samorządowych i organizacji pozarządowych).
4.
Doprowadzenie do życiowego usamodzielnienia się osób niepełnosprawnych.
5.
Utworzenie mieszkania chronionego lub treningowego.
i podmiotami:
6. Grupy wolontariuszy,
Cel główny 8:
Stwarzanie warunków pełnego uczestnictwa osób niepełnosprawnych w życiu
publicznym, społecznym, kulturalnym, artystycznym, sportowym oraz rekreacji
i turystyce.
57
Uczestnictwo w życiu publicznym, społecznym, kulturalnym, artystycznym, sportowym oraz
rekreacji i turystyce w dużej mierze decyduje o jakości życia i rozwoju ludzi niepełnosprawnych
oraz ich integracji z otaczającym środowiskiem. Osoby z niepełnosprawnością powinny wobec tego
aktywnie uczestniczyć we wszystkich dziedzinach życia społecznego. Aktywna działalność
i sukcesy odnoszone przez ludzi niepełnosprawnych łamią funkcjonujące stereotypy, skutecznie
przełamują bariery i przyczyniają się do budowy otwartego, tolerancyjnego społeczeństwa.
1. Organizowanie powiatowych i terenowych imprez integracyjnych, imprez sportowych,
przeglądów
piosenki,
festynów,
warsztatów
tanecznych,
festiwali
małych
form
artystycznych, itp. dla osób niepełnosprawnych. Angażowanie w organizowanie ww.
przedsięwzięć osób pełnosprawnych, dzieci i młodzieży szkół ogólnodostępnych (chociażby
w formie publiczności)
2. Promowanie wypoczynku i rehabilitacji poprzez uczestnictwo m.in.: w turnusach
rehabilitacyjnych, wycieczkach, koloniach, półkoloniach i innych zajęciach sportowo rekreacyjnych.
3. Organizowanie wystaw prac osób niepełnosprawnych.
4. Zagwarantowanie możliwości rozwoju zainteresowań osób niepełnosprawnych w różnych
formach działalności kulturalnej.
5. Popularyzacja w lokalnych mediach osiągnięć osób niepełnosprawnych w sporcie i kulturze.
6. Informowanie o ofercie imprez kulturalnych, rozrywkowych, sportowych i turystycznych
w powiecie.
7. Inicjowanie likwidacji barier architektonicznych w obiektach kultury, sportu, rekreacji.
8. Wprowadzanie do powiatowego kalendarza kulturalno – sportowego imprez z udziałem
osób niepełnosprawnych.
9. Pozyskiwanie środków na realizację programów na rzecz wsparcia osób niepełnosprawnych
1. Wzrost uczestnictwa osób niepełnosprawnych w organizowanych imprezach lokalnych.
2. Wzrost zaangażowania samorządu powiatowego i samorządów gminnych w organizowaniu
58
imprez integracyjnych.
3. Aktywizacja osób niepełnosprawnych oraz zaangażowanie ich rodzin.
4. Dowartościowanie, zintegrowanie osób niepełnosprawnych ze społecznością lokalną.
5. Rozbudowa bazy przeznaczonej do aktywnego wypoczynku i rehabilitacji osób
niepełnosprawnych.
6. Przełamywanie stereotypów i barier społeczności lokalnej, która ma świadomość
funkcjonowania osób niepełnosprawnych ale nie do końca potrafi zaakceptować ich
obecność i inność.
i podmiotami:
6. Środowiskowe Domy Samopomocy,
8. Media lokalne,
Cel główny 9:
Zintegrowanie działań samorządów lokalnych i organizacji pozarządowych
na rzecz osób niepełnosprawnych i ich rodzin.
Realizacja tego celu ma istotne znaczenie, gdyż tylko zintegrowane programy, koordynujące
działania wszystkich podmiotów lokalnych dają szanse na efektywniejsze wykorzystanie
59
posiadanych zasobów tj. środków finansowych, infrastruktury, kadry itd. Sprzyjają one
sprawniejszemu przepływowi informacji oraz jasnemu podziałowi zadań, umożliwiając tym samym
rozwój kompleksowych form rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Program taki ma większe
szanse na uzyskanie wsparcia z zewnątrz, w tym również ze środków Unii Europejskiej.
