SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI ZADANIA P.N.: „Błękitna Akademia

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI ZADANIA P.N.: „Błękitna Akademia

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI ZADANIA P.N.:
„Błękitna Akademia”
Podstawa
realizacji
zadania:
Umowa
nr
z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska
20.03.2014 r.
i
WFOŚ/D/638/65/2014
Gospodarki Wodnej
o
w
dotację
Gdańsku
z
celową
dnia
Wykonawca: Morski Instytut Rybacki – Państwowy Instytut Badawczy (Akwarium Gdyńskie)
Termin realizacji: 21.03.2014 – 07.01.2015
SPRAWOZDANIE MERYTORYCZNE:
W programie udział wzięło:
W całym programie udział wzięło 487 uczestników zajęć i szkoleń oraz opiekunowie 10 grup (zadanie 3).
Wszyscy uczestnicy projektu pochodzili z terenu województwa pomorskiego.
Program obejmował następujące zadania:
Zadanie 1.
POTENCJAŁ WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO – WALORY PRZYRODNICZE I OCHRONA GATUNKOWA SZKOLENIE DLA
STUDENTÓW
Szkolenie pod nazwą POTENCJAŁ WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO – WALORY PRZYRODNICZE I OCHRONA
GATUNKOWA zostało skierowane do studentów ze szkół wyższych w województwie pomorskim,
a w szczególności do tych osób, które interesują się problematyką ochrony środowiska naturalnego oraz
dokumentalistyką i pragną w przyszłości przekazywać swą wiedzę innym – jako przyszli edukatorzy.
Celem szkolenia było wzbogacenie wiedzy młodzieży akademickiej na temat terenu województwa pomorskiego,
przedstawienie współczesnych problemów ekologicznych spotykanych w regionie oraz zainspirowanie młodych ludzi
do czynnej ochrony środowiska poprzez kontakt ze specjalistami z różnych dziedzin nauki, którzy w twórczy sposób
nauczają o przyrodzie.
METODY REALIZACJI ZADANIA
W projekcie przewidziano zorganizowanie weekendowych szkoleń (kwiecień-maj) oraz spotkania podsumowującego
udział studentów w przedsięwzięciu (październik). Spotkania dla studentów odbywały się w siedzibie Akwarium
Gdyńskiego Morskiego Instytutu Rybackiego – PIB, gdańskim rezerwacie przyrody Mewia Łacha i podczas rejsu
edukacyjnego po Zatoce Gdańskiej. Mając na uwadze założenia, na których oparto projekt, Organizator sam wyszedł
z inicjatywą wprowadzenia formy pracy zaliczeniowej, za którą ponosi pełną odpowiedzialność formalno-prawną. Po
zakończeniu szkoleń weekendowych wprowadzono blisko 4 miesięczny czas realizacji prac zaliczeniowych (majsierpień), których przygotowanie miało posłużyć utrwaleniu zdobytej wiedzy i wykorzystaniu jej w twórczy sposób.
Pod pojęciem pracy zaliczeniowej rozumiemy filmy dokumentalne trwające od 1 do 5 minut, których tematyka dotyczy
wybranego problemu ekologicznego zlokalizowanego na terenie województwa pomorskiego. Osoby biorące udział
w projekcie miały możliwość zrobienia pracy podsumowującej samodzielnie lub w zespole. Recenzji prac
zaliczeniowych dokonano komisyjnie. Przy ocenie prac recenzenci brali głównie pod uwagę:
–
pomysł
–
istotność problemu ekologicznego
–
nowatorstwo ujęcia tematyki
–
oryginalność wskazanego problemu
–
twórcze wykorzystanie materiału
Po prezentacji filmów na pokazie w Akwarium Gdyńskim MIR-PIB najlepsze prace studentów opublikowane zostały
w serwisie internetowym YouTube Akwarium Gdyńskiego.
ODBIORCY
Bezpośrednia grupa docelowa to młodzież akademicka ze szkół wyższych w województwie pomorskim.
W szkoleniu możliwy był udział 20 uczestników. Pośrednią grupą docelową są odbiorcy autorskich filmów nakręconych
przez studentów w ramach zaliczenia szkolenia. Do udziału w projekcie wybranych zostało 20 osób, natomiast
uczestniczyło 16.
1
Zadanie 2.
WARSZTATY „PRZYRODA - PRZYGODA”
Program PRZYRODA – PRZYGODA skierowany był do nauczycieli i edukatorów województwa pomorskiego. Zakładał
cykl spotkań weekendowych w Akwarium Gdyńskim, podczas których uczestnicy mieli możliwość rozwinąć swój
warsztat z zakresu edukacji przyrodniczej.
Pytanie, które zostało zadane uczestnikom i prowadzącym szkolenia podczas spotkań to:
Jak przekazać wiedzę o przyrodzie tak, by inspirowała uczniów do czynnej jej ochrony?
Odpowiedź zakładała czynne poznawanie otoczenia przez uczniów, poprzez różnorodne metody zdobywania wiedzy.
W ramach programu nauczyciele uzupełniali swoją wiedzę z zakresu biologii wód i umiejętności w poznawaniu lokalnej
przyrody w terenie a także korzystali z konsultacji z doświadczonymi pedagogami, by wzbogacić własne zajęcia
przyrodnicze dla dzieci. Na podstawie zebranych podczas programu doświadczeń przygotowywali zajęcia przyrodnicze
w terenie z dziećmi i młodzieżą.
METODY REALIZACJI ZADANIA
Program składał się z trzech spotkań dla 20 nauczycieli i edukatorów. Dwa pierwsze spotkania zakładały
przygotowanie do realizacji zajęć praktycznych z podopiecznymi uczestników. Składały się z zajęć w salach
dydaktycznych Akwarium Gdyńskiego oraz w terenie prowadzonych przez pracowników Centrum Edukacji AG oraz
zewnętrznych specjalistów. Podczas niektórych zajęć w Akwarium Gdyńskim, uczestnicy otrzymywali karty zadań (zał.
3).
Uczestnicy programu mieli w trakcie trzech tygodni zrealizować własną propozycję zajęć przyrodniczych
w terenie i przedstawić ją na posterach A1. Trzecie spotkanie było podsumowaniem pracy nauczycieli podczas
szkolenia, z udziałem doświadczonych prowadzących zajmujących się profesjonalnie dydaktyką,
z którymi odbyła się dyskusja.
ODBIORCY
W programie wzięło udział 20 nauczycieli, w większości nauczania przedszkolnego i wczesnoszkolnego oraz
edukatorów. Listy obecności ze spotkań z podpisami uczestników w Zał. 1. Odbiorcami pośrednimi dodatkowo było:
 225 dzieci, które wzięły udział w bezpłatnych zajęciach w Akwarium Gdyńskim i zwiedziło ekspozycję,
 dzieci, które wzięły udział w zajęciach przeprowadzonych przez uczestników projektu
 goście Akwarium Gdyńskiego, którzy mieli okazję obejrzeć postery przygotowane przez nauczycieli
 goście Akwarium Gdyńskiego, którzy wzięli udział w wykładach Polskiej Akademii Dzieci, czyli wykładach
prowadzonych przez dzieci w Sali Kinowej Akwarium Gdyńskiego.
EFEKTY ZADANIA
Podczas realizacji programu uczestnicy opracowali oraz zrealizowali zajęcia przyrodnicze ze swoimi podopiecznymi. Na
podstawie zdobytej podczas samodzielnej pracy wiedzy, przygotowali postery. Dotyczyły one założeń dydaktycznych
i przyrody lokalnej w pobliżu placówek. Postery zostały umieszczone w Galerii Akwarium Gdyńskiego
w czerwcu i były udostępnione zwiedzającym Akwarium do października. Realizacja posteru była warunkiem
otrzymania certyfikatu ukończenia szkolenia.
Centrum Edukacji Akwarium Gdyńskiego opracowało książeczkę podsumowującą zebrane podczas szkolenia treści
przyrodnicze. Książeczka została zamieszczona na stronie domowej Akwarium Gdyńskiego.
W ramach nagrody za ukończenie kursu, każdy z uczestników mógł zaprosić grupę swoich podopiecznych na wybrane
zajęcia z oferty Akwarium Gdyńskiego oraz zwiedzić ekspozycję. 12 uczestników programu spośród 20 skorzystało z tej
propozycji. W bezpłatnych zajęciach uczestniczyło 225 osób.
Zadanie 3.
PROJEKT „NASZA RZEKA WPŁYWA DO REZERWATU BEKA”
Projekt obejmował przeprowadzenie badań chemicznych wód rzeki Redy oraz poznanie walorów Rezerwatu Beka.
Rezerwat ten położony jest w dolnym odcinku badanej rzeki. W projekcie wzięła udział młodzież ze szkół
gimnazjalnych z okolic rzeki Redy - 226 uczestników zajęć edukacyjnych oraz opiekunowie 10 grup projektowych z 6
szkół gimnazjalnych
Program zrealizowano w trzech etapach:
ETAP I: zajęcia edukacyjne w Akwarium Gdyńskim MIR-PIB i szkolenie dla nauczycieli
2
Zajęcia dla uczniów trwały 3,5 godziny i obejmowały:
1.
2.
3.
„Rzeka Reda i Rezerwat Beka” – prezentację multimedialną oraz zajęcia na temat chronionych gatunków
fauny i flory w formie aktywizującej uczniów; wprowadzenie do przygotowania posteru – praca
w podzespołach (60 minut);
„Chemia wód słodkich” – zajęcia laboratoryjne, składające się z 2 części. Pierwsza część to prezentacja
multimedialna omawiająca podstawowe parametry, które oznaczamy w wodach środowiskowych: amoniak,
azotany (III), azotany (V), fosforany (V), twardość ogólna i odczyn wody. Omówione zostały także metody
pobierania prób stosowane w czasie zajęć terenowych. Część druga - zajęcia laboratoryjne prowadzone były
w 4 podzespołach. Klasa oznaczała w/w parametry wody rzecznej przy użyciu sprzętu laboratoryjnego
i odczynników - zajęcia praktyczne (90minut);
Zwiedzanie ekspozycji Akwarium Gdyńskiego ze szczególnym uwzględnieniem przedstawicieli ichtiofauny
słodkowodnej (60 minut);
Zajęcia dla nauczycieli w postaci szkolenia trwały 0,5 godziny i obejmowały:
1.
2.
3.
4.
Przedstawienie metodyki prowadzonych analiz;
Wdrożenie do obsługi sprzętu;
Omówienie efektów współpracy;
Przekazanie i omówienie konspektu nauczycielskiego.
Podczas zajęć w Akwarium Gdyńskim opiekunowi każdej grupy przekazano niezbędny sprzęt do realizacji etapu II.
W skład wyposażenia wchodziły:




mapa z zaznaczonym miejscem pobierania prób z rzeki Redy, która następnie umieszczona zostanie na
plakacie wykonanym przez uczniów;
brystol A1 oraz tuba do przesyłki plakatu ze szkoły do Akwarium;
walizka Visocolor „Szkoła” – odczynniki i akcesoria do analiz chemicznych wody;
butelka do pobierania prób wody 0,5 litra z tworzywa sztucznego.
ETAP II: działania praktyczne w terenie i w szkole
Zajęcia w terenie obejmowały pobieranie próby wody z wybranego przez nauczyciela miejsca rzeki
z zachowaniem zasad pobierania próbek wody przekazanych na zajęciach w Akwarium.
Zajęcia w szkole polegały na oznaczaniu 6 parametrów wody: amoniaku, azotanów (III), azotanów (V), fosforanów (V),
twardości ogólnej i odczynu wody. Próbki były pobierane i oznaczane 2 razy w miesiącu w miesiącach: maj, czerwiec,
wrzesień, październik. Za każdym razem były wykonywane po 3 powtórzenia na tej samej próbie, prócz amoniaku – 2
powtórzenia, ze względu na ilości odczynników w walizce. Szkołom przekazano również zmodyfikowane skale barw do
oznaczania amoniaku, opracowane na podstawie profesjonalnych wzorców amoniaku w Eksperymentalnej Pracowni
Wody Akwarium Gdyńskiego. Wyniki były na bieżąco przesyłane drogą mailową do Akwarium Gdyńskiego. Powstała
swoista baza danych parametrów wody rzeki Redy na różnych odcinkach jej biegu.
Etap II obejmował także stworzenie plakatów w formacie A1. Na plakacie uczniowie z grup projektowych umieścili
mapę z zaznaczonym miejscem pobierania próby. Plakaty przestawiają jakość wody w badanym przez grupę miejscu
rzeki, wpływ człowieka na jej czystość oraz powód, dla którego utworzono w dolnym biegu rzeki rezerwat przyrodniczy
Beka (przedstawiano wybrane chronione gatunki fauny i flory, unikatowych walorów przyrodniczych tego rejonu).
