Podstawy

Transkrypt

Podstawy

Materiały pomocnicze
Podstawy obsługi komputera
z systemem Windows 95/98
Warszawa 1999
Opracowanie:
Janusz S. Wierzbicki
Adres e-mail:
[email protected]
[email protected]
3F69E734-6332-20F3C5.doc
1. Wstęp
Kurs „Podstawy obsługi komputera z systemem Windows 95/98” przeznaczony jest
dla osób, które nigdy nie miały kontaktu z komputerem lub kontakt ten był sporadyczny.
Niniejsze opracowanie nie jest podręcznikiem do nauki obsługi komputera. Stanowi
raczej pomoc dydaktyczną dla uczestników kursu. Podawane w nim sposoby posługiwania się
programami komputerowymi, to zazwyczaj tylko niektóre z wielu możliwości. Jednakże
stanowią one dobrą podstawę do samodzielnej dalszej nauki, jak również służyć mogą
przypomnieniu sobie po zakończeniu kursu rzadziej wykonywanych operacji.
Czym jest komputer i do czego może służyć?
Komputer jest bezduszną maszyną, która wykona dokładnie to, co jej zleci człowiek.
Maszyna ta nie myli się, jeśli coś zrobi źle jest to na pewno winą użytkownika. Niekoniecznie
oczywiście błędy, które spotkamy, będą wynikać z naszych omyłek. Czasem są spowodowane
złą konstrukcją samej maszyny, czasem zawinił programista tworzący aplikację, z której
korzystamy.
Kim są programiści i co robią?
Programiści to ludzie, którzy tworzą oprogramowanie niezbędne do tego, aby
komputer mógł wykonywać pewne zadania, pomagając nam w pracy, komunikacji czy
umożliwiając rozrywkę. Żeby komputer spełniał więcej funkcji niż przycisk do papieru, musi
mieć odpowiednie oprogramowanie (aplikacje), stworzone właśnie przez programistów.
Podstawowym programem, który powinien znaleźć się na każdym komputerze jest System
Operacyjny. Inne typowe aplikacje to edytory tekstu, arkusze kalkulacyjne, bazy danych itp.
Bez oprogramowania komputer jest tylko zbiorem bezużytecznej elektroniki, mogącej
służyć co najwyżej za przycisk do papieru.
Czym jest System Operacyjny i do czego służy?
System operacyjny jest to podstawowy program, umożliwiający, między innymi,
współdziałanie wszystkich składowych komputera, komunikacje z użytkownikiem i działanie
programów użytkowych jak np. edytory tekstu. Zapewnia on zarządzanie pamięcią
komputera, wykorzystaniem procesora, pracą urządzeń wejścia/ wyjścia takich jak klawiatura
czy monitor.
Z czego „składa się typowy komputer”?
Komputer zazwyczaj składa się z:
o klawiatury służącej do wprowadzania tekstu, wydawania poleceń itd.;
o myszki czyli manipulatora pozwalającego sterować pracą komputera;
o monitora, na którym będziemy obserwować przebieg naszej pracy i jej
wyniki;
o oraz najważniejszej części – jednostki centralnej, która stanowi właściwy
komputer.
© CET 2000 - Opracowanie: Janusz S. Wierzbicki
Strona 2
3F69E734-6332-20F3C5.doc
W środku jednostki centralnej (która wygląda jak większa lub mniejsza skrzynka)
znajdują się urządzenia takie jak:
o płyta główna z procesorem,
o dysk twardy,
o karty rozszerzeń (np. karta grafiki umożliwiająca wyświetlanie informacji na
ekranie monitora lub karta dźwiękowa),
o CD-ROM,
o DVD,
o stacja dyskietek.
Do komputera możemy podłączyć również drukarkę, mikrofon, skaner oraz inne
urządzenia. Dla użytkownika, który traktuje komputer jako narzędzie pracy, nie jest jednak
istotna wiedza, co dokładnie „znajduje się w środku”, lecz jak tego używać.
Ze wszystkich powyżej wymienionych urządzeń będą mogli Państwo skorzystać
podczas trwania kursu, tak by móc się z nimi bliżej zapoznać oraz nauczyć się ich
podstawowej obsługi.
Strona 3
3F69E734-6332-20F3C5.doc
1. Uruchomienie komputera.
Włączamy zasilanie i oczekujemy pojawienia się mniej więcej takiego ekranu jak na rys. 1.1.
1. Ikona „Mój komputer” symbolizuje
2. Na pulpicie mogą się znajdować ikony
wszystkie urządzenia podłączone do
komputera; umożliwia dotarcie do
wszystkich zbiorów zapisanych na
nośnikach podłączonych do niego.
programów, dokumentów oraz folderów (teczek z
dokumentami i programami), a także skrótów. Mogą
one przyjmować różnoraki wygląd najczęściej
symbolizujący, czym są. O tym, co się znajdzie na
pulpicie decyduje użytkownik.
3. Ikona folderu, w
którym domyślnie
umieszczane są nasze
dokumenty.
4. Ikonki
5. Ikonka teczki (folderu)
skrótów do
programów
(fizycznie
programy te nie
znajdują się na
pulpicie)
mogącej zawierać dokumenty,
programy oraz inne teczki
6. Ikonka archiwum
7. Ikonka dokumentu
A. Pasek zadań
8. Ekran pulpitu. To na nim będzie
się wszystko rozgrywało.
9.Przycisk START pozwala na
uruchomienie różnego typu
programów, aplikacji, ustawień
itd. Rozwija menu wyboru (rys. 2)
12. Skróty pozwalające szybko
uruchamiać wybrane przez
użytkownika aplikacje (programy).
11.Ten klawisz ekranowy
symbolizuje
zminimalizowany program
(który jest uruchomiony,
ale nie widoczny).
10.Część paska zadań
zawierająca ikonki
niektórych działających w
tle programów
umożliwiające szybsze
dotarcie do ich opcji.
Tutaj znajduje się także
zegar systemowy.
Rysunek 1.1 Wygląd pulpitu
Strona 4
3F69E734-6332-20F3C5.doc
2. I co dalej ? – START
Kiedy uruchomienie komputera się powiodło – na
ekranie zobaczyliśmy „pulpit” naszego komputera –
możemy przystąpić do działania. Naszym celem jest
zazwyczaj stworzenie, poprawienie lub wydrukowanie
jakiegoś dokumentu. Możemy wówczas również
skorzystać z sieci Internet, włączyć jakąś grę lub też po
prostu zająć się porządkami naszych dokumentów.
1
My zaczniemy od stworzenia naszego pierwszego
dokumentu graficznego. W tym celu musimy znaleźć i
uruchomić program do tworzenia i obróbki dokumentów
graficznych. Przez słowo dokument będziemy rozumieli
wszystko, co stworzymy przy pomocy komputera
(grafikę, tekst, dźwięk, film itd.).
Jednym ze sposobów uruchomienia programu jest
wykorzystanie klawisza ekranowego znajdującego się w
lewym dolnym rogu ekranu. Jest nim klawisz START.
Służy on do uruchamiania rozmaitych aplikacji,
docierania do ustawień naszego systemu itp. funkcji.
Co należy zrobić, aby „wcisnąć” klawisz
ekranowy? Jeśli poruszą Państwo myszką to zorientują
się, iż naszemu ruchowi odpowiada ruch strzałki na
monitorze. Strzałka ta nazywana jest kursorem myszy.
Nie zawsze ma kształt strzałki. Kursor myszki może
zmieniać swój wygląd sugerując nam, co w tym
momencie możemy zrobić. Przekazuje nam wiadomość
również o innych sprawach (np. o tym, iż należy
zaczekać gdyż komputer jest czymś zajęty – wówczas ma
Rysunek 2.1 Menu START
postać klepsydry).
Jeśli teraz przesuną Państwo kursor myszy nad
START, i klikną w niego raz (kliknąć oznacza wcisnąć lewy klawisz myszy, gdy jej kursor
znajduje się nad obiektem, który zamierzamy wybrać, uruchomić itp.) wówczas pojawi się
menu takie, jak na obrazku pokazanym obok. Za jego pomocą możemy wybrać, co chcemy
robić dalej. Na początek spróbujemy dotrzeć do programu graficznego PAINT i uruchomić
go. W menu START widać opcję PROGRAMY (oznaczoną na rysunku 2.1 przez chmurkę z
1 w środku. Należy teraz przemieścić kursor myszki nad tę opcję. Jeżeli grocik strzałki
znajdzie się nad nią, wówczas zostanie ona podświetlona, a po chwili ukaże się kolejny
stopień zagłębienia w menu START. Będziemy mieli teraz widok na menu START |
PROGRAMY. W podmenu PROGRAMY szukamy opcji AKCESORIA i w ten sam sposób
ją wybieramy. Jeśli przy okazji przemieszczania kursora myszy zniknie nam menu, wówczas
zaczynamy od początku (tj. należy jeszcze raz kliknąć na przycisku ekranowym START i
dalej postępować tak, jak opisałem to wyżej).
Opcja AKCESORIA powinna również się rozwinąć w kolejny stopień menu. Tam
znajdziemy opcję PAINT. Należy na nią najechać i kliknąć. Wówczas uruchomi się okienko z
programem do edycji grafiki.
Opisany wyżej sposób postępowania ilustruje rysunek 2.1.
Strona 5
3F69E734-6332-20F3C5.doc
Uruchomienie
programu - Paint
•
•
I tu klikamy!
•
Rysunek 3 Uruchomienie programu PAINT
Opcje w menu START (tzw. Podmenu) oznaczone
są przez znak
z lewej strony, oraz strzałką
ze
strony prawej. Np.:
•
Znaki te sugerują, że gdy na tą opcję najedziemy kursorem
myszki, wówczas rozwinie się następny stopień menu.
Kierunek strzałki wskazuje, iż powinien pokazać się on po
stronie prawej, ale jest to uzależnione od ilości miejsca na
ekranie, więc nie należy się dziwić, jeśli menu ukaże się
po stronie lewej.
•
Opcje w menu, za których pomocą można
uruchomić konkretny program, a nie zgłębiać się dalej w
opcje menu oznaczone są przez ikonkę programu po
stronie lewej oraz nie posiadają strzałki po stronie prawej,
np.:
•
Przesuwamy
kursor myszki
na przycisk
START
Klikamy na
nim, czyli
wciskamy na
chwilkę lewy
przycisk
myszy (Nie
wolno nam
poruszyć
myszką
podczas
kliknięcia)
Z menu, które
nam się
rozwinęło,
wybieramy
poprzez
najechanie
kursorem na
opcję
PROGRAMY
Przesuwamy
kursor myszki
nad nowo
rozwinięte
podmenu i
wybieramy z
niego opcję
AKCESORIA
Z następnego
menu
wybieramy
program
PAINT –
klikamy na
nim.
Powinno
ukazać się
okienko
programu
Paint.
Strona 6
3F69E734-6332-20F3C5.doc
3. Wygląd i funkcje standardowego okienka – program Paint
Po uruchomieniu programu (aplikacji) Paint powinno nam się ukazać jego okienko.
Standardowo ma ono wygląd taki, jak na rysunku 3.1. Okienko jest podstawowym elementem
systemu Windows (stąd jego angielska nazwa w dosłownym tłumaczeniu oznaczająca okna).
Wszystkie programy, z których korzystamy pracują w okienkach podobnych do tego, które
uwidocznione jest na rysunku 3.1. Opis elementów okienka umieszczony na tym rysunku
dotyczy więc nie tylko programu Paint, ale większości używanych przez nas aplikacji.
1.Pasek tytułu okienka.
Sam tytuł to najczęściej
nazwa programu i
aktualnie tworzonego
dokumentu.
2.Przyciski ekranowe,
sterują funkcjami danego
okienka; ich funkcje opisane
zostały –na rysunku 5.
3.Pasek przewijania
pionowego – służy do
„przemieszczania
dokumentu w okienku”
programu nad dokumentem
aktualnie tworzonym. Jeśli
jest widoczny to oznacza, iż
nie widzimy w danej chwili
całego tworzonego
d k
!
Pasek menu programu
uruchomionego w danym
okienku (w tym wypadku
Paint’a)
4.Pasek przewijania
poziomego. Pełni podobną
rolę jak pasek przewijania
pionowego.
Paski narzędzi – inkonki na
nich umieszczone symbolizują
najczęściej używane funkcje
danego programu.
5.Za pomocą tego rogu
najłatwiej zmieniać rozmiar
okienka. Skalować wymiar okna
można w pionie i w poziomie.
Rysunek 3.1 Wygląd okienka programu Paint
A. Przycisk minimalizuje okienko. Nie zamyka on
programu tylko ukrywa jego okno. Program dalej
działa w tle, i można jego okienko wywołać za
pomocą klawisza ekranowego umieszczonego
na pasku zadań.
B. Przycisk maksymalizujący okno programu na cały ekran. Po
powiększeniu okna za pomocą tego przycisku nie da rady
zmienić jego rozmiaru za pomocą przeciągnięcia za róg (patrz –
opis powyżej, rys. 4). W momencie, gdy okienko zostało
powiększone przycisk ten zmienia się na przycisk przywrócenia
poprzedniego stanu. Jego wygląd uwidoczniony został
obok.
Rysunek 3.2 Przyciski
Sterujące okienkiem
C. Przycisk zamykający okienko (lub
program).
Strona 7
3F69E734-6332-20F3C5.doc
Ćwiczenia na okienku
Ćwiczenie 1
Proszę ustawić okienko programu Paint w lewym górnym rogu ekranu monitora.
Ćwiczenie 2
Proszę zmienić rozmiar okienka programu Paint tak, aby zajmowało mniej więcej jedną
czwartą powierzchni ekranu.
Ćwiczenie 3
Proszę zminimalizować okienko programu Paint, ale nie wyłączać programu (ma on nadal
pozostać uruchomiony, ale jego okienko ma być niewidoczne).
Ćwiczenie 4
Proszę przywrócić okienko programu Paint na ekran monitora.
Ćwiczenie 5
Proszę powiększyć okienko programu Paint na cały ekran (proszę zrobić to za pomocą
jednego kliknięcia myszki, a nie za pomocą ręcznego dopasowania rozmiaru okienka).
Ćwiczenie 6
Proszę przywrócić poprzedni rozmiar okienka.
Ćwiczenie 7
Proszę zamknąć program Paint (równoznaczne z zamknięciem okienka).
Podpowiedzi do ćwiczeń
1. Należy przeciągnąć okienko chwytając je za tytuł i tak sterować myszką, aby zostało
umieszczone w lewym górnym rogu ekranu. (Uwaga – okienko nie może być
zmaksymalizowane !)
Chwycić, przeciągnąć, upuścić oznacza:
• najechać na obiekt – w tym wypadku pasek tytułu okienka – kursorem myszki,
• wcisnąć jej lewy klawisz i przytrzymać,
• przemieścić obiekt w miejsce docelowe przesuwając odpowiednio myszkę trzymając
cały czas wciśnięty jej klawisz,
• upuścić obiekt, tj. zwolnić przycisk myszki, gdy obiekt znajdzie się w pożądanym
(docelowym) miejscu. (Upuścić obiekt – tu: okienko)
2. Trzeba chwycić prawy dolny róg okienka (patrz rysunek 3.1 chmurka 5) i przeciągnąć go
aż do uzyskania pożądanego efektu.
3. Należy kliknąć przycisk minimalizacji okienka (patrz rysunek 3.2 chmurka A).
4. Proszę odnaleźć na pasku zadań przycisk ekranowy odpowiadający programowi Paint (w
naszym przypadku prawdopodobnie wygląda on jak na rysunku 3.3) i kliknąć go. Pasek
zadań standardowo znajduje się na samym dole ekranu.
Uwaga! Usytuowanie paska zadań może być zmieniane przez użytkownika i nic nie stoi na
przeszkodzie by znajdował się z boku, bądź u góry ekranu.
Strona 8
3F69E734-6332-20F3C5.doc
Rysunek 3.3 Przycisk ekranowy nieaktywnego okienka programu Paint.
5. Należy kliknąć przycisk ekranowy maksymalizacji okienka (patrz rysunek 3.2 chmurka
B).
6. Trzeba kliknąć przycisk przywracający poprzedni rozmiar okienka (patrz rysunek 3.2
chmurka B).
7. Należy kliknąć przycisk zamykający program (okienko programu) umieszczony w
prawym górnym rogu okienka (patrz rysunek 3.2 chmurka C)
Uwaga!
Operacje opisane powyżej można wykonać również w inny sposób. Podane tu jednak
wskazówki praktycznie zawsze są skuteczne i można z nich korzystać.
Uwaga!
Starajmy się nie uruchamiać niepotrzebnie zbyt wiele razy tego samego programu (aplikacji).
Zanim uruchomimy jakiś program spójrzmy, czy nie jest on już włączony.
Strona 9
3F69E734-6332-20F3C5.doc
4. Malowanie za pomocą programu Paint
Teraz, gdy poznaliśmy podstawowe właściwości okienek w systemie Windows 95/98
możemy przystąpić do zapoznania się z podstawami obsługi aplikacji (programów)
działających pod jego kontrolą.
Uwaga!
Najwygodniej korzysta się z większości programów, gdy ich okienka powiększone są na cały
ekran. Wówczas możemy obserwować większy fragment tworzonego dokument, wszystkie
funkcje menu i te, które znajdują się na paskach narzędziowych.
Na początek zapoznamy się z funkcjami programu umieszczonymi na tzw. Paskach
narzędziowych. Paski narzędziowe zawierają ikonki reprezentujące najczęściej
wykorzystywane funkcje programu. Niektóre programy (np. Word) pozwalają modyfikować
zawartość pasków narzędziowych. Program Paint nie ma jednak takich możliwości. Funkcje
poszczególnych narzędzi znajdujących się na paskach narzędziowych programu Paint zostały
opisane poniżej.
1. Zaznacz dowolny kształt.
Zaznacza dowolny fragment rysunku.
Zaznaczenie potrzebne jest, gdy chcemy dany
fragment przenieść, wymazać lub skopiować.
9. Zaznacz.
Zaznacza wycinek w kształcie prostokąta.
Jego działanie jest podobne do narzędzia
oznaczonego przez 1 w tej tabelce.
2. Gumka.
Wyciera fragmenty rysunku do koloru
drugoplanowego – koloru tła. Domyślnie
kolor drugoplanowy ustawiony jest na biały,
ale użytkownik może to zmienić.
10. Wypełnij.
Wypełnia obszar „farbą” koloru
pierwszoplanowego (patrz rysunek 7).
Obszar do wypełnienia powinien być
wskazywany przez koniec farby
wylewającej się z kubełka.
3. Pobierz kolor.
Pobiera kolor pierwszo- lub drugoplanowy z
fragmentu rysunku.
11. Powiększ.
Służy do zmiany skali widoku na rysunek.
Można dopracowywać szczegóły, których
normalnie nie widać.
4. Ołówek
Rysuje dowolne kształty w kolorze
pierwszoplanowym.
12. Maluj pędzlem.
Działa podobnie jak ołówek, z tym że
możemy wybrać kształt pędzla i jego
wielkość.
5. Maluj sprejem.
Działa jak sprej w puszce, za którego pomocą
rozpylamy farbę
13. Napisz tekst.
Wstawia ramkę, w której można napisać
tekst.
6. Maluj linię prostą.
Rysuje linię prostą.
14. Rysuj linię krzywą.
Rysuje prostą linie, którą można potem
wygiąć w dwie strony.
7. Maluj prostokąt.
Pozwala na narysowanie prostokąta lub
kwadratu (jeśli przytrzymamy klawisz ALT
podczas rysowania).
15. Łamana – dowolny kształt
Rysuje linie proste składające się na jeden
obiekt.
8. Maluj elipsę.
Pozwala narysować elipsę lub koło (okrąg).
16. Prostokąt z zaokrąglonymi rogami.
Działa jak narzędzie rysujące prostokąty
(oznaczone nr 7), z tym, że rysowane figury
mają zaokrąglone rogi.
Strona 10
3F69E734-6332-20F3C5.doc
Korzystanie z narzędzi Paint’a – podstawowe wiadomości na temat malowania
•
Jak wybrać narzędzie, którym chcemy się posłużyć?
Aby wybrać interesujące nas narzędzie należy kliknąć na jego symbolu. Wówczas
symbol ten będzie sprawiał wrażenie „wciśniętego przycisku”. Na przykład:
ołówek przed wciśnięciem,
•
i po wciśnięciu.
Jak namalować kreskę?
Do malowania kresek służy kilka narzędzi. Omówimy je tutaj po kolei.
1.
Ołówek – po wybraniu tego narzędzia przemieszczamy kursor myszki w
wybrany przez nas punkt, od którego chcemy rozpocząć rysowanie. Następnie
wciskamy lewy klawisz myszki i przemieszczamy jej kursor, trzymając cały
czas przycisk wciśnięty. Kursor zostawia na obrazku ślad. Gdy chcemy
skończyć rysowanie danej linii – zwalniamy przycisk myszy. Ołówkiem
możemy namalować dowolne kształty, ale tylko jedną, ustaloną z góry
szerokością kreski.
2.
Pędzel – za jego pomocą możemy
również malować dowolne kształty, w taki
sam sposób jak ołówkiem. Różnica polega
na tym, iż możemy wybrać grubość oraz
kształt
pędzla,
którym
malujemy.
Odpowiednie opcje pojawiają się po
wybraniu „pędzla”, pod paskiem z
narzędziami (patrz: rysunek 4.1). Mamy do
wyboru cztery rodzaje pędzla (okrągły,
kwadratowy, dwa ukośne), w trzech
rozmiarach. Interesujący kształt i wielkość
wybieramy poprzez kliknięcie na ich
symbolu.
Tu pojawiają się opcje
aktualnie wybranego
narzędzia
Rysunek 4.1 Opcje narzędzi
•
Jak namalować linię prostą?
W tym celu najlepiej wybrać narzędzie
, za którego pomocą rysujemy odcinki linii
prostych. Gdy narzędzie zostanie przez nas wybrane przesuwamy się do punktu, w
którym chcemy rozpocząć rysowanie, wciskamy lewy klawisz myszki, i trzymając go
przesuwamy kursor do miejsca, w którym chcemy zakończyć odcinek. Tam zwalniamy
przycisk.
W miejscu opcji mamy możliwość wybrania grubości linii. Wybrana grubość
obowiązuje do momentu jej ponownej zmiany.
Wskazówka:
Podczas rysowania linii pionowych i poziomych warto przytrzymać klawisz SHIFT.
Umożliwi to poprowadzenie ich w łatwy sposób.
Uwaga!
Wybrana grubość linii jest także grubością krawędzi obiektów takich jak prostokąty i
elipsy.
Strona 11
3F69E734-6332-20F3C5.doc
•
Jak namalować obiekt zbudowany z linii łamanej?
Można oczywiście skorzystać z któregoś z narzędzi opisanych wyżej, lecz znacznie
prościej zrobić to za pomocą linii łamanej. W tym celu trzeba wybrać z paska narzędzi
ikonkę
symbolizującą dowolny kształt zbudowany z linii łamanej. Następnie
ustawiamy kursor w miejscu, gdzie chcemy rozpocząć pierwszy odcinek naszej łamanej.
Tam klikamy, a następnie przesuwamy kursor do punktu, w którym chcemy zakończyć
ten odcinek prostej, a rozpocząć następny. Tak postępujemy do momentu, w którym
chcemy zakończyć rysowanie. Wówczas klikamy dwukrotnie myszką w miejscu
zakończenia. Wtedy koniec ostatniego odcinka zostanie połączony z początkiem
pierwszego! Łamaną narysowaną za pomocą tego narzędzia łatwo można wypełnić
kolorem.
•
Jak namalować prostokąt?
Do malowania prostokątów służy narzędzie oznaczone ich symbolem . Po jego
wybraniu przesuwamy kursor myszki do miejsca, w którym ma się znaleźć jeden z rogów
naszego prostokąta (np. lewy górny). Następnie wciskamy lewy klawisz myszki i
przeciągamy kursor myszki (nie puszczając klawisza) do miejsca, gdzie ma się znaleźć
przeciwległy róg (np. prawy dolny). Wówczas puszczamy klawisz myszy.
•
Aktualny kolor
Aktualny kolor
Jak wybrać kolor, którym chcemy malować?
pisaka
tła
W programie Paint korzystamy z dwóch
(pierwszoplanowy)
(drugoplanowy)
kolorów pierwszo- i drugoplanowego (inaczej – z
koloru pisaka i koloru tła). Wybrać je możemy z
palety barw umieszczonej w dole okienka
programu. Paleta wygląda jak na rysunku 4.2.
Kolor pisaka wybieramy przez kliknięcie na
interesującej nas barwie (znajdującej się na Rysunek 4.2 Paleta kolorów
palecie) lewym klawiszem myszki. Barwę tła
wybieramy poprzez kliknięcie interesującego nas koloru prawym klawiszem myszki.
•
Jak wypełnić kolorem namalowany obiekt?
Po namalowaniu konturów obiektu, możemy go pokolorować. W tym celu trzeba
wybrać kolor, jakim chcemy wypełnić obiekt, a później narzędzie „słoiczek z farbą” –
. Następnie przesuwamy kursor myszy nad obszar rysunku, który chcemy
pokolorować, i wciskamy lewy klawisz myszki.
Uwaga!
Kolorować możemy tylko zamknięte konturami obszary rysunku. Inaczej, „farba” rozleje
się na obszar, którego nie chcemy kolorować! Jeśli tak się stanie, należy cofnąć operację,
i sprawdzić, gdzie wystąpiła przerwa w konturze wypełnianego obiektu.
•
Jak cofnąć ostatnio wykonaną operację?
W tym celu trzeba posłużyć się menu znajdującym się w
górnej części okienka programu Paint, zaraz pod jego tytułem.
Należy wybrać stamtąd menu EDYCJA (poprzez kliknięcie na
nim), a następnie opcję COFNIJ. Ilustruje to rysunek 4.3.
Rysunek 4.3
Strona 12
3F69E734-6332-20F3C5.doc
Uwaga!
W programie Paint cofnąć można tylko ostatnio wykonaną operację.
•
Jak namalować prostokąt o czarnych krawędziach i czerwonym tle?
Należy wybrać jako kolor pierwszoplanowy
1. Tylko kontury
(pisaka) czarny – nim zostaną namalowane
2. Kontury oraz tło
krawędzie, następnie kolor czerwony jako kolor
3. Tylko tło
drugoplanowy (tło). Następnie wybrać narzędzie
rysowania prostokąta. Po jego wybraniu, pod
paskiem narzędzi pojawią się opcje, takie jak na
rysunku 4.4. Należy wybrać opcję 2 – „Kontury i Rysunek 4.4 Opcje narzędzi:
tło”. Następnie malujemy prostokąt.
Przedstawiony powyżej schemat postępowania dotyczy także rysowania obiektów
takich, jak elipsa (koło), prostokąt, kwadrat, prostokąt (kwadrat) z zaokrąglonymi
rogami, oraz obiekt z linii łamanej.
Uwaga!
Jeśli wybierzemy opcję 3 (tylko tło – rysunek 4.4), wówczas kolorem wypełnienia jest
kolor pierwszoplanowy, czyli kolor pisaka!
•
Jak namalować kwadrat?
Kwadrat rysujemy tak samo jak prostokąt. Posługujemy się także tym samym
narzędziem. Jedyna różnica, to podczas rysowania kwadratu dodatkowo przytrzymujemy
klawisz SHIFT (znajdujący się w lewym i prawym dolnym rogu klawiatury). Wówczas
komputer sam tak skaluje nasz rysunek by był on kwadratem. Rysowanie kończymy
zwalniając najpierw klawisz myszki, a później SHIFT.
•
Jak namalować koło?
Koło namalujemy posługując się narzędziem rysowania elipsy (
), postępując tak
samo jak przy rysowaniu kwadratu (tj. przytrzymując klawisz SHIFT podczas
malowania).
•
Jak zetrzeć część rysunku?
Do wycierania służy nam oczywiście narzędzie gumki. Dysponujemy trzema jej
rozmiarami. Wielkość tą wybieramy z opcji pojawiających się pod paskiem
narzędziowym.
Uwaga!
Gumka ściera do aktualnie ustawionego koloru drugoplanowego (koloru tła).
Wskazówka:
Możemy wycierać wszystko – przytrzymując klawisz lewy myszki, lub tylko obiekty
namalowane aktualnie wybranym kolorem pierwszoplanowym – jeśli przytrzymywać
będziemy klawisz prawy myszki.
Strona 13
3F69E734-6332-20F3C5.doc
•
Jak usunąć cały tworzony obraz?
Czasem to, co zrobiliśmy nie podoba się nam
i chcielibyśmy zacząć od początku. W tym celu
należy wybrać z menu OBRAZ opcję
WYCZYŚĆ OBRAZ (rysunek 4.5).
Rysunek 4.5 Czyszczenie całego rysunku
UWAGA!
Opcja ta jest nieaktywna, jeśli na rysunku jest aktualnie zaznaczony jakiś jego fragment
(narzędziem „Zaznacz” lub „Zaznacz dowolny kształt” – patrz: rozdział 8).
Ćwiczenia z malowania
Ćwiczenie 1
Namaluj na jednym rysunku prostokąt (czerwone obramowanie, brak wypełnienia), elipsę
(czarna krawędź, zielone tło), koło (tylko żółte tło), kwadrat (cały niebieski), czerwoną linię
prostą, oraz trójkąt równoramienny (granatowe krawędzie i pomarańczowe tło).
Rysunek ma wyglądać następująco:
Rysunek 4.6 Ćwiczenie pierwsze – wygląd rysunku
Ćwiczenie 2
Utworzony rysunek zapisz na „Pulpicie” pod nazwą „geometria”. Po zapisaniu proszę
zamknąć program PAINT.
Jak to zrobić? Zapraszam do rozdziału 6 – Zapisywanie dokumentu.
Ćwiczenie 3
Proszę wczytać (otworzyć) dokument „geometria”.
Jak to zrobić? Proszę zapoznać się z rozdziałem 7 – Otwieranie zapisanego dokumentu.
Strona 14
3F69E734-6332-20F3C5.doc
Ćwiczenie 4
Proszę pokolorować na czerwono elipsę znajdującą się w dokumencie „geometria” i zapisać
tak zmieniony dokument pod nową nazwą „geometria – poprawiona”.
Jak to zrobić? Odpowiedź na to pytanie znajdą Państwo w rozdziale 8 – Różnica między
„Zapisz” a „Zapisz jako...”.
Ćwiczenie 5
Proszę namalować rysunek domku z dróżką doń prowadzącą, chmurkami i słonkiem na
niebie, drzewkiem obok domku. Obrazek powinien wyglądać mniej więcej jak na rysunku
4.7. Tak stworzony dokument należy zapisać pod nazwą „Domek” na „Pulpicie”.
Ćwiczenie 6
Proszę namalować pisankę wielkanocną (podobną do tej z rysunku 4.8), i zapisać ja na
„Pulpicie” pod nazwą „Pisanka”.
Ćwiczenie 7
Proszę „rozmnożyć” pisankę z dokumentu „Pisanka” do liczby czterech „jajek” metodą
kopiuj – wklej (patrz: rozdział 8). Tak zmieniony dokument proszę zapisać jako „Pisanki”.
Rysunek 4.7 – Ćwiczenie 5 – Domek
Rysunek 4.8 – Ćwiczenie 6 – Pisanka
Strona 15
3F69E734-6332-20F3C5.doc
5. Zapisywanie dokumentu na przykładzie programu Paint
Poprzedni rozdział zakończył się ćwiczeniem polegającym na zapisaniu, stworzonego
za pomocą programu Paint, obrazka. Ten rozdział odpowie nam na pytanie jak to zrobić.
Wszystkie stworzone przez nas dokumenty (niezależnie od tego, jakiego są rodzaju –
obraz, tekst, dźwięk) przechowywane są w komputerze w postaci tzw. plików. Jest to
elektroniczna forma zapisu danych (inaczej - dokumentów), programów itd. Każdy plik
(dokument) zapisany w komputerze musi posiadać swoją nazwę.
Gdy już stworzyliśmy jakiś dokument (np. rysunek z ćwiczenia 1 rozdział 4) należy go
zachować. Aby tego dokonać, należy rozwinąć menu PLIK w okienku programu, z którego
korzystamy (w naszym wypadku będzie to okienko programu PAINT). Tutaj należy wybrać
opcje ZAPISZ, bądź ZAPISZ JAKO... (patrz: rysunek 5.1) Jeśli dany dokument jest nowy i
pierwszy raz go zapisujemy wówczas, którą z nich wybierzemy nie ma znaczenia. O różnicy
dowiemy się w dalszej części tekstu.
