Pszenica jara W syntezie wykorzystano wyniki 9
Transkrypt
Pszenica jara W syntezie wykorzystano wyniki 9
Pszenica jara W syntezie wykorzystano wyniki 9 doświadczeń z odmianami pszenicy jarej przeprowadzonych w województwie łódzkim w latach 2012-2014. Doświadczenia PDOiR założono w Stacji Doświadczalnej w Sulejowie, Zakładzie Doświadczalnym w Lućmierzu i Hodowli Roślin w Strzelcach. W 2014 roku w Krajowym Rejestrze znajdowało się 27 odmian pszenicy jarej, w tym 2 elitarne, 20 jakościowych, 4 chlebowe i 1 pastewna. W województwie łódzkim w badaniach uczestniczyło 13 odmian pszenicy jarej (w Lućmierzu - 12 odmian, za wyjątkiem odmiany Werbena). Doświadczenia realizowane były jako dwupowtórzeniowe i dwuczynnikowe (odmianowo-agrotechniczne). Wysoki poziom agrotechniczny (a2) różnił się od przeciętnego (a1) zastosowaniem wyższego nawożenia azotowego, dolistnych preparatów wieloskładnikowych oraz ochroną przed chorobami i wyleganiem. Szczegółowe warunki polowe doświadczeń przedstawiono w tabeli 2. Siewy pszenicy jarej wykonano w optymalnym terminie, na przełomie marca i kwietnia. Nawożenie azotowe stosowano przedsiewnie oraz pogłównie. Na podstawowym poziomie agrotechniki (a1) łącznie wysiano od 85 do 136 kg N/ha, zaś na poziomie intensywnym (a2) zużyto odpowiednio o 40 kg/ha więcej. Dawka nawozu fosforowego i potasowego wynosiła odpowiednio: w Sulejowie – 48 (P2O5), 90 (K2O) kg/ha, w Lućmierzu – 69 (P2O5), 96 (K2O) kg/ha. Natomiast w Strzelcach nie zastosowano nawożenia fosforowego i potasowego ze względu na wysoką zasobność gleby w składniki pokarmowe. Na intensywnym poziomie agrotechnicznym (a2) przeprowadzono dwa zabiegi fungicydowe (ochrona podstawy źdźbła i ochrona kłosa) oraz zastosowano regulator wzrostu, a w Sulejowie i w Strzelcach dokarmiano rośliny dolistnymi preparatami wieloskładnikowymi. W doświadczeniach porejestrowych realizowanych w województwie łódzkim w roku 2014, średni plon pszenicy jarej na podstawowym poziomie agrotechniki wyniósł 7,46 ton a na wysokim poziomie agrotechnicznym 8,44 ton w przeliczeniu na hektar i był wyższy od średniej z wielolecia (tab.5). W roku 2014 na obu poziomach agrotechniki najlepiej plonowały odmiany Arabella i Struna, a w wieloleciu najbardziej plenną była odmiana KWS Torridon. Odmiany badane pierwszy rok Mandaryna i Harenda średnio plonowały powyżej wzorca. Zwiększenie poziomu agrotechniki (a2) pozwoliło na zwiększenie plonu o 1 t/ha. Porażenie roślin chorobami grzybowymi w roku 2014 było zróżnicowane (tab.6). Wysoką odporność na mączniaka prawdziwego wykazują od lat odmiany: Tybalt, Kandela i Arabella, natomiast najbardziej podatne okazały się odmiany: Ostka Smolicka i Werbena. Rdza brunatna wystąpiła w nieco większym nasileniu, większą wrażliwość na rdzę brunatną odnotowano u odmian: Ostka Smolicka, Izera, Rospuda i Werbena. Największą odporność odnotowano u odmiany badanej pierwszy rok - Harenda. Na septoriozę liści i septoriozę plew większą wrażliwość wykazała odmiana Werbena, a tylko na septoriozę plew – KWS Torridon. W 2014 roku oraz w wieloleciu najniższymi odmianami były Werbena i KWS Torridon, a najwyższą okazała się odmiana Izera (tab.7). Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej i przed zbiorem wystąpiło w jednym doświadczeniu na obu poziomach agrotechnicznych. Bardziej wrażliwa na wyleganie była odmiana Struna, natomiast dużą odpornością wykazała się odmiana KWS Torridon. Najdorodniejszym ziarnem w 2014 roku, a także w wieloleciu wyróżniała się odmiana Nawra. Najdrobniejsze ziarno wytworzyły odmiany: Mandaryna i Werbena. Łódzki Wojewódzki Zespół PDOiR po zapoznaniu się z wynikami uzyskanymi z doświadczeń porejestrowych, podjął decyzję o utworzeniu dla pszenicy jarej Listy Odmian Zalecanych do uprawy (LOZ): 1. Arabella 2. Izera 3. Kandela 4. KWS Torridon 5. Parabola 6. Rospuda (CCA) 7. Struna 8. Tybalt Tabela 1. Pszenica jara. Odmiany badane. Rok zbioru: 2014 Rok wpisania do Krajowego Rok włączenia Rejestru Odmiana do LOZ Lp. Odmian w Polsce 1 2 3 Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej – - pełnomocnika w Polsce 4 1 Nawra 1999 2 Tybalt 2005 2009 Irena Szyld, ul. Celtycka 41a, 62-800 Kalisz 3 Parabola 2006 2008 Małopolska Hodowla Roślin – HBP sp. z o.o., ul. Zbożowa 4, 30-002 Kraków 4 2010 2012 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, 64-000 Kościan 2010 6 Kandela Ostka Smolicka (oś) Arabella 2011 2012 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, 64-000 Kościan 7 Izera 2012 2014 Małopolska Hodowla Roślin – HBP sp. z o.o., ul. Zbożowa 4, 30-002 Kraków 8 KWS Torridon 2012 2013 KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5, 57-150 Prusy 9 Struna 2013 2015 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, 64-000 Kościan 10 Mandaryna 2014 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, 64-000 Kościan 11 Harenda 2014 KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5, 57-150 Prusy 12 Rospuda CCA 13 Werbena CCA 5 Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR, ul. Główna 20, 99-307 Strzelce Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa, IHAR Smolice 146, 63-740 Kobylin 2014 Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR, ul. Główna 20, 99-307 Strzelce Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR, ul. Główna 20, 99-307 Strzelce (oś) – odmiana o kłosie ościstym kol. 2 CCA – odmiany jakościowe ze Wspólnotowego Katalogu Roślin Rolniczych, włączone do doświadczeń PDOiR, nie wpisane do Krajowego Rejestru * - odmiana wstępnie rekomendowana Tabela 2. Pszenica jara. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2014 Miejscowość Powiat Kompleks rolniczej przydatności gleby Klasa bonitacyjna gleby pH gleby w KCl Przedplon Data siewu (dzień, m-c, rok) Obsada nasion (szt/m2) Data zbioru (dzień, m-c, rok) N na poziomie a1 N na poziomie a2 P2O5 K2O Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikowymi na poziomie a2 Zaprawa nasienna (kg/ha) (kg/ha) (kg/ha) (kg/ha) (l/ha) (nazwa) Herbicyd (nazwa, dawka/ha) Insektycyd (nazwa, dawka/ha) Fungicyd- pierwszy zabieg (nazwa, dawka/ha) Fungicyd – drugi zabieg Regulator wzrostu Sulejów Lućmierz Strzelce Piotrkowski Zgierski Kutnowski żytni bardzo dobry IV a 4,8 ziemniaki 02.04.2014 500 19.08.2014 pszenny dobry III a 6,6 buraki cukrowe 21.03.2014 450 10.08.2014 136 176 69 96 85 125 ─ ─ ─ Basfoliar Extra – 10 l Vitavax 200 FS Kinto Duo 080 FS pszenny dobry III b 6,6 ziemniaki 31.03.2014 450 15.08.2014 Nawożenie mineralne 114 154 48 90 Wuxal Mikro -2 x 1,0 l Wuxal Ascofol - 1,0 l Środki ochrony roślin Vitavax 200 FS Lintur 70 WG – 150 g Starane 250 EC – 0,3 l Granstar Ultra SX50 –40 g Chwastox Extra 300 SL – 1,5 l Karate Zeon 050 CS – 0,1 l Karate Zeon 050 CS – 2 x 0,1 l Patriot 100 EC – 75 ml (tylko na poziomie a2) Amistar 250 SC – 0,6 l Fandango 200 EC – 1,0 l Artea 330 EC – 0,4 l Mustang Forte 195 SE – 0,8 l Bi 58 Nowy 40 – 0,5 l Fastac 100 EC – 0,1 l Capalo 337,5 SE – 1,5 l (nazwa, dawka/ha) Falcon 460 EC – 0,6 l Falcon 460 EC – 0,6 l Osiris 65 EC – 0,5 l (nazwa, dawka/ha) Cerone 480 SL – 0,75 l Cerone 480 SL – 0,75 l Moddus 250 EC – 0,4 l Tabela 3. Pszenica jara. Warunki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2014 Lp. Sulejów Cecha Lućmierz Strzelce a1 a2 a1 a2 a1 a2 1 Termin kłoszenia (dzień, m-c) 10.06 11.06 12.06 12.06 09.06 10.06 2 Termin dojrzałości woskowej (dzień, m-c) 24.07 25.07 25.07 25.07 14.07 15.07 3 (cm) 96,7 85,9 97,9 97,2 90,0 82,5 (skala 9o) 8,4 8,8 9,0 9,0 9,0 9,0 5 Wysokość roślin Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9o) 5,6 7,6 9,0 9,0 9,0 9,0 6 Porażenie przez mączniaka (skala 9o) 4 7 Porażenie przez rdzę brunatną 8,5 9,0 8,8 9,0 7,7 8,3 o 7,5 9,0 8,9 9,0 8,3 8,8 o (skala 9 ) 8 Porażenie przez septoriozę liści (skala 9 ) 5,5 7,5 7,4 8,6 8,0 8,7 9 Porażenie przez septoriozę plew Porażenie przez fuzariozę kłosów Porażenie przez brunatną plamistość liści Masa 1000 ziaren Wilgotność ziarna podczas zbioru Plon ziarna (skala 9o) 7,0 8,5 8,3 9,0 ─ ─ (skala 9o) ─ ─ ─ ─ ─ ─ (skala 9o) 7,5 7,9 ─ ─ ─ ─ (g) 40,8 43,0 38,0 41,1 40,3 43,7 (%) 19,0 20,3 14,6 15,1 14,2 14,1 (dt z ha) 75,5 87,0 70,0 80,2 78,2 85,9 10 11 12 13 14 Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian (w Lućmierzu za wyjątkiem odmiany Werbena). a1 – przeciętny poziom agrotechniki; a2 – wysoki poziom agrotechniki. Skala 9o: 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny. Tabela 4. Pszenica jara. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2014 Poziom a1 Lp. Odmiana Sulejów Lućmierz Wzorzec, dt z ha 75,5 70,0 Strzelce Sulejów Poziom a2 Lućmierz Strzelce 78,2 87,0 80,2 85,9 odmiany jakościowe (grupa A) 1 Nawra 88 91 100 87 97 100 2 Tybalt 97 91 108 97 85 105 3 Parabola 109 98 92 108 100 97 4 Kandela 102 103 103 101 94 100 5 Ostka Smolicka (oś) 99 89 94 102 101 99 6 Arabella (d. Arabeska) 103 119 102 99 113 100 7 Izera 103 94 96 103 104 101 8 KWS Torridon 99 89 100 101 88 102 9 Struna 107 114 101 104 111 103 10 Mandaryna 98 106 103 101 109 95 odmiany chlebowe (grupa B) 11 Harenda 