Dorota Lewandowska – Cytyzyna

Cytyzyna – ostatnie ważne
osiągnięcie nauki polskiej
Dorota
Lewandowska
dr n. med.
Obecnie dostępne formy pomocy palącym
Farmakologiczne
NTZ
guma
plastry
pastylki
pastylki podjęzykowe
Bupropion (Zyban)
Wareniklina (Champix)
Cytyzyna (Tabex)
Niefarmakologiczne
Wsparcie behawioralne
Krótka porada lekarska
Intensywne wsparcie
Materiały edukacyjne
Indywidualnie dopasowane
wspomagające materiały edukacyjne
Alternatywne formy leczenia
Inne formy farmakologicznego leczenia
Antydepresanty
Leki przeciwlękowe
Środki zmniejszające apetyt
Hipnoza
Akupunktura
Medycyna oparta na dowodach
w leczeniu uzależnienia od tytoniu
(Evidence Based Medicine - EBM)
Badania kliniczne – Biblioteka Cochrane’a
(Cochrane library)
http://www.cochrane.org/reviews/
Leczenie farmakologiczne ZUT
NTZ
Bupropion (Zyban)
Wareniklina (Champix)
Cytyzyna (Tabex)
Cytyzyna
Cytyzyna
Lek roślinny
Złoty deszcz – „False tobacco”
Laburnum anagyroides (złotokap zwyczajny)
HISTORIA ROŚLINNEJ CYTYZYNY
Lata 50. i 60.- uczeni radzieccy identyfikują cytyzynę (alkaloid) zawartą w
ziarnie rośliny Złotokap Zwyczajny (Cytisus Laburnum). Charakteryzują
ją chemicznie i ustalają, że jest analogiem nikotyny i jej częściowym
agonistą (aktywuje te same receptory).
Proponują zastosowanie cytyzyny we wspomaganiu rzucania palenia.
Lata 60 - Bułgarska firma farmaceutyczna wprowadza roślinny wyciąg
cytyzyny jako preparat Tabex w postaci tabletek zawierających 1.5 mg
cytyzyny do krajów RWPG, także do Polski.
Lek dostępny bez recepty.
Lata 90. W Polsce przy re-rejestracji leku zażądano uzupełnienia dokumentacji
Lek dostępny z przepisu lekarza.
Podobieństwo struktury chemicznej cytyzyny i nikotyny
oraz powinowactwo do receptorów nikotynowych
cytyzyna
nikotyna
Bardzo wysokie powinowactwo do receptorów α4β2 w stężeniu nanomolowym
Jako agonista receptorów cholinergicznych:
Nie dopuszcza do obniżenia stężenia glukozy we krwi
Nie dopuszcza do obniżenia ciśnienia tętniczego krwi
Cytyzyna
WSKAZANIA
Zespół uzależnienia od tytoniu
PRZECIWWSKAZANIA
guz chromochłonny nadnerczy
niekontrolowane nadciśnienie tętnicze
zaostrzenie choroby wrzodowej
LECZENIE CYTYZYNĄ
1 – 3 dzień 1 tabl. co 2 godziny (6 tabl.)
4 – 12 dzień 1 tabl. co 2,5 godz. (5 tabl.)
13 – 16 dzień 1 tabl. co 3 godziny (4 tabl.)
17 – 20 dzień 1 tabl. co 4 godziny (3 tabl.)
21 – 25 dzień 1 tabl. co 6 godzin (2 tabl.)
między 1 a 5 dniem powinno nastąpić
zaprzestanie palenia papierosów
Cytyzyna – badania kliniczne
Pierwsze badania kliniczne - lata 60 i 70-te
XX wieku (Bułgaria, NRD, RFN)
9 badań opisujących skuteczność cytyzyny
w uzależnieniu od nikotyny, 4 kontrolowane
(3 z wykorzystaniem placebo
8 badań z użyciem cytyzyny w postaci
Tabexu®
4427 leczonych vs 3518 palaczy w grupach
kontrolnych
Cytyzyna – badania kliniczne
Pierwsze badania kliniczne - lata 60
i 70-te XX wieku (Bułgaria, NRD,
RFN)
9 badań opisujących skuteczność
cytyzyny w uzależnieniu od
nikotyny, 4 kontrolowane (3 z
wykorzystaniem placebo
8 badań z użyciem cytyzyny w
postaci Tabexu®
4427 leczonych vs 3518 palaczy w
grupach kontrolnych
Lek bezpieczny i skuteczny
w leczeniu uzależnienia od
nikotyny
Brak doniesień o
ciężkich działaniach
niepożądanych
Cytyzyna – badania kliniczne
Pierwsze badania kliniczne - lata 60
i 70-te XX wieku (Bułgaria, NRD,
RFN)
9 badań opisujących skuteczność
cytyzyny w uzależnieniu od
nikotyny, 4 kontrolowane (3 z
wykorzystaniem placebo
8 badań z użyciem cytyzyny w
postaci Tabexu®
4427 leczonych vs 3518 palaczy w
grupach kontrolnych
Lek bezpieczny i skuteczny
w leczeniu uzależnienia od
nikotyny
Brak doniesień o
ciężkich działaniach
niepożądanych
Słaba jakość dokumentacji leku i brak nowoczesnych
badań klinicznych nie wystarczają do zarejestrowania leku
w krajach
Europy Zachodniej
Pierwsza polska obserwacja: listopad 2003 - marzec 2005
(445 osób)
Skuteczność
50%
45%
42%
40%
Abstynencja po 3 miesiącach
od rozpoczęcia kuracji
– 27% (120 osób)
33%
35%
30%
25%
25%
20%
15%
10%
Abstynencja po 12 miesiącach
od rozpoczęcia kuracji
– 14% (60 osób)
5%
0%
<7dni
7-14 dni
>15 dni
Skuteczność terapii w zależności
od czasu przyjmowania cytyzyny –
3 miesiące
Bezpieczeństwo
Najczęściej obserwowane działania niepożądane to:
suchość w ustach,
zaburzenia gastryczne.
Kurację przerwało 49 osób (11%), z czego 31 z powodu dolegliwości
gastrycznych.
U obserwowanych pacjentów nie odnotowano ciężkich działań
niepożądanych.
Czynniki wpływające na wybór terapii
przeciwwskazania i potencjalne działania uboczne
preferencje pacjenta
prawdopodobieństwo przestrzegania zaleceń
wybranej terapii
dostępność systemu wsparcia
ewentualna poprzednia terapia przeciwnikotynowa
Cytyzyna