1. Powołanie powiatowego pełnomocnika ds. osób niepełnosprawnych.
2. Inicjowanie
tworzenia
lokalnych
zintegrowanych
programów
na
rzecz
osób
niepełnosprawnych z udziałem przedstawicieli osób niepełnosprawnych.
3. Zintegrowanie zasobów i partnerów do pracy na rzecz osób niepełnosprawnych oraz
systematyczne debaty, co do realizacji programów.
4. Stworzenie powiatowej bazy danych zawierającej kompleksowe informacje na temat
potrzeb osób niepełnosprawnych, możliwości ich wsparcia, wydarzeń społecznych,
artystycznych, zakresu działania lokalnych organizacji pozarządowych i instytucji
działających na rzecz niepełnosprawnych, oferowanych miejsc pracy itp.
5. Tworzenie sprzyjających warunków do powstawania i działania placówek wsparcia dla osób
6. Tworzenie warunków do powstawania nowych i wspierania istniejących organizacji
pozarządowych i grup wsparcia działających na rzecz osób niepełnosprawnych oraz
popularyzowanie efektów ich działań.
7. Organizowanie, współorganizowanie szkoleń, konferencji, spotkań o zasięgu powiatowym
na temat kompleksowej rehabilitacji osób niepełnosprawnych.
8. Budowanie wspólnej polityki społecznej na rzecz osób niepełnosprawnych.
9. Szkolenie służb i kadr oraz osób zaangażowanych w proces kompleksowej rehabilitacji osób
niepełnosprawnych.
1. Spójna
polityka
samorządów
lokalnych
na
rzecz
wyrównywania
szans
osób
niepełnosprawnych.
2. Oddziaływanie na politykę regionalną w zakresie rozwiązywania problemów osób
niepełnosprawnych.
60
3. Powstawanie lokalnych zintegrowanych programów na rzecz osób niepełnosprawnych.
4. Zaplanowana, systematyczna praca partnerów programu.
5. Zwiększenie świadomości osób niepełnosprawnych na temat przysługujących im praw,
możliwości, form aktywizacji poprzez dostęp do kompleksowych informacji zawartych
w Powiatowej Bazie Informacji dla Osób Niepełnosprawnych.
6. Większe zainteresowanie społeczności lokalnej problemami osób niepełnosprawnych.
7. Powstanie nowych organizacji pozarządowych oraz grup dbających o dobro osób
niepełnosprawnych.
8. Realizowanie Powiatowego Programu Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych.
i podmiotami:
3. Urząd Marszałkowski,
4. Wojewódzki Urząd Pracy,
5. Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej,
6. Społeczna rada do spraw osób niepełnosprawnych,
10. Placówki edukacyjne,
11. Służba zdrowia,
13. Osoby niepełnosprawne i ich rodziny,
14. Media lokalne,
Finansowanie programu
Program będzie finansowany:
61
•
ze środków własnych powiatu;
•
ze środków własnych gmin,
•
ze środków PFRON;
•
z dotacja celowej z budżetu Państwa,
•
ze środków Funduszu Pracy,
•
ze środków Unii Europejskiej,
•
ze środków jednostek oświatowych,
•
ze środków własnych danych jednostek,
•
środków własnych organizacji pozarządowych, stowarzyszeń i innych źródeł.
Termin realizacji
Powiatowy program działań na rzecz osób niepełnosprawnych będzie realizowany w latach 2014 2020.
6. Podstawowe akty prawne umożliwiające realizację celów głównych.
•
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej,
•
Konwencja Praw Dziecka,
•
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka,
•
Karta Praw Osób Niepełnosprawnych,
•
Powiatowa strategia rozwiązywania problemów społecznych na lata 2014-2020,
•
Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (tj. Dz. U. z 2013 r., poz.182
z późn. zm.), wraz z aktami wykonawczymi,
•
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2013 r., poz. 595
z późn. zm.),
•
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu
osób niepełnosprawnych (tj. Dz. U. z 2011 r., Nr 127, poz. 721, z późn. zm.)
wraz z aktami wykonawczymi,
•
Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2011r., Nr
231, poz. 1375, z późn. zm.) wraz z aktami wykonawczymi,
62
•
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
(tj. Dz. U. z 2013 r., poz. 829 z późn. zm.) wraz z aktami wykonawczymi,
•
Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 roku o zatrudnieniu socjalnym (tj. Dz. U. z 2011 r.,
Nr 43, poz. 225) wraz z aktami wykonawczymi,
•
Ustawa
z
dnia
24
kwietnia
2003
roku
o
działalności
pożytku
publicznego
i o wolontariacie (tj. Dz. U. z 2010 r., Nr 234, poz. 1536) wraz z aktami wykonawczymi,
•
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r.,
Nr 139, poz. 992 z późn. zm.) wraz z aktami wykonawczymi,
•
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 roku Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r., poz.
788),
•
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 roku Kodeks postępowania administracyjnego
(tj. Dz. U. z 2013 r., poz.267) wraz z aktami wykonawczymi,
•
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r., poz. 2572
z późn. zm.) wraz z aktami wykonawczymi,
•
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych
ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.)
wraz z aktami wykonawczymi.
7. Zakończenie
Powiatowy program na rzecz osób niepełnosprawnych na lata 2014-2020 jest dokumentem,
który określa zarówno skalę niepełnosprawności jak i kierunki działań jakie powinny być podjęte
w powiecie ropczycko-sędziszowskim aby zmniejszyć bariery jakie determinują udział osób
niepełnosprawnych w życiu społecznym. Osoby niepełnosprawne oczekują od władz,
społeczeństwa, najbliższej rodziny skutecznego sposobu udzielenia pomocy, która zaspokoiłaby ich
podstawowe potrzeby życiowe. Pomoc i opiekę osobie chorej, niepełnosprawnej zazwyczaj
63
świadczy rodzina. Często problem niepełnosprawności w rodzinie stanowi tam sytuację kryzysową,
co wymaga pomocy finansowej, a także wsparcia socjalnego i psychologicznego dostosowanego do
potrzeb osoby niepełnosprawnej i jej najbliższego otoczenia. Zdarza się też, że osoba
niepełnosprawna nie posiada rodziny lub rodzina nie chce podjąć opieki nad osobą chorą lub
niepełnosprawną, wówczas konieczne jest zapewnienie opieki przez pomoc społeczną lub
zapewnienie instytucjonalnych form pomocy.
W celu zapewnienia równości szans osobom niepełnosprawnym duże znaczenie ma
podniesienie
świadomości
społecznej
w
zakresie
rozumienia
praw
i
potrzeb
osób
niepełnosprawnych, co wiąże się z popularyzacją w społeczeństwie wiedzy na ten temat. Trudności
w akceptacji samego siebie spowodowane występującymi schorzeniami, gorsze przygotowanie
zawodowe i społeczne pogłębiają zjawisko wykluczenia społecznego osób niepełnosprawnych.
Dlatego też ważna jest zmiana wizerunku samych osób niepełnosprawnych, zapewnienie ich, że
mają pełne prawo do uczestnictwa w życiu społecznym. W związku z tym należy dążyć do
wypracowania warunków mających na celu aktywizację osób niepełnosprawnych poprzez
wyrabianie w nich zaradności osobistej, a także pobudzanie do aktywności społecznej poprzez
znoszenie barier architektonicznych, transportowych i w komunikowaniu się, a także poprzez
zwiększenie dostępu do informacji oraz społeczne zrozumienie oraz akceptację osób
niepełnosprawnych.
8. Spis tabel
Tabela nr 1. Charakterystyka Powiatu Ropczycko – Sędziszowskiego.
Tabela nr 2. Liczba mieszkańców powiatu ropczycko-sędziszowskiego w latach 2010-2012