109 101 105 106 96 104 12 Rospuda 101 105 101 99 100 100 13 Werbena 87 ─ 95 94 ─ 95 (oś) – odmiana o kłosie ościstym Wzorzec – wszystkie badane odmiany (w Lućmierzu za wyjątkiem odmiany Werbena). Tabela 5. Pszenica jara. Plon ziarna odmian (%wzorca). Lata zbioru: 2014, 2013, 2012 Plon ziarna w % wzorca Lp. Poziom a1 Odmiana Wzorzec, dt z ha Poziom a2 2014 2013 2012 Średnia 2012-2014 74,6 67,1 67,2 69,6 odmiany jakościowe (grupa A) 99 95 2014 2013 2012 Średnia 2012-2014 84,4 82,2 84,4 80,9 95 100 100 98 1 Nawra 93 94 2 Tybalt 99 105 110 104 96 101 110 102 3 Parabola 100 104 102 102 101 101 101 101 4 Kandela 103 101 99 101 99 95 99 98 5 94 96 105 98 101 100 102 101 108 102 103 104 104 101 98 101 7 Ostka Smolicka (oś) Arabella (d. Arabeska) Izera 97 104 104 102 102 102 101 102 8 KWS Torridon 96 104 115 105 97 101 119 105 9 Struna 107 103 ─ 105* 106 103 ─ 104* 10 Mandaryna 102 ─ 102 ─ ─ ─ 11 Harenda 105 ─ 102 ─ ─ ─ 12 Rospuda 102 102 104 103 100 105 109 104 13 Werbena 90 89 100 93 94 94 99 95 3 3 3 9 3 3 3 9 6 Liczba doświadczeń ─ odmiany chlebowe (grupa B) ─ ─ (oś) – odmiana o kłosie ościstym Wzorzec: w roku 2014 – wszystkie badane odmiany (w Lućmierzu za wyjątkiem odmiany Werbena), w roku 2013- Nawra, Tybalt, Parabola, Trappe, Ostka Smolicka, Kandela Arabella, Izera, KWS Torridon, Rospuda, Werbena i Struna, w roku 2012 – Nawra, Tybalt, Hewilla, Parabola, Kandela, Ostka Smolicka, Arabella, Izera, KWS Torridon, Trappe, Radocha, SMH 87, Rospuda i Werbena. * - średnia z lat: 2013-2014. Liczba doświadczeń dla okresu 2012-2014 odnosi się do odmian badanych trzy lata. Tabela 6. Pszenica jara. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki – a1 (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2014, 2012 – 2014 Liczba Mączniak Rdza brunatna Septorioza liści lat Lp. Odmiana 2014 2012-2014 2014 2012-2014 2014 2012-2014 badań Wzorzec (skala 9o) 8,2 Septorioza plew 2014 2012-2014 8,3 7,9 7,8 7,0 6,6 7,6 7,3 -0,1 -0,6 -0,6 -0,5 1 Nawra 3 -0,3 odmiany jakościowe (grupa A) 0,2 0,1 0,0 2 Tybalt 3 0,7 0,8 0,1 0,7 -0,6 0,0 -0,1 -0,2 3 Parabola 3 0,0 0,0 0,1 -0,9 0,0 -0,5 0,4 0,0 4 Kandela 3 0,7 0,9 0,3 0,4 -0,1 0,1 -0,4 -0,3 5 Ostka Smolicka (oś) 3 -1,0 -0,9 -0,6 -0,7 -0,1 -0,1 0,1 0,5 6 Arabella (d. Arabeska) 3 0,7 1,0 0,1 0,1 -0,1 -0,1 0,4 -0,1 7 Izera 3 -0,3 -0,5 -0,6 0,2 -0,6 0,2 0,9 1,1 8 KWS Torridon 3 0,2 0,3 -0,1 0,6 0,4 0,7 -1,4 -0,4 9 Struna 2 0,7 0,8* 0,4 0,6* 0,9 0,7* 0,6 0,7* 10 Mandaryna 1 0,7 -0,3 ─ 0,4 ─ 11 Harenda 1 -0,2 0,7 ─ 0,4 ─ 12 Rospuda 3 -0,2 -0,4 -0,4 -0,2 0,7 -0,1 -0,1 -0,1 13 Werbena 3 -2,1 -1,5 -0,4 -1,4 -1,0 -0,7 -1,0 -0,5 3 8 3 7 3 9 2 6 Liczba doświadczeń 0,3 ─ odmiany chlebowe (grupa B) 0,6 ─ (oś) – odmiana o kłosie ościstym Wzorzec: w roku 2014 – wszystkie badane odmiany (w Lućmierzu za wyjątkiem odmiany Werbena), w roku 2013- Nawra, Tybalt, Parabola, Trappe, Ostka Smolicka, Kandela Arabella, Izera, KWS Torridon, Rospuda, Werbena i Struna, w roku 2012 – Nawra, Tybalt, Hewilla, Parabola, Kandela, Ostka Smolicka, Arabella, Izera, KWS Torridon, Trappe, Radocha, SMH 87, Rospuda i Werbena. * - średnia z lat: 2013-2014 Liczba doświadczeń dla okresu 2012-2014 odnosi się do odmian badanych trzy lata. Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą. Tabela 7. Pszenica jara. Ważniejsze właściwości rolniczo – użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2014, 2012 – 2014 Wyleganie (skala 9o) w fazie Liczba lat przed zbiorem Lp. Odmiana dojrzałości mlecznej badań 2014 2012-2014 2014 2012-2014 Wysokość roślin (cm) 2014 Masa 1000 ziaren (g) 2012-2014 2014 2012-2014 Poziom agrotechniki a1 Wzorzec 8,4 8,5 5,8 6,9 94,9 90,0 39,7 39,8 odmiany jakościowe (grupa A) 1 Nawra 3 0,1 0,4 -0,3 -0,5 -4,9 -4,2 5,0 3,8 2 Tybalt 3 0,6 0,5 0,2 0,4 -7,9 -3,5 0,8 1,3 3 Parabola 3 0,1 0,4 0,7 0,7 2,8 3,0 -0,4 4,2 4 Kandela 3 -0,4 -1,0 -0,3 -1,4 -0,5 0,1 0,5 -1,1 5 Ostka Smolicka (oś) 3 -0,9 -0,3 -0,3 0,1 2,0 4,2 2,1 1,2 6 Arabella (d. Arabeska) 3 0,6 0,5 -0,3 0,0 1,3 1,8 0,0 -1,0 7 Izera 3 -0,9 -0,6 -0,3 -0,7 9,1 8,8 -1,1 -0,9 8 KWS Torridon 3 0,6 0,5 1,7 1,0 -11,0 -6,9 -1,2 -1,6 9 Struna 2 -1,4 -0,7* -0,8 -0,3* 9,1 9,5* -0,1 0,6* 10 Mandaryna 1 0,1 ─ 0,7 ─ 6,0 ─ -4,5 ─ odmiany chlebowe (grupa B) 11 Harenda 1 0,6 ─ -0,3 ─ 1,1 ─ -0,4 ─ 12 Rospuda 3 0,1 0,0 -0,8 0,0 -1,7 -0,1 1,2 1,5 13 Werbena 3 0,6 0,5 0,7 0,5 -8,3 -8,6 -3,0 -5,3 1 2 1 5 3 9 3 9 Liczba doświadczeń cd. tabeli 7 Lp. Odmiana Liczba lat badań Wzorzec Wyleganie (skala 9o) w fazie przed zbiorem dojrzałości mlecznej 2014 2012-2014 2014 2012-2014 8,8 Wysokość roślin (cm) 2014 Poziom agrotechniki a2 8,7 7,6 7,7 88,5 odmiany jakościowe (grupa A) 0,3 -0,1 -0,6 -2,2 Masa 1000 ziaren (g) 2012-2014 2014 2012-2014 86,0 42,6 42,0 -2,4 4,8 4,5 1 Nawra 3 0,2 2 Tybalt 3 0,2 0,3 0,4 0,2 -10,2 -7,5 0,1 1,0 3 Parabola 3 0,2 0,3 -0,1 0,4 1,8 1,5 -0,5 4,7 4 Kandela 3 -0,3 -0,6 -0,1 -1,1 3,0 3,2 0,1 -0,4 5 Ostka Smolicka (oś) 3 0,2 0,3 -0,1 0,4 4,6 5,6 1,4 1,1 6 Arabella (d. Arabeska) 3 0,2 0,3 1,4 0,9 -0,2 -0,1 -0,9 -0,7 7 Izera 3 -0,3 -0,2 -0,6 -0,5 10,1 8,7 1,2 -0,2 8 KWS Torridon 3 0,2 0,3 0,9 0,7 -8,0 -7,1 -0,8 -1,8 9 Struna 2 -0,8 -0,4* -1,1 -0,8* 6,1 8,8* -1,1 -1,4* 10 Mandaryna 1 0,2 2,5 ─ -3,9 ─ 11 Harenda 1 0,2 -1,2 ─ 0,1 ─ 12 Rospuda 3 0,2 0,3 -1,1 -0,5 -3,4 -1,2 1,2 1,3 13 Werbena 3 0,2 0,3 0,4 0,5 -3,0 -5,7 -2,6 -5,1 1 2 1 5 3 9 3 9 Liczba doświadczeń ─ -0,1 ─ odmiany chlebowe (grupa B) ─ 0,4 ─ (oś) – odmiana o kłosie ościstym Wzorzec: w roku 2014 – wszystkie badane odmiany (w Lućmierzu za wyjątkiem odmiany Werbena), w roku 2013- Nawra, Tybalt, Parabola, Trappe, Ostka Smolicka, Kandela Arabella, Izera, KWS Torridon, Rospuda, Werbena, Struna, w roku 2012 – Nawra, Tybalt, Hewilla, Parabola, Kandela, Ostka Smolicka, Arabella, Izera, KWS Torridon, Trappe, Radocha, SMH 87, Rospuda, Werbena. * - średnia z lat: 2013-2014 Liczba doświadczeń dla okresu 2012-2014 odnosi się do odmian badanych trzy lata. Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana cecha wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą.