docskąd mamy pieniądze i na co je wydajemy?
download 
Reklamacja Transkrypt
skąd mamy pieniądze i na co je wydajemy?
SKĄD MAMY PIENIĄDZE I NA CO JE WYDAJEMY? Broszura informacyjna Urzędu Miasta i Gminy Wschowa Marzec 2006 Miasto i Gmina Wschowa WSTĘP Szanowni Państwo Już drugi raz przekazujemy na Państwa ręce publikację pt.: „Skąd mamy pieniądze i na co je wydajemy?”. Chcemy w ten sposób przybliżyć wszystkim mieszkańcom zagadnienia związane z finansami naszej gminy. W niniejszej publikacji przedstawimy Państwu informacje dotyczące realizacji budżetu Gminy Wschowa w 2005 roku i naszych planów na 2006 rok. Finanse gminy określa budżet. Jest to dokument, który Rada Gminy uchwala przed rozpoczęciem każdego kolejnego roku. Budżet stanowi najważniejszy dokument finansowy, który jest rocznym planem dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów. Czym są dochody, wydatki, przychody i rozchody? Można to w prosty sposób wytłumaczyć na przykładzie każdego gospodarstwa domowego. Dochodami to pieniądze, które członkowie rodziny „przynoszą do domu”: pensje, renty, zasiłki, stypendia, odsetki od lokat bankowych dochody ze sprzedaży przedmiotów. Wydatki to pieniądze, które rodziny wydają na swoje bieżące utrzymanie oraz na inwestycje (żywność, odzież, czynsz, zakup lub remont mieszkania, samochodu itp.). Przychody pochodzą z zaciąganych kredytów, pożyczek oraz emisji obligacji. Ich spłaty i wykup nazywane są rozchodami. 2 Miasto i Gmina Wschowa BUDŻET GMINY DOCHODY WYDATKI + + PRZYCHODY ROZCHODY BUDŻET Budżet Gminy Wschowa, podobnie jak budżety gospodarstw domowych, składa się z dochodów i przychodów. DOCHODY – to pieniądze wpływające do kasy gminy z tytułu: Dochodów własnych – to podatki lokalne (np.: od nieruchomości, rolny, leśny itp.), część podatków od osób fizycznych i osób prawnych działających na jej terenie. Pieniądze te wpływają za pośrednictwem Urzędów Skarbowych lub budżetu państwa. Gmina osiąga również dochody ze sprzedaży majątku komunalnego. Subwencji – pieniądze wpływające z budżetu państwa na realizację celów, do ponoszenia, których gmina jest zobowiązana, Dotacji – mają charakter pomocy celowej i służą realizacji konkretnego projektu. PRZYCHODY – to pieniądze pochodzące z zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz z emisji obligacji. Struktura budżetu Gminy Wschowa na 2006 rok została przedstawiona na poniższym wykresie: Dotacje 20% Dochody własne 44% Subwencje 36% Dochody własne Dotacje Subwencje DOCHÓD 2005 14 363 186 8 104 031 11 980 398 34 447 615 2006 16 252 058 7 161 262 12 997 958 36 411 278 3 Miasto i Gmina Wschowa Planowane na 2006 rok dochody wyniosą 36 411 278 złotych, co w przeliczeniu na jednego obywatela wynosi ok. 1 664 złotych. Suma dochodów będzie, więc wyższa niż rok wcześniej o ponad 2 000 000 złotych. Jak możecie Państwo zauważyć powyżej największą pozycją w strukturze dochodów Gminy Wschowa są „dochody własne”. Co się na nie składa? Do dochodów własnych gminy zaliczają się między innymi lokalne podatki i dochody ze sprzedaży mienia komunalnego. Zasilają one budżet gminy w całości. Dużą pozycją są również udziały gminy