z podziałem na poszczególne gminy.
Tabela nr 3. Liczba mieszkańców Powiatu ropczycko – sędziszowskiego ze względu na miejsce
zamieszkania w 2012 roku.
Tabela nr 4. Ludność według wieku w latach 2011 -2012 w powiecie ropczycko-sędziszowskim.
64
Tabela nr 5. Prognoza ludności według płci i wieku na lata 2015-2030 w powiecie ropczyckosędziszowskim.
Tabela nr 6. Charakterystyka uczniów Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego
w Ropczycach.
Tabela nr 7. Wsparcie udzielane przez Poradnię Psychologiczno – Pedagogiczną w Ropczycach na
przestrzeni lat 2010-2012.
Tabela nr 8. Liczba wydanych orzeczeń w latach 2011-2013 przez Poradnię PsychologicznoPedagogiczną w Ropczycach.
Tabela nr 9. Liczba rodzin objętych pomocą przez ośrodki pomocy społecznej z powodu
długotrwałej lub ciężkiej choroby oraz niepełnosprawności w latach 2010-2012.
Tabela nr 10. Liczba wydanych orzeczeń o stopniu niepełnosprawności.
Tabela nr 11. Liczba złożonych wniosków o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.
Tabela nr 12. Liczba wydanych orzeczeń o niepełnosprawności u osób przed 16 rokiem życia.
Tabela nr 13. Dofinansowanie ze środków PFRON likwidacji barier architektonicznych
w komunikowaniu się i technicznych w latach 2011-2013 na terenie powiatu ropczyckosędziszowskiego.
Tabela nr 14. Dofinansowanie ze środków PFRON zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny,
przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze w latach 2011-2013.
Tabela nr 15. Dofinansowanie ze środków PFRON turnusów rehabilitacyjnych w latach 20112013.
Tabela nr 16. Dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych.
Tabela nr 17. Dofinansowanie warsztatów terapii zajęciowej.
Tabela nr 18. Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych w latach 2011-2013 prowadzona
przez Powiatowy Urząd Pracy w Ropczycach.
Tabela nr 19. Dofinansowanie ze środków PFRON zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej
w latach 2011-2013(ze środków przypadających wg algorytmu).
Tabela nr 20. Liczba osób niepełnosprawnych pozostających w ewidencji Powiatowego Urzędu
Pracy w latach 2011-2013.
65
Tabela nr 21. Osoby przebywające w Domu Pomocy Społecznej w Lubzinie i Rudzie w latach
2010-2012(stan na koniec każdego ujętego roku).
Tabela nr 22. Liczba osób korzystających ze wsparcia w latach 2011-2013 w ŚDS.
Tabela nr 23. Liczba osób objętych pomocą stowarzyszeń w latach 2010-2012.
9. Spis wykresów
Wykres nr 1. Prognoza ludności w wieku emerytalnym w powiecie ropczycko-sędziszowskim.
Wykres nr 2. Liczba uczestników oraz pracowni w WTZ Caritas w Ropczycach i WTZ
w Wielopolu Skrz. w 2013 r.
10. Spis rysunków
Rysunek 1. Położenie Powiatu Ropczycko – Sędziszowskiego.
11. Bibliografia
1. "Demografia", Główny Urząd Statystyczny,
2. "Demografia – tablica płodność kobiet i współczynniki reprodukcji ludności według
województwa i powiatów w 2011r.", Główny Urząd Statystyczny,
3. "Rocznik Demograficzny 2010", Główny Urząd Statystyczny,
4. Główny Urząd Statystyczny,
5. "Powiat ropczycko-sędziszowski", Wydawnictwo Serigraph Sp. z o.o., Bydgoszcz, 2008 r.
66

powiatowy program działań na rzecz osób niepełnosprawnych na

Transkrypt

Podobne dokumenty

WYCHODZĄC NAPRZECIW OCZEKIWANIOM MŁODZIEŻY

Formularz kontaktowy - Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o

Koncert Zespołu PIERSI - Centrum Kultury w Ropczycach

Człowiek – najlepsza inwestycja

Więcej szczęścia jest w dawaniu aniżeli w braniu…

Sprawozdanie z dnia 17 stycznia 2015 r.