Pszenica jara W syntezie wykorzystano wyniki 9

Transkrypt

Pszenica jara W syntezie wykorzystano wyniki 9
Pszenica jara
W syntezie wykorzystano wyniki 9 doświadczeń z odmianami pszenicy jarej przeprowadzonych
w województwie łódzkim w latach 2012-2014. Doświadczenia PDOiR założono w Stacji Doświadczalnej
w Sulejowie, Zakładzie Doświadczalnym w Lućmierzu i Hodowli Roślin w Strzelcach. W 2014 roku
w Krajowym Rejestrze znajdowało się 27 odmian pszenicy jarej, w tym 2 elitarne, 20 jakościowych,
4 chlebowe i 1 pastewna. W województwie łódzkim w badaniach uczestniczyło 13 odmian pszenicy jarej
(w Lućmierzu - 12 odmian, za wyjątkiem odmiany Werbena). Doświadczenia realizowane były jako
dwupowtórzeniowe i dwuczynnikowe (odmianowo-agrotechniczne). Wysoki poziom agrotechniczny
(a2) różnił się od przeciętnego (a1) zastosowaniem wyższego nawożenia azotowego, dolistnych
preparatów wieloskładnikowych oraz ochroną przed chorobami i wyleganiem. Szczegółowe warunki
polowe doświadczeń przedstawiono w tabeli 2.
Siewy pszenicy jarej wykonano w optymalnym terminie, na przełomie marca i kwietnia.
Nawożenie azotowe stosowano przedsiewnie oraz pogłównie. Na podstawowym poziomie
agrotechniki (a1) łącznie wysiano od 85 do 136 kg N/ha, zaś na poziomie intensywnym (a2) zużyto
odpowiednio o 40 kg/ha więcej. Dawka nawozu fosforowego i potasowego wynosiła odpowiednio:
w Sulejowie – 48 (P2O5), 90 (K2O) kg/ha, w Lućmierzu – 69 (P2O5), 96 (K2O) kg/ha. Natomiast
w Strzelcach nie zastosowano nawożenia fosforowego i potasowego ze względu na wysoką zasobność
gleby w składniki pokarmowe. Na intensywnym poziomie agrotechnicznym (a2) przeprowadzono dwa
zabiegi fungicydowe (ochrona podstawy źdźbła i ochrona kłosa) oraz zastosowano regulator wzrostu,
a w Sulejowie i w Strzelcach dokarmiano rośliny dolistnymi preparatami wieloskładnikowymi.
W doświadczeniach porejestrowych realizowanych w województwie łódzkim w roku 2014,
średni plon pszenicy jarej na podstawowym poziomie agrotechniki wyniósł 7,46 ton a na wysokim
poziomie agrotechnicznym 8,44 ton w przeliczeniu na hektar i był wyższy od średniej z wielolecia
(tab.5). W roku 2014 na obu poziomach agrotechniki najlepiej plonowały odmiany Arabella i Struna,
a w wieloleciu najbardziej plenną była odmiana KWS Torridon. Odmiany badane pierwszy rok
Mandaryna i Harenda średnio plonowały powyżej wzorca. Zwiększenie poziomu agrotechniki (a2)
pozwoliło na zwiększenie plonu o 1 t/ha.
Porażenie roślin chorobami grzybowymi w roku 2014 było zróżnicowane (tab.6). Wysoką
odporność na mączniaka prawdziwego wykazują od lat odmiany: Tybalt, Kandela i Arabella, natomiast
najbardziej podatne okazały się odmiany: Ostka Smolicka i Werbena. Rdza brunatna wystąpiła w nieco
większym nasileniu, większą wrażliwość na rdzę brunatną odnotowano u odmian: Ostka Smolicka, Izera,
Rospuda i Werbena. Największą odporność odnotowano u odmiany badanej pierwszy rok - Harenda. Na
septoriozę liści i septoriozę plew większą wrażliwość wykazała odmiana Werbena, a tylko na septoriozę
plew – KWS Torridon.
W 2014 roku oraz w wieloleciu najniższymi odmianami były Werbena i KWS Torridon,
a najwyższą okazała się odmiana Izera (tab.7). Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej i przed
zbiorem wystąpiło w jednym doświadczeniu na obu poziomach agrotechnicznych. Bardziej wrażliwa na
wyleganie była odmiana Struna, natomiast dużą odpornością wykazała się odmiana KWS Torridon.
Najdorodniejszym ziarnem w 2014 roku, a także w wieloleciu wyróżniała się odmiana Nawra.
Najdrobniejsze ziarno wytworzyły odmiany: Mandaryna i Werbena.