w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) oraz osób prawnych (CIT). Te podatki tylko częściowo zostają w gminie, w większości są przekazywane do budżetu państwa. Gmina ma wpływ tylko na część osiąganych dochodów. Od działań gminy zależy jak wysokie będą dochody ze sprzedaży majątku, gmina ustala również wysokość lokalnych podatków. Inne dochody zależą od gminy tylko pośrednio. Takim dochodem jest udział w podatkach PIT i CIT. Gmina otrzymuje stałą część odprowadzanych podatków i jej budżet jest tym większy im więcej osób i przedsiębiorstw zechce osiedlić się na jej terenie. Dochody gminy z tych podatków rosną również, gdy mieszkańcy gminy i firmy w niej zarejestrowane się bogacą. Udział poszczególnych dochodów w budżecie Gminy Wschowa obrazuje poniższy wykres. 20 000 000 16 000 000 Opłaty 12 000 000 Dochody z majątku gminy 8 000 000 Inne dochody 4 000 000 Podatki w całości zasilajace budżet gminy 0 2005 plan 2006 Udziały w podatkach CIT,PIT 4 Miasto i Gmina Wschowa Dochody i przychody są środkami, którymi gmina, w trakcie roku budżetowego, może dysponować. Za zebrane w ten sposób pieniądze gmina realizuje zadania, które zgodnie z prawem należą do jej obowiązków. Wydatki dzielą się na wydatki bieżące oraz wydatki majątkowe. WYDATKI – to pieniądze wypływające z kasy gminy z tytułu realizacji zadań wymaganych prawem oraz działań rozwojowych. - wydatki bieżące, obejmują dotacje, wynagrodzenia z pochodnymi, świadczenia na rzecz osób fizycznych, zakupy towarów i usług oraz inne wydatki związane z funkcjonowaniem gminy i jej jednostek, wydatki na obsługę długu publicznego związane ze spłatą odsetek od zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz wyemitowanych obligacji, - wydatki majątkowe, obejmujące wydatki inwestycyjne (głównie w infrastrukturę), dotacje celowe na sfinansowane lub dofinansowanie inwestycji Gmina musi również spłacać zaciągnięte zobowiązania. Kwoty te nazywane są w budżecie rozchodami. ROZCHODY – to pieniądze przeznaczone na spłatę zaciągniętych wcześniej kredytów i pożyczek oraz wykup wyemitowanych obligacji. W 2006 roku Gmina Wschowa planuje swoje wydatki na poziomie 37 564 135 złotych. W przeliczeniu na jednego mieszkańca będzie to stanowić kwotę 1 716 złotych. Wydatki Gminy Wschowa w 2005 roku wyniosły łącznie 35 773 017. Wykonanie wydatków w 2005 roku było niższe od tych, które zaplanowaliśmy na 2006 rok o ponad 1,7 miliona złotych. Gmina realizuje budżet za pośrednictwem Urzędu Miasta i Gminy i innych jednostek budżetowych i instytucji kultury. Dzięki ich pracy Gmina Wschowa realizuje swoje zadania z obszaru edukacji, kultury i pomocy społecznej. Poniższa tabela obrazuje wydatki na utrzymanie tych instytucji w 2005 i 2006 roku. 5 Miasto i Gmina Wschowa Wydatki na utrzymanie jednostki Wydatki Wydatki 2005 2006 (plan) szkoły podstawowe 7 338 660 7 520 924 gimnazja 6 575 472 3 964 117 przedszkola 2 307 271 2 692 545 551 067 482 450 1 042 109 1 030 842 Dom Kultury 430 000 444 000 Muzeum Ziemi Wschowskiej 380 000 392 000 Biblioteki publiczna 340 000 337 000 budżetowej lub instytucji kultury Ośrodek Sportu i Rekreacji Ośrodek Pomocy