Lorem Ipsum

Metody antykoncepcji u kobiet
i mężczyzn
Metody mechaniczne
1. Błony dopochwowe
2. Prezerwatywa dla kobiet
Wkładki wewnątrzmaciczne
Przeciwwskazania:
* zapalenie przydatków
* podejrzenie ciąży
* zakażenie w obrębie miednicy mniejszej
* krwawienie z dróg rodnych o nieznanej przyczynie
* ciąża pozamaciczna w wywiadzie
* zmniejszona odporność organizmu np. AIDS / leczenie immunosupresyjne
* uczulenie na składniki wkładki
* przebyte bakteryjne zapalenie wsierdzia lub wady serca lub po wszczepieniu sztucznej
zastawki.
* endometrioza
Wady:
* nieprawidłowe krwawienia
* bolesność
* ryzyko przebicia ściany macicy, penetracji do jelit czy pęcherza moczowego
* zwiększone ryzyko poronienia w przypadku zajścia w ciążę
Środki plemnikobójcze
1. Pianki
2. Kremy
3. Galaretki
4. Globulki
5. Płyny
Substancją aktywną jest zwykle Nonoksynol-9
Antykoncepcja hormonalna
- doustne tabletki antykoncepcyjne
• dwuskładnikowe
• jednoskładnikowe
- preparaty przezskórne
- preparaty depot
- dopochwowe
- środki stosowane doraźnie
Doustne tabletki antykoncepcyjne (DTA)
I. Tabletki dwuskładnikowe
- syntetyczne estrogeny - etynyloestradiol
- progestagen
• I generacji - norgestrel
• II generacji - levonogestrel
• III generacji - gestoden, dezogestrel, norgestimat
• IV generacji - dienogest
II. Tabletki jednoskładnikowe -
progestagen
Tabletki dwuskładnikowe (etynyloestradiol + progestagen)
Mechanizm działania:
• hamowanie wydzielania gonadotropin
• zablokowanie odpowiedzi jajników na stymulację
zahamowanie owulacji
gonadotropinami
• zatrzymanie dojrzewania pęcherzyka Graafa
• zmiana właściwości śluzu szyjki macicy (nieprzyjazny)
• zmiana właściwości endometrium (ścieńczenie)
• zmiana motoryki macicy i jajowodu (opóźniony transport jaja)
Tabletki dwuskładnikowe (etynyloestradiol + progestageny)
1. Preparaty jednofazowe: wszystkie tabletki mają ten sam skład
• etynyloestradiol (35 ug) + norgestymat (250 ug)
• etynyloestradiol (30 ug) + gestoden (75 ug)
• etynyloestradiol (30 ug) + dezogestrel (150 ug)
• etynyloestradiol (50 ug) + lewenorgestrel (250 ug)
• etynyloestradiol (20ug) + drospirenon (3 mg)
2. Preparaty dwufazowe: 2 rodzaje tabletek o różnym składzie
•etynyloestradiol (50 ug) + lewenorgestrel (50 ug)
etynyloestradiol 50 + lewenorgestrel (125 ug)
3. Preparaty trójfazowe: 3 rodzaje tabletek o różnym składzie
• etynyloestradiol (30 ug) + lewenorgestrel (50 ug)
etynyloestradiol (40 ug) + lewenorgestrel (75 ug)
etynyloestradiol (30 ug) + lewenorgestrel (125 ug)
• etynyloestradiol (30 ug) + gestoden (50 ug)
etynyloestradiol (40 ug) + gestoden (70 ug)
etynyloestradiol (30 ug) + gestoden (10 ug)
Tabletki jednoskładnikowe (gestageny)
Mechanizm działania:
• zaburzenie transportu plemników
• zmiana właściwości śluzu szyjkowego
• przyspieszenie transportu komórki jajowej
• zaburzenie synchronizacji pomiędzy czasem owulacji a
czasem osiągnięcia dojrzałości endometrium
• upośledzenie owulacji
Antykoncepcja hormonalna
Preparaty przezskórne (system trasndermalny)
Systemy dopochwowe
krążki dopochwowe z progesteronem
Preparaty Depot
medroksyprogesteron
Środki stosowane doraźnie
levonogestrel 750ug
levonogestrel 1500ug)
Mechanizm działania:
• hamuje owulację (jeśli kobieta jest przed owulacją)
• zagęszcza śluz w szyjce macicy (utrudnia dostęp plemnikom)
• utrudniania zagnieżdżenie zapłodnionej komórki jajowej (jeśli do zapłodnienia doszło).
Antykoncepcja doraźna nie może być stosowana jako stała metoda planowania ciąży. Może być
wykorzystana tylko w sytuacjach szczególnych
Działania ogólne i uboczne hormonalnych środków antykoncepcyjnych
• gospodarka wodno-elektrolitowa
• witaminy i mikroelementy
• białka krwi
• gospodarka węglowodanowa
• gospodarka lipidowa
• tarczyca
• wątroba
• przewód pokarmowy
• powłoki ciała
• układ krążenia
• układ moczowy
• narządy płciowe
• sutki
• narząd wzroku
• ośrodkowy układ nerwowy
• układ podwzgórze-przysadka-jajnik
PRZECIWWSKAZANIA BEZWZGLĘDNE DO STOSOWANIA
HORMONALNYCH ŚRODKÓW ANTYKONCEPCYJNYCH
• wiek powyżej 35 lat i palenie papierosów
• przebyta lub aktywna żylna choroba zakrzepowa lub zatorowość płucna
• wrodzone trombofilie z nieprawidłowymi stężeniami czynników krzepnięcia, przeciwciał
antykardiolipidowych (czynnik V Leiden, mutacje protrombiny, białka S, C)
• kardiomiopatie i wady zastawkowe serca (powikłane), choroba niedokrwienna serca
• toczeń trzewny (SLE) z przeciwciałami antyfosfolipidowymi
• zabiegi operacyjne z długim unieruchomieniem
• bóle głowy z aurą
• cukrzyca z towarzyszącą nefropatią, retinopatią i neuropatią
• choroby wątroby – aktywne zapalenie wątroby, przebyta żółtaczka cholestatyczna,
gruczolak/rak wątroby, marskość wątroby, ostra porfiria
• ostre zapalenie trzustki związane z hipertriglicerydemią
• ciąża, podejrzenie ciąży, karmienie piersią do 6 mcy po porodzie
• krwawienie z dróg rodnych o nieustalonej etiologii, nowotwory estrogenozależne
• zaburzenia spowodowane działaniem hormonów płciowych - pląsawica, nadciśnienie
tętnicze, nadwrażliwość na składniki DTA, zespół hemolityczno-mocznicowy, przejściowa
utrata widzenia (po przejściowym niedokrwieniu siatkówki), leczenie antyretrovirusowe.
PRZECIWWSKAZANIA WZGLĘDNE DO STOSOWANIA
HORMONALNYCH ŚRODKÓW ANTYKONCEPCYJNYCH
• nadciśnienie pierwotne powyżej 160/100 mm Hg
• wiek >40 lat
• palenie papierosów i wiek < 35 lat
• otyłość BMI > 30 kg/m2 , hiperlipidemia
• migrenowe bóle głowy
• nadciśnienie tętnicze w ciąży
• po leczeniu nowotworów estrogenozależnych
• depresja
• łagodna postać tocznia rumieniowatego (bez przeciwciał antyfosfolipidowych)
• po konizacji szyjki macicy z powodu zmian przednowotworowych
• rzadkie miesiączkowanie lub brak miesiączki, hiperprolaktynemia
Czynniki obniżające skuteczność hormonalnych tabletek antykoncepcyjnych
1. Nieregularne zażywanie tabletek
2. Zaburzenia żołądkowe (wymioty, ostre biegunki)
3. Interakcje z innymi lekami
a.
b.
Leki powodujące indukcję enzymów wątrobowych – przyśpieszenie metabolizmu DTA (leki
przeciwpadaczkowe, nasenne, uspokajające, diuretyki)
Antybiotyki
• przeciwgruźlicze, przeciwgrzybicze - indukcja enzymów wątrobowych
• o szerokim spektrum - zmiana flory bakteryjnej, zmniejszenie recyrkulacji
etynyloestrdiolu w krążeniu jelitowo-wątrobowym
c.
Preparaty wypierające hormony z połączeń z białkami (przeciwzapalne)
Metoda naturalna
1. Zmiany podstawowej temperatury ciała
2. Zmiany wyglądu śluzu szyjkowego
3. Zmiany szyjki macicy
4. Kalkulacja
37,4
37,2
37
1
2 3
36,8
wzrost temperatury
co najmniej o 0,2°C
36,6
6
36,4
niepłodność względna
przedowulacyjna
5
1
3
4
niepłodność bezwzględna
poowulacyjna
2
36,2
dni płodne
miesiączka
m
36
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35
pojawienie się śłuzu płodnego
kalkulacja (x-21)
do 3 dnia wieczorem stałej
wyższej temperatury
ZALETY NATURALNYCH ŚRODKÓW ANTYKONCEPCYJNYCH
 Dostosowanie rytmu zachowań seksualnych do faz cyklu płciowego, wymaga szacunku, zrozumienia i zaufania
 Prowadzi do odpowiedzialnego rodzicielstwa
 Niski koszt
 Brak działań ubocznych
 Poznanie funkcji własnego organizmu umożliwia wczesne wykrywanie zaburzeń
WADY NATURALNYCH ŚRODKÓW ANTYKONCEPCYJNYCH
 Skuteczność - zależna od rzetelności obserwacji
 Konieczność okresowej wstrzemięźliwości płciowej
 Metoda odpowiednia dla kobiet w stałych związkach
 Na skuteczność tej metody nie mogą liczyć kobiety o nieregularnych cyklach oraz te, które prowadzą nieregularny tryb życia
 Wymagają codziennej obserwacji i notowania objawów
Metody antykoncepcji stosowane przez mężczyzn
W użyciu
• okresowa wstrzemięźliwość płciowa
• stosunek przerywany
• prezerwatywa
• podwiązanie nasieniowodów
W trakcie badań
• okluzja nasieniowodów
• supresja spermatogenezy
• zwiększanie temperatury w worku mosznowym
• terapia hormonalna (testosteron, testosteron+gestageny, testosteron + GnRH)
skuteczność < 100%
odwracalność <100%
znaczące działania niepożądane