Łódzki Wojewódzki Zespół PDOiR po zapoznaniu się z wynikami uzyskanymi z doświadczeń
porejestrowych, podjął decyzję o utworzeniu dla pszenicy jarej Listy Odmian Zalecanych do uprawy
(LOZ):
1. Arabella
2. Izera
3. Kandela
4. KWS Torridon
5. Parabola
6. Rospuda (CCA)
7. Struna
8. Tybalt
Tabela 1.
Pszenica jara. Odmiany badane. Rok zbioru: 2014
Rok wpisania
do Krajowego
Rok włączenia
Rejestru
Odmiana
do LOZ
Lp.
Odmian
w Polsce
1
2
3
Adres jednostki zachowującej odmianę,
a w przypadku odmiany zagranicznej –
- pełnomocnika w Polsce
4
1
Nawra
1999
2
Tybalt
2005
2009
Irena Szyld, ul. Celtycka 41a, 62-800 Kalisz
3
Parabola
2006
2008
Małopolska Hodowla Roślin – HBP sp. z o.o., ul. Zbożowa 4, 30-002 Kraków
4
2010
2012
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, 64-000 Kościan
2010
6
Kandela
Ostka Smolicka
(oś)
Arabella
2011
2012
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, 64-000 Kościan
7
Izera
2012
2014
Małopolska Hodowla Roślin – HBP sp. z o.o., ul. Zbożowa 4, 30-002 Kraków
8
KWS Torridon
2012
2013
KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5, 57-150 Prusy
9
Struna
2013
2015
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, 64-000 Kościan
10
Mandaryna
2014
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, 64-000 Kościan
11
Harenda
2014
KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5, 57-150 Prusy
12
Rospuda
CCA
13
Werbena
CCA
5
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR, ul. Główna 20, 99-307 Strzelce
Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa, IHAR Smolice 146, 63-740 Kobylin
2014
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR, ul. Główna 20, 99-307 Strzelce
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR, ul. Główna 20, 99-307 Strzelce
(oś) – odmiana o kłosie ościstym
kol. 2 CCA – odmiany jakościowe ze Wspólnotowego Katalogu Roślin Rolniczych, włączone do doświadczeń PDOiR, nie wpisane do Krajowego Rejestru
* - odmiana wstępnie rekomendowana
Tabela 2.
Pszenica jara. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Miejscowość
Powiat
Kompleks rolniczej przydatności gleby
Klasa bonitacyjna gleby
pH gleby w KCl
Przedplon
Data siewu
(dzień, m-c, rok)
Obsada nasion
(szt/m2)
Data zbioru
(dzień, m-c, rok)
N na poziomie a1
N na poziomie a2
P2O5
K2O
Nawożenie dolistne preparatami
wieloskładnikowymi na poziomie a2
Zaprawa nasienna
(kg/ha)
(kg/ha)
(kg/ha)
(kg/ha)
(l/ha)
(nazwa)
Herbicyd
(nazwa, dawka/ha)
Insektycyd
(nazwa, dawka/ha)
Fungicyd- pierwszy zabieg
(nazwa, dawka/ha)
Fungicyd – drugi zabieg
Regulator wzrostu
Sulejów
Lućmierz
Strzelce
Piotrkowski
Zgierski
Kutnowski
żytni bardzo dobry
IV a
4,8
ziemniaki
02.04.2014
500
19.08.2014
pszenny dobry
III a
6,6
buraki cukrowe
21.03.2014
450
10.08.2014
136
176
69
96
85
125
─
─
─
Basfoliar Extra – 10 l
Vitavax 200 FS
Kinto Duo 080 FS
pszenny dobry
III b
6,6
ziemniaki
31.03.2014
450
15.08.2014
Nawożenie mineralne
114
154
48
90
Wuxal Mikro -2 x 1,0 l
Wuxal Ascofol - 1,0 l
Środki ochrony roślin
Vitavax 200 FS
Lintur 70 WG – 150 g
Starane 250 EC – 0,3 l
Granstar Ultra SX50 –40 g
Chwastox Extra 300 SL – 1,5 l
Karate Zeon 050 CS – 0,1 l
Karate Zeon 050 CS – 2 x 0,1 l
Patriot 100 EC – 75 ml
(tylko na poziomie a2)
Amistar 250 SC – 0,6 l
Fandango 200 EC – 1,0 l
Artea 330 EC – 0,4 l
Mustang Forte 195 SE – 0,8 l
Bi 58 Nowy 40 – 0,5 l
Fastac 100 EC – 0,1 l
Capalo 337,5 SE – 1,5 l
(nazwa, dawka/ha)
Falcon 460 EC – 0,6 l
Falcon 460 EC – 0,6 l
Osiris 65 EC – 0,5 l
(nazwa, dawka/ha)
Cerone 480 SL – 0,75 l
Cerone 480 SL – 0,75 l
Moddus 250 EC – 0,4 l
Tabela 3.