Przesłane do Akwarium wyniki analiz chemicznych wody (drogą mailową) były podstawą do opracowania informatora
projektowego na temat rzeki Redy i rezerwatu Beka. Informator w formie elektronicznej został zamieszczony na
stronie domowej Akwarium Gdyńskiego www.akwarium.gdynia.pl oraz przesłany drogą mailową do nauczycieli
opiekunów grup projektowych.
ETAP III: Konferencja wraz z wystawą posterów, przygotowanie informatora o stanie wód rzeki Redy
i walorach rezerwatu Beka.
3
Konferencja została zorganizowana w dniu 3 grudnia 2014 roku. Przybyło na nią 34 uczniów – przedstawicieli 10 grup
projektowych i 7 nauczycieli opiekunów. Uczniowie z każdej z grup projektowych przygotowali prezentacje
multimedialne obejmujące przedstawienie i omówienie wyników badań laboratoryjnych, prowadzonych w szkole.
W wystąpieniach zreferowali także sposób organizacji swojej pracy, trudności z jakimi się spotkali w czasie trwania
projektu, ale także umiejętności, które nabyli.
Po części multimedialnej w Sali kinowej Akwarium, otwarto w Galerii wystawę posterów przygotowanych przez
młodzież. W czasie trwania konferencji wystąpił także pracownik sekcji edukacji Akwarium z podsumowaniem
wyników analiz wody, uzyskanych przez wszystkie grupy projektowe. Prezentacja wyników posłużyła do opracowania
wyżej wymienionego informatora.
Wystawa plakatów trwała od 3 grudnia 2014 roku nieprzerwanie przez 5 tygodni i była udostępniona osobom
odwiedzającym Akwarium Gdyńskie MIR-PIB w tym czasie.
W programie bezpośrednio udział wzięło 226 uczestników zajęć edukacyjnych oraz opiekunowie 10 grup
projektowych z 6 szkół gimnazjalnych. Wszyscy uczestnicy projektu pochodzili z terenu województwa pomorskiego,
okolicy Bolszewa, Wejherowa, Redy i Mrzezina. Pośrednimi uczestnikami projektu były rodziny uczniów oraz koledzy
i koleżanki ze szkoły, a także osoby odwiedzające galerię Akwarium Gdyńskiego od 3 grudnia 2014 roku do 7 stycznia
2015 roku – 7000 osób.
W realizacji całego projektu „Błękitna Akademia” wzięło bezpośredni udział
i szkoleń.
478 uczestników zajęć
EFEKT EKOLOGICZNY OSIĄGNIĘTY W WYNIKU ZREALIZOWANIA ZADANIA
Podczas realizacji projektu zostały osiągnięte cele takie jak :









wzbudzenie zainteresowania przyrodą najbliższej okolicy;
poznanie lokalnej przyrody;
przekazanie i uzupełnienie wiedzy dotyczącej geografii, historii, biologii i chemii oraz ochrony środowiska
Morza Bałtyckiego;
poznanie wpływu działalności człowieka na jakość badanych wód;
poznanie gatunków chronionych rezerwatu Beka;
umocnienie postaw proekologicznych dotyczących dbałości o czystość środowiska lokalnego;
wzbudzenie poczucia odpowiedzialności za skutki zanieczyszczenia rzek regionu.
aktywizowanie do zachowań proekologicznych;
zwiększenie dbałości o środowisko.
Konsekwencją realizacji programu jest również zwiększenie zainteresowania szkół ekologicznymi tematami zajęć,
prowadzonymi w Akwarium Gdyńskim Morskiego Instytutu Rybackiego – Państwowego Instytutu Badawczego.
W roku 2014 z zajęć edukacyjnych skorzystało ponad 33 000 uczestników.
EFEKT RZECZOWY OSIĄGNIĘTY W WYNIKU ZREALIZOWANIA ZADANIA
W celu realizacji założeń programu „Błękitna Akademia” ze środków WFOŚiGW zakupiono:




notebook
lampy do projektora multimedialnego
temperówki elektryczne
walizki Visocolor i butle do poboru prób przekazane do szkół uczestniczących w projekcie
Zakupione sprzęty i materiały wykorzystywane są w Akwarium Gdyńskim MIR-PIB również w czasie innych zajęć
edukacyjnych, z których korzysta rocznie około 30 000 osób. Część z nich wykorzystywana jest również w czasie
specjalnych wydarzeń weekendowych i pikników realizowanych również w plenerze.
4
5