Społecznej* * W tym dotacja (308 300) Jednostki budżetowe i instytucje kultury realizują swoją statutową działalność również finansowaną przez gminę. Inne spojrzenie na wydatki bieżące pozwala określić, w jakich proporcjach Gmina Wschowa finansuje swoje zadania. Największe wydatki ponosimy na oświatę i wychowanie. W budżecie na 2006 rok przewidziano na ten cel 14 695 205 złotych, czyli 39% całego budżetu. Kolejną największą pozycją jest pomoc społeczna. Gmina zamierza wydać na ten cel prawie 24% całego budżetu. Utrzymanie administracji w gminie stanowić będzie w 2006 roku około 7% budżetu. Transport i łączność Oświata i wychowanie Pozostałe wydatki Utrzymanie czystości i zieleni c Bezpieczeństwo publiczne Urząd Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego Pomoc społeczna Powyższe wydatki zaliczamy do wydatków bieżących. Poza realizowaniem bieżących zadań Gmina Wschowa inwestuje część swojego budżetu. Inwestycje mają na celu podnoszenie wartości majątku gminy (zakupy, 6 Miasto i Gmina Wschowa remonty, budowa itp.). W 2006 roku planujemy przeznaczyć na ten cel, 4 285 457 czyli ponad 11% całego budżetu. Po przeliczeniu na jednego mieszkańca Gmina Wschowa zainwestuje prawie 196 złotych. Wydatki ogółem Wydatki majątkowe 11,4% W poprzednim roku (2005) Gmina Wschowa zainwestowała nieco więcej 4 927 456 co stanowiło 13% budżetu. W poniższej tabeli przedstawiamy najważniejsze wydatki majątkowe (wartość powyżej 50tys. zł) zrealizowane w 2005 roku. Njaważniejsze inwestycje w gminie Wschowa w 2005 Nazwa Kwota Budowa hali sportowej przy Gimnazjum nr 2 we Wschowie 2 793 713 Uzbrojenie terenu pod działalność gospodarczą we Wschowie (Lubuska sieć obszarów aktywności gospodarczej – 587 450 miasta przyjazne dla inwestorów) Budowa drogi z parkinagami i odwodnieniem przy hali sportowej 259 430 przy Gimnazjum nr 2 we Wschowie Budowa ulicy Osiedle we Wschowie Wykonanie pokrycia dachu XVII 240 000 – wiecznych kamienic 214 800 mieszczańskiech Budowa nawierzchni ulic Tylnej i Paderewskiego 147 000 Budowa hali sportowej przy Gimnazjum nr 2 we Wschowie – 140 000 pierwsze wyposażenie Modernizacja i remonty kapitalne budynków wspólnot 67 460 mieszkaniowych z udziałem gminy Uzbrojenie osiedla “Działkowa” we Wschowie 64 200 7 Miasto i Gmina Wschowa RÓWNOWAGA BUDŻETU Budżet gminy powinien być zrównoważony. Co to oznacza? Oznacza to, że suma dochodów i przychodów powinna być równa sumie wydatków i rozchodów: DOCHODY + PRZYCHODY WYDATKI + ROZCHODY = Z optymalną sytuacją mamy do czynienia, gdy dochody gminy w pełni pokrywają jej wydatki. Taka sytuacja zdarza się jednak bardzo rzadko. Częściej gminy muszą posiłkować się zaciąganiem kredytów i pożyczek lub emisją obligacji, aby zaspokoić swoje potrzeby. Taką właśnie sytuację mamy w Gminie Wschowa. Wszystkie możliwe warianty równowagi budżetu przedstawia poniższy rysunek. Planowane dochody = Planowane wydatki = Planowane wydatki Planowane dochody + Deficyt Planowane wydatki Planowane dochody + = Nadwyżka Gmina Wschowa systematycznie zmniejsza swój deficyt budżetowy. W 2005 roku wynosił on 1 325 402 a według planu na rok 2006 będzie to już 1 152 857. Zaciąganie zobowiązań w celu realizacji wydatków majatkowych jest typowym działaniem jednostek samorządu. 8 Miasto i Gmina Wschowa Deficyt naszej gminy w 2006 roku przeliczeniu na mieszkańca wyniesie 52,68 złotego. Wydatki pokrywane z deficytu (kredytów, pożyczek oraz emisji obligacji) to wydatki majątkowe mają one charakter pro-rozwojowy. Dzięki inwestycjom gmina staje się atrakcyjniejszym miejscem dla mieszkańców, przedsiębiorców i turystów. Wydatki majątkowe gminy są sposobem na pobudzenie społeczne i gospodarcze regionu. Deficyt w Gminie Wschowa oraz sumę zadłużenia wszystkich samorządów w Polsce (na podstawie danych Min. Finansów) przedstawiają poniższe wykresy. Deficyt budżetowy Gminy Wschowa: 45000000 35000000 25000000 15000000 5000000 -5000000 DEFICYT BUDŻETOWY -15000000 ROZCHODY -25000000 WYDATKI OGÓŁEM -35000000 PRZYCHODY -45000000 2005 plan 2006 DOCHODY OGÓŁEM Zadłużenie samorządów w Polsce: 17,8 2005 19,1 2004 17,3 2003 15,4 2002 12,3 2001 2000 9,4 1999 6,2 0 5 Zadłużenie samorządów w mld zł 10 15 20 9 Miasto i Gmina Wschowa POPRZEDNIE LATA Poniżej przedstawimy Państwu zmiany, jakie nastąpiły w budżecie Gminy Wschowa w ostatnich (2003-2006): Struktura przychodów budżetu: 40 000 000 35 000 000 30 000 000 25 000 000 20 000 000 Dochody własne 15 000 000 10 000 000 Subwencje 5 000 000 0 2003 2004 2005 plan 2006 Dotacje Struktura dochodów własnych: 35 000 000 30 000 000 Dochody własne 25 000 000 Opłaty 20 000 000 Dochody z majątku gminy 15 000 000 Inne dochody 10 000 000 5 000 000 Podatki w całości zasilajace budżet gminy 0 2003 2004 2005 plan 2006 Udziały w podatkach CIT,PIT Udział inwestycji w wydatkach: 40 000 000 35 000 000 30 000 000 25 000 000 20 000 000 15 000 000 10 000 000 5 000 000 0 2003 2004 2005 plan 2006 Wydatki majątkowe Wydatki bieżące 10 Miasto i Gmina Wschowa Główne kategorie wydatków: 2003 WYDATKI 2004 2005 plan 2006 Transport i łączność Oświata i wychowanie Urząd Pomoc społeczna 2 014 317 10 968 837 2 774 099 5 409 210 1 409 870 14 801 566 2 574 046 6 572 508 1 027 990 16 744 126 2 425 256 8 569 216 1 882 140 14 695 205 2 693 000 8 958 032 Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego Bezpieczeństwo publiczne Ochrona zdrowia Utrzymanie czystości i zieleni Pozostałe Inwestycje Pozostałe wydatki WYDATKI OGÓŁEM w tym wydatki bieżące w tym wydatki majątkowe 1 586 388 399 191 255 587 492 484 1 135 796 4 693 868 29 729 777 26 055 852 3 673 925 2 063 334 300 570 272 064 371 921 948 818 2 772 030 32 086 727 27 994 081 4 092 646 1 752 725 183 691 268 910 339 003 905 398 3 556 700 35 773 015 30 845 559 4 927 456 2 021 607 343 320 270 000 382 310 1 492 957 4 825 564 37 564 135 33 278 678 4 285 457 Deficyt budżetowy: 40 000 000 30 000 000 20 000 000 10 000 000 0 -10 000 000 -20 000 000 DOCHODY OGÓŁEM PRZYCHODY -30 000 000 ROZCHODY -40 000 000 2 003 2 004 2005 plan 2006 WYDATKI OGÓŁEM DEFICYT BUDŻETOWY Mamy nadzieję, że dzięki niniejszej broszurce poznali Państwo zasady funkcjonowania gminnego budżetu. Więcej informacji www.wschowa.pl znajdą oraz Państwo w na Biuletynie stronie internetowej: Informacji Publicznej: http://www.bip.wschowa.pl/. 11