Pszenica jara. Warunki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Lp.
Sulejów
Cecha
Lućmierz
Strzelce
a1
a2
a1
a2
a1
a2
1
Termin kłoszenia
(dzień, m-c)
10.06
11.06
12.06
12.06
09.06
10.06
2
Termin dojrzałości woskowej
(dzień, m-c)
24.07
25.07
25.07
25.07
14.07
15.07
3
(cm)
96,7
85,9
97,9
97,2
90,0
82,5
(skala 9o)
8,4
8,8
9,0
9,0
9,0
9,0
5
Wysokość roślin
Wyleganie roślin w fazie
dojrzałości mlecznej
Wyleganie roślin przed zbiorem
(skala 9o)
5,6
7,6
9,0
9,0
9,0
9,0
6
Porażenie przez mączniaka
(skala 9o)
4
7
Porażenie przez rdzę brunatną
8,5
9,0
8,8
9,0
7,7
8,3
o
7,5
9,0
8,9
9,0
8,3
8,8
o
(skala 9 )
8
Porażenie przez septoriozę liści
(skala 9 )
5,5
7,5
7,4
8,6
8,0
8,7
9
Porażenie przez septoriozę plew
Porażenie przez fuzariozę
kłosów
Porażenie przez brunatną
plamistość liści
Masa 1000 ziaren
Wilgotność ziarna podczas
zbioru
Plon ziarna
(skala 9o)
7,0
8,5
8,3
9,0
─
─
(skala 9o)
─
─
─
─
─
─
(skala 9o)
7,5
7,9
─
─
─
─
(g)
40,8
43,0
38,0
41,1
40,3
43,7
(%)
19,0
20,3
14,6
15,1
14,2
14,1
(dt z ha)
75,5
87,0
70,0
80,2
78,2
85,9
10
11
12
13
14
Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian (w Lućmierzu za wyjątkiem odmiany Werbena).
a1 – przeciętny poziom agrotechniki; a2 – wysoki poziom agrotechniki.
Skala 9o: 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny.
Tabela 4.
Pszenica jara. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2014
Poziom a1
Lp.
Odmiana
Sulejów
Lućmierz
Wzorzec, dt z ha
75,5
70,0
Strzelce
Sulejów
Poziom a2
Lućmierz
Strzelce
78,2
87,0
80,2
85,9
odmiany jakościowe (grupa A)
1
Nawra
88
91
100
87
97
100
2
Tybalt
97
91
108
97
85
105
3
Parabola
109
98
92
108
100
97
4
Kandela
102
103
103
101
94
100
5
Ostka Smolicka (oś)
99
89
94
102
101
99
6
Arabella (d. Arabeska)
103
119
102
99
113
100
7
Izera
103
94
96
103
104
101
8
KWS Torridon
99
89
100
101
88
102
9
Struna
107
114
101
104
111
103
10
Mandaryna
98
106
103
101
109
95
odmiany chlebowe (grupa B)
11
Harenda
109
101
105
106
96
104
12
Rospuda
101
105
101
99
100
100
13
Werbena
87
─
95
94
─
95
(oś) – odmiana o kłosie ościstym
Wzorzec – wszystkie badane odmiany (w Lućmierzu za wyjątkiem odmiany Werbena).
Tabela 5.
Pszenica jara. Plon ziarna odmian (%wzorca). Lata zbioru: 2014, 2013, 2012
Plon ziarna w % wzorca
Lp.
Poziom a1
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
Poziom a2
2014
2013
2012
Średnia
2012-2014
74,6
67,1
67,2
69,6
odmiany jakościowe (grupa A)
99
95
2014
2013
2012
Średnia
2012-2014
84,4
82,2
84,4
80,9
95
100
100
98
1
Nawra
93
94
2
Tybalt
99
105
110
104
96
101
110
102
3
Parabola
100
104
102
102
101
101
101
101
4
Kandela
103
101
99
101
99
95
99
98
5
94
96
105
98
101
100
102
101
108
102
103
104
104
101
98
101
7
Ostka Smolicka (oś)
Arabella (d.
Arabeska)
Izera
97
104
104
102
102
102
101
102
8
KWS Torridon
96
104
115
105
97
101
119
105
9
Struna
107
103
─
105*
106
103
─
104*
10
Mandaryna
102
─
102
─
─
─
11
Harenda
105
─
102
─
─
─
12
Rospuda
102
102
104
103
100
105
109
104
13
Werbena
90
89
100
93
94
94
99
95
3
3
3
9
3
3
3
9
6
Liczba doświadczeń
─
odmiany chlebowe (grupa B)
─
─
(oś) – odmiana o kłosie ościstym
Wzorzec: w roku 2014 – wszystkie badane odmiany (w Lućmierzu za wyjątkiem odmiany Werbena), w roku 2013- Nawra, Tybalt, Parabola, Trappe, Ostka Smolicka, Kandela
Arabella, Izera, KWS Torridon, Rospuda, Werbena i Struna, w roku 2012 – Nawra, Tybalt, Hewilla, Parabola, Kandela, Ostka Smolicka, Arabella, Izera, KWS Torridon, Trappe,
Radocha, SMH 87, Rospuda i Werbena.
* - średnia z lat: 2013-2014. Liczba doświadczeń dla okresu 2012-2014 odnosi się do odmian badanych trzy lata.
Tabela 6.
Pszenica jara. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki – a1 (odchylenia od wzorca).
Lata zbioru: 2014, 2012 – 2014
Liczba
Mączniak
Rdza brunatna
Septorioza liści
lat
Lp.
Odmiana
2014
2012-2014
2014
2012-2014
2014
2012-2014
badań
Wzorzec (skala 9o)
8,2
Septorioza plew
2014
2012-2014
8,3
7,9
7,8
7,0
6,6
7,6
7,3
-0,1
-0,6
-0,6
-0,5
1
Nawra
3
-0,3
odmiany jakościowe (grupa A)
0,2
0,1
0,0
2
Tybalt
3
0,7
0,8
0,1
0,7
-0,6
0,0
-0,1
-0,2
3
Parabola
3
0,0
0,0
0,1
-0,9
0,0
-0,5
0,4
0,0
4
Kandela
3
0,7
0,9
0,3
0,4
-0,1
0,1
-0,4
-0,3
5
Ostka Smolicka (oś)
3
-1,0
-0,9
-0,6
-0,7
-0,1
-0,1
0,1
0,5
6
Arabella (d. Arabeska)
3
0,7
1,0
0,1
0,1
-0,1
-0,1
0,4
-0,1
7
Izera
3
-0,3
-0,5
-0,6
0,2
-0,6
0,2
0,9
1,1
8
KWS Torridon
3
0,2
0,3
-0,1
0,6
0,4
0,7
-1,4
-0,4
9
Struna
2
0,7
0,8*
0,4
0,6*
0,9
0,7*
0,6
0,7*
10
Mandaryna
1
0,7
-0,3
─
0,4
─
11
Harenda
1
-0,2
0,7
─
0,4
─
12
Rospuda
3
-0,2
-0,4
-0,4
-0,2
0,7
-0,1
-0,1
-0,1
13
Werbena
3
-2,1
-1,5
-0,4
-1,4
-1,0
-0,7
-1,0
-0,5
3
8
3
7
3
9
2
6
Liczba doświadczeń
0,3
─
odmiany chlebowe (grupa B)
0,6
─
(oś) – odmiana o kłosie ościstym
Wzorzec: w roku 2014 – wszystkie badane odmiany (w Lućmierzu za wyjątkiem odmiany Werbena), w roku 2013- Nawra, Tybalt, Parabola, Trappe, Ostka Smolicka, Kandela
Arabella, Izera, KWS Torridon, Rospuda, Werbena i Struna, w roku 2012 – Nawra, Tybalt, Hewilla, Parabola, Kandela, Ostka Smolicka, Arabella, Izera, KWS Torridon, Trappe,
Radocha, SMH 87, Rospuda i Werbena.
* - średnia z lat: 2013-2014
Liczba doświadczeń dla okresu 2012-2014 odnosi się do odmian badanych trzy lata.
Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą.
Tabela 7.
Pszenica jara. Ważniejsze właściwości rolniczo – użytkowe odmian (odchylenia od wzorca).
Lata zbioru: 2014, 2012 – 2014
Wyleganie (skala 9o)
w fazie
Liczba lat
przed zbiorem
Lp.