Aby zapisać nowy dokument
należy wybrać opcję ZAPISZ z
menu PLIK.
Rysunek 5.1 Menu PLIK – wybór opcji zapisywania dokumentu
Po wybraniu opcji ZAPISZ, na ekranie pojawi się okienko pt. „Zapisz jako...” (patrz
rysunek 5.2). Należy następnie wpisać nazwę naszego dokumentu, określić miejsce docelowe
(folder – teczkę – w którym ma zostać zapisany) oraz jego typ. Tę ostatnią opcję na razie
pominiemy, przyjmując, że jest dobrze wybrana domyślnie przez komputer. Jako miejsce
docelowe nowego dokumentu komputer zazwyczaj wybierze folder „Moje dokumenty”. Jeśli
więc nasz nowy dokument ma zostać tam zapisany, wówczas podajemy tylko jego nazwę.
Następnie należy kliknąć na przycisku ekranowym ZAPISZ i gotowe. Okienko pt. „Zapisz
jako...” powinno zniknąć, a dokument zostać zapisany.
Strona 16
3F69E734-6332-20F3C5.doc
1.”Nazwa pliku” - W
tym okienku należy
wpisać nazwę
dokumentu, pod jaką
ma zostać zapisany.
3.”Zapisz jako typ” Określenie typu naszego
dokumentu.
6.Lista podfolderów,
znajdujących się w
okienku „Zapisz w” (tu
oznaczonym nr 2)
2.”Zapisz w” Określenie miejsca,
w którym ma zostać
zapisany nasz
dokument.
5.”Zapisz” - Jeśli
wpisaliśmy nazwę
naszego dokumentu,
określiliśmy miejsce,
gdzie ma zostać zapisany,
oraz jego typ, wówczas
klikamy na klawiszu
zapisz.
4.”Anuluj” - Jeśli nie chcemy zapisać pliku (np.
wybraliśmy omyłkowo tę opcje z menu, wówczas
możemy wycofać się klikając na klawiszu ekranowym
Rysunek 5.2 Okienko zapisywania dokumentów (plików).
Jeśli chcemy wybrać inne miejsce zapisu dla naszego dokumentu, to trzeba rozwinąć
listę wyboru (patrz: 2 rysunek 5.2). Wówczas ukaże się lista wyglądająca podobnie do tej,
umieszczonej na rysunku 5.3. Z niej wybieramy miejsce, w którym chcemy zapisać nasz
dokument. W ćwiczeniu 2 z rozdziału 2 będzie to „Pulpit”.
Kliknięcie lewym
klawiszem myszki na
strzałce rozwija listę
Poprzez kliknięcie
wybieramy z listy
miejsce docelowe.(np.
Pulpit)
Rysunek 5.3 Wybieranie miejsca docelowego dla zapisywanego dokumentu.
Uwaga!
Jeśli dokument zostanie zapisany prawidłowo, wówczas pokaże się jego nazwa na pasku
tytułu okienka. Jest to sygnał, że operacja zapisania się powiodła.
Do zapisywania dokumentów jeszcze będziemy w niniejszym skrypcie powracać.
W rozdziale 7 opisana została różnica między „Zapisz” a „Zapisz jako...”
Strona 17
3F69E734-6332-20F3C5.doc
6. Otwieranie zapisanego dokumentu na przykładzie programu Paint
Często potrzebujemy powrócić do dokumentu wcześniej stworzonego, na przykład po
to by go wydrukować lub zmienić. W tym celu należy go otworzyć w programie, w którym
został zapisany lub takim, który to potrafi.
Tutaj opisze jak wczytać dokument zapisany w poprzednim rozdziale (czyli jak
wykonać ćwiczenie 3 z rozdziału 4).
Dokument możemy otworzyć na dwa sposoby:
1) poprzez kliknięcie na jego ikonce,
2) przez wybranie opcji menu PLIK | OTWÓRZ w programie, w którym chcemy
dokument odczytać oraz znalezienie odpowiedniego dokumentu.
Sposób pierwszy – otwarcie dokumentu poprzez kliknięcie na jego ikonce
W celu otwarcia dokumentu musimy znać jego nazwę. Jeśli otwieramy
dokument z ćwiczenia 3 rozdziału 4, to nazwą dokumentu jest „geometria”. Należy
więc znaleźć na pulpicie – bo tam go zapisaliśmy – ikonkę tego dokumentu
(wygląda tak, jak na rysunku 6.1). Następnie klikamy na niej dwukrotnie.
Powinno się wówczas otworzyć okienko programu Paint z wczytanym rysunkiem Rysunek 6.1
zachowanym pod nazwą „geometria”.
Uwaga!
Dwukrotne kliknięcie – pomiędzy pierwszym a drugim kliknięciem nie może być zbyt długiej
przerwy oraz nie powinniśmy poruszyć myszką. Lepiej też jest klikąć na obrazku ikonki, a nie
na jej nazwie. Klikanie na nazwie może doprowadzić do przejścia w tryb jej edycji.
Sposób drugi – otwarcie dokumentu poprzez menu PLIK w programie PAINT
Oczywiście tak, jak poprzednio, musimy znać nazwę dokumentu, który chcemy
otworzyć. Następnie uruchamiamy program, w którym chcemy odczytać (otworzyć) nasz
dokument – w naszym przypadku PAINT. Jeśli program był otwarty wcześniej, ale nie jest
aktywny (pracuje w tle), to wówczas przełączamy się tak, aby był on aktywny. (Nie wskazane
jest otwierać drugi raz programu już uruchomionego.) Następnie rozwijamy menu PLIK i
wybieramy opcję OTWÓRZ... powinno na ekranie uruchomić się okienko pt. „Otwórz”
(patrz: rysunek 6.2).
Gdy ukaże się nam okienko „Otwórz”, wówczas wybieramy gdzie dokument ma być
szukany (chmurka 1a rys. 6.2), następnie wybieramy, który dokument chcemy otworzyć
(chmurka 2 rys. 6.2), a następnie klikamy na przycisku „Otwórz” (chmurka 3 rys. 6.2). Jeśli
wszystko zrobiliśmy prawidłowo, to nasz dokument powinien się wczytać i ukazać w okienku
Paint’a.
Który sposób wybrać?
Nie ma większego znaczenia, którym sposobem otworzymy nasz dokument. Pierwszy
sposób jest zazwyczaj szybszy, gdy nie mamy jeszcze uruchomionego programu, za którego
pomocą chcielibyśmy otworzyć dany dokument. Natomiast, jeśli program jest otwarty, to
lepiej jest skorzystać z drugiego sposobu. Pozwala to uniknąć otworzenia kilku sesji tego
samego programu, gdy nie są nam potrzebne. Czasem, rzecz jasna, zdarza się, że
Strona 18
3F69E734-6332-20F3C5.doc
potrzebujemy mieć uruchomione jednocześnie np. dwie sesje Paint’a, gdyż pracujemy nad
dwoma rysunkami. Wówczas lepszy okaże się pewnie sposób pierwszy.
1c. „Strzałka szukaj w” Kliknięcie
na strzałce rozija listę, z której
możemy wybrać miejsce
poszukiwania naszego dokumentu.
1a.”Szukaj w” - W tym okienku
musi być podane miejsce, w którym
spodziewamy się znaleźć szukany
dokument.
4.Typ dokumentu
domyślnie jest ustawiony
poprawnie (zazwyczaj*)
2. W tym okienku
wybieramy dokument
do otwarcia (przez
kliknięcie na nim).
1b.Kliknięcie na tym
przycisku ekranowym
powoduje automatyczne
przejście do „pulpitu” w
okienku „Szukaj w:”
(chmurka 1a.)
3. „Otwórz” – kliknięcie
na nim powoduje
wczytanie wybranego
dokumentu.
Rysunek 6.2 Wygląd okienka „Otwórz”
*Komputer (a tak naprawdę jego system operacyjny) rozróżnia zapisane dokumenty (a także
inne pliki) po ich typie. Typ dokumentu jest zapisywany w nazwie dokumentu za pomocą
trzyliterowego rozszerzenia. Rozszerzenie to jest zapisywane po kropce na końcu nazwy
danego dokumentu. Tak więc, standardowe (ustawione domyślnie) rozszerzenie dokumentu
zapisywanego za pomocą programu Paint to bitmapa (.BMP). Jeśli zapisaliśmy dokument
jako inny typ (np. .JPG), wówczas dokument tak zapisany nie pojawi się w okienku
OTWÓRZ (chmurka 2 rysunek 6.2) dopóty, dopóki nie zmienimy typu na odpowiedni (np.
właśnie .JPG), lub na „wszystkie pliki” (*.*) (chmurka 4 rysunek 6.2). Więcej na temat
rozszerzeń plików dowiedzą się Państwo z następnych rozdziałów.
Strona 19
3F69E734-6332-20F3C5.doc
7. Zapisywanie dokumentu – różnica między „Zapisz” a „Zapisz jako...”
W tym rozdziale omówimy różnicę pomiędzy opcjami „Zapisz” a „Zapisz jako...” z
menu Plik.
PLIK | ZAPISZ
Jeśli zapisujemy za pomocą tej opcji nowy dokument, wówczas działa ona jak „Zapisz
jako...”. To znaczy, że uruchamiane jest okienko jak na rysunku 5.2 w rozdziale 5. Dalej
postępujemy tak jak tam zostało to opisane.
Jeśli wykonamy funkcję „Zapisz” na dokumencie, który był już wcześniej zapisywany,
wówczas zostanie on zapisany pod aktualną nazwą, w miejscu, gdzie był zapisany ostatnim
razem (nie będziemy pytani ani o miejsce zapisu, ani o nazwę dokumentu). Oznacza to, iż
stara wersja dokumentu zostanie zastąpiona nową wersją.
PLIK | ZAPISZ JAKO
Ta opcja pozwala nam zapisać dokument pod nową nazwą, jako nowy dokument.
Korzystając z niej możemy również zmienić miejsce, w którym dokument zostanie zapisany.
Opcja ta służy nam więc do zapisania nowej, zmienionej wersji dokumentu pod nową nazwą,
ewentualnie w nowym miejscu. Jednocześnie nie tracimy poprzedniej wersji, która czasem
może być potrzebna.
Przykładem zastosowania może być tutaj laurka. Stworzyliśmy laurkę dla cioci i
zapisaliśmy ją pod nazwą „laurka dla cioci”. Następnie doszliśmy do wniosku, że babcia
także powinna dostać laurkę. Ponieważ jednak jesteśmy leniwi, dlatego nie chce się nam
tworzyć laurki od nowa. Wczytujemy więc poprzednio zrobioną i zmieniamy tylko
dedykację. Następnie chcemy zapisać tak stworzoną laurkę dla babci. Nie użyjemy jednak
opcji „Zapisz”, gdyż stracilibyśmy laurkę przeznaczoną dla cioci, a nazwa dokumentu „laurka
dla cioci” nijak by się miała do treści naszego dokumentu. Wykorzystamy więc opcję „Zapisz
jako”, gdzie wprowadzimy nową nazwę „laurka dla babci”. W ten prosty i szybki sposób
będziemy mieli zapisane obie laurki – jedną dla cioci, drugą dla babci.
Podsumowując, aby wykonać ćwiczenie z rozdziału 4 należy użyć funkcji „Zapisz jako...”, i
wprowadzić nazwę dokumentu „geometria – poprawiona”.
Strona 20
3F69E734-6332-20F3C5.doc
8. Funkcje: wytnij – kopiuj – wklej – na przykładzie programu Paint
W tym rozdziale zajmiemy się funkcjami kopiuj i wklej. Występują one w większości
programów, a ich działanie jest zawsze takie same. Służą do powielania fragmentów
dokumentów oraz do ich przenoszenia między różnymi dokumentami.
Zacznijmy jednak od początku. Omówimy sobie funkcje kopiuj – wklej na przykładzie
dokumentu „Pisanki” stworzonego przez nas przy okazji wykonywania ćwiczenia 6 z
rozdziału 4. Przy okazji omówimy więc ćwiczenie 7 z tego rozdziału.
Treścią zadania jest zrobienie z jednej pisanki czterech. Posłużymy się narzędziem służącym
do zaznaczania (
) fragmentów rysunku. Po jego wybraniu należy narysować za jego
pomocą prostokąt, obejmując nim tą część rysunku, którą będziemy chcieli skopiować. W
przypadku ćwiczenia 7 będzie to cała pisanka (patrz: rysunek poniżej).
2. Menu Edycja. Menu edycja
rozwijamy klikając raz na jego
nazwie lewym klawiszem
myszki. Następnie możemy
wybrać z niego opcję „Kopiuj”.
3. „Kopiuj” – przenosi kopię zaznaczonego
fragmentu do schowka, skąd później
będziemy mogli ją wkleić do tego samego,
bądź innego dokumentu.
1. Obwódka powstająca
na skutek użycia
narzędzia „Zaznacz”.
Gdy ją narysowaliśmy,
możemy przejść do menu
„edycja”.
Rysunek 8.1 Kopiowanie zaznaczonego obiektu (tu: fragmentu rysunku)
Gdy zaznaczyliśmy już żądany fragment rysunku, wówczas przechodzimy do menu
EDYCJA, skąd wybieramy opcję KOPIUJ (patrz: rysunek powyżej).
Strona 21
3F69E734-6332-20F3C5.doc
Uwaga!
Opcja KOPIUJ nie będzie aktywna (nie będzie można jej wybrać) jeśli żaden fragment
rysunku nie będzie zaznaczony!
Następnie znowu rozwijamy menu EDYCJA, tym razem wybierając z niego opcję
WKLEJ. Gdy to zrobimy, wówczas w lewym górnym rogu okienka ukaże się nam powielony
fragment, który wcześniej skopiowaliśmy.
Wskazówka:
Dopóki wstawiony fragment jest otoczony przerywanym prostokątem (takim samym jak w
przypadku zaznaczania), dopóty możemy chwycić go za środek i przeciągnąć myszką w
dowolne miejsce (w tym celu należy użyć metody: chwyć, przeciągnij, upuść – czyli najechać
na niego kursorem, wcisnąć lewy klawisz myszy, i trzymając go przesunąć jej kursor).
Operacje wklejania możemy powtarzać wielokrotnie. Oznacza to, iż jeśli chcemy
powielić obiekt kilkukrotnie, nie musimy za każdym razem powtarzać wszystkich
powyższych czynności. Wystarczy kilka razy wkleić żądany fragment. Skopiować musimy go
tylko raz na początku.
Czym się różni opcja WYTNIJ od KOPIUJ?
Za pomocą opcja WYTNIJ kopiuje zaznaczony fragment do schowka usuwając go
jednocześnie z dotychczasowego miejsca. Za jej pomocą można przenosić zaznaczone
obiekty pomiędzy różnymi miejscami w obrębie jednego jak też kilku dokumentów.
Wskazówka:
Narzędzia KOPIUJ, WKLEJ, WYTNIJ, działają tak samo w większości programów
obsługiwanych przez Windows 9x (a także 3.1 i NT).
Wskazówka:
To, co zostało umieszczone w schowku, może w nim pozostać mimo zamknięcia aplikacji, z
której zostało pobrane. Umożliwia to skopiowane w jednym programie, przenieść do
drugiego, mimo że pierwotny dokument został zamknięty.
Do zagadnień poruszonych w tym rozdziale będziemy jeszcze powracać przy okazji
omawiania innych programów niż Paint.
Podsumowanie
Aby skopiować obiekt z jednego miejsca w należy:
• znaleźć i zaznaczyć dany obiekt,
• skopiować go (EDYCJA | KOPIUJ),
• przejść do miejsca docelowego,
• wkleić obiekt (EDYCJA | WKLEJ).
Strona 22
3F69E734-6332-20F3C5.doc
9. Notatnik – posługiwanie się klawiaturą
Notatnik jest bardzo prostym edytorem tekstu, czyli programem umożliwiającym
wprowadzanie, edycję i wydruk dokumentów tekstowych. Określenie prosty wiąże się z jego
bardzo ograniczonymi możliwościami oraz prostotą obsługi. Dlatego też od niego zaczniemy
naukę posługiwania się klawiaturą.
Sam program Notatnik jest wykorzystywany zazwyczaj do edycji tzw. plików
systemowych, w których przetrzymywane są istotne informacje dla systemu operacyjnego, a
także do przeglądania plików z informacjami dołączanymi do programów, a dotyczącymi ich
instalacji, itp. rzeczy. Czasem bywa również używany przez programistów i twórców stron
WWW, jako narzędzie do edycji kodu programu lub języka HTML.
Jak uruchomić program Notatnik?
W tym celu posłużymy się menu START, tak jak zrobiliśmy to w przypadku
uruchamiania programu PAINT (patrz rozdział 2). Notatnik znajduje się dokładnie w tym
samym miejscu co Paint, czyli: START | PROGRAMY | AKCESORIA | NOTATNIK.
Co zobaczyć powinniśmy po uruchomieniu programu?
Naszym oczom ukaże się standardowe okienko systemu Windows 95/98, podobne jak
w przypadku programu Paint (patrz: rysunek 9.1).
Rysunek 9.1 Okienko programu Notatnik
Rysunek 9.2 Zawijanie wierszy
Jak widać nie ma żadnych pasków narzędziowych, a menu u góry okienka zawiera
tylko cztery pozycje. Świadczy to o prostocie tego narzędzia. Wpisywany tekst będzie się
ukazywał w środku okienka. Jednak, aby nie wychodził on poza okienko (dla naszej wygody),
będziemy musieli włączyć funkcję „Zawijaj wiersze” z menu Edycja (patrz: rysunek 9.2). Jak
to zrobimy, wówczas możemy przystąpić do pracy z programem.
Posługiwanie się klawiaturą
Tekst wprowadzamy za pomocą klawiatury komputera. Symbole umieszczone na
klawiszach w części dolnej uzyskujemy wciskając dany klawisz opatrzony interesującym nas
symbolem lub literą. Symbole umieszczone na górze opisu klawisza otrzymujemy na ekranie
poprzez wciśnięcie i przytrzymanie klawisza SHIFT (prawy i lewy dolny róg klawiatury)
oraz wciśnięcie wówczas klawisza zawierającego w opisie interesujący nas znak. Np.: aby
Strona 23
3F69E734-6332-20F3C5.doc
uzyskać 5 naciśniemy klawisz zawierający symbol piątki. Natomiast, aby uzyskać znak %
naciśniemy klawisz SHIFT, przytrzymamy i wciśniemy klawisz piątki mający w swym opisie
również symbol %. Proszę spróbować.
Duże litery otrzymujemy poprzez przytrzymanie klawisza SHIFT i wciśnięcie
klawisza odpowiadającego symbolowi oczekiwanej przez nas literki. Można też przestawiać
tryb pracy na wielkie litery, lub małe litery. Dokonujemy tego używając klawisza CapsLock
(lewa strona klawiatury). Jego wciśnięcie powoduje zaświecenie się diody w prawym górnym
rogu klawiatury. Świecąca się dioda informuje nas, że teraz naciśnięcie klawisza literki
odpowiada dużej literze, a naciśniecie klawisza SHIFT oraz literki - literze małej. Następne
naciśniecie klawisza CapsLock spowoduje wyłączenie lampki w prawym górnym rogu i
powrót do poprzedniego trybu pracy, tj. sam klawisz litery - znak mały, SHIFT i znak litery litera duża.
Polskie literki uzyskamy naciskając i przytrzymując prawy klawisz ALT i wciskając
odpowiednik literki polskiej w alfabecie łacińskim. Wciskając i przytrzymując prawy ALT i
SHIFT oraz A uzyskamy „Ą”. (ALT po to, aby uzyskać literkę polską, SHIFT po to by
uzyskać literkę dużą). Jedynym wyjątkiem jest literka „ź”. W tym wypadku kombinacja
prawego ALT i Z jest zarezerwowana dla litery „ż”. W celu uzyskania litery „ź” trzeba
wcisnąć prawy ALT oraz X. Przykłady inne zostały zebrane w tablicy 1 na stronie 25.
Poprawiania tekstu wprowadzanego dokonujemy za pomocą strzałek kursora
tekstowego (blok klawiatury pod klawiszami DELETE, END, itp. w kształcie odwróconej
litery T), oraz klawiszy HOME, END, PageUp, PageDown, Delete, Backspace.
Klawisze strzałek kursora tekstowego służą do poruszania się po tekście już wpisanym.
Umożliwiają ustawienie kursora w dowolnym miejscu i dopisanie znaków lub usunięcie ich.
Np. wpisaliśmy:
Katażyna idzie do sklepu.|
Teraz zauważyliśmy, że popełniony został błąd. Przesuniemy więc kursor tekstowy (w
naszym przykładzie oznaczony jako | ) w lewo za pomocą strzałki kursora ← przed literkę ż.
Kata|żyna idzie do sklepu.
Następnie naciśniemy klawisz DELETE, co spowoduje usunięcie litery ż:
Kata|yna idzie do sklepu.
Wówczas naciśniemy po kolei r z co spowoduje poprawienie do końca błędu:
Katarz|yna idzie do sklepu.
Teraz za pomocą strzałki kursora → możemy przenieść się na koniec wiersza i pisać dalej. Do
przesunięcia się na koniec wiersza możemy wykorzystać również klawisz END. Przesuwa on
zawsze kursor tekstowy na koniec linii, w przeciwieństwie do klawisza HOME, który
ustawia go na początku. Klawisz PageUp przesuwa nasze pole widzenia o ekran w górę,
natomiast klawisz PageDown o ekran w dół. Proszę wypróbować działanie tych klawiszy,
gdyż znacznie ułatwiają późniejsze poruszanie się po tekście.
Ćwiczenie 1
Proszę wprowadzić do notatnika poniższy tekst, zachowując przy tym wszystkie znaki,
wielkość (tzn. mała/duża) liter, ale nie przejmując się czy zajmuje on linijkę dwie, czy trzy.
Ala ma kota. Kot ma Alę. ąśćĄŚĆ; ŻABA, ŹREBAK. (Słoń)
– krowa. 123*23/4 = ? ”I Co z tego?” CÓŻ za
BEZSENSOWNY tEkSt!
Ćwiczenie 2
Proszę zmienić rozmiar okienka Notatnika. Co Państwo zauważyli?
Strona 24
3F69E734-6332-20F3C5.doc
Przy zmianie rozmiaru okienka tekst sam się dopasowuje do jego wielkości i zawsze w tym
wypadku widać go na ekranie (pod warunkiem, że włączyliśmy WIDOK | ZAWIJANIE
WIERSZY).
Zasady poprawnego wprowadzania tekstu (część 1)
Teraz czas napisać parę słów na temat prawidłowego wprowadzania tekstu. Przez słowo
„prawidłowego” rozumiemy tutaj takie wprowadzenie tekstu do komputera, które umożliwia
dowolną, dalszą jego obróbkę bez problemów. O co więc dokładniej chodzi ?
Po pierwsze sprawa akapitów. Akapit jest bardzo ważną jednostką pisanego tekstu.
Najprościej definiując akapit można powiedzieć, że jest to fragment tekstu dotyczący jednej
myśli.
Dla programów komputerowych jest to fragment tekstu napisany pomiędzy jednym
wciśnięciem klawisza ENTER, a kolejnym jego wykorzystaniem. Kiedy wciskamy klawisz
ENTER ? Klawisz ten wykorzystywany jest do przejścia do nowej linii, ale tylko przy
jednoczesnym tworzeniu nowego akapitu. Jeśli nie zachodzi potrzeba utworzenia nowego
akapitu, zaufajmy edytorowi. Edytor sam przeniesie nasz kursor do nowej linijki, gdy tylko
uzna, że wpisywany przez nas tekst nie mieści się w linii poprzedniej. Nie musimy więc
nerwowo śledzić, czy trzeba przenieść się do nowego wiersza, tak jak miało to miejsce w
maszynie do pisania.
Druga ważna sprawa to znaki przystankowe. Pamiętajmy, aby znak przystankowy (taki
jak kropka, przecinek, średnik) pisać zawsze bezpośrednio za wyrazem, bez żadnego odstępu.
Natomiast zawsze po znaku przystankowym dajmy jeden znak odstępu (spacji). Natomiast
nawias piszemy zawsze: bez spacji po nim przy otwieraniu, i bez spacji przed nim przy
zamykaniu. To samo dotyczy również cudzysłowu.
Dobrze
ŹLE!!!
wyraz, wyraz
wyraz , wyraz
wyraz ,wyraz
wyraz; wyraz
wyraz ; wyraz
Wyraz wyraz wyraz. Wyraz wyraz.
Wyraz wyraz wyraz .Wyraz wyraz .
(wyraz)
(wyraz wyraz wyraz)
( wyraz )
(wyraz )
”wyraz”
” wyraz ”
Strona 25
3F69E734-6332-20F3C5.doc
Tablica 1 - Przykłady uzyskiwania różnych znaków z klawiatury.
Wciśnięte klawisze
Uzyskany wynik
Wciśnięte klawisze Uzyskany wynik
ALT + SHIFT + A
ALT + SHIFT + S
ALT + SHIFT + Z
ALT + SHIFT + X
ALT + SHIFT + S
ALT + SHIFT + O
ALT + SHIFT + L
ALT + SHIFT + N
⇒
⇒
⇒
⇒
⇒
⇒
⇒
⇒
Ą
Ś
Ż
Ź
Ś
Ó
Ł
Ń
ALT + A
ALT + S
ALT + Z
ALT + X
ALT + S
ALT + O
ALT + L
ALT + N
⇒
⇒
⇒
⇒
⇒
⇒
⇒
⇒
ą
ś
ż
ź
ś
ó
ł
ń
SHIFT + A
SHIFT + B
⇒
⇒
A
B
A
B
⇒
⇒
a
b
SHIFT + 1
SHIFT + ,
⇒
⇒
!
<
1
,
⇒
⇒
1
,
Ćwiczenie 3
Mając na uwadze wszystkie wyżej wymienione wskazówki proszę napisać parę zdań o sobie.
Proszę następnie zapisać tak stworzony dokument pod nazwą „Ja” na pulpicie. Operacja
zapisywania przebiegać powinna tak samo jak w przypadku programu Paint (patrz:
rozdział 5). Także powinniśmy wybrać menu PLIK, a z niego opcję ZAPISZ. Komputer
zapyta się wówczas o nazwę pliku, którą trzeba podać. Jako miejsce zapisania powinniśmy
wybrać (jeśli nie jest już ustawione) Pulpit.
Jedyna oczywista różnica w porównaniu do zapisywania obrazka stworzonego przy
pomocy programu Paint, to typ pliku (dokumentu). Tym razem będzie to .txt, czyli plik
tekstowy. Program ustawi go w tym wypadku domyślnie, więc nie musimy się tym zbytnio
przejmować. Zwróćmy po prostu na to uwagę.
Strona 26
3F69E734-6332-20F3C5.doc
10. Pliki – elektroniczny sposób zapisu danych
Plik jest to zbiór danych powiązanych ze sobą logicznie i stanowiący dla komputera
jedną całość. Jest to podstawowa jednostka związana z przechowywaniem danych w postaci
elektronicznej. Plik może zawierać obrazek stworzony przez nas w programie graficznym,
tekst, który napisaliśmy w edytorze tekstu, czy innego rodzaju przetwarzane przez nas dane.
Także całe oprogramowanie naszego komputera (system operacyjny i aplikacje) jest zapisane
na twardym dysku w postaci plików. Plik jest dla użytkownika widoczny jako ikona
podpisana jego nazwą np.
pliku.
lub
. Jak widać wygląd ikony zależy od zawartości (typu)
Aby w danych zgromadzonych w naszym komputerze panował porządek stosuje się
foldery (inaczej nazywane również katalogami). Folder jest widoczny dla użytkownika jako
specjalnego rodzaju ikona podpisana jego nazwą np.
. W folderze możemy umieszczać
dowolne pliki, a także kolejne foldery. Spełnia on rolę teczki na dokumenty (pliki
dokumentów, programów itp.).
Dwukrotne kliknięcie na ikonie folderu otworzy dla nas okno, w którym widoczna
będzie jego zawartość (w tym wypadku, jak sugeruje nazwa, zawierającego zdjęcia). Zamiast
dwukrotnego kliknięcia można posłużyć się prawym klawiszem myszki. Wystarczy nim raz
kliknąć na ikonce folderu oraz gdy zobaczymy menu kontekstowe, wybrać opcję OTWÓRZ.
Kliknięcie na ikonie reprezentującej plik w folderze spowoduje wyświetlenie w lewej
części okienka informacji o pliku oraz, jeśli
jest to możliwe, podglądu jego zawartości.
Foldery mogą się znajdować w
dowolnym miejscu na twardym dysku lub
dyskietce. Mogą być zagnieżdżane, czyli
jeden folder może zawierać w sobie kilka
innych.
Z plikiem wiąże się spora ilość ważnych
informacji. Jedną z nich jest jego wielkość.
Ikony
Tu
plikó
Wielkość pliku (dokumentu) podawana jest w
pokaże
jednostkach zwanych bajtami. Jeden bajt to
się opis i
podgląd
odpowiednik zapisanej literki bądź innego
znaku (kropki, przecinka itd.), ale w formacie
podstawowym – bez informacji takich jak
Rysunek 10.1
pogrubienie, wielkość, kolor itd.
Ponieważ pliki mają wielkości rzędu tysięcy lub milionów bajtów stosuje się
odpowiednio jednostki takie jak kilobajty i megabajty. Przeliczniki są następujące:
1 B = 1 024 kB
1 MB = 1 024 kB = 1 048 576 B
1 GB = 1 024 MB = 1 048 576 kB = 1 073 741 824 B
Druga ważna sprawa związana z plikiem, to jego typ. O typie pliku wspominaliśmy
wcześniej i jeszcze będziemy powracać do tego tematu wielokrotnie.
Ćwiczenie
Strona 27
3F69E734-6332-20F3C5.doc
Z menu WIDOK okienka folderu wybierz po kolei opcje DUŻE IKONY, MAŁE IKONY,
LISTA, SZCZEGÓŁY i zaobserwuj zachodzące zmiany w wyglądzie okna.
Strona 28
3F69E734-6332-20F3C5.doc
11. Typy plików
Typ pliku jest dla systemu operacyjnego informacją, z czym tak naprawdę ma do
czynienia. Zapisywany jest on jako trzyliterowe rozszerzenie nazwy pliku. Może ono być
ukryte przed oczami użytkownika lub widoczne. Jakie są przykładowe rozszerzenia plików?
1) .EXE plik wykonywalny – zawiera kod programu zrozumiały dla naszego komputera.
Większość wykorzystywanego przez nas oprogramowania przechowywana jest w
plikach o takim rozszerzeniu (np. Paint lub Notatnik).
2) .BMP plik z grafiką w formacie bitmapy (domyślny typ dokumentu programu Paint)
3) .TXT dokument tekstowy. Zawiera czysty tekst bez formatowania typu pogrubienie,
kolor, wielkość znaków itp. – w pliku o takim rozszerzeniu informacje na ten temat nie
są zapisywane.
4) .DOC dokument programu MS Word
Od typu pliku zależy najczęściej wygląd jego ikonki. Poniżej znajduje się kilka przykładów:
Typ pliku powiązany jest również najczęściej z programem, który jest w stanie go
„obsłużyć”. Dzięki temu, gdy dwukrotnie klikniemy na ikonie reprezentującej plik
zawierający dokument np. dokument graficzny typu .BMP, to domyślnie uruchomi się
program Paint z otwartym właśnie tym dokumentem.
Zmiana typu dokumentu podczas zmiany nazwy (o czym będzie mowa w rozdziale 13)
jest więc niekorzystna. Jeśli typ zostanie zmieniony lub usunięty, wówczas system nie będzie
wiedział, którego programu użyć do otwarcia pliku. Jest to co najmniej kłopotliwa sytuacja.
Co zrobić, gdy rozszerzenia plików nie są widoczne w nazwach plików?
Jeśli jesteśmy początkującymi użytkownikami komputera to nawet lepiej, gdyż nie
zmienimy wówczas przez przypadek typu pliku i unikniemy w ten sposób przykrych sytuacji.
Informacje o tym jak samemu ustawić wyświetlanie bądź nie rozszerzeń plików zostały
umieszczone w dodatku „Ustawienia systemowe”.
Strona 29
3F69E734-6332-20F3C5.doc
12. Dyski twarde, dyskietki, CD-R – czyli gdzie przechowujemy pliki
Wszystkie nasze dokumenty oraz programy przechowujemy w postaci
elektronicznych plików, jak to zostało opisane w poprzednim rozdziale. Gdzie jednak cały ten
zapis jest przechowywany?
Do przechowywania informacji komputer używa tzw. pamięci masowych.
Najczęściej są to wszelkiej maści dyski twarde, dyskietki oraz CD-ROM’y, czyli płyty
kompaktowe. Coraz częściej spotyka się w użyciu płyty DVD.
To, co sami stworzymy, najczęściej zapisujemy na dysku twardym. Jest to
urządzenie znajdujące się wewnątrz komputera, gdyż dostęp fizyczny do niego nie jest
człowiekowi niezbędny. Jak jest zbudowany dysk twardy? W hermetycznie zamkniętej
obudowie znajdują się krążki metalowe pokryte materiałem reagującym na impulsy
magnetyczne. Dyski te wirują bardzo szybko, a nad i pod nimi przemieszczają się głowice
potrafiące zapisywać i odczytywać z nich dane.
Jakie są istotne parametry dysku twardego? Najistotniejszym parametrem dysku jest
jego pojemność. W dawnych, zamierzchłych, czasach dyski twarde miały wielkość około
20-40 MB. Dzisiaj wielkość dysku wystarczająca dla przeciętnego domowego użytkownika to
4-6 GB. Bardziej wymagający kupią jednak 9-13 lub 26 GB.
Drugą istotną wartością określającą dysk twardy jest prędkość dostępu i transferu
danych. Dysk twardy jest urządzeniem, które zapewnia obecnie najszybszy zapis i odczyt
danych. Dlatego też wykorzystuje się go przy normalnej pracy.
Drugim najczęściej używanym (przynajmniej jeszcze jakiś czas) urządzeniem jest
stacja dyskietek. Urządzenie to pozwala korzystać z wymiennych nośników danych zwanych
dyskietkami, umiejąc na nich zapisywać i odczytywać informacje. Dyskietka służy przede
wszystkim do przenoszenia dokumentów pomiędzy różnymi komputerami. Coraz częściej
jednak okazuje się niewystarczająca pod każdym względem. Po pierwsze dyskietki mają
bardzo małą (jak na dzisiejsze czasy) pojemność wielkości 1,44 MB. W porównaniu z
pojemnością dzisiejszych dysków twardych to śmiesznie mało. Coraz częściej okazuje się, że
nawet pojedyncze dokumenty nie chcą się na niej zmieścić (szczególnie graficzne). Po drugie
jest urządzeniem bardzo powolnym. Biorąc więc pod uwagę jej wady oraz coraz
powszechniejszy dostęp do Internetu, niejednokrotnie taniej i szybciej jest coś wysłać poprzez
sieć Internet, niż wykorzystywać do tego stacje dyskietek.
CD-ROM jest czytnikiem dysków optycznych (popularnie zwanych płytami
kompaktowymi). Nie bez podstawnie zostało użyte słowo czytnik, gdyż urządzenie to nie
potrafi zapisywać danych na tychże płytach. Na płytach kompaktowych obecnie sprzedawane
są wszelkie programy – zarówno do pracy biurowej, jak gry oraz oprogramowanie
multimedialne. Dawniej rolę tą spełniały dyskietki. Dzisiaj zostały one praktycznie wyparte i
zastąpione właśnie przez płyty kompaktowe.
Oprócz dysków CD-ROM, czytnik potrafi również odtwarzać zwykłe płyty
muzyczne.
Oprócz opisanych tu urządzeń, na rynku znajduje się oczywiście wiele innych. Nie
będziemy jednak nimi tutaj się szczegółowo zajmować.
Strona 30
3F69E734-6332-20F3C5.doc
13. Foldery, czyli sposób na zachowanie porządku
Foldery (nazywane często teczkami lub katalogami – to ostatnie określenie wzięło się z
czasów, gdy dominował system operacyjny DOS) mają nam ułatwić zaprowadzenie porządku
wśród plików przechowywanych przez nasz komputer. Stanowią odpowiednik teczek w
biurze, w których sortuje się różne dokumenty, wiadomości itd. Stąd też ich wygląd i polska
nazwa „teczki”. Folderów może być wiele. Możliwe, a nawet często wskazane, jest
zakładanie teczek jedna w drugiej (tj. zagnieżdżonych).
Tworzenie folderu.
Aby utworzyć własny nowy folder należy wskazać myszką miejsce, w którym ma się
on znajdować (np. pulpit, lub tło otwartego okna innego folderu) i nacisnąć prawy klawisz
myszy. Powinniśmy w tym momencie zobaczyć odpowiednie menu kontekstowe.
Wybieramy z niego
opcję
a
następnie jak na
rysunku .1.
Rysunek 13.1 Tworzenie folderu
Rysunek 13.2 Nowy folder
W tym momencie powinna się we wskazanym miejscu pojawić nowa ikona folderu
podpisana „Nowy folder” z aktywną możliwością natychmiastowej zmiany tej nazwy.
Wystarczy wpisać nową nazwę i nacisnąć ENTER.
Jak zmienić nazwę już istniejącego folderu, usunąć go lub powielić, omówimy w
następnym rozdziale.
Jak zobaczyć zawartość folderu (wejść do folderu)?
Należy dwukrotnie kliknąć na ikonce folderu, którego zawartość chcemy zobaczyć.
Ćwiczenie 1
Proszę utworzyć na pulpicie dwa foldery o nazwach „pierwszy” i „drugi”
Ćwiczenie 2
Korzystając z programu Paint proszę stworzyć prosty rysunek i zapisać go w folderze
„pierwszy”.
Ćwiczenie 3
Otworzyć folder „pierwszy” i obejrzeć jego zawartość (nazwy plików, typy plików i jeśli to
możliwe podgląd zawartości). Sprawdzić, jaki efekt daje dwukrotne kliknięcie na ikonie
pliku.
Strona 31
3F69E734-6332-20F3C5.doc
14. Operacje na plikach i folderach
Przenoszenie plików
Aby przenieść plik z jednego folderu do drugiego należy najechać myszką nad ikonę
reprezentującą odpowiedni plik nacisnąć lewy klawisz myszy i trzymając wciśnięty klawisz
przeciągnąć ikonę w odpowiednie miejsce (na tło innego otwartego folderu, lub nad ikonę
folderu zamkniętego). W ten sposób przeniesiemy plik w nowe miejsce, to znaczy zniknie on
z dotychczasowej lokalizacji i pojawi się w nowej. Operacje tą prezentuje rysunek 14.1.
Rysunek 14.1 Chwyć, przenieś, upuść.
Niekiedy zachodzi potrzeba przeniesienia większej ilości plików na raz. Aby to zrobić
należy żądane pliki zaznaczyć. Najprostszym sposobem jest zaznaczenie ich za pomocą
myszki. W tym celu trzymając wciśnięty lewy klawisz rozciągamy nad wybranymi plikami
prostokąt. Pliki pod prostokątem zostaną zaznaczone na kolor niebieski. Ilustruje to
rysunek 14.2.
Następnie chwycić za którąś z zaznaczonych ikonek i postępować tak, jak wyżej zostało
to opisane.
Strona 32
3F69E734-6332-20F3C5.doc
Rysunek 14.2 Zaznaczanie grupy plików
Kopiowanie plików
Kopiowanie plików różni się od ich przenoszenia tym, że pliki zostają zarówno tam
gdzie były do tej pory oraz pojawiają się w nowym miejscu. Aby uzyskać taki efekt należy
podczas przeciągania plików nacisnąć klawisz „Ctrl”. Obok przeciąganej ikony pliku
powinien pojawić się wtedy znaczek „+”
Uwaga!
Czasem, gdy chcemy przenieść plik, automatycznie pojawia się przy nim znaczek „+”.
Wówczas, aby nie kopiować pliku, tylko przenieść go, należy podczas operacji przeciągania
przytrzymać klawisz SHIFT.
Usuwania plików
Aby usunąć plik należy przenieść go do widocznego na pulpicie kosza (rysunek 14.3).
Operacja taka jest odwracalna. Jest możliwe otwarcie kosza i wyciągnięcie wyrzuconych
plików. Jest to możliwe tak długo dopóki ikona kosza wygląda
tak jak na naszym rysunku, co znaczy, że kosz nie został
opróżniony.
Opróżnienie kosza powoduje trwałą utratę całej jego
zawartości. Można tego dokonać poprzez kliknięcie na ikonie
kosza prawym klawiszem myszy i wybraniu z menu opcji
„Opróżnij Kosz”.
Po opróżnieniu ikona kosza
wygląda jak na rysunku 14.3b.
Dopóki nie opróżniliśmy
kosza, usunięte do niego pliki
można odzyskać!
Rysunek 14.4 Opróżnienie
Rysunek 14.3
Kosz: a) pełny; b) pusty.
kosza
Strona 33
3F69E734-6332-20F3C5.doc
W przypadku kiedy ikona kosza nie jest łatwo dostępna można usunąć plik klikając na
jego ikonie prawym klawiszem myszy i wybierając z menu opcję „Usuń”. Prezentuje to
rysunek 14.5.
Rysunek 14.5 Usuwanie pliku
(folderu)
Rysunek 14.6 Zmiana nazwy
pliku (folderu)
Zmiana nazwy pliku
Aby zmienić nazwę pliku należy kliknąć na jego ikonie prawym klawiszem myszy i z
menu wybrać opcję „Zmień nazwę” (patrz: rysunek 14.6)Po wybraniu tej opcji będziemy
mogli edytować podpis pod ikoną. Należy przy tym pamiętać, że zmiana rozszerzenia pliku
może spowodować nierozpoznawanie go przez system operacyjny. Wówczas kłopotliwe
może stać się otworzenie pliku.
Uwaga!
Wszystkie powyżej opisane operacje dotyczą także folderów! Jedyna różnica polega na tym,
iż foldery nie posiadają rozszerzeń.
Ćwiczenie 1
Załóż foldery „teksty” oraz „grafika” w folderze „Moje dokumenty”, znajdującym się na
pulpicie.
Ćwiczenie 2
Skopiuj wszystkie dotychczas utworzone przez ciebie pliki z pulpitu do folderu „grafika”
utworzonego w poprzednim ćwiczeniu.
Ćwiczenie 3
Usuń do kosza z pulpitu te pliki, które skopiowałeś do folderu „grafika” w poprzednim
ćwiczeniu. Opróżnij kosz.
Ćwiczenie 4
Przenieś folder „pierwszy” z pulpitu do folderu „Moje dokumenty”.
Ćwiczenie 5
Stwórz dokument ze swoim imieniem i nazwiskiem w notatniku i zapisz go pod nazwą
„Dane” w folderze „teksty” (stworzonym w ćwiczeniu 1).
Strona 34
3F69E734-6332-20F3C5.doc
15. Kalkulator – przydatne narzędzie
Kalkulator jest kolejną standardową, czyli dostarczaną wraz z systemem, aplikacją
systemu Windows. Jest narzędziem przydatnym. Zawsze, gdy siedzimy przy komputerze i
mamy do wykonania jakieś obliczenia, jest pod ręką. Nie trzeba wówczas szukać gdzie się
podział nasz „prawdziwy” kalkulator, lecz wystarczy uruchomić ten programik. Dodatkową
zaletą tego narzędzia jest możliwość wstawiania wyników naszych obliczeń bezpośrednio do
tekstu, który w danym momencie tworzymy, jeśli istnieje taka potrzeba. Do tego celu też
wykorzystamy go w tym rozdziale. Ale zacznijmy od początku.
Jak uruchomić aplikację kalkulatora?
Kalkulator znajduje się w tym samym miejscu co Paint i Notatnik. Wchodzimy więc w
menu START | PROGRAMY | AKCESORIA i wybieramy KALKULATOR.
Aplikacja ta nieco się różni od poprzednio poznanych. Po pierwsze nie możemy
dowolnie zmieniać rozmiaru okienka, w którym program ten pracuje. Ma ono dwie wielkości
zależne od aktualnego trybu pracy.
Tryby pracy – profesjonalny i standardowy
Kalkulator ma dwa tryby pracy. Można je zmieniać przy pomocy menu WIDOK
umieszczonego na pasku menu. Tam mamy do wyboru opcje STANDARDOWY oraz
PROFESJONALNY. Do większości zastosowań wystarcza nam widok standardowy.
Dopiero, gdy mamy do policzenia bardziej skomplikowane funkcje matematyczne warto
przełączyć się na widok profesjonalny. Wygląd okienka aplikacji w obu wypadkach został
pokazany na rysunku poniżej.
a)
b)
Rysunek 15.1 a) widok „profesjonalny”, b) widok „standardowy”.
Strona 35
3F69E734-6332-20F3C5.doc
Jak posługiwać się kalkulatorem?
Możemy to robić na co najmniej dwa sposoby: posługiwać się myszką, najeżdżając na
symbole odpowiednich klawiszy i wciskając je kliknięciem lewego przycisku myszki;
wykorzystać blok klawiatury numerycznej umieszczony po prawej stronie klawiatury do
wprowadzania liczb i wykonywania obliczeń (klawisz ENTER działa jak przycisk „=” w
zwykłym kalkulatorze, natomiast ESC jak C).
Uwaga!
Aby móc korzystać w prawidłowy sposób z klawiatury numerycznej (tj., aby służyła nam ona
do wprowadzania cyfr, plusa i minusa), musi być włączona opcja NumLock. Co to oznacza?
Musi się palić lampka kontrolna zazwyczaj opisana NumLock umieszczona nad blokiem
klawiatury numerycznej. Jeśli lampka ta nie pali się, to należy wcisnąć klawisz NumLock.
Umieszczony jest on w lewym górnym rogu klawiatury numerycznej.
Ćwiczenie
Stworzyć dokument za pomocą aplikacji Notatnika, w którym znajdą się następujące
działania wraz z wynikami:
123 421 * 567 234 =
(2312 + 245) * 12 =
2343=
Obliczenia należy wykonać za pomocą aplikacji Kalkulatora, a wyniki przenieść metodą
Kopiuj – Wklej w odpowiednie miejsca w notatniku. Dokument należy zapisać pod nazwą
„obliczenia” w folderze „teksty” (który znajduje się w folderze „Moje dokumenty”).
Wskazówka:
Należy mieć jednocześnie uruchomiony Notatnik i Kalkulator. W notatniku w kolejnych
linijkach przepisać działania. Obliczeń dokonywać w kalkulatorze. Następnie wybrać tam
menu EDYCJA i opcję KOPIUJ. Następnie przełączyć się do Notatnika. Ustawić tam kursor
tekstowy w miejscu gdzie chcemy, aby został wstawiony wynik działania, a następnie wybrać
z menu Notatnika EDYCJA i opcję WKLEJ. Następnie wrócić do kalkulatora i operację
powtórzyć z nowym działaniem.
Jak się przełączać między uruchomionymi aplikacjami?
Na dole ekranu mamy pasek zadań. Na pasku zadań każda uruchomiona aplikacja ma
swój przycisk. Klikając na odpowiedni przycisk, przełączamy się do danej aplikacji.
Kalkulator i Notatnik mają przycisk podobne do tych, które umieszczone zostały na
poniższym rysunku. Aplikacja aktywna ma swój klawisz wciśnięty (na rysunku Kalkulator).
Rysunek 15.2 Przyciski na pasku zadań.
Strona 36
3F69E734-6332-20F3C5.doc
16. Edytor tekstu MS Word
Ten rozdział poświęcimy omówieniu podstawowych funkcji edytora tekstu MS Word.
Poznaliśmy już pierwszy program do edycji tekstu. Był nim Notatnik. Program, którym teraz
się zajmiemy, jest o wiele, wiele bardziej skomplikowanym program o nieporównywalnie
większych możliwościach. Może on służyć nawet do składu prostych broszur, skryptów itp.
rzeczy.
1. Wprowadzanie tekstu - zasady poprawnego wprowadzania i edycji tekstu –
(cześć 2)
Nigdy nie wyrównuj tekstu za pomocą znaków odstępu (spacji). Służą do tego specjalne
narzędzia, które powinieneś w tym celu stosować (np. tabulatory, czy wcięcia).
Nigdy nie dziel wyrazów ręcznie. Do dzielenia i przenoszenia wyrazów wykorzystuj
wbudowane w edytor narzędzia. Unikaj też dzielenia wyrazów w nagłówkach, tytułach.
Tekst justuj tylko wówczas, gdy pozwala na to długość wiersza. Unikaj justowania tam,
gdzie spowodowałoby to nadmierne przerwy między wyrazami. Wygląda to wówczas mało
estetycznie.
Pismo szeryfowie jako wyraźniejsze używaj do pisania tekstów. W nagłówkach używaj
natomiast pisma bezszeryfowego, jako bardziej wyrazistego. Oto przykłady obu tych
rodzajów pisma:
To jest pismo szeryfowe
To jest pismo bezszeryfowe
Staraj się nie używać więcej jak dwóch rodzajów czcionek na jednej stronie. Gdy
stosujesz więcej niż dwa rodzaje pisma na jednej stronie, połącz pismo szeryfowe i
bezszeryfowe.
Stosuj oszczędnie kursywę i wytłuszczenie (pismo pogrubione).
Nie obawiaj się stosowania białych przestrzeni, to znaczy nie zadrukowanych
obszarów. Przejrzystość waszych dokumentów jest bardzo istotna i znacznie uprzyjemnia ich
czytanie.
Staraj się być konsekwentny w stosowaniu nagłówków, ich wielkości, pozycji itp. Jeżeli
użyłeś nagłówka napisanego czcionką Arial CE* o wielkości 12 punktów, pogrubionego i
wyrównanego do strony lewej, to niech wszystkie nagłówki w twoim dokumencie tak
wyglądają.
*Uwaga!
W starszych wersjach systemu litery CE w nazwie czcionki oznaczają, że jest to
czcionka z polskimi znakami narodowymi. W nowszych wersjach oznaczenia
tego się już niestosuje.
Przez pewien czas stosowano również litery PL, z czym czasem jeszcze
można się spotkać.
W niniejszym tekście będą używane litery CE, ale nie zawsze będziemy
mieli z nimi do czynienia.
Strona 37
3F69E734-6332-20F3C5.doc
2. Ważne wiadomości wstępne
2.1. Zaznaczenie fragmentu tekstu.
2.1.a) Po co zaznaczamy fragment tekstu?
Na zaznaczonym tekście możemy wykonywać wszelkie zmiany tzn. możemy
zmieniać wielkość czcionki, jej rodzaj; czy też go usunąć, skopiować czy
przesunąć.
2.1.b) Jak zaznaczamy fragment tekstu?
Podaje tylko najważniejsze, zarazem najłatwiejsze sposoby zaznaczania
fragmentów tekstu. Do innych dojdą państwo prawdopodobnie sami w trakcie
pracy z edytorem.
• Pojedynczy wyraz zaznaczamy poprzez dwukrotne kliknięcie na nim, tak
aby został wyróżniony poprzez podświetlenie.
• Cały akapit zaznaczamy klikając trzykrotnie na którymś z wyrazów
wewnątrz tego akapitu. Wówczas cały akapit (czyli tekst znajdujący się
pomiędzy dwoma znakami Enter’a - zazwyczaj niewidocznymi śladami
wciśnięcia klawisza ENTER) zostanie podświetlony.
• Określony fragment, który nie jest pojedynczym wyrazem, ani całym
akapitem możemy zaznaczyć poprzez:
⇒ najechanie kursorem myszki na pierwszy wyraz, od którego
chcemy zacząć zaznaczanie i ustawiamy się na jego środku
⇒ wciskamy lewy klawisz myszki i przytrzymujemy
⇒ przesuwamy myszkę nad środek ostatniego wyrazu, którego
chcemy objąć zaznaczeniem
⇒ puszczamy klawisz myszki nad tym wyrazem
Wówczas powinien zostać zaznaczony dokładnie fragment tekstu, który
wybraliśmy.
• Pojedyncze literki może być czasem łatwiej zaznaczyć nie korzystając z
myszki. Wówczas ustawiamy się kursorem tekstowym (mrugającą
kreseczką) przed literką, którą chcemy zaznaczyć, wciskamy i
przytrzymujemy klawisz SHIFT, naciskając jednocześnie klawisz strzałki
kursora w prawo, następnie puszczamy klawisz strzałki i dopiero wtedy
zwalniamy klawisz SHIFT.
2.2. Akapit
Pojęcie akapitu w edytorze odpowiada dokładnie pojęciu akapitu ogólnie przyjętemu.
Akapit jest pewnym ciągiem myślowym. Gdy go kończymy, pisząc np. jakiś list,
mamy zwyczaj zacząć nowe zdanie od nowej linijki. Tak samo korzystając z edytora
tekstu. Wciskamy wówczas klawisz ENTER, aby przejść do nowego wiersza i od
niego zacząć dalsze wprowadzanie naszego tekstu. Akapit więc w edytorze jest ściśle
związany z klawiszem ENTER. Klawisz ten używamy wyłącznie by utworzyć nowy
akapit. Nie używamy więc go, aby przejść do nowej linii w momencie, gdy widzimy
że na wydruku ćwiczenia dalszy ciąg zdania umieszczony jest od początku nowego
wiersza, a u nas jest dopiero w środku poprzedniego. Nie nadużywajmy ENTER’a
bez potrzeby. Edytor sam nas przeniesie do nowej linijki, gdy w poprzedniej zabraknie
miejsca na aktualnie pisany wyraz. Nie przejmujcie się państwo, że tak wprowadzany
tekst nie jest graficznie podobny do tekstu wydrukowanego, gotowego ćwiczenia.
Przekonacie się, że w trakcie formatowania go, wygląd waszego dokumentu będzie
bardzo się zbliżał do otrzymanego przez was wzoru, mimo, że na początku nie był do
niego podobny.
Strona 38
3F69E734-6332-20F3C5.doc
3. Ćwiczenie 1 - Czcionki i akapity
W ćwiczeniu tym zwracamy uwagę na prawidłowe wprowadzanie tekstu do edytora w celu
późniejszej jego obróbki. Aby tekst został wprowadzony proszę przeczytać i zastosować
wskazówki zawarte w rozdziale 9, oraz w punkcie 1 tego rozdziału. Zasady te obowiązują we
wszystkich naszych ćwiczeniach, jak i obowiązywać powinny przy codziennym korzystaniu z
edytorów tekstu. Istotne dla prawidłowego wykonania ćwiczenia są także informacje zawarte
w punkcie 2 tego rozdziału. Znajdziemy tam informację na temat, po co, i w jaki sposób
zaznaczać fragmenty tekstu, a także czym jest akapit, kiedy go tworzymy i jak wykorzystujemy.
Celem tego ćwiczenia, oprócz nauczenia się prawidłowego wprowadzania tekstu, jest
zapoznanie się z narzędziami i możliwościami edytora dotyczącymi wyglądu tekstu, który
chcemy przygotować. Część z wykorzystanych narzędzi do formatowania znajduje się
standardowo w postaci ikonek na paskach narzędziowych (STANDARDOWYM
i
NARZĘDZIOWYM), wszystkie zaś dostępne są poprzez menu FORMAT | CZCIONKA..
Wykonanie ćwiczenia 1.
Na początku trzeba sobie powiedzieć parę słów o wprowadzaniu do tekstu znaków
specjalnych i symboli (np. ® © ™, czy α,β). Niektóre z nich mają zdefiniowane tzw. skróty
klawiaturowe (np. ® uzyskujemy wciskając ALT + R). Część z nich trzeba jednak będzie
wprowadzić za pomocą menu WSTAW
3.a) Jak wstawić symbol typu α, β ?
Należy kursorem tekstowym ustawić się w miejscu, w którym
chcemy wstawić np. literę β. Następnie kursorem myszki najechać na
pasku menu na wyraz Wstaw i kliknąć na nim. Rozwinie się wówczas
lista wyboru jak na rysunku 16.1. Wówczas najedziemy kursorem
myszki na opcję Symbol... i klikniemy na niej. Wtedy pojawi się
okienko jak na rysunku 16.2. Wówczas w okienku 1 rys. 16.2 należy
wybrać czcionkę Symbol. Można tego dokonać najeżdżając kursorem
myszki na strzałkę przy okienku zmiany czcionki (rysunek 16.2 poz. 2)
i kliknąć na niej. Wówczas rozwinie się lista wyboru czcionki jak na
rysunku 16.4. Możemy odszukać nazwę Symbol. Jeżeli nie ma jej na
widocznej części listy to przesuwamy ją za pomocą strzałek opisanych
przez 1 i 2 na
1
2
rysunku 16.4.
Gdy nazwa pojawi
się, należy ją
wybrać poprzez
kliknięcie na niej.
Gdy już nazwa Rysunek 16.1
czcionki
w
okienku 1 z rys. 16.2 jest Symbol,
3
4
wówczas z tabeli znaków możemy
wybrać interesujący nas znak (w naszym
wypadku β) poprzez kliknięcie na nim
tak, aby został podświetlony. Wówczas
Rysunek 16.2
klikamy
na
przycisku
Wstaw
Strona 39
3F69E734-6332-20F3C5.doc
(poz. 3 rys. 16.4). Znak ten jest umieszczany w miejscu pozostawionego przez nas kursora
tekstowego. Dalej możemy wybrać następny interesujący nas znak, i znowu kliknąć opcję
Wstaw. Gdy skończymy wstawianie znaków z tabeli, należy kliknąć opcję Anuluj opisaną
jako pozycja 4 na rys. 16.4.
Po wprowadzeniu tekstu, z zachowaniem zasad podanych w poprzednich rozdziałach,
możemy przystąpić do jego formatowania. Ktoś mógłby się zastanawiać dlaczego od razu,
podczas wprowadzania tekstu, nie przystępujemy do jego formatowania. Zazwyczaj
postępujemy tak, jak jest nam wygodniej. Wydaje się jednak łatwiejsze podejmowanie
decyzji, jakiej czcionki użyć, jakiej wielkości itp. w danym fragmencie tekstu, gdy patrzymy
na dany fragment w większym kontekście. Widzimy wówczas od razu ile dany fragment
zajmie nam miejsca na stronie i jak będzie wyglądał w połączeniu z innymi użytymi w tekście
stylami. Okazuje się także, że wykonanie formatowania tekstu, po tym jak go wprowadzimy,
znacznie przyspiesza naszą pracę w porównaniu do formatowania podczas wprowadzania.
Tylko wówczas, gdy mamy już spore doświadczenie i dokładnie wiemy, jaki ma być efekt
końcowy, może opłacać się wcześniejsze formatowanie wpisywanego tekstu.
A teraz konkretnie, punkt po punkcie:
• WITAM WSZYSTKICH… Czcionka Times New Roman CE, wielkość 12p,
efekt: kapitaliki
3.b) Zmiana wielkości czcionki.
Należy zaznaczyć fragment tekstu, dla którego chcemy dokonać zmian
(jednym z podanych w punkcie 2.1.b sposobów). Dla zaznaczonego tekstu
wybieramy wielkość 12 czcionki najeżdżając kursorem myszki na strzałkę
przy okienku zmiany rozmiaru czcionki na pasku narzędziowym i wybierając Rys. 16.3a
odpowiednią liczbę z listy, która się rozwinęła (rysunek 16.3a). Można też
kliknąć na okienku i liczbę odpowiadającą nam w nim wpisać i zatwierdzić
klawiszem ENTER (rysunek 16.3b).
Rys. 16.3b
3.c) Zmiana rodzaju czcionki: Times New Roman CE.
Należy zaznaczyć fragment tekstu, na którym chcemy ustawić efekt kapitalików
(oczywiście jeśli jeszcze jest nie zaznaczony). Następnie najeżdżamy kursorem myszki na
strzałkę przy okienku zmiany czcionki na pasku narzędziowym. Z rozwiniętej w ten sposób
listy (rys. 16.4) wybieramy czcionkę, która nas interesuje.
W tym celu najeżdżamy na jej nazwę i klikamy na niej. W
tym punkcie jest to Times New Roman CE. Literki CE
oznaczają Centralną Europe, czyli czcionka zawiera polskie
znaki diakrytyczne (ą,ę itd.). Jeśli więc do wyboru mamy
kilka czcionek o tej samej nazwie, to wybieramy zawsze tą,
która posiada w nazwie litery CE.
3
Jeśli interesującej nas czcionki nie ma wśród tych,
które widoczne są w okienku, możemy jej poszukać Rysunek 16.4
naciskając na strzałki na pasku przewijania (rys. 16.4 pozycja (1) i (2)). Nazwy czcionek
ułożone są w porządku alfabetycznym.
3.d) Ustawienie efektu: KAPITALIKI.
Należy zaznaczyć fragment tekstu, na którym chcemy ustawić efekt kapitalików
(oczywiście jeśli jeszcze jest nie zaznaczony). Następnie najeżdżamy kursorem myszki na
menu FORMAT i klikamy na nim. Rozwinie się lista z menu format. Stąd wybieramy opcję
Strona 40
3F69E734-6332-20F3C5.doc
CZCIONKA poprzez najechanie na nią myszką i kliknięcie na niej. W przyszłości taką
operację opiszę jako wybranie (wejście do) opcji (menu) FORMAT | CZCIONKA ... dla
14
13
5
6
7
8
1
2
3
4
9
10
11
12
Rysunek 16.5
uniknięcia niepotrzebnych opisów rzeczy znanych.
Gdy już wejdziemy do menu FORMAT | CZCIONKA, na ekranie pojawi się nam
okienko jak to umieszczone na rysunku 16.5. Jeśli pokaże się inne – wówczas należy kliknąć
na nazwie „Czcionka” oznaczonej na rysunku 16.5 jako 14.
Teraz możemy przystąpić do zaznaczenia opcji Kapitaliki (pozycja 9 na rysunku 16.5)
poprzez kliknięcie na jej nazwie. Kiedy to zrobimy powinien przy niej się pojawić „ptaszek”
oznaczający, że została wybrana. Wówczas możemy zatwierdzić zmianę najeżdżając na opcję
OK (pozycja 12 na rys. 16.5). Wtedy zaznaczone przez nas opcje i dokonany wybór zostanie
wprowadzony do tekstu i wrócimy do możliwości jego edycji.
• Aby móc swobodnie… Czcionka Times New Roman CE, wielkość 12p, podkreślenie
pojedyncze.
Zaznaczamy cały akapit, więc najwygodniej wykonać to poprzez trzykrotne kliknięcie
na dowolnym wyrazie w nim się znajdującym (np. „swobodnie”). Kiedy mamy podświetlony
tekst, który chcemy zmieniać (formatować), możemy przystąpić do działania. Znowu
zmienimy rozmiar czcionki na 12, jeśli oczywiście nie jest tak ustawiony, tzn. w okienku
rozmiaru czcionki (rys. 16.3b) jest inna liczba niż 12. Dokonujemy tego metodą podaną w
poprzednim punkcie. Rozwijamy listę wyboru rozmiaru czcionki przez strzałkę obok okienka
rozmiaru czcionki (jak na rys. 16.3a) i wybieramy z niej odpowiednią wielkość. Następnie
Strona 41
3F69E734-6332-20F3C5.doc
wybieramy czcionkę Times New Roman CE o ile ustawiona jest inna niż ta – to znacz, w
okienku (Rys. 16.4 poz. 3) jest inna nazwa. Znowu, jak poprzednio za pomocą kursora myszki
rozwijamy listę wyboru czcionki poprzez najechanie na strzałkę obok okienka wyboru
czcionki i kliknięcie na niej. Z rozwiniętej listy wybieramy odpowiednią nazwę (również na
niej klikając).
3.e) Podkreślenie: pojedyncze ciągłe.
Teraz możemy przystąpić do podkreślenia naszego tekstu. W tym celu najeżdżamy na
ikonkę podkreślenia na pasku narzędziowym
i klikamy na niej. Proszę pamiętać, iż aby
podkreślić tekst, musimy go przedtem wybrać, tzn. mieć go podświetlonego (zaznaczonego).
Jeśli nie mamy zaznaczonego tekstu, należy go zaznaczyć przed wykonaniem operacji
samego podkreślenia.
• Nie wystarczy przy tym...
pojedyncze tylko słowa
Czcionka Times New Roman CE, rozmiar 10p, podkreślenie
Zaznaczamy cały akapit, zmieniamy następnie czcionkę na Times New Roman CE, jeśli
nie jest tak ustawiona, a jej rozmiar na 10p (nie będę tego dokładniej opisywał gdyż
postępujemy tutaj dokładnie tak samo jak w poprzednich punktach), następnie zaś musimy
ustawić odpowiednie podkreślenie.
3.f) Podkreślenie: pojedyncze tylko wyrazów.
Aby ustawić to podkreślenie trzeba wejść w menu FORMAT | CZCIONKA i na karcie
czcionka (rys. 16.5) wybrać podkreślenie „tylko wyrazy” z listy rozwijanej przez ikonkę
strzałki (rys. 16.5 poz. 13). Proszę pamiętać, że przed wejściem do menu FORMAT |
CZCIONKA powinien być podświetlony tekst, który chcemy podkreślić!
• Inne środki trzeba... Czcionka Times New Roman CE, rozmiar 14p, pogrubiona
• fragment UWYPUKLENIA TYTUŁÓW jak wyżej plus efekt: wersaliki, podkreślenie
podwójne.
Zaznaczamy cały akapit. Ustawiamy czcionkę Times New Roman CE, następnie
wielkość 14p, oraz włączamy wytłuszczenie (pogrubienie czcionki). Czcionkę można
pogrubić poprzez kliknięcie na ikonce oznaczonej symbolem litery „B” –
. Odznaczamy
akapit i zaznaczamy fragment „uwypuklenia tytułów”. Wchodzimy do FORMAT |
CZCIONKA. Powinno pojawić się okienko rysunku 16.5. Jeśli pokaże się inne – wówczas
należy kliknąć na nazwie „Czcionka” oznaczonej na rysunku 16.5 jako 14.
Kiedy widzimy już okienko z rysunku 16.5, możemy wybrać podkreślenie poprzez
rozwinięcie listy podkreśleń kliknięciem na strzałkę numer 13, a później wybrać rodzaj
podkreślenia jako podwójne. Następnie w efektach zaznaczamy efekt oznaczony liczbą 10
na, czyli Wersaliki.
2
3
3
• x +y =z Czcionka Courier New CE, rozmiar 14p, cyfry w indeksie górnym.
Należy zaznaczyć fragment i zmienić czcionkę na Courier New CE, a jej rozmiar na
12p. Następnie sposobem podanym w wiadomościach wstępnych zaznaczyć cyfrę 2, wejść do
menu FORMAT | CZCIONKA, przejść do karty z rysunku 16.5, tam wybrać efekt indeks
górny (pozycja opisana cyfrą 3). Zatwierdzić przez kliknięcie na klawiszu OK. Następnie
zaznaczamy cyfrę 3 i powtarzamy operację.
Strona 42
3F69E734-6332-20F3C5.doc
• Warto pamiętać o różnicach... Czcionka Arial CE, rozmiar 12p.
Należy zaznaczyć cały akapit, zmienić wielkość czcionki na 12p, a rodzaj czcionki na
Arial CE.
• M o ż n a t e ż z m i e n i ć . . . Czcionka Arial CE, rozmiar 12p, litery o odstępach
rozszerzonych do 3p, wyraz „położenie” opuszczony o 3p, wyraz „poszczególnych”
opuszczony o 6p.
Należy zaznaczyć cały akapit, zmienić wielkość czcionki na 12p, a rodzaj czcionki na
Arial CE. Następnie wchodzimy do menu FORMAT | CZCIONKA. Tam wybieramy kartę
ODSTĘPY MIĘDZY ZNAKAMI. Wówczas klikamy na strzałkę przy opcji „Odstępy” i
wybieramy z listy Rozszerzone klikając na tej nazwie. Następnie za pomocą strzałek góra/dół
wielkość na 3p. Zatwierdzamy dokonane zmiany klikając na OK. Następnie zaznaczamy
tylko wyraz „położenie” i znowu wchodzimy do menu FORMAT | CZCIONKA i karty
ODSTĘPY MIĘDZY ZNAKAMI. Teraz rozwijamy listę przy opcji „Położenie” a stamtąd
opcję Obniżone klikając na niej. Ustawiamy za pomocą strzałek wielkość na 3p. i
zatwierdzamy kliknięciem na OK. Operację powtarzamy dla wyrazu „poszczególnych”, tym
razem ustawiając wielkość obniżenia na 6p.
• W razie potrzeby... Czcionka Times New Roman CE, rozmiar 12p.
Ten punkt nie wymaga już opisu. Jak poprzednio zmieniamy czcionkę i jej wielkość. W
razie potrzeby proszę zajrzeć do punktu 3.c i/ lub 3.b.
• αi+βj=ηij Czcionka Times New Roman CE (poza symbolami greckich liter), rozmiar 12p.
Literki i oraz j znajdują się w indeksie dolnym.
Sposób wstawienia greckich liter opisany był już wcześniej. Jedynie indeks dolny jest
nową rzeczą. Należy zaznaczyć literę „i”, wejść do menu FORMAT | CZCIONKA, karta
CZCIONKA . Tam należy kliknąć na opcji efektów „indeks dolny” (rys. 16.5 poz. 4).
Następnie kliknąć na OK. Literka „i” znajdzie się w indeksie dolnym. Następnie zaznaczamy
literę „j” i postępujemy analogicznie. Później to samo robimy dla liter „ij” po znaku η.
• i częstokroć niezbędne... Czcionka Times New Roman CE, rozmiar 12p.
Ten punkt nie wymaga już opisu. Jak poprzednio zmieniamy czcionkę i jej wielkość. W
razie potrzeby proszę zajrzeć do punktu 3.b i/ lub 3.c.
• A przy pisaniu listów... Czcionka ZurichCalligraphic, 14p.
Ten punkt nie wymaga już opisu. Jak poprzednio zmieniamy czcionkę i jej wielkość.
W razie potrzeby proszę zajrzeć do punktu 3.b i/ lub 3.c. Jeśli nie można znaleźć czcionki
ZurichCaligraphic proszę spróbować znaleźć inną, podobną do niej.
• Warto dla powtarzających... Czcionka Times New Roman CE, rozmiar 12p, pogrubiona,
podkreślenie linia przerywana.
Strona 43
3F69E734-6332-20F3C5.doc
Aby uzyskać linie przerywaną w podkreśleniu należy wejść do menu FORMAT |
CZCIONKA, karta CZCIONKA. Tutaj należy rozwinąć listę podkreśleń i wybrać właściwe.
Szerzej wybór podkreślenia opisany został na początku niniejszego ćwiczenia w punkcie 3.f.
• Kiedy wstawiamy wielokropek... Czcionka Times New Roman CE, rozmiar 12,
pogrubiona.
Myślę, że tu także opis wykonywanych czynności jest zbędny. W razie potrzeby proszę
zajrzeć do punktu 3.b i/ lub 3.c.
• Zaskakujące dla nas... Czcionka Bahamas, rozmiar 12p, pogrubiona.
Jak w poprzednim punkcie. Jeśli nie można uzyskać czcionki Bahamas, proszę
spróbować poszukać innej, zbliżonej wyglądem.
Podsumowanie.
Wykonując powyższe ćwiczenie mieliśmy okazję zapoznania się z najczęściej
wykorzystywanymi narzędziami do zmiany wyglądu naszego tekstu. Ćwiczenie zrobiliśmy
krok, po kroku utrwalając sobie poznane funkcje programu WORD. Wykonanie ćwiczenie
można jednak nieco sobie przyspieszyć. Jednym ze sposobów na to jest zauważenie, iż
większość tekstu napisana została czcionką Times New Roman CE o wielkości 12 punktów.
Na początku formatowania mogliśmy, więc zaznaczyć cały tekst i ustawić dla niego tę
czcionkę i wielkość. Wówczas nie musielibyśmy zmieniać jej za każdym razem od początku,
lecz tylko tam gdzie wystąpiłyby różnice. Mogliśmy też, i tak się często robi, ustawić tę
czcionkę zanim zaczęliśmy tekst naszego ćwiczenia przepisywać. Znacznie przyspieszyłoby to
wykonanie ćwiczenia, i w przyszłość zapewne tak właśnie postąpimy. Pamiętajmy jednak, że
nie da rady zaznaczyć kilku fragmentów tekstu jednocześnie, aby ustawić dla nich te same
parametry czcionki (tzn. jej krój, atrybuty, wielkość). Możemy zaznaczać na raz tylko jeden
spójny blok i dokonywać na nim wszelkich zmian. Istnieją jednak narzędzi pozwalające
przyspieszyć niektóre z operacji. Poznamy je przy okazji następnych ćwiczeń.
Strona 44
3F69E734-6332-20F3C5.doc
4. Ćwiczenie 2 - akapity
Celem tego ćwiczenia jest zapoznanie się z narzędziami i funkcjami edytora dotyczącymi
akapitu. Nauczymy się tutaj rozmieszczać tekst na stronie, odpowiednio go wyrównywać i
uzyskiwać pożądane odstępy między wierszami i akapitami tekstu.
W tych miejscach, pisząc ten tekst
wcisnąłem klawisz ENTER.
Fragment tekstu znajdujący się
między nimi to właśnie akapit.
4.1 Przypomnijmy, co to jest akapit.
Pojęcie akapitu wspominane było już wielokrotnie w poprzednich rozdziałach
niniejszego skryptu. Szerzej omówione zostało w punkcie 2.2. Przypomnijmy tylko, czym jest
akapit dla edytora, jak jest rozumiany przez program. Dla edytora akapit jest to fragment
tekstu znajdujący się pomiędzy dwoma wciśnięciami klawisza ENTER. Opisuje to ramka,
którą widać w prawym górnym rogu tej kartki. Dla tak wyróżnionego tekstu (akapitu) edytor
przewiduje wiele ciekawych narzędzi zmieniających jego wygląd. W kolejnych punktach
omówimy je pokrótce. Poniżej zamieszczam rysunek schematyczny, który sam w sobie
stanowi wyjaśnienie wspomnianych pojęć, takich jak wcięcia i marginesy.
Margines górny.
Lewy margines
strony.
Miejsce
pozostawiane
na zszycie
(oprawę).
Wcięcie akapitu
z lewej.
Akapit.
Nagłówek
strony.
Prawy margines
strony.
Wcięcie akapitu
z prawej.
Wcięcie
pierwszego
wiersza akapitu.
Stopka.
Margines dolny.
Rysunek 16.6 - wcięcia i marginesy
Kartka papieru.
4.2. Wcięcia
4.2.a) Wcięcie pierwszego wiersza akapitu.
Za wcięcie pierwszego wiersza odpowiada znaczek opisany cyfrą 2 na
rysunku 16.8. Przesuwając ten znaczek ustalamy jak daleko od marginesu
zacznie się pierwszy wiersz akapitu. Aby zmienić położenie tego znaczka na
linijce należy:
⇒ przesunąć kursor myszki na niego,
⇒ wcisnąć lewy klawisz myszki i
⇒ trzymając go wciśniętego, przesunąć kursor myszki na pozycję gdzie
ma znaleźć się znaczek wcięcia,
⇒ mając kursor myszki w tym miejscu, zwolnić przycisk.
Podany sposób obowiązuje dla przemieszczania wszystkich wskaźników
znajdujących
się
na
linijce
poziomej.
Strona 45
3F69E734-6332-20F3C5.doc
4.2.b) Wcięcie akapitu z lewej.
Za wcięcie akapitu z lewej odpowiada znaczek opisany cyfrą 1 na rysunku
16.8. Wyznacza on odległość od marginesu w jakiej zaczynać się będą
wszystkie wiersze akapitu poza pierwszym. Znaczek wcięcia akapitu z lewej
składa się z dwóch części co zostało pokazane na powiększeniu umieszczonym
na rysunku 16.8. Jeśli chwycimy ten znaczek za część oznaczoną jako 1a,
wówczas będziemy zmieniać tylko jego położenie na linijce. Jeśli natomiast
chwycimy go za część opisaną jako 1b, wtedy będziemy regulować położenie
zarówno jego, jak i znaczka wcięcia pierwszego akapitu. Jeśli przesuwamy oba
te znaczki jednocześnie, to zostaje zachowana odległość między nimi
(położenie względne). W ten sposób możemy regulować wcięcie z lewej
strony, nie tracąc względnego wcięcia pomiędzy pierwszym, a następnymi
wierszami akapitu.
4.2.c) Wcięcia akapitu z prawej.
Znaczek tego wcięcia jest opisany cyfrą 3 na rysunku 16.8. Ustala on odległość
jakiej nie wolno przekroczyć linijce tekstu. Jeśli jakiś wyraz nie mieści się w
wierszu przed tym znaczkiem, to jest automatycznie przenoszony do
następnego. Zmian położenia tego znaczka dokonujemy w ten sam sposób, co i
pozostałych, a informacja jak to zrobić umieszczona została w punkcie 4.2.a.
4.3 Marginesy
Wyróżniamy cztery marginesy podstawowe i margines na zszycie
(oprawę). Ich wielkość możemy regulować, choć jest to ograniczone.
Oprócz względów estetycznych (zadrukowana od brzegu do brzegu
kartka wcale nie zachęca do przeglądania treści na niej zawartych), są
Linijka
boczna
jeszcze minimalne marginesy drukarki. Każda drukarka ma jakieś
(pionowa).
marginesy możliwości zadrukowania strony i ustawianie naszych
marginesów na mniej, niż ona na to pozwala, nie ma sensu, gdyż tekst,
który znajdzie się na marginesie drukarki, nie zostanie wydrukowany.
Edytory tekstu zazwyczaj nie pozwalają na takie ustawienie, bądź
przed nim przestrzegają (tak właśnie robi WORD). Są też inne
Wskaźnik (suwak)
marginesu górnego.
powody. Często, tworząc dokument wielostronicowy, chcemy umieścić
w nim stopkę bądź nagłówek, aby przynajmniej umieszczać w nich
numer strony. Jak wynika z rysunku 16.6, zarówno stopka jak i Rysunek 16.7
nagłówek znajdują się na marginesach (dolnym i górnym). Jeśli
ustawimy zbyt małe marginesy, wówczas nie zmieszczą się na nich ani stopka, ani
nagłówek. Musimy więc brać ten fakt pod uwagę, planując rozmieszczenie
marginesów na stronie. Jedynym marginesem, z którego zawsze możemy
zrezygnować, jest margines przeznaczony na zszycie. Jeśli nasz dokument nie będzie
oprawiany, wówczas nie jest nam potrzebny i możemy go wyłączyć. Na linijce
natomiast znajdują się wskaźniki lewego (rys. 16.8 element 5) i prawego (rys. 16.8
element 4) marginesu. Możemy tam je regulować tzn. przesuwać, tak jak i inne
znaczki, które znajdują się na linijce (zostało to opisane przy okazji omawiania punktu
4.2.a). Najczęściej jednak nie ma takiej potrzeby, gdyż są one dopasowane do
możliwości drukarki i wielkości strony.
4.3 Wyrównanie tekstu w akapicie.
Tekst należący do jakiegoś akapitu możemy wyrównać na cztery sposoby:
1. Do lewej (standardowe wyrównanie)
2. Do prawej
3. Wyśrodkować
4. Wyrównać do obu stron jednocześnie (wyjustować)
Strona 46
3F69E734-6332-20F3C5.doc
Do wyboru którejś z powyższych możliwości służą ikonki zamieszczone na pasku
narzędziowym FORMATOWANIE (
). Klikając na nie zmieniamy aktualne
ustawienie dla akapitu, w którym znajduje się kursor, bądź choć w kawałku zaznaczonego
(podświetlonego).
4.4 Jak wprowadzać ustawienia do wybranego akapitu?
4.4.a) Pojedynczy akapit
Aby zmienić wcięcie, lub wyrównanie tekstu w wybranym akapicie należy
ustawić kursor tekstowy wewnątrz niego (np. na którymś z wyrazów, który
należy do tego akapitu). Następnie przeciągamy któryś ze znaczków wcięć, lub
klikamy którąś z ikonek odpowiedzialnych za rodzaj wyrównania.
4.4.b) Więcej niż jeden akapit
Jeśli chcemy zmieniać ustawienia dla więcej niż jednego akapitu, wówczas
musimy zaznaczyć, choć w kawałku, każdy z akapitów branych przez nas pod
uwagę. Kiedy będziemy mieli już je podświetlone, wówczas możemy znów
wybierać w ustawieniach, które chcielibyśmy im zmienić.
4.5 Odstępy między wierszami w akapicie
Odstęp ten ustala, w jakiej odległości od siebie będą umieszczone kolejne
linijki tekstu. Odstęp ten możemy praktycznie dowolnie regulować.
Najczęściej używanym (standardowo włączanym przez program) jest odstęp
pojedynczy. Tekst, którego wiersze odległe są od siebie o pojedynczy odstęp
wygląda tak, jak niniejszy akapit. Odstęp ustawiony na półtora lub dwukrotny
wykorzystujemy najczęściej podczas sporządzania pism urzędowych, prac
magisterskich itp. dokumentach.
Poniżej pokazane zostało jak wygląda tekst z odstępem między wierszami
ustawionym na półtora i dwa.
Ten typ fascynacji sztuką prymitywną wyjaśniał Herman Bahr w
swojej książce Expresionismus, wydanej w 1915 roku. Mówiąc o
stawianych ekspresjonistom zarzutach, że obrazy ich są malowane
„jakby przez dzikusów”, uważał to spostrzeżenie za całkowicie
słuszne; postawę tę sam akceptował i w rozprawce swojej uzasadniał.
Odstęp między wierszami ustawiony na półtora
Ekspresjonistów niemieckich w mniejszym stopniu interesowały
problemy czysto plastyczne. Sztuka egzotyczna dostarczała im przede
wszystkim motywów i wzorów do naśladowania, pragnęli, bowiem
tworzyć „w duchu ludzi pierwotnych”.
Odstęp między wierszami ustawiony na dwa
Strona 47
3F69E734-6332-20F3C5.doc
Suwak wcięcia akapitu
z lewej (składający się z
dwóch części a i b).
1
Suwak wcięcia pier2
wszego wiersza akapitu.
Suwak wcięcia
3
akapitu z prawej.
Wskaźnik pra- 4
wego marginesu..
Linijka pozioma. Biały obszar na
niej, to miejsce między
marginesami.
Margines
prawy.
Margines
lewy.
1a
5
1b
Wskaźnik lewego marginesu.
Akapit wyrównany według wskaźników
umieszczonych na linijce
Rysunek 16.8 - Suwaki wcięć i wskaźniki marginesów na linijce
Ćwiczenie wstępne.
Proszę przepisać poniższy tekst: (czcionka Times New Roman CE, rozmiar 12p
Zastanawiając się nad sposobem, w jaki artyści reagowali na świeżo przez nich odkrytą
sztukę murzyńską - odnosi się to zresztą w ogóle do sztuki ludów pierwotnych - Laude
wyróżnił dwa typy interpretacji. (Kawałek większej całości...)
Proszę teraz ustawić kursor tekstowy w środku tego tekstu (np. na wyrazie „pierwotnych”).
Teraz proszę kliknąć na ikonce wyśrodkowania (ikonka
). Tekst akapitu powinien zostać
wyśrodkowany (w równych odstępach od prawego i lewego wcięcia akapitu):
Teraz proszę kliknąć na ikonce wyrównania do prawej (ikonka ). Tekst powinien
wyrównać się do strony prawej, natomiast po lewej sprawiać wrażenie poszarpanego:
Strona 48
3F69E734-6332-20F3C5.doc
A tak powinien wyglądać, jeśli włączymy wyjustowanie (ikonka
):
Teraz ustawmy wskaźnik wcięcia pierwszego wiersza (rys. 16.8 element 2) na 1 cm, natomiast
wskaźnik wcięcia akapitu z lewej(rys. 16.8 element 1a) na 0 cm. Wówczas tekst powinien
wyglądać następująco:
A tak, jeśli oba wskaźniki wcięcia pierwszego wiersza, jak i całego akapitu z lewej
przesuniemy jeszcze o centymetr w prawo.
Zastanawiając się nad sposobem, w jaki artyści reagowali na świeżo przez nich
odkrytą sztukę murzyńską - odnosi się to zresztą w ogóle do sztuki ludów pierwotnych Laude wyróżnił dwa typy interpretacji. (Kawałek większej całości...)
A tak będzie wyglądał, gdy dodatkowo zmienimy położenie prawego wcięcia, które było
ustawione do tej pory na 16 cm, na centymetrów 14.
Zastanawiając się nad sposobem, w jaki artyści reagowali na świeżo
przez nich odkrytą sztukę murzyńską - odnosi się to zresztą w ogóle do
sztuki ludów pierwotnych - Laude wyróżnił dwa typy interpretacji.
(Kawałek większej całości...)
Po takim przygotowaniu można zabrać się za wykonanie właściwego ćwiczenia (opisanego
jako EDT2). Poniżej podaje ustawienia dla poszczególnych akapitów.
Uwaga - cały tekst napisany jest czcionką Times New Roman CE.
A teraz konkretnie:
(3;2;3) - ten zapis to: 3 cm wcięcie pierwszego wiersza, 2 cm lewe wcięcie, 16 cm prawe
wcięcie akapitu.
WSPÓŁCZESNA... 14p, wersaliki, pogrubienie, wyśrodkowanie (0;0;16)
Fragmenty książki.... 12p, pogrubienie, wyśrodkowanie, (0;0;16)
Zastanawiając się nad sposobem... 12p, (0.75;0;16)
„Sztuka murzyńska jest.. 12p, (0.75;0;13)
Jest traktowana... 12p, (0.75;0;12) , wyjustowanie
Oba te typy interpretacji...12p, (0.75;0;12) , wyjustowanie
Tak więc w pierwszym... 12p, (1.75;1;13) , wyjustowanie
Ten typ fascynacji sztuką. 12p, (1.75;1;13), wyjustowanie, 1,5 odstęp między wierszami
Ekspresjonistów niemieckich 12p, (1.75;1;13), wyjustowanie, podwójny odstęp między
wierszami)
Strona 49
3F69E734-6332-20F3C5.doc
17. Drukowanie
Abyśmy mogli drukować muszą być spełnione następujące warunki:
• musimy posiadać drukarkę (oczywiste),
• drukarka ta musi być zainstalowana w naszym systemie,
• w chwili, kiedy chcemy drukować, musi być podłączona do komputera oraz
musi być włączone jej zasilanie.
Drukowanie w programie Word
W programie Ms Word możemy wydrukować cały dokument klikając na ikonce
drukarki umieszczonej na pasku narzędzi. Wówczas wydrukowany zostanie aktualnie otwarty
dokument przy domyślnych ustawieniach drukarki. Jeśli chcemy przygotować dokument do
druku w niestandardowy sposób (np. wykonać kilka kopii lub wydrukować tylko określone
strony z dokumentu), wówczas należy wejść do menu PLIK i tam wybrać opcję DRUKUJ.
Ukaże się wówczas okienko jak na rysunku poniżej.
W okienku tym możemy ustawić kilka różnych opcji. Między innymi:
• numery stron przeznaczonych do wydruku,
• liczbę kopii,
• jeśli mamy kilka drukarek dołączonych do komputera, to drukarkę, na której
chcemy wydrukować nasz dokument,
• możemy również wejść we właściwości drukarki i ustawić jakość naszego
wydruku,
• poprzez klawisz „Opcje” możemy wejść w dodatkowe ustawienia (np.
zabronić drukowania rysunków, ustawić, że jest to wydruk próbny,
spowodować aby dokument był drukowany od ostatniej strony itp.
Gdy dokonamy interesujących nas zmian, wówczas klikamy na przycisku OK. aby
rozpocząć wydruk.
Strona 50
3F69E734-6332-20F3C5.doc
Jak ustawić, które strony chcemy wydrukować?
Klikamy na okienku przy opcji „Strony:”. Gdy zacznie w nim migać kursorek
wpisujemy numery stron przeznaczonych do wydruku oddzielając je przecinkami, np.:
1,2,3,10
po to by wydrukować pierwszą, drugą trzecią i 10 stronę, lub stosując zakres od – do, np.:
1-3
aby wydrukować strony od 1 do 3.Można też łączyć oba te sposoby:
1-3,10
czyli od pierwszej do trzeciej i 10.
Jak ustawić ilość kopii?
Odpowiednio modyfikujemy wpis w okienku przy opcji „Liczba kopii:” (za pomocą
obok umieszczonych strzałek, lub klikając na tym okienku i wprowadzając żądaną ilość z
klawiatury.
Drukowanie w programie Paint i Notatnik
W przypadku programu Paint’a pokazuje się bardzo podobne okienko jak w przypadku
programu Word. Tego typu okienko występuje w zdecydowanej większości programów
Windows.
Nieco inaczej sprawa wygląda w przypadku programu Notatnik. Tutaj wybranie opcji
PLIK | DRUKUJ spowoduje, iż aktualnie otwarty dokument zostanie automatycznie
wydrukowany. Aby zmienić jakieś ustawienia należy wejść w opcję PLIK | Ustawienia
strony.
Strona 51
3F69E734-6332-20F3C5.doc
18. Archiwizacja danych
Archiwizacja to inaczej pakowanie plików. Pliki pakuje się, aby zajmowały mniej
miejsca. Robi się to zazwyczaj w momencie, gdy trzeba je przenieść, lub gdy chcemy je
wysłać np. za pomocą poczty e-mail. Także pliki ściągnięte z sieci Internet są najczęściej
spakowane.
Co oznacza, że plik jest spakowany?
Spakowany plik nie może być użytkowany w zwykły sposób. Oznacza to, iż nie można
takiego pliku edytować (jeśli jest to dokument, czy wydrukować. Zanim zaczniemy go
używać należy go rozpakować.
Kiedy my będziemy pakować pliki?
Pakować będziemy zazwyczaj, gdy będziemy chcieli
przenieść nasz plik na inny komputer za pomocą dyskietki. Jak
wiadomo, dyskietki mają ograniczoną pojemność. Jeśli nasz
dokument nie mieści się na dyskietce należy go spakować
przed skopiowaniem na nią. Nie zawsze to pomaga. Duże pliki
nawet po spakowaniu mogą przekraczać pojemność dyskietki.
Jak spakować plik?
Jeśli chcemy spakować plik, to musimy posiadać jakich
program archiwizujący. Jednym z popularniejszych
programów dostępnych za darmo jest WinZIP. Jeśli mamy
zainstalowaną w miarę nową wersję tego programu, wówczas
możemy pakować i rozpakowywać pliki w bardzo prosty
sposób. Aby plik spakować, wystarczy kliknąć na jego ikonce
prawym klawiszem myszki. Pokaże się wówczas menu
kontekstowe, mniej więcej takie, jak na rysunku obok.
Z menu wybieramy opcję „Add to nazwa.zip”, gdzie
nazwa jest dotychczasową nazwą pliku, na którym kliknęliśmy.
Na rysunku obok jest to plik „tekst”.
Jak rozpakować plik?
Rysunek 18.1
Należy dwukrotnie kliknąć na ikonce pliku spakowanego (tzw.
archiwum). Ikonka pliku spakowanego (archiwum) wygląda jak na rysunku
obok.
Jeśli kliknęliśmy dwukrotnie na niej wówczas pokazało się okienko jak
na rysunku 18.2. Wówczas trzeba chwycić za nazwę pliku, który chcemy
„wyciągnąć” z archiwum, i przeciągnąć go w miejsce docelowe (tak jak robiliśmy to w
przypadku kopiowania czy przenoszenia plików).
Jeśli program, którego używamy nie został zarejestrowany, wówczas co jakiś czas
może nam się ukazywać okienko jak na rysunku 18.3. Wówczas należy wybrać opcję „I
Agree”, a docelowo program zarejestrować.
Strona 52
3F69E734-6332-20F3C5.doc
Rysunek 18.2 Okienko WinZip’a z otwartym archiwum.
Rysunek 18.3
Strona 53
3F69E734-6332-20F3C5.doc
Dodatek A – kończenie pracy z komputerem
Kiedy kończymy pracę z komputerem, wówczas nie wolno nam wyłączyć go po
prostu z prądu. Najpierw należy wyłączyć go programowo. Dopiero wówczas, jeśli komputer
sam tego nie zrobił, należy odłączyć od niego napięcie.
Pracę z systemem Windows 95/98 kończymy wybierając z menu START opcję
ZAMKNIJ.
Na ekranie pokaże się nam okienko z kilkoma opcjami do wyboru (rysunek 19.1).
Miedzy nimi będzie opcja „Zamknij”. Należy ją wybrać, i nacisnąć OK. Komputer wówczas
zapisze wszystkie ustawienia i wyłączy się. W starszych maszynach, które nie potrafią
odłączyć napięcia, ukaże się na monitorze napis „Teraz możesz bezpiecznie wyłączyć
komputer”. Nowsze komputery wyłączą się automatycznie – nie trzeba nic więcej robić.
Rysunek 19.1 Okienko zamykania systemu Windows
Strona 54
3F69E734-6332-20F3C5.doc
Dodatek B – Ustawienia systemowe
W niniejszym rozdziale pokrótce zapoznamy się z możliwościami modyfikowania
ustawień naszego systemu.
Panel sterowania
Większość istotnych ustawień naszego systemu możemy zmienić za pomocą „Panelu
sterowania”. Panel sterowania uruchamia się poprzez menu START | USTAWIENIA |
PANEL STEROWANIA. Wygląda on jak na rysunku B.1.
Rysunek B.1 Panel sterowania
Z okienka Panelu starowania wybieramy (przez podwójne kliknięcie) ikonkę ustawień,
których zmiany chcemy dokonać. Najczęściej używane są opcje wymienione poniżej.
1. Mysz
a.
b.
c.
d.
zmiana czasu reakcji na drugie kliknięcie,
zmiana trybu pracy dla osób prawo- i leworęcznych,
ustawienie cienia kursora myszki po to, by łatwiej było go zlokalizować.
zmiana wskaźników myszki.
Strona 55
3F69E734-6332-20F3C5.doc
2. Data/godzina
a. ustawienia aktualnej daty i czasu,
b. ustawienia strefy czasowej.
3. Klawiatura
a.
Rysunek B.2 Właściwości myszy; a) Przyciski; b) Ruch wskaźnika
Strona 56
3F69E734-6332-20F3C5.doc
Wstęp .............................................................................................................................................................. 2
1. Uruchomienie komputera.......................................................................................................................... 4
2. I co dalej ? – START ................................................................................................................................ 5
3. Wygląd i funkcje standardowego okienka – program Paint ........................................................................ 7
4. Malowanie za pomocą programu Paint.................................................................................................... 10
5. Zapisywanie dokumentu na przykładzie programu Paint.......................................................................... 16
6. Otwieranie zapisanego dokumentu na przykładzie programu Paint .......................................................... 18
7. Zapisywanie dokumentu – różnica między „Zapisz” a „Zapisz jako...”..................................................... 20
8. Funkcje: wytnij – kopiuj – wklej – na przykładzie programu Paint........................................................... 21
9. Notatnik – posługiwanie się klawiaturą ................................................................................................... 23
10. Pliki – elektroniczny sposób zapisu danych ............................................................................................. 27
11. Typy plików ........................................................................................................................................... 29
12. Dyski twarde, dyskietki, CD-R – czyli gdzie przechowujemy pliki .......................................................... 30
13. Foldery, czyli sposób na zachowanie porządku........................................................................................ 31
14. Operacje na plikach i folderach ............................................................................................................... 32
15. Kalkulator – przydatne narzędzie ............................................................................................................ 35
16. Edytor tekstu MS Word .......................................................................................................................... 36
16. Edytor tekstu MS Word .......................................................................................................................... 37
17. Drukowanie............................................................................................................................................ 50
18. Archiwizacja danych............................................................................................................................... 52
Dodatek A – kończenie pracy z komputerem ................................................................................................... 53
Dodatek A – kończenie pracy z komputerem ................................................................................................... 54
Dodatek B – Ustawienia systemowe................................................................................................................ 55
Strona 57

Podstawy

Transkrypt

Podobne dokumenty

Wilk do mięsa Hobart 4146 SS

Tworzenie animacji postaci z wykorzystaniem klatek - Gimp

INWESTOR Państwowe Muzeum Auschwitz

Inżynieria Programowania - Lab3

Rozwiązanie problemu : FbException: Your user name

arkusz zadań etap szkolny