Działania dotyczące redukcji ryzyka, związanego ze stosowaniem

Transkrypt

1
Stanisław Stobiecki
Instytut Ochrony Ro lin Oddział So nicowice
ul. Gliwicka 29, 44-153 So nicowice
tel. (032) 238 75 84, fax. (032) 238 75 03
e-mail: [email protected]
web: www.ior.gliwice.pl
OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA OCHRONY RO LIN SADOWNICZYCH
„Problemy ochrony ro lin sadowniczych w aspekcie ograniczania
asortymentu pestycydów w Unii Europejskiej”
DZIAŁANIA DOTYCZ CE REDUKCJI RYZYKA ZWI ZANEGO
ZE STOSOWANIEM RODKÓW OCHRONY RO LIN
Organizator Konferencji:
Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa
Skierniewice, 06-07.02.2007r.
Instytut Ochrony Ro lin
Oddział So nicowice
PARADYGMAT OCHRONY RO LIN
bezpiecze stwo konsumenta
skuteczne
sprawne
ekonomiczne
rolnictwo
praktyki
ochrony ro lin
bezpiecze stwo
rodowiska
... a wi c ochrona ro lin musi by postrzegana jako element
technologii rolniczych z obowi zkowym zachowaniem bezpiecze stwa
ludzi i rodowiska
2
POLITYKI W DZIEDZINIE OCHRONY RO LIN
I OCHRONY RODOWISKA
ZBIE NO
POLITYK RÓ NYCH KRAJÓW WYNIKA Z:
współpracy mi dzynarodowej
instytucjonalnych zwi zków mi dzynarodowych
harmonizacji prawa
komunikacji mi dzy krajami
konkurencji ekonomicznej
Stałe podnoszenie standardów w ochronie ro lin, ochronie rodowiska
i w ochronie zdrowia ludzi
OECD
UNIA
EUROPEJSKA
FAO
3
4
CELE STRATEGII REDUKCJI RYZYKA
Ochrona ludzi przed ryzykiem dla zdrowia i szkodliwymi efektami
zwi zanymi ze stosowaniem rodków ochrony ro lin i ich
przenikaniem do organizmów poprzez po ywienie i wod pitn .
Ochrona rodowiska przez szkodliwym wpływem rodków ochrony
ro lin, bezpo rednim i po rednim oddziaływaniem na rodowisko
naturalne, ródła wody oraz flor i faun .
PODSTAWOWY CEL: MINIMALIZACJA RYZYKA
Niezwykle trudno jest ustali akceptowalny poziom „wpływu”
rodków ochrony ro lin na ludzi i rodowisko
z tego wzgl du
nale y zredukowa zu ycie tak dalece jak to jest tylko mo liwe.
5
OBSZARY FUNKCJONOWANIA STRATEGII REDUKCJI RYZYKA
Zapobieganie zagro eniom „u ródła” – przez wszechstronn ocen
zagro e zwi zanych z substancjami czynnymi i produktami przed
udzieleniem zezwolenia na wprowadzenie do obrotu i stosowanie
(przepisy prawne).
Zapobieganie zagro eniom przez redukcj stosowania rodków ochrony
ro lin.
Doskonalenie post powania w: produkcji, pakowaniu, transporcie,
magazynowaniu, stosowaniu, likwidacji odpadów pestycydowych,
szkoleniach.
Działania administracyjne i kontrolne wynikaj ce z przepisów prawnych.
ZAPOBIEGANIE ZAGRO ENIOM „U RÓDŁA” –
– ETAP REJESTRACJI
OECD
Podstawowe dokumenty strategiczne:
1. Wytyczne tzw. „dossier” – obejmuj szczegółowo przygotowywanie
danych dotycz cych substancji aktywnych i preparatów przez przemysł.
Harmonizacja wymaga – łatwo wymiany informacji.
2. Wytyczne tzw. „monografia” – opisuj system dokonywania krajowych
przegl dów pestycydów Harmonizacja wytycznych (format, zawarto )
ułatwia niezale n ocen ryzyka w celu podejmowania decyzji.
(aktualizacja 2005)
UE
1. Dyrektywa 91/414/EWG dotycz ca wprowadzania do obrotu rodków
ochrony ro lin.
2. Rozporz dzenie 396/2005 w sprawie najwy szych dopuszczalnych
poziomów pozostało ci.
3. Rozporz dzenie 178/2006 ustanawiaj ce zał cznik ustalaj cy wykaz
produktów spo ywczych i paszowych, do których stosuje si najwy sze
dopuszczalne poziomy pozostało ci pestycydów.
Wysoce kompleksowa ocena zagro enia zwi zanego z substancj aktywn .
6
7
ZAPOBIEGANIE ZAGRO ENIOM PRZEZ REDUKCJ
STOSOWANIA RODKÓW OCHRONY RO LIN
UE
1. 6 EAP – Szósty wspólnotowy program działa na rzecz
rodowiska naturalnego.
2. Strategia tematyczna w sprawie zrównowa onego
stosowania pestycydów.
3. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiaj ca
ramy wspólnotowego działania na rzecz osi gni cia
zrównowa onego stosowania pestycydów.
4. Krajowe Plany Działania i Strategie Redukcji Stosowania.
8
DOSKONALENIE POST POWANIA W CELU REDUKCJI RYZYKA
produkcja
pakowanie
transport
magazynowanie
stosowanie
odpady
FAO
1. Manual on development and use of FAO
and WHO Specifications for pesticides
(2002) – wersja uaktualniona marzec 2006.
2. Mi dzynarodowy Kodeks Post powania
„International Code of Conduct on the
Distribution and use of Pesticides”.
szkolenia
Przykład w obszarze stosowania .o.r.:
Opracowanie przez ISK Kodeksu Dobrej Praktyki Zarz dzania Ochron Ro lin
(magazynowanie, transport, opryskiwanie, czynno ci przed i po zabiegach,
zagospodarowanie pozostało ci, odpady).
9
DOBRA PRAKTYKA OCHRONY RO LIN
(Pozna 2002r. autorzy: S. Pruszy ski, S. Wolny)
omówione zagadnienia (mi dzy innymi)
agrotechniczne metody zwalczania
wybór substancji aktywnych, dawek, terminów
metody biologiczne
skutki uboczne
zagadnienia bezpiecze stwa dla ludzi i rodowiska
10
FAO PESTICIDE SPECIFICATIONS
mi dzy innymi zawieraj :
wymagania dla technicznych substancji aktywnych
wymagania dla formulacji
okre lanie zawarto ci zanieczyszcze
metody badania porównywalno ci substancji
badanie wła ciwo ci fizykochemicznych (g sto
wielko cz stek, trwało , kwasowo i inne)
, zwil alno
, lotno
,
wytyczne dla poszczególnych rodzajów formulacji – stałych, ciekłych,
zawiesin, emulsji
FAO Specifications sumuje wiedz i do wiadczenie wiatowych ekspertów
i wielu instytucji mi dzynarodowych. Jest wa nym elementem harmonizacji
wymaga w celu podniesienia jako ci produktów.
ustanowienie „mi dzynarodowego wzorca odniesienia”
11
MI DZYNARODOWY KODEKS POST POWANIA
PODCZAS DYSTRYBUCJI I STOSOWANIA PESTYCYDÓW
FAO (2002)
porusza mi dzy innymi:
zarz dzanie polityk pestycydow
wytyczne ogólne bada
uwagi dotycz ce redukcji ryzyka dla zdrowia ludzi
obowi zki stron w zakresie dystrybucji
wymian informacji w tym konwencja PIC (Prior Informed Consent)
wytyczne etykietowania, pakowania, magazynowania, likwidacji
odpadów
12
6 EAP – SZÓSTY PROGRAM DZIAŁA NA RZECZ RODOWISKA
(2001 – 2010) (Environmental Action Programme)
Podstawowe pytanie: w jakim rodowisku chcemy y ?
/motto/: nasza przyszło
– nasz wybór
Program ujmuje priorytetowe akcje dotycz ce zagadnie :
zmiany klimatyczne
rodowisko naturalne i bioró norodno
rodowisko i zdrowie oraz jako
ycia
gospodarka zasobami naturalnymi
odpady
zwrócenie szczególnej uwagi na:
strategi tematyczn redukcji ryzyka ze strony pestycydów (TS)
6 EAP PRIORYTET TRZECI RODOWISKO NATURALNE
I ZDROWIE
13
Podstawowy cel: osi gni cie takiej jako ci rodowiska, aby poziomy
zanieczyszcze nie wywierały zagro enia dla zdrowia ludzi
reforma zarz dzania substancjami chemicznymi
strategia zmniejszenia ryzyka zwi zanego ze stosowaniem
rodków ochrony ro lin
ochrona jako ci wody
strategia ochrony jako ci powietrza
14
6 EAP NARZ DZIA
okre lone zostały narz dzia, których stosowanie powinno si przyczyni
do osi gni cia postawionych celów:
instrumenty prawne
instrumenty rynkowe – narz dzia ekonomiczne: opłaty,
subwencje, podatki ekologiczne, ulgi podatkowe
poziome instrumenty wspomagaj ce: badania naukowe,
edukacja ekologiczna
instrumenty finansowe: fundusze strukturalne, Fundusz spójno ci
15
STRATEGIA TEMATYCZNA W SPRAWIE ZRÓWNOWA ONEGO
STOSOWANIA PESTYCYDÓW (TS) – COM 2006
CELE:
minimalizacja ryzyka dla zdrowia ludzi i rodowiska ze strony
stosowania pestycydów
polepszenie systemów kontroli stosowania i dystrybucji
redukcja stosowania niebezpiecznych substancji aktywnych
promowanie dobrej praktyki ochrony ro lin
ustanowienie przejrzystego systemu monitorowania procesów ochrony
ro lin, raportowania i stosowania odpowiednich wska ników
opracowywanie Narodowych Planów Działania (NAP)
16
TS CEL: MINIMALIZACJA RYZYKA DLA LUDZI I RODOWISKA
ZE STRONY PESTYCYDÓW
NAP – plany narodowe miały powstawa w UE w okresie lipiec 2002 –
lipiec 2004.
Pogł bianie wiedzy dla obszarów wra liwych ze wzgl du na ochron
rodowiska i dla analizy ryzyka.
Badania epidemiologiczne długookresowe dla grup szczególnie
nara onych.
Systemy informacyjne o sprawach incydentalnych.
Zwi kszenie zakresu prac naukowo-badawczych w dziedzinie
bardziej bezpiecznych technologii (IPM) nowoczesnych technik
wytwarzania i aplikacji rodków.
Badania prawdopodobnych efektów synergistycznych.
UE: DZIAŁANIA DLA ZRÓWNOWA ONEGO STOSOWANIA
PESTYCYDÓW
17
WNIOSEK:
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady, Bruksela 12.07.2006r.
COM(2006)373
ustanawiaj ca ramy wspólnotowego działania na rzecz osi gni cia
zrównowa onego stosowania pestycydów
Projekt okre la zasady dotycz ce:
1. Sporz dzania krajowych planów działania NAP (zmniejszenie zagro e
i minimalizacja ryzyka).
2. Wł czenie wielu instytucji w proces tworzenia NAP.
3. Stworzenia systemu szkole dystrybutorów, u ytkowników i systemu
informowania społecze stwa.
4. Regularnych kontroli sprz tu.
5. Prowadzenie oprysków z powietrza (ograniczenie).
6. Ochrony rodowisk wodnych przed SA .o.r.
18
UE: DZIAŁANIA DLA ZRÓWNOWA ONEGO STOSOWANIA
PESTYCYDÓW (c.d.)
7. Ustalenia obszarów na których ogranicza si stosowanie .o.r.
8. Post powania z opakowaniami i odpadami.
9. Opracowania ogólno wiatowych norm dla IPM.
h Pomiaru post pów w ograniczaniu zagro e za pomoc wła ciwych
10.
zharmonizowanych wska ników.
11. Ustanowienia systemu informacji na rzecz ci głego rozwoju, zalece
i najlepszych praktyk post powania.
OBSZAR KONTROLNY W STRATEGII REDUKCJI RYZYKA
(RESORT ROLNICTWA)
19
PRZEPISY
DOTYCZ CE
RODKÓW
OCHRONY RO LIN
PRZEPISY
DOTYCZ CE
WYKONUJ CYCH
ZABIEGI
PRZEPISY
DOTYCZ CE
STOSOWANIA
ELEMENTY PRAWA
OCHRONY RO LIN
PRZEPISY
DOTYCZ CE
OPRYSKIWACZY
PRZEPISY
DOTYCZ CE
TECHNOLOGII
OCHRONY RO LIN
KONTROLE
MONITORING
20
OBSZAR KONTROLNY W STRATEGII REDUKCJI RYZYKA
(RESORT ZDROWIA)
Działania wynikaj ce z Ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 roku
o bezpiecze stwie ywno ci i ywienia
wraz z dokumentami UE:
Rozporz dzenie Nr 178/2002 (zasady i wymagania prawa
ywno ciowego).
Rozporz dzenie Nr 882/2004 (kontrole urz dowe
sprawdzaj ce zgodno z prawem ywno ciowym).
Rozporz dzenie Nr 396/2005 (NDP pestycydów).
21
DEFINICJE
RYZYKO
oznacza niebezpiecze stwo zaistnienia negatywnych skutków dla zdrowia
oraz dotkliwo
takich skutków w nast pstwie zagro enia
ZAGRO ENIE
oznacza czynnik biologiczny, chemiczny lub fizyczny w ywno ci,
b d stan ywno ci mog cy spowodowa negatywne skutki dla zdrowia
ANALIZA RYZYKA
oznacza proces składaj cy si z trzech powi zanych elementów:
oceny ryzyka, zarz dzania ryzykiem i informowania o ryzyku
22
DEFINICJE (c.d.)
INFORMOWANIE O RYZYKU
oznacza interaktywn wymian informacji i opinii podczas procesu
analizy ryzyka, dotycz ca zagro e i ryzyka, czynników zwi zanych z
ryzykiem i postrzeganiem ryzyka, mi dzy oceniaj cymi ryzyko,
zarz dzaj cymi ryzykiem, konsumentami, przedsi biorstwami
ywno ciowymi i paszowymi, rodowiskiem naukowym i innymi
zainteresowanymi stronami, z uwzgl dnieniem wyja nienia wniosków z
oceny ryzyka i powodów decyzji w zakresie zarz dzania ryzykiem
23
DEFINICJE (c.d.)
KONTROLA URZ DOWA
oznacza ka d form kontroli, któr wła ciwy organ wykonuje do celów
sprawdzenia zgodno ci z prawem
MONITORING
oznacza prowadzenie zaplanowanej sekwencji obserwacji i pomiarów w
celu uzyskania obrazu stanu zgodno ci z prawem
24
SYSTEM KONTROLI JAKO CI
próbki pobierane przez Inspektorów IORiN zgodnie z corocznym planem
herbicydy, insektycydy, fungicydy, inne produkty krajowe
i importowane (bez wskaza – wybór: Inspektor)
350-400 próbek rodków ochrony ro lin rocznie – w tym rezerwa na sprawy
interwencyjne
komputerowy system rejestracji rezultatów i archiwizacji
internetowa informacja dla IORiN o pobieranych rodkach
URZ DOWA KONTROLA JEST NIEZALE NYM
MONITORINGIEM JAKO CI
25
CEL KONTROLI JAKO CI
Przeprowadzenie kontroli jako ci niezale nej od producentów
i importerów.
Porównanie poziomu parametrów technicznych (wymaga
jako ciowych) .o.r. b d cych w obrocie handlowym z wymaganiami
okre lonymi w procesie rejestracyjnym.
Spełnienie Art. 17 (Control measures) Dyrektywy UE 91/414/EEC.
Niezale ne sprawdzanie jako ci rodków generykowych.
Wydawanie ekspertyz jako ciowych w przypadkach spornych,
reklamacjach.
Zapobieganie u yciu rodków złej jako ci, których zastosowanie
mo e wywoła niewła ciwy efekt dla ro lin uprawnych, ludzi
i rodowiska.
Utrzymanie technicznych mo liwo ci analizowania wszystkich .o.r.
dopuszczonych do obrotu i stosowania oraz rodków wycofanych
(archiwalnych).
26
WYNIKI ANALIZ ROK 2006
Pobrane przez
WI PIORiN
URZ DOWE
PLANOWANE
URZ DOWE
WYRYWKOWE
INTERWENCYJNE
SUMA
Ilo
próbek
17
293
10
320
Ilo
Ilo
oznacze
negatywnych
oznacze
fizyko.-chem.:
26
0
zawart. SA:
28
7
skuteczn. biol.:
2
fitotoksyczn.:
0
fizyko.-chem.:
731
44
zawart. SA:
442
57
skuteczn. biol.:
36
fitotoksyczn.:
0
fizyko.-chem.:
21
1
identyfikacje, zaw. SA,
zanieczyszczenia:
18
5
skuteczn. biol.:
1
fitotoksyczn.:
1
1
1306
115
SUMA
MONITORING JAKO CI PODSUMOWANIE WYNIKÓW 2006r.
27
I WNIOSKI
W roku 2006 wykonano urz dowe analizy kontrolne dla 310 prób
rodków ochrony ro lin.
W roku 2006 rozpatrywano 10 prób interwencyjnych.
Analiza wyników zawarto ci substancji aktywnej wskazuje, e 64 wyniki
(13,61% cało ci) odbiega od wymaga norm. Nie były to odst pstwa
znaczne i nie mogły one wpłyn
na obni enie skuteczno ci
biologicznej badanych rodków ochrony ro lin.
5,8% wyników wykazuje odst pstwa od wymaga w zakresie własno ci
fizykochemicznych. Nie s to odst pstwa znaczne.
28
I WNIOSKI (c.d.)
W roku 2006 analizowano 10 prób interwencyjnych. Wydano oceny negatywne
dla dwóch rodków ochrony ro lin: Grodyl 75 WG i Glean 75 WG.
Były to ewidentne fałszerstwa.
Na podstawie analizy wyników prób rodków ochrony ro lin kontrolowanych
w roku 2006 mo na stwierdzi , e jako
rodków ochrony ro lin znajduj cych
si w obrocie handlowym w Polsce jest bardzo dobra. wiadczy o tym mała ilo
istotnych odst pstw od wymaga w zakresie zawarto ci substancji aktywnej
i w zakresie wła ciwo ci fizykochemicznych.
Funkcjonuj cy informatyczny system unikania badania kilka razy rodków z tej
samej partii produkcyjnej pracuje dobrze i spełnia swoje zadanie.
Istnieje potrzeba kontynuacji „monitoringu jako ci” i w uzasadnionych
przypadkach nale y zawiadamia producentów tych rodków, które otrzymały
negatywne atesty analityczne.
29
I WNIOSKI (c.d.)
Istnieje uzasadniona potrzeba zwrócenia szczególnej uwagi na jako produktów
generykowych i wytypowanych preparatów zawieraj cych okre lone substancje
aktywne.
Pobór próbek wymaga dalszego usprawnienia. Usprawnienie to dotyczy głównie
wyboru próbek przez próbobiorców. Podstawowe uwagi to:
a) za mała liczba próbek pobranych w kontroli planowanej,
b) za mała liczba kontrolowanych produktów generykowych w kontroli
planowanej.
Istnieje potrzeba opracowania składu zestawu oraz instrukcji pobierania próbek
z du ych opakowa .
Istnieje potrzeba opracowania systemu kodowanego dost pu dla inspektorów
PIORiN do bazy IOR dotycz cej urz dowej kontroli.
Zaplanowane działania w zadaniu 2.4 Programu Wieloletniego zostały wykonane
w 100%.
MONITORING SPRZEDA Y RODKÓW OCHRONY RO LIN
30
Program Bada Statystycznych Statystyki Publicznej
1.45.13 rodki produkcji w rolnictwie (sprzeda )
Instytucje uczestnicz ce: Główny Urz d Statystyczny,
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Dane zbierane przez GUS:
nazwa rodka ochrony ro lin
kod pozycji preparatu wg aktualnego wykazu
masa preparatu w podziale na sprzeda i zapasy na koniec okresu
sprawozdawczego w kg/litrach
kod preparatu wg FAO i PCN
producenci i importerzy przekazuj dane w formie elektronicznej w
ustalonym formacie zbioru
dane pozbawione s informacji identyfikuj cych
31
MONITORING SPRZEDA Y RODKÓW OCHRONY RO LIN (c.d.)
Start systemu wg nowych zasad – 2002 rok
Wybór rodków – niepełny zbiór: np. 2003 rok – 357 .o.r.
2004 rok – 321 .o.r.
ródło danych – producenci i importerzy .o.r.
Prowadzono corocznie konsultacj merytoryczn z Pa stwow Inspekcj ORiN w
zakresie wyboru rodków
ZMIANA:
od 2005 pełny zbiór .o.r. =
974
liczba producentów i importerów = 198
5 typów agregacji:
wg grup chemicznych wg poszczególnych rodzajów
rodków – FAO, PCN
wg rodzaju .o.r. w przeliczeniu na SA
wg grup chemicznych, wewn trz poszczególnych
rodzajów w przeliczeniu na SA – FAO, PCN
dane dost pne www.minrol.gov.pl
okno: sprzeda i zapasy .o.r.
PROPONOWANE (WSKAZANE) KIERUNKI ZMIAN
SYSTEMU W POLSCE
SPRZEDA
32
Zmiana formularzy GUS.
Automatyzacja systemu = internetowe wprowadzanie informacji przez
badane podmioty bezpo rednio do centralnego systemu.
Zmiana oprogramowania słu
cego do zbierania danych.
Zmiana oprogramowania słu
cego do przetwarzania danych
(agregacje, publikowanie).
Ł czno
z istniej cymi bazami danych (w Polsce i w UE).
33
SYSTEM ZBIERANIA DANYCH ODNO NIE ZU YCIA
.O.R. W POLSCE
Start systemu wg nowych zasad – 2002 rok.
Instytucja wykonuj ca: Pa stwowa Inspekcja Ochrony Ro lin
i Nasiennictwa GI i WI.
System oparty o wytyczne OECD.
Zbieranie danych – bezpo rednie wizyty u rolników i wypełnianie ankiet.
Liczba wizytowanych gospodarstw – ustalana jest w ka dym
województwie na podstawie reprezentatywnej próby statystycznej
dla okre lonej uprawy (w zale no ci od grupy obszarowej) w danym
regionie.
Przyj to cykle: czteroletni i dwuletni oraz ustalono uprawy priorytetowe.
Skrótowa informacja przekazywana corocznie przez GI instytucjom
wg rozdzielnika.
PROPONOWANE (WSKAZANE) KIERUNKI
ZMIAN SYSTEMU W POLSCE
ZU YCIE
34
Poprawa reprezentatywno ci próby (losowy wybór gospodarstw
z uwzgl dnieniem jego kategorii obszarowej i obszaru badanej w nim
uprawy).
Wyeliminowanie czynnika finansowego przy okre laniu przez WI
liczby wizytowanych gospodarstw.
Automatyzacja zbierania i przekazywania danych.
Opracowanie kompleksowego informatycznego systemu do zbierania
rozproszonych danych, ich przetwarzania i zarz dzania.
Ł czno
z istniej cymi bazami danych (w Polsce i w UE).
Działania w kierunku lepszego wykorzystania wyników.
35
ROZPORZ DZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
W SPRAWIE STATYSTYK DOTYCZ CYCH
RODKÓW OCHRONY RO LIN
obecnie etap zatwierdzania wersji ostatecznej KOM(2006)778 z dnia
11.12.2006r.
7 artykułów, 3 zał czniki:
I. Sprzeda .
II. Zu ycie.
III. Zharmonizowana klasyfikacja substancji.
36
POZOSTAŁO CI RODKÓW OCHRONY RO LIN
1. Ministerstwo Zdrowia – Główny Inspektorat Sanitarny –
– PZH, 16 zintegrowanych laboratoriów badania ywno ci Pa stwowej
Inspekcji Sanitarnej.
2. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Główny Inspektorat Ochrony
Ro lin i Nasiennictwa – IOR, ISK, inne instytuty bran owe.
3. Ministerstwo rodowiska – Główny Inspektorat Ochrony rodowiska –
– Laboratoria WIO , IO , PIG, inne.
37
WARUNKI EFEKTYWNEGO DZIAŁANIA
W KIERUNKU REDUKCJI RYZYKA
1. Wymiana informacji i utworzenie bazy danych o du ym stopniu
szczegółowo ci z kodowanym dost pem.
2. Rozpocz cie prac nad narodow strategi redukcji ryzyka.
3. Koordynacja prac i współpraca mi dzy resortami zdrowia, rolnictwa
i rodowiska.
38
WARUNKI EFEKTYWNEGO DZIAŁANIA
W KIERUNKU REDUKCJI RYZYKA (c.d.)
4. Zainteresowanie i poparcie kierownictwa resortów oraz deklaracja
współpracy ze strony instytucji zaanga owanych w tematyk .
5. Utworzenie mechanizmu wykorzystania wyników.
6. Wzgl d na istot i „ducha” istniej cych dokumentów i przepisów prawa
nie tylko na literalne spełnianie wymogów.
7. Ustanowienie i wdro enie silnych bod ców i zach t do wdra ania
programów redukcji ryzyka na poziomie producentów rolnych.

Działania dotyczące redukcji ryzyka, związanego ze stosowaniem

Transkrypt

Podobne dokumenty

"Rudyard Kipling w swiecie dzisiejszym", Witold Chwalewik

„O starym karpiu” Pływały w stawie ogromnym Karp

URZĄDZENIA WYCIĄGOWE WYDOBYWCZE DO TRANSPORTU

Informacja BIOZ

Piramida Vaalserberg - Standard