Odmiana
dojrzałości
mlecznej
badań
2014
2012-2014
2014
2012-2014
Wysokość roślin
(cm)
2014
Masa 1000 ziaren
(g)
2012-2014
2014
2012-2014
Poziom agrotechniki a1
Wzorzec
8,4
8,5
5,8
6,9
94,9
90,0
39,7
39,8
odmiany jakościowe (grupa A)
1
Nawra
3
0,1
0,4
-0,3
-0,5
-4,9
-4,2
5,0
3,8
2
Tybalt
3
0,6
0,5
0,2
0,4
-7,9
-3,5
0,8
1,3
3
Parabola
3
0,1
0,4
0,7
0,7
2,8
3,0
-0,4
4,2
4
Kandela
3
-0,4
-1,0
-0,3
-1,4
-0,5
0,1
0,5
-1,1
5
Ostka Smolicka (oś)
3
-0,9
-0,3
-0,3
0,1
2,0
4,2
2,1
1,2
6
Arabella (d. Arabeska)
3
0,6
0,5
-0,3
0,0
1,3
1,8
0,0
-1,0
7
Izera
3
-0,9
-0,6
-0,3
-0,7
9,1
8,8
-1,1
-0,9
8
KWS Torridon
3
0,6
0,5
1,7
1,0
-11,0
-6,9
-1,2
-1,6
9
Struna
2
-1,4
-0,7*
-0,8
-0,3*
9,1
9,5*
-0,1
0,6*
10
Mandaryna
1
0,1
─
0,7
─
6,0
─
-4,5
─
odmiany chlebowe (grupa B)
11
Harenda
1
0,6
─
-0,3
─
1,1
─
-0,4
─
12
Rospuda
3
0,1
0,0
-0,8
0,0
-1,7
-0,1
1,2
1,5
13
Werbena
3
0,6
0,5
0,7
0,5
-8,3
-8,6
-3,0
-5,3
1
2
1
5
3
9
3
9
Liczba doświadczeń
cd. tabeli 7
Lp.
Odmiana
Liczba lat
badań
Wzorzec
Wyleganie (skala 9o)
w fazie
przed zbiorem
dojrzałości mlecznej
2014
2012-2014
2014
2012-2014
8,8
Wysokość roślin
(cm)
2014
Poziom agrotechniki a2
8,7
7,6
7,7
88,5
odmiany jakościowe (grupa A)
0,3
-0,1
-0,6
-2,2
Masa 1000 ziaren
(g)
2012-2014
2014
2012-2014
86,0
42,6
42,0
-2,4
4,8
4,5
1
Nawra
3
0,2
2
Tybalt
3
0,2
0,3
0,4
0,2
-10,2
-7,5
0,1
1,0
3
Parabola
3
0,2
0,3
-0,1
0,4
1,8
1,5
-0,5
4,7
4
Kandela
3
-0,3
-0,6
-0,1
-1,1
3,0
3,2
0,1
-0,4
5
Ostka Smolicka (oś)
3
0,2
0,3
-0,1
0,4
4,6
5,6
1,4
1,1
6
Arabella (d. Arabeska)
3
0,2
0,3
1,4
0,9
-0,2
-0,1
-0,9
-0,7
7
Izera
3
-0,3
-0,2
-0,6
-0,5
10,1
8,7
1,2
-0,2
8
KWS Torridon
3
0,2
0,3
0,9
0,7
-8,0
-7,1
-0,8
-1,8
9
Struna
2
-0,8
-0,4*
-1,1
-0,8*
6,1
8,8*
-1,1
-1,4*
10
Mandaryna
1
0,2
2,5
─
-3,9
─
11
Harenda
1
0,2
-1,2
─
0,1
─
12
Rospuda
3
0,2
0,3
-1,1
-0,5
-3,4
-1,2
1,2
1,3
13
Werbena
3
0,2
0,3
0,4
0,5
-3,0
-5,7
-2,6
-5,1
1
2
1
5
3
9
3
9
Liczba doświadczeń
─
-0,1
─
odmiany chlebowe (grupa B)
─
0,4
─
(oś) – odmiana o kłosie ościstym
Wzorzec: w roku 2014 – wszystkie badane odmiany (w Lućmierzu za wyjątkiem odmiany Werbena), w roku 2013- Nawra, Tybalt, Parabola, Trappe, Ostka Smolicka, Kandela
Arabella, Izera, KWS Torridon, Rospuda, Werbena, Struna, w roku 2012 – Nawra, Tybalt, Hewilla, Parabola, Kandela, Ostka Smolicka, Arabella, Izera, KWS Torridon, Trappe,
Radocha, SMH 87, Rospuda, Werbena.
* - średnia z lat: 2013-2014
Liczba doświadczeń dla okresu 2012-2014 odnosi się do odmian badanych trzy lata.
Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana cecha wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą.